بهترین و موثرترین روش های درمان سردرد| انواع+ عوامل ایجاد کننده

انواع سردرد براساس خطرناک بودن و بی خطر بودن دسته بندی می شود و هر کدام علائم و عوارض خود را دارند و شیوه های تشخیصی و درمانی آن ها نیز قاعدتا متفاوت خواهد بود. تانما در این مطلب نکات خوبی را در خصوص درمان سریع سردرد و درمان سردرد با مواد طبیعی بیان می کند که خواندنی است؛ با ما همراه شوید

سردرد چیست ؟

سردرد یک عارضه شایع است و همانطور که از نام آن مشخص است باعث درد و ناراحتی در ناحیه ی سر، اسکالپ و یا گردن می شود. طبق تخمین از هر ۱۰ نفر ۷ نفر ممکن است در طول زندگی خود حداقل یک بار سردرد را تجربه کرده باشد.

دسته بندی سردرد

سردردهای بی خطر

تمامی سردردهای آزار دهنده و غیر تهدید کننده حیات از نوع سردردهای اولیه هستند و دلیل خاصی پشت سر آن ها وجود ندارد. سردردهای خوش خیم و آزار دهنده ممکن است برای سال ها آسایش بیمار را تهدید کنند اما خطرناک نیستند.

مثلا میگرن که یکی از سردردهای رایج است و درصد بالایی از خانم ها در سن باروری آن را تجربه می کنند. از دیگر سردردهای بی خطر می توان به سردرد تنشی ، خوشه ای ، نورالژی و جرقه زننده ، سردرد های مزمن روزانه ، سردرد پیوسته در نیمه سر و ... اشاره کرد که همگی به دو نوع حاد و مزمن تقسیم می شوند.

سردردهای خطرناک

بعضی سردردها به صورت ثانویه و بر اثر عوامل خاصی ایجاد می شوند ؛ برای مثال سردردهای ناشی از تومور مغزی یا پاره شدن کلاف عروقی ، سینوزیت ، مشکلات گوش ، بالا رفتن فشار خون ، اختلالات کلیوی و ... همگی از نوع ثانویه به شمار می آیند و باید حتما توسط پزشک پیگیری شوند.

انواع سردرد

• سردرد تنشی
• سردردهای خوشه ای
• سردرد میگرنی
• سردردهای بازگشتی
• سردرد رعدآسا

علل سردرد

علل سر درد تنشی

• استرس
• ترک کافئین
• فشار بیش از حد فیزیکی
• گرسنگی
• خماری
• خستگی
• ابتلا به سرماخوردگی یا آنفلوآنزا
• آسیب دیدگی سر
• فشار بیش از حد بر چشم یا خیره شدن به نمایشگر رایانه برای طولانی مدت
• استفاده بیش از حد از داروهای سردرد که به نام سردرد ریباند یا بازگشتی شناخته می شود.

علل سردرد خوشه ای

در حالی که علت دقیق آن ها نامعلوم است، به نظر می رسد شروع سردرد خوشه ای به آزاد شدن هیستامین ( واکنش شیمیایی در واکنش های آلرژیک ) یا انتقال دهنده عصبی که سروتونین است ، مرتبط باشد. الکل با سردرد خوشه ای مرتبط است و مطالعات نشان می دهند که افراد سیگاری در معرض خطر بالای سردردهای خوشه ای هستند. همچنین به نظر می رسد درارتفاعات بالا، نور و حرارت روشن باعث سردرد خوشه ای می شود.

علل سردرد میگرنی

• نوسانات هورمونی، به ویژه در دوران بلوغ پسران در دوره قاعدگی و بارداری زنان
• استرس و اضطراب
• غذاهای شور و تخمیر شده
• گوشت فرآوری شده و پنیرهای کهنه
• مواد غذایی خاص نظیر موز، آووکادو و مرکبات
• حذف وعده های غذایی
• خواب بسیار زیاد یا بسیار کم
• نورهای قوی یا بسیار روشن
• تغییر فشار هوا در اثر تغییرات جوی
• مصرف الکل
• ترک کافئین

علل سردرد بازگشتی

سردردهای برگشتی زمانی اتفاق می افتند که فرد داروهای مورد استفاده معمول خود را قطع می کند. سردرد بازگشتی پس از قطع داروهایی نظیر استامینوفن، تریپتان، ارگوتامین و داروهای ضد درد اتفاق می افتد.

علل سردرد برق آسا

سردردهای رعد آسا می توانند نشان دهنده مشکلات زمینه ای عروقی در مغز باشند که نیازمند بررسی های بیش تر پزشکی است. در حالت کلی می توان گفت که سردرد رعد آسا به سردردی گفته می شود که در یک مدت زمان کوتاه ولی با شدتی بالا رخ می دهد.

نشانه های انواع سردرد

علائم سردرد تنشی

• سفتی گردن
• درد مبهم
• درد اسکالپ
• سفتی شانه
• سفتی و یا احساس فشار در پیشانی که ممکن است به طرفین یا پشت سر نیز گسترش بیابد.

علائم سردرد خوشه ای

سردردهای خوشه ای معمولا مدت کوتاهی فرد را درگیر می کنند و اغلب باعث بروز درد در پشت چشم ها می شوند. درد معمولا در یک طرف و به صورت ضربان دار یا پیوسته احساس می شود. این نوع سردردها معمولا یک تا دو ساعت پس از رفتن به تخت خواب بروز پیدا می کنند. اگر چه ممکن است این نوع سردرد علائمی شبیه به میگرن داشته باشند اما معمولا باعث تهوع نمی شود.

علائم سردرد میگرنی

• احساس ضربان در سر
• تهوع
• درد در یک طرف سر
• حساسیت به صدا و نور
• درد شدید و ضربان دار
• استفراغ

علائم سردرد برگشتی

• تحریک پذیری
• تهوع
• بی قراری
• دشواری در به یاد آوردن جزئیات مهم

علائم سردرد برق آسا

این سردرد می تواند در هر نقطه از سر احساس شود ولی بیشتر در ناحیه پیشانی و پشت سر حس شده و درد گاهی به پشت گردن هم انتشار می یابد. این درد ممكن است با تهوع، استفراغ، درد چشم و حساسیت به نور هم همراه باشد. معمولا به داروهای مسكن ساده پاسخ نمی دهد و اگر علت مهمی در زمینه این سردرد وجود داشته باشد (كه در ادامه به آن اشاره خواهد شد) حتی این احتمال وجود دارد كه بیمار دچار تشنج و كاهش سطح هوشیاری شود.

تشخیص انواع سردرد

علاو بر گرفتن شرح حال و انجام معاینات فیزیکی، در روند تشخیص سردرد و تعیین نوع آن، درخواست انجام آزمایش های تشخیصی توسط پزشک نیز مهم است. این آزمایش های احتمالی عبارتند از:

شمارش کامل خون (CBC)

یک آزمایش خونی که می تواند نشان دهنده ی وجود عفونت باشد.

گرافی از جمجمه

یک روش تصویربرداری که در آن جزئیات استخوان های جمجمه وجود دارد.

گرافی از سینوس ها

یک روش تصویربرداری است که در آن می توان وجود سینوزیت را تشخیص داد.

سی تی اسکن یا MRI سر

که برای تشخیص مواردی نظیر سکته مغزی، ضربه و یا وجود لخته خونی در مغز درخواست می شود.

درمان انواع سردرد

الف) درمان خانگی سردرد

با راهکارهای ساده و خانگی زیر می توانید سردرد خود را بهبود ببخشید:

• دراز کشیدن در اتاقی تاریک و ساکت. اگر می توانید چرت بزنید.
• استفاده از یخ یا کمپرس سرد روی بخشی که درد می کند. برای برخی افراد گرما تاثیر بهتری دارد.
• نوشیدن آب برای هیدراته نگه داشتن بدن.
• انجام تمرینات تنفس عمیق .
• مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مطابق با دستور ارائه شده. مراقبت باشید زیرا مصرف بیش از حد می تواند به سردردهای ریباند منجر شود.
• نوشیدن اندکی کافئین.

ب) درمان فوری سردرد

موز و یخ

در این روش درمانی طبیعی به پوست یک موز و مقداری یخ نیاز دارید، چند تکه یخ را در قسمت انتهایی و در داخل پوست موز قرار داده و آن را با یک نوار ببنید تا یخ در بین پوست موز باقی بماند، حال پوست موز را بر روی پیشانی خود قرار داده و به مدت 20 دقیقه در مکان تاریکی استراحت کنید، یک حوله همراه خود داشته باشید تا به محض آب شدن یخ از آن استفاده کنید.

ماساژ

با شصت پیشانی و شقیقه خود را به آرامی مالش دهید. البته این ماساژ بستگی به نوع سردرد شما دارد ه بتواند اثرگزار باشد یا خیر. همچنین می توانید از شخصی بخواهید که پشت گردن ، سر، کمر شما را با انگشتانش ماساژ دهد. با این اقدام جریان خون افزایش پیدا می کند که راهی برای رها شدن از درد می باشد.

تمرینات کششی

کمی شانه خود را بالا و پایین دهید. همچنین از تمرین ایزومتریک گردن استفاده کنید. به این صورت که کف دست خود را روی پیشانی و دیگری را روی گوش خود قرار دهید. این تمرین در کوتاه مدت، درد شما را از بین می برد.

ج) درمان سردرد در طب سنتی

لیمو و زنجبیل

• آب یک عدد لیمو را با سه قاشق چای خوری زنجبیل ترکیب کنید و سپس این ترکیب را بجوشانید.
• بعد از اینکه ترکیب از داغی در آمد ، آن را جرعه جرعه بنوشید. اگر به یکباره همه را سر بکشید، به بدن خود آسیب می زنید.
• همچنین می توانید مقداری پودر زنجبیل را با آب به حالت خمیری در بیاورید و به مدت ده دقیقه آن را روی پیشانی خود بگذارید و همچنین می توانید آن را بجوشانید و بخور دهید.

برگ نعناع

• به اندازه یک کف دست برگ نعناع را خرد کنید و آن را با دو فنجان آب بجوشانید.
• سپس آب آن را به پیشانی خود بزنید.
• برگ نعناع را دور نریزید. می توانید برای بار دوم دوباره ترکیب را بجوشانید و روی آن بخور بگیرید.

برگ ریحان

• پنج عدد برگ ریحان را داخل آب ریخته و آن را داغ کنید.
• یک قاشق چای خوری عسل به آن اضافه کنید و بعد از پنج دقیقه ، جرعه جرعه آن را بنوشید.

دارچین

• مقداری پودر دارچین را با مقداربسیار کمی آب ترکیب کنید تا حالت خمیری پیدا کند.
• سپس این خمیر را به پیشانی و شقیقه خود بزنید.

روغن رزماری

• چهار قطره روغن رزماری را به پیشانی خود ماساژ دهید.
• همچنین می توانید مقداری برگ رزماری را له کنید و آن را با یک فنجان آب بجوشانید.
• سپس آن را مانند چای آماده کرده و دو الی سه بار در روز مصرف کنید.

میخک

• مقداری میخک را له کنید و آن را بو بکشید تا سردردتان آرام شود.
• همچنین می توانید آن را با مقداری نمک نیز ترکیب کنید و سپس به پیشانی خود بزنید.

د) درمان دارویی سردرد

آسپرین

آسپرین اغلب به عنوان دارویی برای سردرد مورد استفاده قرار می گیرد. این داروی ضد التهاب قوی تر از پانادول است. گرچه در کاهش سردرد دارای اثر برابر با پانادول می باشد.در برخی از داروهای ترکیبی از ترکیب آن با پانادول و کافئین استفاده می شود که اثر بخشی بالاتری دارد.

این دارو برای سردرد، درد، تب ، سرماخوردگی و پیشگیری از سکته مغزی و حمله قلبی تجویز می شود. به دلیل سمی بودن آن نسبت به جایگزین های موجودش، این دارو فقط در موارد خاص در برخی از کشورها برای کودکان استفاده می شود.

استامینوفن

استامینوفن یک داروی ضد درد و ضد تب است که برای بر طرف کردن دردهای خفیف مانند سردرد، دندان درد ، کمر درد و به عنوان تب بر به کار میرود. مکانیزم دقیق اثر استامینوفن هنوز به درستی معلوم نیست، اما به نظر میرسد که استامینوفن با مهار نمودن «پروستاگلندین ها» اثرات ضد درد و ضد تب خود را اعمال میکند.

استامینوفن از راه خوراکی و از راه مقعدی بسیار خوب جذب بدن میشود. متابولیسم استامینوفن به طور وسیعی در کبد انجام و پسماندهای دارو از راه ادرار دفع میشوند. نیمه عمر استامینوفن از 1 تا 4 ساعت است و اثر دارو در 1 تا 3 ساعت به حداکثر خود میرسد.

استامینوفن کدئین

استامینوفن کدئین یک مسکن ِ مخدر است که برای تسکین دردهای خفیف تا نسبتاً شدید استفاده می شود. این دارو از استامینوفن و کدئین تشکیل می شود. استامینوفن یک مسکن ِ تب بر است که در کاهش درد و تب مؤثر است و کدئین یک مسکن مخدر که برای کاهش دردهای متوسط تا شدید کاربرد دارد. این دارو با فروش بیش از یک میلیارد عدد در سال پرمصرف ترین دارو در ایران است.

ژلوفن

ژلوفن فرم مایع پروفن است که داخل کپسول های ژلاتینی نرم تعبیه شده. این دارو به دلیل اینکه خیلی سریع در بدن باز می شود، تاثیر سریع تری دارد. به این دلیل است که بیشتر اوقات تصور می شود که این دارو از پروفن قوی تر است. اثر سریع این دارو باعث شده که از این دارو استقبال بیشتری شود.

نوافن

نوافن را در اولویت انتخاب های خود برای دندان درد بگذارید. این دارو از ترکیب 3 ماده استامینوفن، پروفن و کافئین تهیه می شود. دو ماده اول، استامینوفن و کافئین تاثیر ضددردی خود را روی سردرد و دندان درد دارند اما پروفن به دلیل خاصیت ضد التهابی که دارد برای دردهای عضلانی- مفصلی استفاده می شود. هر کپسول نوافن حاوی 325 میلی گرم استامینوفن، 40 میلی گرم کافئین و 200 میلی گرم ایبوپروفن است.

ارگوتامین سی

کاربرد اصلی این دارو درمان سردردهای عروقی مانند میگرن و خونریزی رحمی بعد از زایمان و سقط است و گاه در درمان افت فشار خون در حالت ایستاده (ناشی از بی کفایتی اعصاب خودکار) استفاده می شود.

سوماتریپتان

این دارو برای درمان سردرد های میگرنی در بیمارانی به کار می رود که ضد درد ها و داروهای ضد التهاب های غیر استروئیدی قادر به تخفیف کافی درد در آنها نیستند . همچنین از آن برای درمان سرددر های خوشه ای مصرف می شود.

ریزاتریپتان

ریزاتریپتان برای درمان میگرن حاد در بزرگسالان و کودکان 6 ساله و بزرگتر استفاده می شود. ریزاترپتان برای جلوگیری از سردردهای میگرنی و برای سردرد خوشه ای استفاده نمی شود (این دارو فقط در درمان حمله سردرد میگرنی استفاده می شود و جزو داروهای پیشگیری کننده از سردرد نیست.)

ریزاتریپتان یک مسکن معمولی نیست. این دارو معمولا برای افرادی که سردردشان با استامینوفن، آسپیرین یا سایر داروهای ضد درد تسکین نمی یابد استفاده می شود.و به دلیل عوارض نسبتا زیاد قلبی عروقی باید استفاده از آن حتما تحت نظر پزشک باشد.