بیماری منییر در بارداری چیست و چه علائم و نشانه هایی دارد ؟

بیماری منییر در بارداری یک بیماری شایع نیست اما می تواند در پی علائمی چون سرگیجه در یک خانم باردار بروز کند. البته سرگیجه در بارداری علت های مختلفی دارد و بیماری منییر می تواند علت این سرگیجه ها باشد. تانما در این مطلب علاوه بر علل و عوارض بیماری منییر، تأثیر بیماری منییر بر بارداری و جنین را مورد بررسی قرار داده است؛

بیماری منییر چیست؟

بیماری منییر ( Meniere syndrome )نوعی اختلال در گوش داخلی است. سرگیجه به شکل حمله ای دورانی بروز می کند. منییر در اثر افزایش مایع درون مجاری نیم دایره گوش داخلی که مسئول حفظ تعادل است، ایجاد می شود که افزایش فشار گوش داخلی، باعث ایجاد اختلال در تعادل و کاهش شنوایی می شود. علاوه بر سرگیجه، احساس پرفشاری و پری در گوش احساس می شود. مدت زمان هر حمله 20 دقیقه است.

منشاء بیماری منییر

علت دقیق بیماری منیر هنوز برای پزشکان روشن نیست اما آن ها معتقدند تغییر در مایع کانال های گوش داخلی باعث این مشکل می شود. برخی نیز عوامل دیگری مانند ژنتیک، بیماری خودایمنی و حساسیت را دخیل می دانند. مایع درون بخشی از گوش درونی به نام لابیرنت یا پیچال انباشته می شود و باعث اختلال در ارسال سیگنال ها به مغز و درنتیجه اختلال در حس شنوایی و سرگیجه می شود. این که چرا مایع در گوش جمع می شود مشخص نیست اما محققان نظریه های مختلفی دارند که عبارتند از:

• عدم تخلیه درست مایع به دلیل انسداد یا ساختار غیرطبیعی گوش
• واکنش خودایمنی (هنگامی که سیستم دفاعی بدن به سلول های سالم حمله می کند)
• واکنش آلرژیک
• عفونت ویروسی
• وجود زمنیه های ژنتیکی
• ضربه به سر
• سردردهای میگرنی

شیوع بیماری منییر

این بیماری بیشتر افراد بالغ بین 30 تا 60 سال را درگیر می کند. براساس آمارها در 85 درصد موارد یک گوش درگیر این بیماری می شود اما در 15 درصد موارد نیز هر دو گوش دچار این مشکل میشوند. این بیماری در بین خانم ها کمی شایع تر از مردان است.

علائم بیماری منییر

• سرگیجه چرخشی تکرار شونده
• کاهش شنوایی
• وزوز گوش
• احساس سنگینی گوش
• به هم خوردن تعادل و ناتوانی در نشستن و راه رفتن
• حالت تهوع و استفراغ

عوارض بیماری منییر

بزرگترین مشکل بیماری مینیر ندانستن زمان وقوع سرگیجه است. ممکن است فرد مجبور شود، کمتر در فعالیت های اجتماعی، تفریحی، شغلی یا خانوادگی شرکت کند. افراد مبتلا به منییر همچنین بیشتر در معرض خطر سقوط، تصادف در هنگام رانندگی یا کار با ماشین آلات سنگین و همچنین ابتلا به افسردگی یا اضطراب زیاد هستند. مقامات صدور گواهی نامه رانندگی در بسیاری از کشورها اعلام کردند، اگر به بیماری منییر مبتلا شده اید، باید رانندگی خود را متوقف کنید. رانندگی تا زمان کنترل علائم مجاز نیست، این امر نیاز به تأیید پزشک دارد.

تشخیص بیماری منییر

اگر علایم سندروم منیر را دارید باید به یک متخصص گوش مراجعه کنید. پزشک درباره علائم و سوابق پزشکی تان از شما سوالاتی می پرسد و سپس آزمایشات لازم را برای ارزیابی تعادل و شنوایی شما تجویز می کند. این آزمایشات شامل این موارد است:

آزمایش اودیومتریک (شنوایی سنجی)

این آزمایش با هدف تشخیص افت شنوایی گوش آسیب دیده انجام می شود. در این آزمایش شما با قرار دادن یک هدفون روی گوش هایتان و گوش دادن به صداهای مختلفی که پخش می شود باید اعلام کنید که کدام صداها را می شنوید. همچنین ممکن است آواهای مشابهی برای شما پخش شود تا شنوایی سنج توانایی شما در تفکیک آن ها را ارزیابی کند.

الکترونیستاگموگرام

در این آزمایش شما در یک محیط تاریک قرار می گیرید و در حالی که هوای گرم و خنک از مجرای گوش تان عبور داده می شود حرکات غیرارادی چشمتان (که به آن نیستاگموس می گویند) به وسیله الکترودهایی که در اطراف آن ها قرار داشته شده است اندازه گیری می شود. هدف از این آزمایش سنجش تعادل شماست.

الکتروکوکلئوگرافی (ECOG)

این آزمایش پتانسیل های الکتریکی تولید شده در گوش میانی در واکنش به محرک های صوتی را اندازه گیری می کند تا مشخص شود آیا در حلزون گوش فشار بیش ازحد مایع وجود دارد یا خیر.

آزمایش صندلی چرخان

در این آزمایش شما روی یک صندلی چرخان می نشینید که توسط یک رایانه کنترل می شود. کارکرد این تست این است که نشان دهد آیا اختلال در تعادل و سرگیجه به گوش میانی مربوط است یا سیستم عصبی.

تست VEMP

این آزمایش حساسیت دهلیز گوش داخلی به صدا و واکنش شما به صداهای ناگهانی و بلند را می سنجد.

پوسچروگرافی

این نیز یک آزمایش برای سنجش تعادل جهت تشخیص بیماری منیر است. در این تست شما پس از پوشیدن یک کمربند شبیه کمربند صخره نوردی با پای برهنه روی یک پلتفرم می ایستید که می تواند در جهات مختلف حرکت کند. پزشک واکنش شما و تواناییتان در حفظ تعادل خود هنگام حرکت پلتفرم را ارزیابی می کند.

آزمون ویدیویی تکانه سر (VHIT)

در این آزمایش از تصاویر ویدیویی برای ارزیابی توانایی شما در فوکوس کردن و واکنش چشمانتان به حرکات ناگهانی استفاده می شود.

آزمون ABR

در تست ABR یا «واکنش شنوایی ساقه مغز» شما هدفون می گذارید و یک رایانه امواج مغزی شما را هنگامی که به صداهای مختلف واکنش نشان می دهید اندازه گیری می کند. معمولاً این تست برای کسانی که نمی توانند آزمون های شنوایی یا آزمایش های تصویربرداری دیگر را انجام دهند استفاده می شود (مانند نوزادان) و امروزه علاوه بر استفاده های دیگر مانند غربال گری شنوایی یکی از آزمایشات تشخیص بیماری منیر نیز به شمار می رود.

تصویربرداری

ممکن است پزشک برای شما تست های تصویربرداری دیگر مانند ام آرآی یا سی تی اسکن تجویز کند تا مطمئن شود دلیل علایم شما چیز دیگری غیر از بیماری منیر (برای مثال اختلالات مغزی، بیماری ام اس ، تومور مغزی و … ) نیست.

پیشگیری از بیماری منییر

متاسفانه هیچ راه پیشگیری شناخته شده ای برای جلوگیری از ابتلا به بیماری منییر وجود ندارد، اما درمان سریع عفونت گوش و سایر اختلالات مرتبط با گوش داخلی می تواند مفید باشد. همچنین روش های زیر می تواند مؤثر باشد:

تغییر در سبک زندگی

سبک زندگی افراد می تواند باعث کاهش یا افزایش شدت علایم بیماری منیر در آن ها شود. بنابراین با ایجاد تغییرات در شیوه زندگی خود می توانید مشکلات مربوط به این بیماری را تا حدودی مدیریت کنید.

کنترل استرس

بیماری منیر با استرس و اضطراب ارتباط تنگاتنگی دارد، هرچند مشخص نیست آیا استرس و اضطراب باعث تشدید علایم بیماری منیر می شود یا برعکس. درهرصورت کنترل استرس و اضطراب می تواند به کاهش شدت علایم بیماری کمک کند. بنابراین می توانید زمانی را به انجام فعالیت های کاهنده استرس و اضطراب مانند یوگا، تای چی، مدیتیشین، ذهن آگاهی و … اختصاص دهید.

ترک سیگار

تحقیقات نشان داده است که بین سیگار کشیدن و وزوز گوش ارتباط وجود دارد، بنابراین ترک سیگار می تواند در بهبود این علامت بیماری منیر موثر باشد.

استراحت

استراحت کردن در زمان اپیزودهای سرگیجه یک روش خوب برای مدارا کردن با آن است.

تغذیه سالم

با داشتن رژیم غذایی سالم و مغذی می توانید مایعات درون بدن خود را تنظیم کنید.

درمان بیماری منییر

الف)درمان دارویی سرگیجه

داروهای بیماری حرکت (motion sickness)

این داروها شامل مکلیزین (Antivert)، دیازپام (والیوم)، دیمن هیدرینات،سیناریزین و هیوسین هستند که برای برای درمان حس چرخش محیط ناشی از سرگیجه و نیز تهوع و استفراغ تجویز می شوند.

داروهای ضدتهوع

پروکلرپرازین (کمپازین) یک داروی موثر برای درمان حالت تهوع در زمان اپیزودهای سرگیجه ناشی از بیماری منیر است.

داروهای ادرارآور

این داروها نگهداشت مایع را در بدن کاهش می دهند. پزشکان ممکن است برای بیماران منیر ترکیبی از تریامترن و هیدروکلروتیازید (دیازید و مکسزید) را تجویز کنند. کاهش مقدار مایعات انباشته شده در بدن می تواند حجم و فشار مایع گوش درونی را کاهش دهد و درنتیجه شدت و بسامد بروز علایم نیز می تواند کاهش یابد.

ب)تزریق گوش میانی

پزشکان برای درمان علائم سرگیجه ممکن است داروهای خاصی را به گوش میانی تزریق کنند. از جمله این داروها می توان به آمپول آنتی بیوتیک جنتامایسین و استروئیدها مانند دگزامتازون (دکادرون) اشاره کرد.

ج)جراحی برای بیماری منیر

اگر درمان های دیگر موثر واقع نشود یا علایم بیماری شدید باشند می توان با عمل جراحی علایم بیماری منیر را بهبود داد. انواع روش های جراحی شامل موارد زیر است:

دکمپرسیون کیسه اندولنفاوی

کیسه اندولنفاوی در گوش داخلی به کنترل فشار مایع در گوش کمک می کند و درصورت درست عمل نکردن می تواند باعث سرگیجه شود. در این روش جراح بخش کوچکی از استخوان اطراف کیسه اندولنفاوی را جدا می کند تا فشار بر روی این کیسه و به تبع آن فشار مایع گوش را کاهش دهد.

لابیرنتکتومی

در این عمل جراح بخشی از گوش داخلی (پیچال) را برمی دارد تا مغز دیگر سیگنال ها را ار بخش هایی از گوش داخلی که جاذبه و تغییرات حرکتی را حس می کنند دریافت نکند. هرچند این روش برای درمان سرگیجه بسیار موثر است اما شنوایی فرد را تا حدود زیادی از بین می برد و تنها در مواردی که سرگیجه غیرقابل تحمل باشد و روش های درمانی دیگر موثر واقع نشوند می توان به آن متوسل شد.

قطع عصب دهلیزی

این روش نیز یکی از آخرین روش های درمان بیماری منیر است که در موارد دارای سرگیجه شدید استفاده می شود. در این روش جراح عصب دهلیزی را قطع می کند. عصب دهلیزی مسئول انتقال اطلاعات مربوط به تعادل به مغز است. حدود 95 درصد از افرادی که این عمل را انجام می دهند از نتایج آن راضی هستند اما یک عمل پیچیده و دارای ریسک بالا محسوب می شود.

د)توانبخشی و فیزیوتراپی

اختلال در تعادل بین اپیزودهای سرگیجه در بیماری منیر رایج است. در این روش یک فیزیوتراپ به شما آموزش می دهد چگونه با انجام برخی تمرینات و فعالیت ها به بدن خود کمک کنید توانایی پردازش تعادل را بازیابد.

ه)استفاده از سمعک برای بیماری منیر

کاهش شنوایی یکی از علایم بیماری منیر است بنابراین استفاده از سمعک می تواند در بهبود این علامت کمک کند. همچنین در صورت داشتن وزوز گوش می توانید از ماسکر یا پوشاننده صدای وزوز گوش یا از سمعک های دارای این قابلیت استفاده کنید.

و)رژیم غذایی مناسب برای بیماری منیر

داشتن رژیم غذایی مناسب می تواند باعث کاهش مقدار مایعات در گوش داخلی شود و علایم بیماری را کاهش دهد. موادی که مبتلایان به سندروم منیر باید در رژیم غذایی خود کمتر استفاده کنند شامل این موارد است:

• نمک
• کافئین
• شکلات
• الکل
• مونوسدیم گلوتامات
• نوشیدن 6 تا 8 لیوان آب در روز

بیماری منییر در بارداری

بیماری منییر به 2 گروه تقسیم می شود:

• نشانگان منییر
• بیماری منییر

علت مشخصی برای نشانگان منییر وجود ندارد ، اما عوارض جانبی آن ، افزایش چربی و کلسترول خون یا فشار خون و تغییرات متابولیکی یا هورمونی به خصوص هورمون های غده تیرویید میباشد. بیماری منیر شامل مشکلاتی است که در گوش بروز می کند.به همین علت خانم باردار در صورت داشتن علامتی همچون وزوز گوش باید به متخصص گوش مراجعه کرد . همچنین افت شنوایی در بیماری منیر ممکن است به ویژه در اوایل دوران بارداری رخ دهد. در نهایت، بیشتر افراد دچار کم شنوایی دائمی می شوند.

تأثیر بارداری بر بیماری منییر

اگر خانمی به منییر مبتلا باشد، حتما زمینه ابتلا به این بیماری را از قبل داشته و بارداری باعث بروز یا تشدید آن شده است. به هر حال لازم است از نظر شیمی خون و میزان هورمون ها در دوران بارداری تحت نظر باشند.

تأثیر بیماری منییر بر جنین

مادر باردار در صورت ابتلا به بیماری منییر باید تحت نظر پزشک قرار گیرد اما در خصوص تأثیر بیماری منییر بر جنین گزارشات و اطلاعات دقیقی وجود ندارد.

کنترل بیماری منییر در بارداری

• برای مدت طولانی سر پا نایستید :یا اگر مجبور بودید، در همان حالت سر پا مقداری فعالیت آرام بدنی داشته باشید تا جریان خون شما افزایش پیدا کند .
• از حرکات ناگهانی مخصوصا برای نشستن یا بلند شدن اجتناب کنید .
• به طور منظم غذا بخورید و از فاصله انداختن بین غذاها اجتناب کنید که این کار باعث ثابت نگه داشتن سطح قند خون شما می شود .
• تا اواسط سه ماهه دوم ، بر روی کمر خود دراز نکشید .
• از دوش آب داغ استفاده نکنید .
• لباسهای گشاد بپوشید تا افزایش دمای بدن باعث محدود شدن جریان خون در بدنتان نشود .
• به اندازه کافی آب بنوشید تا از دهیدراته شدن بدن جلوگیری کنید .
• دمای بدن خود را با استفاده از قرار گرفتن در یک محل خنک و تازه کنترل کنید .

درمان بیماری منییر در بارداری

مادران باردار در صورت ابتلا به بیماری منییر براساس تشخیص پزشک باید مراقبت های و کنترل های این بیماری تحت نظر پزشک انجام دهند و به دلیل شرایط مادر باردار و جنین داخل رحم استفاده از داروها و سایر روش های درمانی پیشرفته باید به صلاحدید و تشخیص پزشک انجام شود.