بیماری سلیاک در بارداری برای هر زن بارداری امکان دارد اتفاق بیفتد و مادر مبتلا به بیماری سلیاک احتمالا فرزندش نیز دچار این بیماری خواهد شد. تانما در این مطلب علاوه بر بیان منشأ بیماری سلیاک، تأثیر بارداری بر بیماری سلیاک را نیز مطرح می کند؛

بیماری سلیاک چیست؟

سلیاک یک بیماری گوارشی وراثتی است که در اثر حساسیت به پروتئینی به نام گلوتن (پروتئینی که در گندم، جو و چاودار وجود دارد) ایجاد می شود. زمانی که فرد مبتلا ، گلوتن دریافت می کند ، سیستم ایمنی او فعال می شود و به سلول های روده حمله می کند. این امر منجر به آسیب سطح جذبی روده شده و در نتیجه بدن قادر نخواهد بود مواد مغذی مانند چربی، پروتئین، کربوهیدرات، ویتامین ها و مواد معدنی را جذب کند. بنابراین سلیاک یک بیماری خود ایمنی است که در تمام طول عمر همراه فرد مبتلاست و منجر به عدم تحمل گلوتن می شود.

علل بیماری سلیاک

  • کسانی که بیماری خودایمنی دیگری دارند مانند دیابت نوع اول، روماتیسم مفصلی یا بیماری های خودایمنی که تیروئید و کبد را تحت تأثیر قرار می دهند.
  • اختلالات ژنتیکی مانند سندروم داون یا سندروم تِرنِر
  • سابقه ی وجود این مشکل برای یکی از اعضای خانواده که احتمال ابتلا برای سایرین را ۱۰ درصد افزایش می دهد.
  • بیماری سلیاک چیست

    علل بیماری سلیاک

نشانه های بیماری سلیاک

  • بروز علائمی در دستگاه گوارش مانند دردهای شکمی، اسهال، حالت تهوع، استفراغ و نفخ شکم
  • بوی چرک در مدفوع با چربی اضافه در آن موسوم به مدفوع چرب
  • درد استخوان و مفصل
  • افسردگی، کج خلقی و حملات پانیک
  • ضعف بدن و خستگی
  • به سادگی دچار کبودی و خون دماغ شدن
  • احتباس مایعات
  • ناباروری
  • گرسنگی دائمی
  • کم خونی فقر آهن
  • سوءتغذیه و فقر مواد مغذی مانند کمبود ویتامین K ، کمبود ویتامین D و کمبود ویتامین B12
  • ایجاد زخم دهان و تغییر رنگ دندان ها
  • تحلیل رفتن ماهیچه ها، ضعف و درد در آنها
  • آسیب رسیدن به اعصاب که باعث مورمور شدن پاها می شود
  • وجود خون در ادرار و مدفوع
علل بیماری سلیاک در بارداری

نشانه های بیماری سلیاک در بارداری

تشخیص بیماری سلیاک

آزمایش خون

چندین تست خونی برای غربالگری بیماری سلیاک وجود دارد. ولی معمول ترین این آزمایش ها اندازه گیری tTG-IgA است. اگر نتایج آزمایشات شما مثبت شد پزشک نمونه برداری از روده را پیشنهاد خواهد داد تا بیماری شما تایید شود.

نمونه برداری از روده

تشخیص به وسیله نمونه برداری از روده مشخص و این کار توسط پزشک متخصص گوارش انجام می شود. نمونه از روده باریک گرفته و میزان آسیب به سلول ها بررسی می شود.

نکته مهم: قبل از انجام آزمایش خون و نمونه برداری به منظور تشخیص بیماری شما نباید از رژیم فاقد گلوتن پیروی کنید.

پیشگیری از بیماری سلیاک

متأسفانه در حال حاضر هیچ راهی برای جلوگیری از بیماری سلیاک نسبتا شایع وجود ندارد. فقط افراد می توانند با رعایت رژیم غذایی، زندگی بدون دردی را برای خود بسازند که تا جای امکان، عوارض سلیاک گریبان گیر آنها نشود.

تأثیر بیماری سلیاک بر روند بارداری

عوارض بارداری در زنانی که به بیماری سلیاک مبتلا هستند با نرخ بالایی رخ می دهد. یکی از مطالعات ایتالیایی انجام شده این موضوع را به خوبی نشان می دهد. برخی از ۶۵ درصد از افرادی که سلیاک داشته اند حداقل یک اختلال گوارشی را گزارش کرده اند. تنها ۳۱ درصد از زنان بدون سلیاک چنین مشکلاتی را تجربه نموده اند.بر اساس این مطالعه کم خونی شدید اغلب در این افراد رخ می دهد و ۴۱ درصد از زنان سلیاکی و تنها ۲ درصد از افراد کنترل شده کم خونی شدید داشته اند.

سقط جنین خطرناک ۳۹ درصد از افراد سلیاکی و تنها ۹ درصد از افراد غیر سلیاکی را تحت تاثیر قرار داده است. کندگی جفت(شرایط خطرناکی که در آن جفت از دیواره رحم جدا می شود) در بیش از ۱۸ درصد زنان سلیاکی و تنها ۱ درصد از زنان گروه کنترل شده رخ داده است. فشار خون بارداری در ۱۰ درصد زنان سلیاکی دیده شده است. هیچ کدام از اعضای گروه کنترل چنین فشاری نداشته اند.

افزایش غیر طبیعی عضلات رحمی در ۱۰ درصد زنانی که با سلیاک دست و پنجه نرم می کنند دیده شده است. محدودیت رشد داخل رحمی ( شرایطی که در آن کودک با نرخ خوبی رشد نمی کند) در بیش از ۶ درصد زنان سلیاکی رخ داده اما در زنان گروه کنترل شده دیده نشده است.

بیماری سلیاک ممکن است جذب ویتامین ها و مواد معدنی توسط جنین را دشوار کند. همچنین آنتی بادی های مربوط به بیماری سلیاک ممکن است به گونه های مختلف به جفت و مادر آسیب وارد کنند.

کنترل بیماری سلیاک در بارداری

تشخیص بیماری سلیاک در بارداری

تأثیر بیماری سلیاک بر جنین

این یک بیماری ژنتیکی است و به همین خاطر احتمال ابتلای نوزاد به آن وجود دارد. زمانی محققان بر این باور بودند که شیر دادن به نوزاد می تواند خطر ابتلا به این شرایط را کمتر کند اما در حال حاضر در مورد این موضوع مطمئن نیستند. سایر مطالعات نشان داده است که شانس ابتلای کودک به بیماری سلیاک ممکن است تحت تاثیر زمان و چگونگی مصرف اولین ماده حاوی گلوتن قرار داشته باشد. البته برخی از محققان معتقدند این موضوع صحیح نیست. افراد ممکن است در مراحل مختلفی از زندگی خود به این بیماری مبتلا شوند اما محققان در مورد محرک های آن مطمئن نیستند. بهترین مورد برای بارداری و نوزاد، ادامه سبک زندگی بدون گلوتن و مراقبت از فرد باردار است.

تأثیر بیماری سلیاک بر زایمان

پژوهش های بیشتر ارتباطی بین بیماری سلیاک و سایر مشکلات بارداری را نشان می دهد.به طور مثال تولد کودکانی با وزن اندک، در زنان سلیاکی ۶ برابر بیشتر از زنان سالم است. زنانی که به بیماری سلیاک مبتلا هستند بارداری کوتاهی خواهند داشت و همین امر می تواند به تولد نوزادانی با وزن اندک منجر شود.

عمل سزارین نیز در این زنان بیشتر رخ می دهد. کودکانی که از طریق عمل سزارین به دنیا می آیند ممکن است خودشان در معرض خطر ابتلا به بیماری سلیاک قرار داشته باشند. با اینحال تمامی پژوهش های انجام شده نرخ بالای این عوارض در زنان سلیاکی را تأیید نکرده است.

کنترل بیماری سلیاک در بارداری

باید مصرف مکمل ویتامین های ضروری را پیش از باردار شدن شروع کنید چون پیروی کردن از رژیم غذایی عاری از گلوتن می تواند باعث کاهش مواد مغذی کلسیم، آهن، فیبر، روی، منیزیوم، ویتامین د و اسید فولیک، در بدن تان شود. همچنین، اگر از بیماری سلیاک رنج می برید، به احتمال زیاد از کمبود اسید فولیک، روی و سلنیوم که نقش زیادی در حفظ تندرستی مادر و جنین در دوران بارداری ایفاء می کنند رنج خواهید برد. بنابراین، مصرف روزانه مکمل ویتامین ها و مواد معدنی ضروری حیاتی است.

آهن

اسفناج، سیب زمینی، کلم بروکلی، سبزیجات برگ سبز، گوشت قرمز و نخود فرنگی سرشار از ماده معدنی آهن هستند. ( گوشت قرمز دو تا سه برابر بیش از سبزیجات حاوی ماده معدنی آهن هستند. ) مصرف مکمل یا مواد غذایی سرشار از ویتامین ث همراه با مواد غذایی یا مکمل های آهن به جذب این ماده مغذی توسط بدن کمک می کند.

اسید فولیک

این ماده مغذی مانع بروز اختلال و نقص های مغزی در جنین می شود. نخود، سبزیجات برگ سبز، کلم بروکلی، بادام زمینی و مرکبات سرشار از اسید فولیک هستند.

درمان بیماری سلیاک در بارداری

کنترل بیماری سلیاک در بارداری

کلسیم، ویتامین د و منیزیم

وجود این مواد برای حفظ تندرستی استخوان ها الزامی است. عدم تحمل لاکتوز و بیماری سلیاک دست در دست یکدیگر داده و باعث کمبود ویتامین د و مواد معدنی کلسیم و منیزیم می شوند. ماهی تن، سبزیجات برگ سبز، نوشیدنی های غنی شده با کلسیم و ... سرشار از ویتامین د و مواد معدنی کلسیم و منیزیم هستند.

اسیدهای چرب امگا 3

ماهی های سالمون، تن، ساردین و... سرشار از اسیدهای چرب امگا 3 هستند. ماهی هایی را انتخاب کنید که جیوه اندکی داشته باشند یا مکمل این ماده مغذی را مصرف کنید.

درمان بیماری سلیاک در بارداری

بیماری سلیاک یک بیماری مادام العمر است که درمانی ندارد. اما افرادی که این بیماری را دارند می توانند با تداوم همیشگی رژیم غذایی بدون گلوتن، علائم خود را به طور موثر مدیریت کنند.

آیا این مطلب مفید بود؟
نظر خود را بنویسید! لطفا کلیک کنید