سرمازدگی در شرایط خاصی برای افراد اتفاق می افتد و برخی افراد بیشتر استعداد سرمازدگی یا هیپوترمی را دارند. بنابراین دانستن علائم اولیه سرمازدگی و نوع مواجه شدن آن برای کاهش عوارض بسیار مهم است. تانما در این مطلب ضمن بیان علل و انواع سرمازدگی، شما را با نحوه کمک به فرد سرمازده آشنا می کند؛

هیپوترمی چیست ؟

هیپوترمی یا سرمازدگی حالت اورژانسی و خطرناکی است که در اثر تماس با هوای بسیار سرد اتفاق می افتد. انجماد بدن همانگونه که از نامش پیداست در فصول سرد سال رخ می دهد. دمای بدن در شرایط طبیعی حدود 37 درجه سانتی گراد است. درجه انجماد زمانی رخ می دهد که دمای بدن زیر 35 درجه سانتی گراد باشد.

هنگامی که دمای بدن شما کاهش می یابد، قلب، سیستم عصبی و سایر اندام ها نمی توانند به طور طبیعی عمل کنند. هیپوترمی در نهایت منجر به نارسایی کامل قلب و سیستم تنفسی و در نهایت مرگ می شود. هیپوترمی اغلب ناشی از قرار گرفتن در معرض هوای سرد و برف است.

انواع هیپوترمی

هیپوترمی خفیف تا متوسط

در این وضعیت دمای مرکزی بدن، بین 32 تا 35 درجه سانتیگراد قرار دارد. فرد احساس سرما می کند ، لرز دارد و موها سیخ شده اند،ک مکم حرکاتعضلانی مختل می شود، فرد دچار حالت ضعف و بی حالی و کندی حرکاتمی شود . کمتر حرف می زند و نسبت به اطراف بی تفاوت می شود، صحبت کردن فرد مختل شده و حالت بریده بریده پیدا میکند و نمی تواند کلمات را مفهوم بیان نماید. اختلال تعادلی نیز به وجود می آید.

قضاوت صحیح از محیط اطراف ندارد و ممکن است رفتارهای ناهنجار نیز داشته باشد. علی رغم شرایط نامناسب ، فرد تمایل به نشستن و خوابیدن پیدا می کند و دچار فراموشی می گردد. مانندآنچه که
در بعضی از فیلمهای سینمایی مرتبط با سرما هم دیده می شود که فرد قربانی سرما تمایل به خوابیدن پیدا می کند و دوست وی با تکان دادن و یا حتی زدن سیلی به صورت قربانی سرما ، وی را از خوابیدن باز میدارد، چرا که با خوابیدن ، دمای مرکزی بدن فرد قربانی پایین تر نیز می رود و وضعیت او را بحرانی تر می کند. در هر فردی ممکن است بعضی از این علایم یا همه آنها دیده شوند. تا این مرحله وضعیت چندان خطرناک نیست، و با اقدام مناسب فرد نجات پیدا می کند.

هیپوترمی متوسط تا شدید

دمای مرکزی بدن فرد بین 26 تا 32 درجه قرار دارد. البته هرچه حرارت مرکزی بدن فرد کمتر باشد ، وضعیت وخیم تر است و علایم شدیدتر هستند. لرز از بین می رود، هوشیاری فرد کاهش می یابد و از گیجی تا کمای عمیق متغییر است . پوست بدن سرد، متورم، و کبود رنگ است . عضلات بدن به تدریج و با پیشرفت بیماری سفت و سخت می شوند ، نبض ضعیف شده و ضربان قلب و تنفس نیز کاهش یافته و نامنظم می شوند.

هیپوترمی بسیار شدید تا مرگ

در دمای کمتر از 26 درجه وبه خصوص در محیط های باز و به دور از مراکز بهداشت یدرمانی، احتمال نجات فرد کم است. فرد در کمای عمیق است. ضربان قلب و تنفس اگر وجود داشته باشد، آهسته و نامنظم است. ظاهرا فرد مرده است ولی هنوز احتمال بازگرداندن با ااقدامات موثر وجود دارد.

نشانه های سرمازدگی

انواع سرمازدگی

عوامل تأثیرگذار در بروز هیپوترمی

  • دمای پایین هوا یا آب
  • پوشاک نامناسب و ناکافی
  • رطوبت
  • هیدراسیون (کاهش مایعات بدن)
  • خستگی
  • عدم کفایت مواد غذایی
  • عدم اطلاع کافی از هایپوترمی و جزئیات آن
  • مصرف الکل
  • دیابت
  • سن بالا و یا بسیار کم در انسان ها به عنوان عاملی مستعد کننده در ایجاد هایپوترمی شناخته شده است.
  • لاغری مفرط
  • به اثبات رسیده است که عادات فردی و حتی محیط زندگی افراد بر میزان مقاومت آن ها در برابر هایپوترمی مؤثر هستند. برای مثال می توان به اسکیموها یا مردمی که در مناطق قطبی یا خیلی سرد زندگی می کنند اشاره کرد.
  • هایپوتیروئیدی، به معنای کم کاری غده تیروئید است. در این بیماران کم کاری تیروئید به دلیل تأثیر در متابولیسم داخلی منجر به کاهش تولید گرما در بدن می شود.
  • برخی داروها با تأثیر بر متابولیسم پایه و نیز مهار واکنش لرزیدن اثر خود را اعمال کرده و فرد مصرف کننده را در معرض بروز هایپوترمی قرار می دهند. مهم ترین این داروها عبارتند از: داروهای خواب آور، ضد افسردگی های سه حلقه ای، کلردیازپوکساید و داروهای ضد سایکوز.

افراد مستعد سرمازدگی

  • کودکان
  • کسانی که بافت چربی بدنشان کم است.
  • افرادی که دچار بیماری های خاصی هستند. مانند: کم خونی، مرض قند
  • افراد گرسنه
  • افراد مسن
  • کسانی که دچار تخلیه انرژی شده اند.
  • کسانی که آب واملاح بدنشان از دست رفته.
  • افرادی که پوشاک ضعیف و نامناسب دارند.
  • افرادی که دارای پوشاک خیس و نمناک باشند.

عوامل مستعد کننده

  • برودت هوا (سرما)
  • وزش باد
  • ارتفاعات
  • سابقه یخ زدگی

شایع ترین نقاط سرمازدگی در بدن

  • دستها
  • پاها
  • نوک بینی
  • لالهء گوشها
عوامل تاثیرگذار در سرمازدگی

افراد مستعد سرمازدگی

نشانه های سرمازدگی

  • لرز شدید
  • تنفس کند
  • تکلم کند
  • حرکات ناهماهنگ اندام های حرکتی
  • عدم تعادل در حین راه رفتن
  • گیجی و سردرگمی

عوارض سرمازدگی

  • انجماد بافت های بدن (یخ زدگی)
  • تجمع و مرگ بافت، ناشی از وقفه در جریان خون (قانقاریا)
  • سیاه شدن پوست بدن
  • مشکلات قلبی و تنگ شدن رگ های بدن

تشخیص هیپوترمی

تشخیص سرمازدگی معمولاً بر اساس علائم و نشانه های شما، ظاهر پوست و بررسی فعالیت های اخیر که در معرض سرماخوردگی قرار گرفته اید انجام می شود. پزشکتان ممکن است آزمایشاتی مانند اشعه ایکس، اسکن استخوان یا MRI انجام دهد.

اینها می توانند به پزشک کمک کنند تا شدت سرما زدگی شما را تعیین کند و بررسی شود که آیا استخوان ها یا ماهیچه ها آسیب دیده اند. آزمایش خون نیز می تواند به تایید هیپوترمی و شدت آن کمک کند.

پیشگیری از یخ زدگی یا هیپوترمی

مهمترین اصل در پیشگیری از این بیماری، استفاده از لباس مناسب، درحین فعالیت است. خشک ماندن، اهمیت ویژه ای دارد. همچنین استفاده از پوشاک چندلایه ای ضد باد بسیار مهم است . به هیچ وجه نباید به فعالیت آنقدر ادمه داد تا خستگی مفرط پدید آمده و به اصطلاح تخلیه انرژی به وجود آید. تقسیم کار بین افراد تیم و اختصاص زمان مناسب برای استراحت و تجدید قوا اهمیت فراوانی دارد.

تغذیه مناسب با غذاهای پرانرژی و پرکالری و گرم، در پیشگیری نقش حیاتی دارد، همچنین نوشیدن آب به مقدار کافی و به ویژه مایعات گرم نیز الزامی است. از داروهایی مانند آرام بخشها، موادمخدر، کدئین، الکل، و حتی قهوه و چای نباید استفاده نمود.

اقدامات اورژانسی هنگام سرمازدگی

خارج کردن فرد از محیط سرد

ابتدا می بایست فرد را در محلی خشک و دور از باد قرار گیرد، اگر شما قادر به خارج کردن فرد از محیط سرما نیستید به هر طریق ممکن فرد را از معرض سرما و باد محافظت کنید .

لباس های خیس را در آورید

در صورتیکه لباس های فرد خیس شده است ، آنها را درآورده و بدن فرد را خشک کرده و لباس یا پوشش خشک دیگر پوشانید، سر فرد را بپوشانید . سعی کنید بیمار را زیاد حرکت ندهید . اگر لازم است لباسها را پاره کنید .

فرد را از زمین سرد جدا کنید

فرد را روی پتو یا سطح گرم دیگری بخوابانید .

مراقب تنفس فرد باشید

بیمار مبتلا به هیپوترمی شدید ممکن است بیهوش بوده و علامت واضحی از ضربان قلب و یا تنفس نداشته باشد . در صورتیکه تنفس بیمار متوقف شده یا بسیار کم و سطحی است در صورتیکه می توانید احیاء قلبی تنفسی را شروع کنید .

حرارت بدن خود را تقسیم کنید

او را به همراه فردی دیگر در داخل کیسه خواب یا کیسه نجات قرار دهیم. در صورت امکان اگر این کار را با دو نفر داوطلب انجام دهیم، بهتر است مقداری از لباس های مصدوم را کم کرده یا کنار بیمار پوست به پوست نتیجه بهتری عایدمان خواهد شد.

از نوشابه های گرم استفاده شود

به او یک نوشابه گرم غیرالکلی و البته بیمار باید بیهوش و قادر به بلع باشد.

نشانه های سرمازدگی

افراد مستعد سرمازدگی

رفتارهای نادرست در هنگام یخ زدگی

  • از والدین و ماساژ دادن عضو یخ زده خودداری کنید.
  • راه رفتن روی پای یخ زده ممنوع است.
  • تاول های عضو سرمازده را نترکانید.
  • به هیچ وجه از آتش، اجاق گاز و اجسام گرمکن دیگر برای گرم کردن ناحیه یخ زده استفاده نکنید.
  • اگر فکر می کنید در نزدیکی یک مرگز پزشکی هستید و یا شانس یخ زدگی محدد وجود دارد از گرم کردن ناحیه یخ زده خودداری کنید.

درمان های خانگی سرمازدگی

کمپرس گرم

همه لباسهای خیس را از بدن شخص در آورده و به او لباس هاس گرم و پشمی می پوشانیم و رویش پتو می اندازیم و کمپرس گرم می کنیم

بلند کردن قسمت های آسیب دیده

ارتفاع دادن به قسمتی که سرمازده شده باعث میشود تا جریان خون در آن ناحیه بیشتر شود و بی حسی و سرمازدگی در آن ناحیه از بین برود. مثلا میتوانید دست و پاهایتان که سرما زده شده را روی چند بالشت قرار بدهید تا بالا برود.

استعمال موضعی ژل آلوئه ورا

بعد از گرم کردن ناحیه سرما زده میتوانید برای درمان التهاب و درد و سوزش و بی حسی پوست از آلوئه ورا استفاده کنید. ژل آلوئه ورای تازه را روی آن منطقه بمالید و اجازه بدهید چند دقیقه بماند.

خوردن مخلوط شیر و زردچوبه

مواد موجود در زردچوبه به بهبود جریان خون کمک میکنه و باعث درمان التهاب و درد و سوزش در ناحیه سرمازده می شود. همچنین نوشیدن شیر داغ به گرم شدن بدن و جلوگیری از کم آبی بدن کمک می کند.برای تهیه این مخلوط یک قاشق چایخوری زردچوبه را به یک لیوان شیر داغ اضافه کنید و هم بزنید برای شیرین شدن طعم آن میتوانید کمی عسل اضافه کنید.

سیگار نکشید!

سیگار کشیدن باعث می شود که گردش خون پایین بیاید و مقاومت شما در برابر سرما کاهش پیدا کند. بنابراین اگر دچار سرمازدگی شدید سریع سیگار کشیدن را متوقف کنید.

درمان سرمازدگی در طب سنتی

روغن خردل

روغن خردل باعث تولید گرما شده و گردش خون را بهبود می دهد . مناطق آسیب دیده را با روغن خردل به خوبی ماساژ داده تا گرم شود و آن را گرم و نرم نگه دارید.خواص روغن خردل جلوگیری از آسیب عروق خونی است.

زنجبیل

یک تکه زنجبیل بزرگ را رنده کرده و آن را به یک لیوان آب جوش اضافه کنید. روی حرارت کم به مدت دو دقیقه قرار دهید پس از آن حرارت را خاموش کرده . و دو قاشق چای خوری عسل اضافه کنید . جرعه جرعه از ان را به آرامی می شوئیم. زنجبیل بلافاصله درجه حرارت بدن را بالا می برد و بدن را گرم می کند

ریحان

ریحان گیاه مقدس و شفا دهنده است. بیست برگ ریحان را دریک ظرف آب جوش ریخته دو سه دقیقه بعد آن نوشیدنی را به بیمار بدهید.

فلفل سیاه

چند دانه فلفل سیاه را آسیاب كرده و آن ها را در یك قاشق غذاخوری روغن داغ خردل یا روغن كنجد حرارت دهید. آن را صاف كنید و در حالی كه هنوز گرم است از این روغن برای ماساژ دادن استفاده كنید. اطمینان حاصل كنید كه پوست دچار سایش یا آزردگی و غیره نشود چون موجب درد و التهاب خواهد شد.

گلیسیرین و عسل

یك درمان سنتی درست كردن خمیر با یك قاشق غذاخوری عسل، گلیسرین، سفیده تخم مرغ و آرد سبوس دار است. این خمیر را روی ناحیه سرما زده پهن كنید و یك شب آن را به حال خود رها كنید. این كار عایقی را در برابر سرما تشكیل می دهد و اجازه می دهد كه بدن از درون آن ترمیم شود . صبح روز بعد آن را با آب گرم بشویید و پاك كنید.

سیر و روغن های گیاهی

مخلوط عصاره سیر تازه و روغن های گیاهی (زیتون، خردل و یا کنجد) گرم نیز به كاهش خارش و درمان سرمازدگی كمك می كند. سپس، دست ها را در آب گرم بشویید.

درمان خانگی سرمازدگی

درمان سرمازدگی با طب سنتی

خمیر سیب زمینی

ضمادی از خمیر سیب زمینی داغ همراه با چند قطره گلیسرین كه هر شب روی انگشتان دست و پا (كه مستعد ابتلا به سرمازدگی هستند) گذاشته شود، محافظ بوده و تورم در دناك را معالجه می كنند.

آبلیمو و روغن های گیاهی

ماساژ دادن مرتب دست ها و پاها در زمستان با هر گونه روغن گیاهی كه به آن چند قطره آب لیمو افزوده شده باشد، جریان خون را تقویت می كند. انگشتان دست و پا را در نیمه های دور ریختنی لیمو قرار دهید و با آن ها مدتی مالش دهید. سپس آن ها را با آب گرم بشویید. این نسخه برای درمان سرمازدگی بسیار موثر است.

گل همیشه بهار

دست ها و پاها را در خیسانده ای از گل همیشه بهار كه به آن یك قاشق پر نمك دریایی افزوده شده است، خیس كنید. این باعث کاهش و درمان سرمازدگی می شود.

عصاره پیاز

عصاره پیاز تازه با ضمادی كه از تره فرنگی یا پیازهای بهاره درست شده باشد را چنانچه در حالی كه هنوز گرم است (نه این كه داغ باشد) روی قسمت هایی كه مستعد سرمازدگی هستند بگذارید.

درمان دارویی سرمازدگی

آنتی بیوتیک های خوراکی

اگر پوست به تاول آلوده گرفتار شود ممکن است آنتی بیوتیک خوراکی تجویز شود.

داروهای ترومبولیتیک

این داروها ، مانند فعال کننده پلاسمینوژن بافتی ( TPA ) به منظور تلاش برای کاهش ضرورت قطع عضو، از طریق ( IV ) وریدی داده می شود این داروها می توانند خونریزی را شدید کنند و معمولا فقط در موقعیت های جدی و ظرف 24 ساعت از قرار گرفتن در معرض سرمازدگی استفاده می شود.

آیا این مطلب مفید بود؟
نظر خود را بنویسید! لطفا کلیک کنید