بیماری سالمونلا یک بیماری عفونی و باکتریایی است که دلیل اصلی ابتلا به آن عدم رعایت اصول بهداشتی در شست و شوی انواع گوشت ها و سبزیجات است. زنان باردار به دلیل ضعیف بودن سیستم ایمنی بیشتر در معرض خطر این بیماری هستند. تانما در این مطلب علاوه بر بیان روش های کنترل سالمونلا در بارداری، نکاتی را در خصوص تأثیر بیماری سالمونلا بر جنین مطرح می کند؛

بیماری سالمونلا چیست؟

عفونت سالمونلا (سالمونلوزیس) یک بیماری شایع باکتریایی است که بر سیستم گوارشی اثر می گذارد. باکتریهای سالمونلا معمولا در روده های انسان و حیوان زندگی می کنند و از طریق مدفوع خارج می شوند. اکثر افراد از طریق آب یا غذای آلوده دچار عفونت می شوند. معمولا افراد مبتلا به عفونت سالمونلا هیچ علامتی ندارند. سایرین هم دچار اسهال، تب و دردهای شکمی بین ۸ تا ۷۲ ساعت پس از ابتلا می شوند.

اکثر افراد سالم در عرض چند روز بدون هیچ درمان خاصی بهبود می یابند. در بعضی موارد اسهال ناشی از عفونت سالمونلا می تواند باعث کم آبی شدید شود که باید اقدامات درمانی انجام شود. مشکلات تهدید کننده زندگی نیز در صورت گسترش عفونت به خارج از روده ها رخ می دهد. اگر به کشورهای با سطح بهداشت پایین مسافرت کنید به احتمال بیشتری در معرض ابتلا به عفونت سالمونلا قرار خواهید گرفت.

در ایران، سازمان غذا و دارو، سازمان دامپزشکی و همچنین سازمان بهداشت و درمان بانی اصلی بررسی و اعلام خبرهای مربوط به سالمونلا هستند. سازمان غذا و دارو بررسی های لازم روی مواد غذایی که احتمال وجود باکتری در آن ها هست را بر عهده دارد. سازمان دامپزشکی وظیفه بررسی دام یا طیور آلوده را بر عهده دارد. همچنین در نهایت سازمان بهداشت و درمان وظیفه امدادرسانی و کمک به مبتلایان و اقدامات لازم برای پیشگیری از شیوع بیماری سالمونلا را بر عهده دارد.

انواع بیماری سالمونلا

  • سالمونلا تیفی
  • سالمونلا کلراسوییس
  • سالمونلا انتریتیدیس

منشاء بیماری سالمونلا

حیوانات آلوده و محصولات حیوانی منشاء اصلی ارگانیسم هستند. حتی در کشورهایی که مراقبت های شدیدی روی حیوانات انجام می شود ۵۰ درصد از یک گله ممکن است سالمونلا را حمل کنند. تعدای از این ارگانیسمها در برابر آنتی بیوتیکها مقاوم هستند. دلیل بروز این ارگانیسمهای مقاوم، مصرف بی رویه آنتی بیوتیک در علوفه حیوانات است. بسیاری از پروهشگران بر این باور هستند که باکتریهای مقاوم تهدید بزرگی برای سلامتی هستند لذا از کاهش مصرف آنتی بیوتیک ها (در علوفه دام) طرفداری می کنند.

انواع بیماری سالمونلا

منشأ بیماری سالمونلا

راه های انتقال بیماری سالمونلا

گوشت قرمز، غذاهای دریایی و ماکیان نپخته

آلودگی معمولا در مرحله کشتار رخ می دهد. صید غذاهای دریایی در آب آلوده یک علت شایع است.

تخم مرغ نپخته

تخم مرغهایی که از مرغهای آلوده بدست می آیند ممکن است حاوی باکتری باشند. هر ساله عده زیادی به علت خوردن تخم مرغهای حاوی سالمونلا بیمار می شوند. تخم مرغ های خام در بعضی از انواع مایونز و سسهای خانگی وجود دارند.

میوه ها و سبزیجات آلوده

اگر در آب آلوده شسته شده یا به این آب زده شوند ممکن است آلوده شوند. در صورتی که شخصی گوشت خام را حمل کند سپس بدون شستن دستهایش با میوه و سبزی تماس پیدا کند، آنها را آلوده می کند.

رعایت نکردن بهداشت

علل شایع آلودگی و عفونت از جمله فضای آشپزخانه که تمیز نباشند و دستها موقع آماده کردن غذا، پس از رفتن به دستشویی یا پس از عوض کردن پوشک بچه، شسته نشوند. شخصی با دستهای آلوده می تواند عفونت را با تماس با انسانهای دیگر به آنها منتقل کند یا با لمس کردن سطوحی که دیگران لمس می کنند.

نگهداری حیوانات دوزیست یا خزندگان

اکثر خزندگان و دوزیستان باکتری سالمونلا را در روده خود دارند بدون اینکه بیمار شوند. آنها باکتری را از طریق ترشحاتشان منتشر می کنند. اینها می توانند به سرعت از طریق پوست و سپس هر چیزی که با آنها در تماس باشد از جمله قفس، اسباب بازی، لباسف مبل و سایر اقلام خانه، منتشر شوند.

عوارض بیماری سالمونلا

راه های انتقال بیماری سالمونلا

عوامل خطرزای بیماری سالمونلا

افزایش قرارگیری در معرض بیماری

مسافرت بین المللی؛ عفونت سالمونلا، از جمله گونه هایی که باعث تب حصبه می شوند، در کشورهای در حال توسعه با بهداشت ضعیف شایع تر است.داشتن پرنده یا خزنده خانگی. برخی حیوانات خانگی، به ویژه پرندگان و خزندگان، می توانند به باکتری سالمونلا آلوده شده باشند.

اختلالات معده یا روده

بدن دارای چندین خط دفاعی طبیعی در برابر عفونت سالمونلا می باشد. برای مثال، اسید قوی معده می تواند بسیاری از انواع باکتری سالمونلا را بکشد. اما برخی مشکلات پزشکی و یا داروها می توانند جریان این دفاع طبیعی را به هم بزنند. مثال ها عبارتند از:

آنتی اسیدها. کاهش اسیدیته معده راهی برای باکتری سالمونلا فراهم می کند تا زنده بماند.بیماری التهابی روده. این اختلال به پوشش درونی روده آسیب می زند و در نتیجه، ماندگاری باکتری سالمونلا را آسان تر می کند.مصرف اخیر آنتی بیوتیک ها. این امر می تواند تعداد باکتری های "خوب" در روده را کاهش دهد و در نتیجه، توانایی بدن برای مبارزه با عفونت سالمونلا را مختل کند.

مشکلات ایمنی

مشکلات پزشکی و یا داروهای زیر به نظر می رسند با صدمه به دستگاه ایمنی بدن باعث افزایش خطر ابتلا به سالمونلا می شوند.ایدزبیماری سلول داسی شکل؛مالاریاداروهای ضد رد که پس از پیوند عضو مصرف می شوند

کورتیکو استروئیدها

عفونت سالمونلا معمولا مرگبار نیست. با این حال، در برخی افراد به خصوص نوزادان و کودکان خردسال، افراد مسن، دریافت کنندگان عضو پیوندی، زنان باردار و افراد با دستگاه ایمنی ضعیف، عوارض می تواند بسیار خطرناک باشد.

علائم بیماری سالمونلا

  • دردهای شکمی
  • مدفوع خونی
  • لرز
  • اسهال
  • تب
  • سردرد
  • درد عضلانی
  • تهوع
  • استفراغ
  • سرگیجه
پیشگیری از بیماری سالمونلا

علائم بیماری سالمونلا

عوارض بیماری سالمونلا

اگر عفونت سالمونلا وارد جریان خون شود (باکتریمی)، می تواند بافت های سراسر بدن را آلوده کند، از جمله:

  • بافت پیرامون مغز و نخاع (مننژیت)
  • پوشش درونی قلب یا دریچه های آن (اندوکاردیت)
  • استخوان و مغز استخوان (استئومیلیت)
  • پوشش درونیِ رگ های خونی، به خصوص اگر پیوند عروق داشته اید.

آرتریت واکنشی

افرادی که سالمونلا داشته اند در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به آرتریت واکنشی هستند. آرتریت واکنشی همچنین معروف به سندرم رایترز به طور معمول باعث عوارض زیر می شود:

  • سوزش چشم
  • ادرار دردناک
  • مفاصل دردناک

تشخیص بیماری سالمونلا

پزشک در مورد علائم، بیماریهای موجود، تغییرات در رژیم غذایی یا عادات آماده کردن غذا، تماس با حیوانات و مسافرتی که اخیرا داشته اید سوالاتی خواهد کرد تا بتواند علت مشکل را بداند. اسهال و استفراغ معمولا نشانه عفونت روده ای است. آزمایش خون و مدفوع می تواند به تعیین علت عفونت کمک کند.

پیشگیری از بیماری سالمونلا

  • با پختن گوشت حیوانات، مرغ و همچنین آب پز کردن تخم مرغ این باکتری از بین می رود.
  • از خوردن غذاهایی که به صورت غیرپاستوریزه هستند، خودداری کنید.
  • زمانی که کار شما با گوشت مرغ یا حیوانات به پایان رسید، تخته برش، چاقو و دیگر وسایلی که آلوده به خون و گوشت حیوانات شده اند را کاملاً شسته و ضدعفونی کنید.
  • اجازه ندهید گوشت یا مرغ با مواد غذایی که نیازی به پخت ندارند همانند کاهو، گوجه فرنگی و دیگر مواد تشکیل دهنده سالاد تماس داشته باشد. چرا که در صورت انتقال باکتری، شما آن را به صورت خام، در مواد غذایی گیاهی موجود در سالاد خواهید خورد.
  • این باکتری در دمای اتاق، رشد چند برابر سریع تر دارد. لذا نباید غذا بیش از دو ساعت در بیرون از یخچال نگهداری شود..
تشخیص بیماری سالمونلا

پیشگیری از بیماری سالمونلا

درمان بیماری سالمونلا

مصرف مایعات

درمان بر جایگزینی مایعات و الکترولیتها از طریق سرم تاکید دارد.

داروهای ضد اسهال

داروهایی همچون لوپرامید می توانند کرامپ شکمی را رفع کنند اما آنها ممکن است اسهال مرتبط با عفونت سالمونلا را بهبود دهند.

آنتی بیوتیک ها

اگر پزشکتان به وارد شدن باکتریها به جریان خون یا داشتن بیماری شدید یا داشتن ضعف سیستم ایمنی آنتی بیوتیکهایی رو برای کشتن باکتریها تجویز کنند. آنتی بیوتیکها بدون عارضه نیستند. در حقیقت آنتی بیوتیکها ممکن است دوره ای که شخص باکتریها را حمل کرده و به دیگران منتقل می کند افزایش دهد و می توانند خطر عود آن را افزایش دهند.

بیماری سالمونلا در بارداری

مهم ترین دلیل برای قطع مصرف غذاهای لذیذی مانند سوشی، و سایر غذاهای پاستوریزه نشده و نپخته، محافظت در برابر بیماری های ناشی از مواد غذایی مانند سالمونلا است. ابتلا به این بیماری در زنان باردار به دلیل بروز تب بالا می تواند منجر به سقط جنین شود و در برخی موارد بسیار خطرناک است. مسمومیت سالمونلا با علائمی چون دل درد ،گرفتگی عضلات شکمی، تب، تورم معده و روده، اسهال خونی، استفراغ، سردرد، بی حالی همراه است.

کنترل بیماری سالمونلا در بارداری

بیماری سالمونلا در بارداری

کنترل بیماری سالمونلا در بارداری

پخت کامل انواع گوشت ها

گوشت های خود را کاملاً بپزید و مرغ، ماهی یا گوشت خام یا نپخته نخورید. گوشت گاو تازه، گوشت گوساله، استیک بره، کباب ها و گوشت دنده و همچنین گوشت خوک و ژامبون تازه باید حداقل با حرارت 145 درجه طبخ شود. گوشت گاو، گوشت خوک، گوشت گوساله و گوسفند را باید حداقل با حرارت 160 درجه طبخ کرده و مرغ را حداقل با حرارت 165 درجه طبخ کنید.

پخت کامل تخم مرغ

از خوردن محتویات نطفه تخم مرغ آبکی اجتناب کنید. این بدان معناست که خوراکی هایی مانند سس هالندیز خانگی، خمیر کوکی و سس سزار نیز در دوران بارداری مجاز نیستند؛ زیرا حاوی تخم مرغ خام هستند.

در دور ریختن مواد غذایی درنگ نکنید

اگر به نظر می رسد که بسته بندی مواد غذایی ایمن نیست، یا وقتی درب آن را باز کردید خوب به نظر نمی رسد، ارزش این را ندارد که آن را امتحان کنید. آن را به جای اینکه با فرض بی خطر بودن بخورید، دور بریزید.

مراقبت از حیوانات با دستکش

حیوانات مانند مرغ، غاز و اردک یا خزندگان مانند مارها، لاک پشت ها و مارمولک ها را با دست های برهنه خود نگیرید. حتی آب مخزن ماهی می تواند شما را بیمار کند. همچنین از مدفوع حیوانات آلوده دور بمانید.

پرهیز از خوردن غذاهای آلوده به مدفوع حیوانات

از خوردن غذاهایی که ممکن است در تماس با مدفوع حیوانات بوده باشد، خودداری کنید. این خوراکی ها شامل قارچ ها و جوانه های خام (مانند تربچه، ماش و شبدر) است.

اجتناب از خوردن غذاهای پاستوریزه نشده

پنیرها، شیر یا آب میوه هایی را که پاستوریزه نشده اند، نخورید. پنیرهای وارداتی، به احتمال بسیار زیاد پاستوریزه نیستند، اما در صورتی که مطمئن نیستید، برچسب بسته بندی محصول را بررسی کنید. پنیرهای نرمی که با عنوان پاستوریزه به فروش می رسند، مشکلی ندارند.

انتخاب مرغ و تخم مرغ خانگی

در صورت امکان، مرغ ها (و تخم مرغ های) خانگی را انتخاب کنید. آن ها احتمالا به عفونت هایی نظیر سالمونلا دچار نیستند؛ زیرا پرندگان در فضای محدود نگهداری نمی شوند. با این وجود، هنوز هم مهم است که آن ها را قبل از مصرف کاملا طبخ کنید، تا بی خطر شوند.

ضدعفونی کامل وسایل شخصی و سرویس بهداشتی

همه لباسهای کثیف، رختخواب و حوله های وی را در داغترین حالت در ماشین لباسشویی بشویید.دستشویی، سنگ توالت و همه بخشهای دستشویی، لگن و شیر آب را پس از استفاده با مایع شستشو و آب داغ بشوید. در ادامه هم با ضد عفونی کننده خانگی، ضد عفونی کرد.

درمان بیماری سالمونلا در بارداری

کنترل بیماری سالمونلا در بارداری

درمان بیماری سالمونلا در بارداری

  • دستان خود را برای حداقل 20 ثانیه با صابون و آب گرم بشوئید. اگر شما حیوانات آلوده را لمس کرده اید، حتما دستان خود را بلافاصله بعد از آن بشوئید.
  • در ضمن هنگامی که در آشپزخانه غذاهای خام آماده می کنید، مهم است که دستان خود را قبل و بعد از پختن آن ها بشوئید.
  • اگر دستان شما دچار بریدگی شده، حتماً هنگام تهیه غذا، از دستکش های یکبار مصرف استفاده کنید.
  • سیم ظرف شویی و اسفنج های شست و شو ظرف را در ماشین ظرف شویی با حرارت بالا بشوید. به طور دوره ای اسفنج ها را مرطوب کنید و آن ها را به مدت یک دقیقه در مایکروویو قرار دهید تا باکتری ها از بین بروند.
  • اطمینان حاصل کنید که سطوح آشپزی را بعد از استفاده ضد عفونی می کنید و آلودگی تخته های برش آشپزخانه را به سایر ظروف منتقل نمی کنید. اگر از تخته برش برای بریدن مرغ خام استفاده می کنید، برای میوه ها و یا سبزیحات خام (و یا هر چیز دیگری که قصد پختن آن را ندارید) از این تخته استفاده نکنید.
  • تمام میوه ها و سبزیجات خام را بشوئید. آب می تواند کمی از آلودگی را برطرف کند، اما اسپری های ضدعفونی کننده مناسب تر هستند.
  • از مراجعه به مکان هایی (خارجی یا در خانه) که از روش های اساسی بهداشت استفاده نمی کنند، خودداری کنید. اگر یک رستوران شما را آزرده خاطر می کند، به حس غریزی خود اعتماد کنید.

در کلل اجتناب از بیماری سالمونلا در بارداری بسیار آسان است و به احتمال زیاد به شما یا کودک شما آسیب نمی رساند. با رعایت ایمنی، خوردن غذایی مناسب و سایر اقدامات احتیاطی، باید کاملاً از ابتلا به آن در امان باشید. اما اگر فکر می کنید که به این عفونت آلوده شده اید، درنگ نکنید و با پزشک معالج خود تماس بگیرید تا مطمئن شوید. اگر مسمومیت غذایی با سالمونلا در شما تشخیص داده شده است، شما و کودک تان تا زمانی که بدن خود را پرآب نگه دارید و در دوران بهبودی از خود مراقبت کنید، به این طریق از این بیماری رهایی پیدا می کنید.

آیا این مطلب مفید بود؟
نظر خود را بنویسید! لطفا کلیک کنید