10 راهکار جادویی برای افزایش صمیمیت در خانواده | حتما بخوانید

صمیمیت خانواده در حفظ و پایداری روابط بین اعضا بسیار مهم است و اگر خانواده برای طولانی مدت دچار گسست عاطفی و فکری شود، میزان صمیمت خانواده نیز کاهش خواهد یافت. کارشناسان امروزه راهکارهای زیادی را برای داشتن خانواده شاد و صمیمی مطرح می کنند. تانما هم در این مطلب قصد دارد روش های ایجاد صمیمیت در خانواده را برایتان مطرح کند؛

صمیمت چیست؟

صمیمیت واقعی، فرایندی تعاملی است که از چندین مولفه مربوط به هم تشکیل شده است و هسته اصلی این فرایند، شناخت، درک و پذیرش طرف مقابل، همدلی با احساسات او و قدرشناسی از دیدگاه بی همتای وی نسبت به جهان است.

صمیمیت فقط این نیست که ما برخی اوقات آن را بخواهیم یا به آن تمایل داشته باشیم. صمیمیت یک نیاز واقعی است که ریشه های تحولی خاصی دارد و از نیازی بنیادین به نام دلبستگی نشات می­گیرد.

آشفتگی های شدید در شکل گیری دلبستگی مادر – نوزاد یا ناتوانی در شکل گیری دلبستگی سالم دوران نوزادی، به هر دلیلی که باشد، پیامدهای ناگواری برای رشد دلبستگی در زندگی آینده دارد.

نیاز به صمیمیت در حقیقت جنبه رشد یافته و متمایز نیاز زیستی تماس و نزدیکی با انسانی دیگر است. با این حال شدت این نیاز در افراد مختلف متفاوت است.

ابعاد صمیمیت

صمیمیت عاطفی

صمیمیت عاطفی یعنی نیاز به برقراری ارتباط و سهیم شدن با تمامی احساسات همسر، هم احساسات مثبت (شادکامی، سرخوشی، برانگیختگی) و هم احساسات منفی (خشم، گناه، شرم، تنهایی و ملال ). برای این نوع صمیمیت نیاز است تا زوجین از نیازهای روانی هم آگاه باشند و با مهارت ارتباط موثر (هنر گفتن و شنیدن) این نیاز را برآورده سازند.

صمیمیت روان شناختی

نیاز به ارتباط، مشارکت و تماس با فردی دیگر است. این امر با افشای عمیق موضوعات مهم و شخصی مرتبط با خویشتن واقعی و درونی میسر می شود . نیاز فرد به در میان گذاشتن و بیان امید ها، رویاها، خیالبافی ها، اشتیاق و برنامه های آینده و همچنین در میان گذاشتن ترس ها، دل نگرانی ها و تعارضات درونی با همسر، هسته اصلی صمیمیت روانشناختی را تشکیل می دهد.

برای ایجاد آن باید در رابطه امنیت وجود داشته باشد که این حالت، حاصل اعتماد بین دو طرف است و آن ها باید بدون ترس از ارزیابی، قضاوت، شرمساری، تمسخر، اهانت، خوار شدن یا تنبیه شدن به خاطر خودافشایی های خود، احساس امنیت کنند.

صمیمیت فکری یا عقلانی

در صمیمیت عقلانی نیاز است زوجین عقاید و افکار خود را با هم در میان بگذارند و نیازمند احترام به دیدگاه طرف مقابل است. بخصوص احترام به نظرات متفاوت او. عنصر اصلی در ایجاد و نگهداری آن توانایی نقش­گزینی است. نقش گزینی یعنی توانایی دیدن جهان از دریچه چشمان همسر، دریافت ادراک موضوعی که همسر از چشم انداز یکتا و منحصر به فرد خود درک می کند. معادل هیجانی نقش گزینی همدلی است. البته در مقایسه با احترام و اعتماد متقابل در درجه دوم قرار گرفته اند.

صمیمیت جنسی

نیاز به برقرار کردن رابطه، در میان گذاشتن و بیان افکار، احساسات، تمایلات و خیالپردازی­ های جنسی با همسر. هدف از این نوع صمیمیت، برانگیختگی تمایلات جنسی است. گوش دادن یا رقصیدن با موسیقی که ته مایه جنسی دارد و بطور ضمنی محرک تمایلات جنسی اند، خواندن نثر یا نظمی که هدف برانگیختگی جنسی دارد باعث برانگیختگی جنسی می شود. یک عشق شهوانی رمانتیک اغلب یک تجربه هیجانی است که مستلزم اشتیاق برای پیوستن به فرد مورد علاقه است.

صمیمیت جسمی

صمیمیت جسمی یعنی نیاز به تماس جسمی با همسر و نباید با صمیمیت جنسی اشتباه گرفت. یک لمس ساده و در آغوش گرفتن تا رقصیدن و قدم زدن شانه به شانه در این دسته بندی قرار می گیرند.

صمیمیت معنوی

این صمیمیت به معنای آن است که فرد افکار، احساسات ، باورها و تجربه های خود را درباره خدا، مذهب، مابعد الطبیعه، قلمرو های معنوی، ارزش های اخلاقی و زندگی پس از مرگ را با همسر خود در میان می­ گذارد. پذیرش غیرشرطی نظر طرف مقابل، جز مهم این نوع صمیمیت است.

صمیمیت زیبایی شناختی

نیاز و تمایل به در میان گذاشتن احساسات، افکار، ادراک، باورها و تجاربی دارد که فرد آن ها را به دلیل زیبایی شان دوست دارد و از نظر شخصی احساساتی عمیق، شگفت انگیز و الهام آور بدنبال دارد.

صمیمیت اجتماعی و تفریحی

به معنای انجام فعالیت­ ها و تجربه­ های لذت بخش مشترک با یکدیگر است. فعالیت هایی مانند جک گفتن، بیان تجربه های روزانه و صحبت از فعالیت های روزمره، ورزش و بازی، سرگرمی.

صمیمیت زمانی

صمیمیت زمانی یعنی اینکه هر یک از زوجین ، روزانه چقدر دوست دارند در فعالیت های صمیمانه برای همسر خود وقت صرف کنند.

اهمیت صمیمیت بین اعضای خانواده

الف) اهمیت صمیمیت بین پدر و مادر

والدین در واقع الگویی از یک رابطه سالم برای فرزندان خود هستند. ارتباط صمیمانه بین زن و شوهر بر مهارت های فرزندپروری آن ها نیز اثر گذار است. پدر و مادری که رابطه آسیب دیده و سردی با یکدیگر دارند در ارتباط با تربیت فرزندان خود دچار مشکلات بسیاری می شوند.

ب) اهمیت صمیمیت بین والدین و فرزندان

در مورد صمیمیت بین والدین و فرزندان باید به نقش ویژۀ مادر اشاره کرد. در واقع مادر از همان لحظه های نخستین تولد فرزند با شکل دادن رابطه صمیمانه با او، در شکل گیری مفهوم دلبستگی در فرزند خود اثر می گذارد. اگر دلبستگی بین مادر و کودک درست شکل نگیرد فرد به احتمال بیشتری در آینده، در برقراری روابط نزدیک دچار چالش خواهد شد.

البته اشاره به نقش ویژه مادر به معنی کم اهمیت بودن ارتباط صمیمانه با پدر نیست. پدر در خانواده منبعی از قدرت برای فرزندان محسوب می شود، همچنین وجود پدر تکیه گاهی امن برای فرزندان فراهم می کند. اگر پدر نتواند ارتباطی صمیمانه با فرزندان خود داشته باشد، فرزندان او به احتمال بیشتری در طول زندگی و در برخورد با مراجع قدرت دچار مشکل و سردرگمی خواهند شد.

به دلیل نقش مهمی که کیفیت ارتباط صمیمانه بین اعضای خانواده بر سلامت روان و ارتباطات اجتماعی افراد دارد، اگر فکر می کنید که اعضای خانواده شما در این زمینه مشکلات زیادی را تجربه می کنند، کمک گرفتن از یک خانواده درمانگر ضرورت بیشتری می یابد.

راه های افزایش صمیمیت در خانواده

به طور منظم باهم غذا بخورید

امروزه به دلیل وضعیت کار و تحصیل، شاید مقدور نباشد که با اعضای خانواده خود به هنگام تمام وعده های غذایی در کنار هم باشید، اما برای داشتن خانواده صمیمی و افزایش صمیمیت خانواده ، حتی الامکان سعی کنید که حداقل یک وعده در روز را باهم غذا بخورید. هنگام صرف غذا تلویزیون را خاموش کنید و موبایل ها را کنار بگذارید.

نظریات خود را باهم در میان بگذارید

برای افزایش صمیمیت خانواده به عنوان والدین سعی کنید که همیشه نظر اعضای خانواده را در زمینه های مختلف جویا شوید. نظرخواهی از کودکان، نوجوانان و جوانان تأثیر زیادی در عزت نفس آن ها خواهد داشت. برای تصمیم گیری در هر موردی سعی کنید نظر تک تکِ افراد خانواده را بپرسید.

منظور این نیست که حتماً بر طبق نظر آنها تصمیم بگیرید. تصمیم نهایی را خودتان، به عنوان والدین، بگیرید اما سعی کنید نظر آنها را هم به دقت بشنوید و دلایل شان را بررسی کنید و اگر نظر ایشان به نظر مفید بود، در تصمیم گیری خود از آن استفاده کنید.

فرصت های شاد بودن را به حداکثر برسانید

برای افزایش صمیمیت خانواده بهتر است که در خانه از هر فرصتی برای شاد بودن استفاده کنیم. می توان به بهانه های مختلف جشن و سرور مختصری برپا کرد. بهتر است این اندیشه را به فرزندان خود منتقل کنید که خندیدن و شاد بودن دلیل نمی خواهد. هیچ گاه شادی را در ذهن آنها با داشتن امکانات خاص پیوند نزنید و شرطی نکنید، در غیرِ اینصورت آنها همیشه برای شاد بودن شرط و شروط خواهند گذاشت.

شوخ طبعی را تشویق کنید و به خودتان بخندید

یکی از راه های ایجاد شادی و خنده در خانواده، شوخ طبعی است و بهترین راه رسیدن به آن، این است که به خودمان بخندیم؛ به اشتباهاتی که مرتکب شده ایم، به ماجراهای خنده داری که برای ما پیش آمده است. به عنوان پدر یا مادر روی حس شوخی و طنزپردازی خود کار کنید و ببینید که به چه طریق می توانید باعث خنده و شادی افراد خانواده شوید.

شوخ طبعی تأثیری متعادل کننده در شخصیت دارد و حس صمیمیت و دوستی را به افراد خانواده منتقل می کند. خنده یکی از بزرگ ترین تفریحات انسانی و ریشه دار ترین تفاوت میان انسان ها و دنیای حیوانات است.

بر نقاط مثبت شخصیت اعضای خانواده تمرکز کنید

خانواده بر رابطه ی بین اعضای آن استوار است. فرد فردِ اعضای خانواده، افرادی منحصر به فرد هستند. همیشه تفاوت روحیات و خلق و خوها را در نظر داشته باشید. شما ممکن است از برخی خصوصیات افراد خانواده ی خود خوشتان نیاید و آنها هم همین طور.

تحقیقات نشان می دهد که این نوع برخورد، یعنی تمرکز و توجه به رفتارهای مطلوب افراد و تائید و تشویق این موارد، بهترین روش برای افزایش و تقویت رفتارهای مطلوب و کاهش و تضعیف رفتارهای نامطلوب است. به ویژه در مورد کودکان، استفاده از توجه و تشویق رفتارهای مطلوب و بی توجهی به رفتارهای نامطلوب، تأثیر تربیتیِ بسیار بالایی دارد.

به هنگام نیاز در کنارشان باشید

هر گاه که عضوی از اعضای خانواده به شما نیاز داشت، حتماً سعی کنید در کنارش باشید. این مواقع، لحظات حساس و خاصی است و امکان دارد که دیگر فرصت جبران پیش نیاید. مثلاً اگر به جشن آخر سال کودکستان دعوت شده اید، حتماً در آن شرکت کنید. این شاید از نظر شما اتفاق مهمی نباشد اما ممکن است از دید کودک شما معنای زیادی داشته باشد و شاید عدم حضور شما لطمه ی عاطفی شدیدی به او وارد کند.

این را باید به شکل یک فرهنگ خانوادگی درآورد که هر وقت یکی از اعضا به حضور سایرین نیاز داشت، حتماً همه آن را در اولویت برنامه های خود قرار دهند و تمام سعی خود را برای حضور و مشارکت به انجام رسانند.

احساسات خود را به شیوه های مختلف نشان دهید

واکنش بسیاری از ما انسان ها به یک شیوه ی خاص از ابراز احساسات به صورت شرطی است. مثلاً همیشه احساس خود را به شکل کلامی بیان می کنیم. هر فردی به نوع خاصی از پیام های عاطفی واکنش نشان می دهد.

اگر همسر یا فرزند شما از نوع افرادی باشند که به پیام لمسی واکنش نشان می دهند، ابراز احساسات کلامی شما، هر چقدر هم که شورانگیز باشد، تأثیر زیادی روی آن ها نخواهد داشت. پس، سعی کنید که احساس خود را به شیوه های متفاوت نشان دهید.

برای ابراز احساسات در خانواده حد و مرزی قائل نشوید. خانواده باید امن ترین جایی باشد که اعضای آن بتوانند خود را همان طوری که هستند، به دور از هرگونه خودسانسوری و سرکوب، نشان دهند. افراد باید مطمئن باشند که به دلیل ابراز احساسات خود، مورد قضاوت، تهدید، تنبیه یا سوءاستفاده قرار نخواهند گرفت.

به خانواده خود بگویید که دوستشان دارید

"دوستت دارم" قدرتمندترین و تأثیرگذارترین جمله ای است که یک نفر می تواند به طرف مقابل خود بگوید. اما معمولاً پس از گذشت مدتی از زندگیِ مشترک این جمله کمتر و کمتر در میان همسران شنیده می شود. همان طور که در مورد قبلی نیز اشاره شد، شما می توانید این جمله را به شیوه های متفاوتی ابراز کنید، اما همیشه از نوع کلامی آن نیز استفاده کنید. البته، برای افزایش صمیمیت خانواده باید این جمله را با تمام وجود ابراز کنید.

برای بازی های خانوادگی و دسته جمعی برنامه ریزی کنید

بازی و تفریح خانوادگی یکی از اساسی ترین عوامل تقویت شادی و صمیمیت در خانواده است. فقط کودکان نیستند که به بازی نیاز دارند. درون هر کدام از ما کودک پنهانی وجود دارد که نیاز به تفریح، بازی گوشی و شیطنت دارد. بنابراین، گاهی باید با همسر و فرزندان خود به بازی بپردازیم.

در بازی، به کودک درون خود فرصت تفریح و لذت می دهیم. حتی بازی های فکری و به ظاهر جدی نیز این کارکرد را دارند. نیچه فیلسوف شهیر آلمانی می گوید: «خودِ واقعیِ انسان، فقط به هنگام بازی کردن نمایان می شود.» بازی فرصتی است تا تمام نقش ها و نقاب های تحمیلی را کنار بزنیم و خودِ خودمان باشیم، همان گونه که واقعاً هستیم.

گاهی خانواده را شگفت زده کنید

برای افزایش صمیمیت خانواده هر از گاهی، موقعیت هایی ایجاد کنید تا اعضای خانواده ی خود را شگفت زده بکنید. با بالا رفتن سن، لذتی که از سخاوت و بروز احساس به دست می آوریم به مراتب بیشتر از لذتی است که از منتظر ماندن و دریافت کردن نصیب مان می شود.

بنابراین وقتی که در موقعیتی غیرمنتظره و شگفت آور هدیه ای دریافت کنیم، هیجان و لذت فوق العاده ای برای ما خواهد داشت. این نوع حرکات، خانواده را به شدت باهم صمیمی و نزدیک نگاه می دارد. هر از چند گاهی، با این نوع رویداد هایِ خوشایندِ غیرمنتظره موجبِ ایجاد هیجان و شگفتی در خانواده ی خود شوید.

با یکدیگر در تماس باشید

به دلیل سبک زندگی جدیدی که تجربه می کنیم، گرفتاری های شخصی روزافزون و فرصت های کمترِ با هم بودن، اعضای خانواده ها را روزبه روز از همدیگر دورتر می کند. ممکن است که اعضای خانواده ی شما به دلایل مختلف از هم دور باشند. در چنین شرایطی، برای افزایش صمیمیت خانواده به شیوه های مختلف تماس و ارتباط خود را با آنها حفظ کنید. به آن ها پیام بفرستید، زنگ بزنید و گاهی نیز حتما به ملاقات آنها بروید. اجازه ندهید که «از دل برود هر آنکه از دیده برفت» حکایت زندگی شما شود.

خانواده ی خود را تحسین کنید

هر قدر که سطح توقع کمتری از فرزندان خویش درباره ی همسویی آنها با خواسته های ما وجود داشته باشد و آنان را در جهت علایق و استعداد های خودشان تشویق کنیم، بی شک نتایج بهتری حاصل خواهد شد. اگر انتظار بیش از حد از فرزندان خود داشته باشیم، با این کار فشار و استرس زیادی را به آنان تحمیل کرده ایم. گاهی والدین بیش از اندازه به فرزندان خود وابسته هستند و به نوعی با آنها هم هویت می شوند. این نوع وابستگی برای هر دو طرف مخرب است.

هدف از زندگی را به خاطر داشته باشید

گاهی ما آن چنان درگیر امور کاری و مشغله های روزمره هستیم و در چرخه ی مکانیکیِ «کار – خواب – کار» گرفتار می شویم که هدف از زندگی را فراموش می کنیم. برخی از افراد اهمیت بسیار زیادی برای کار خود قائل هستند و خود را تحت فشار زیادی قرار می دهند تا به هر قیمتی به موفقیت دست یابند.

گاهی ساعت ها در سر کار خود باقی می مانند یا مدت ها در سفرِ دور از خانه به سر می برند. این نوع زندگی در دراز مدت ممکن است صدمه ی جدی به خانواده ی فرد وارد کند. برای افزایش صمیمیت خانواده پس همیشه باید هدف از زندگی را به خاطر داشته باشیم. اگر صاحب خانواده و فرزند هستید، به غایتِ تلاش های خود به طور جدی فکر کنید.