بیماری خود ایمنی در بارداری خیلی اتفاق معمولی نیست اما امکان دارد برای هر زن بارداری پیش بیاید و بارداری او را تحت تأثیر قرار دهد. تانما در این مطلب علاوه بر علل و نشانه های بیماری های خود ایمنی در بارداری، تأثیر بیماری خود ایمنی بر جنین و روش های پیشگیری و درمان را نیز بیان کرده است؛

بیماری خود ایمنی چیست؟

بیماری خود ایمنی بیماری است که توسط سیستم ایمنی بدن گسترش می یابد. زمانی که این سیستم در حال مبارزه با انواع بیماری هاست گاهی سلول های سالم بدن را به عنوان غریبه و عامل خارجی تشخیص داده و در نتیجه شروع به حمله به آن ها می کند بسته به نوع آن سلول یک بیماری خود ایمنی می تواند بر روی انواع بافت های بدن تاثیر بگذارد و نیز سبب رشد غیر طبیعی و تغییر در عملکرد آن بافت گردد.

علل ایجاد بیماری های خود ایمنی در بارداری

  • باکتریایی و یا ویروس
  • داروها
  • محرک های شیمیایی
  • محرک های محیطی

علائم بیماری های خود ایمنی در بارداری

  • خستگی
  • عضله های دردناک
  • التهاب و قرمزی
  • تب پایین
  • مشکل تمرکز
  • بی حسی و گزگز شدن دست ها و پاها
  • ریزش مو
  • ضایعه ی پوستی
بیماری خود ایمنی چیست

علائم بیماری خود ایمنی در بارداری

انواع بیماری های خود ایمنی در بارداری

لوپوس

در این بیماری خودایمنی، سیستم ایمنی بدن بیش از حد فعال می شود و به بافت های سالم حمله می کند و باعث تورم، التهاب، آسیب به مفاصل، پوست، کلیه ها، خون، قلب و ریه می شود. انواع مختلفی از لوپوس مشاهده شده است؛ لوپوس اریتماتوس سیستمیک یا لوپوس منتشر، لوپوس پوستی، لوپوس ناشی از دارو و لوپوس نوزادان از انواع لوپوس اند.

آرتریت روماتوئید

در این بیماری خودایمنی، سیستم ایمنی به مفاصل و بافت های اطراف آن حمله می کند و باعث التهاب و درد در مفاصل، بافت های اطراف مفاصل و دیگر اعضای بدن می شود. آرتریت روماتوئید معمولاً در انگشتان دست و پا نمایان می شود، اما هر مفصلی را ممکن است درگیر کند. بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید اغلب از خشکی مفاصل رنج می برند و احساس ناراحتی و خستگی مزمن دارند.

بیماری کرون

یکی از بیماری های التهابی مزمن روده است که علت ایجاد کننده ی آن هنوز ناشناخته است. این بیماری گاهی اوقات به نام بیماری التهابی مزمن روده نیز شناخته می شود، البته تنها بیماری مزمن روده ای نیست. بیماری کرون به طور عمده باعث ایجاد زخم (شکاف در پوشش) روده ی کوچک و روده ی بزرگ می شود، اما می تواند سیستم گوارش را در نقاط دیگر از دهان تا مقعد تحت تأثیر خود قرار دهد. بیماری کرون می تواند در روده کوچک، روده بزرگ یا هر دو بروز کند.

سندرم رایتر

به معنی ایجاد التهاب در یک مفصل به دنبال عفونت در دیگر قسمت های بدن است. سندرم رایتر که نوعی از آرتریت واکنشی است که مجموعه ای از علایم مختلف به همراه دارد. عمده ترین علائم آن عبارتند از آرتریت (التهاب مفاصل)، اورتریت (التهاب یا عفونت مجرای ادرار) غیر گونوکوکی و التهاب چشم.

اسکلرودرما

در این بیماری خودایمنی، سیستم ایمنی به بافت های هم بند و عروق حمله می کند. در نوع موضعی آن، تغییرات فقط در قسمت های خاصی از پوست و بافت های زیر آن بروز می یابد و بر اندام های داخلی اثر نمی گذارد. اما در نوع منتشر آن، علاوه بر پوست، عروق خونی، مفاصل، سیستم گوارش (مری و روده)، ریه، قلب، كلیه و ماهیچه ها نیز درگیر می شوند. ورم صبحگاهی مفاصل و تورم پوست پنجه ها و انگشتان و سفت شدن پوست در دست ها و بازوها و صورت از علائم این بیماری اند.

علل بیماری های خود ایمنی در بارداری

انواع بیماری های خود ایمنی در بارداری

بیماری سلیاک (عدم تحمل گلوتن)

یک اختلال گوارشی است که در آن سیستم ایمنی به گلوتن واکنش می دهد؛ پروتئینی که در گندم، جو و چاودار وجود دارد.این واکنش به پوشش رودۀ کوچک آسیب می زند و مانع جذب مواد مغذی می شود. اسهال یا یبوست، کم خونی، کاهش وزن، خستگی، ضعف، درد شکمی، نفخ و استفراغ از علائم این بیماری اند.

بیماری هاشیموتو

این بیماری خودایمنی باعث اختلال در عملکرد غده تیروئید می شود. در بیماری هاشیموتو (تیروئیدیت لنفوسیتی مزمن)، سیستم ایمنی بدن به غده تیروئید حمله می کند و باعث کاهش ترشح هورمون تیروئید می شود. گواتر (بزرگ شدن غده تیروئید)، افزایش وزن، خشکی پوست، ورم یا پف صورت ، ضعف عضلانی در پایین تنه و درد مفاصل و افزایش مدت و حجم خونریزی قاعدگی از علائم این بیماری اند.

تشخیص بیماری های خود ایمنی در بارداری

تشخیص اکثر بیماری های خودایمن به بیش از یک آزمایش نیاز دارد. پزشک شما با استفاده از گروهی از آزمایش ها و ارزیابی علائم، بیماری را تشخیص می دهد. معمولا زمانی که نشانه ها مبنی بر مبتلابودن به بیماری های خودایمن باشند، آزمایش های «آنتی بادی های ضد هسته ای» (ANA) از اولین آزمایش هایی هستند که پزشکان برای بیمار درخواست می دهند. نتیجه ی مثبت آزمایش به این معنی است که فرد به یکی از بیماری ها مبتلا است، اما تشخیص نوع دقیق بیماری به آزمایش های بیشتری احتیاج خواهد داشت.

تأثیر بیماری های خود ایمنی بر روند بارداری

یکی از علل ناباروری و سقط مکرر و سقط خود به خودی عوامل ایمونولوژیک یا عوامل مربوط به اختلالات سیستم ایمنی است. سیستم ایمنی بدن وظیفۀ دفاع از بدن در برابر هجوم عوامل خارجی، مثل ویروس ها و باکتری ها را دارد. اما گاه سیستم ایمنی بافت های بدن را به عنوان عنصر مهاجم شناسایی می کند و به آنها حمله می کند. به این وضعیت بیماری اتوایمیون یا خودایمنی گفته می شود.

تأثیر بیماری های خود ایمنی بر جنین

بیماری خود ایمنی هاشیموتو

اگر این نوع کم کاری تیروئید در مادر پنهان بماند یا به هر دلیلی برطرف نشود، ممکن است نوزادی با اختلال در این غدّه متولد شود. در این حالت به احتمال زیاد طفل نیز مانند مادرش به هاشیموتو مبتلا می گردد. تیروئید کم کار و مخصوصا شایع ترین حالت آن یعنی هاشیموتو اگر در دورة حاملگی درمان نشود و شدت پیدا کند، هورمون های حیاتی به جنین نمی رسد و ممکن است حتی او را در رحم مادر بکشد.

همچنین هاشیموتو باعث می شود که هورمون های تیروئید برای رشد مغزی و جسمی به نوزاد نرسد، بنابراین یکی از عواقب خطرناک آن به دنیا آمدن نوزاد با عقب ماندگی ذهنی است؛ حتی ممکن است طفل بسیار کوتاه قد باشد یا نواقص جسمی مانند شکاف در کام (لب شکری) داشته باشد.

تأثیر بیماری های خود ایمنی بر جنین

تأثیر بیماری های خود ایمنی بر روند باردرای

بیماری خود ایمنی لوپوس

در گذشته تصور بر این بود که بارداری در زنان مبتلا به لوپوس باعث آسیب رسیدن به مادر و جنین می شود، ولی اکنون ثابت شده در صورت فروکش کردن علائم و تحت درمان قرار گرفتن، می توانند زیر نظر پزشک دوران بارداری خود را سپری کنند. عوارض مرتبط با بارداری، سقط جنین، وزن کم هنگام تولد، پره اکلامپسی و زایمان زودرس، در زنان مبتلا به لوپوس رایجند.

پیشگیری از بیماری های خود ایمنی در بارداری

  • با درنظر گرفتن عوامل قابل کنترل، به نظر می رسد شیر گاو، تا حد زیادی، غذایی است که به طور شایعی با بیماری های خودایمنی در ارتباط است. برهمین اساس، بعضی به بیمارانشان پیشنهاد می کنند که از خوردن شیر گاو بپرهیزند.
  • از رژیم غذایی غربی باید بپرهیزند، یعنی از مصرف گوشت، روغن افزوده و لبنیات دوری کنند. به جای آن، از مقادیر زیادی فیبر و سبزیجات سبز، زرد و نارنجی استفاده کنند.
  • مواد تغذیه ای نوزادان و شیر مادر ممکن است در این میان نقش محافظتی داشته باشند، بنابراین باید مادران را تشویق کرد تا جایی که امکان دارد، به نوزادشان شیر خود را بدهند.
  • مادران باردار باید بیرون بروند و آفتاب بگیرند (البته بدون سوخته شدن) و در زندگی، همیشه فعال باشند.
  • مادران باردار نباید سیگار بکشند، زیرا سیگار هم با بعضی از بیماری های خودایمنی در ارتباط قرار دارند.
  • سبزیجات دریایی را در رژیم غذایی خود بگنجانید یا از نمک یددار استفاده کنید تا مطمئن باشید که ید کافی دریافت می کنید.

درمان بیماری های خود ایمنی در بارداری

درمان ها بسته به نوع بیماری متفاوت خواهند بود ولی اغلب شامل داروهای ضد التهابی، داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی یا عوامل بیولوژیکی طبیعی می شوند. این داروها جایگزین مواد طبیعی تولید شده در بدن و یا بعنوان مهار کننده بخشی از اجزای سیستم ایمنی عمل می کنند.

علاوه بر داروها، استراتژی های درمانی طبیعی از جمله کاهش مصرف مواد شبه التهابی مانند قند و شکر، چربی اشباع، کاهش میزان استرس، کاهش بار سموم و بهبود عملکرد روده ها نیز در دستور کاری قرار می گیرند. علت توجه به عملکرد روده ها به دلیل قرار گیری بخش اعظمی از سیستم ایمنی در آن ها می باشد.

مثلا درمان آرتریت روماتوئید یا روماتیسم مفصلی شامل مسکن ها از جمله ایبوپروفن برای کاهش تورم و درد، داروهای تجویزی برای جلوگیری از حملات سیستم ایمنی بدن، و درمان فیزیکی و شغلی برای بهبود تحرک می باشد. تغییر سبک زندگی مانند ورزش، مدیریت وزن، و سبک زندگی سالم نیز کلیدی هستند.

پیشگیری از بیماری های خود ایمنی در بارداری

درمان بیماری های خود ایمنی در بارداری

یا مثلا اصلی ترین کار برای درمان لوپوس، دارو درمانی است. این بیماری همراه بیمار است، اما کاملا تحت کنترل است. برای کنترل این بیماری، فرد باید به دارو درمانی متعهد باشد، حتی اگر احساس بهبودی کرد باید داروهای خود را مرتب مصرف کرده و هرگز قطع درمان نکند.

هر فرد مبتلا به لوپوس با دارو درمانی می تواند به حیات خود ادامه دهد و عمر طبیعی داشته باشد. در کنار دارو درمانی، به بیماران توصیه می کنیم در معرض آفتاب تند قرار نگیرند و حتما از ضدآفتاب استفاده کنند، همچنین خواب کافی و آرامش داشته باشند.

البته یادمان باشد که خانم های باردار مبتلا به بیماری های خود ایمنی به دلیل شرایط حساسی که دارند مانند سایر بیماری ها باید تحت نظر پزشک باشند و دارو و درمان های مخصوص این دوره را دریافت کنند.

آیا این مطلب مفید بود؟
نظر خود را بنویسید! لطفا کلیک کنید