علت تلخی دهان و توصیه‌هایی برای درمان آن

تلخی دهان یکی از مشکلاتی است که خیلی از ما آن را تجربه کرده ایم. این تلخی در هر ساعتی از شبانه روز مخصوصا اول صبح می تواند به سراغ ما بیاید. در این بخش درباره علت تلخی دهان و روشهای درمان آن اطلاعاتی را تقدیم می کنیم. به عنوان مثال یکی از روشهای درمان تلخی دهان مسواک زدن زبان در کنار دندان هاست. سیگار کشیدن، برخی داروها، رفلاکس معده و ... میتوانند از علل تلخی دهان باشند.

علل تلخی دهان

سوزش سر دل یا رفلاکس معده
یکی از دلایل تلخ شدن دهان، برگشت اسید معده به مری است که میتواند موجب سوزش سردل یا رفلاکس معده شود.

دریچه اتصال بین مری و معده به طور معمول باید بسته باشد تا اسید نتواند از معده خارج شود. ولی وقتیکه این دریچه ضعیف شده یا آسیب ببیند، اسید‌ها خارج شده و موجب یک احساس سوزش در معده و قفسه سینه می‌شوند. همه این موارد باعث تلخی دهان می‌شود.

عفونت دستگاه تنفسی فوقانی
عفونت دستگاه تنفسی فوقانی، سرما خوردگی، آلرژی و سینوزیت همه میتوانند موجب احتقان مسیر بینی، کاهش حس بویایی یا تلخی دهان شده و در نتیجه توانایی چشیدن طعم‌ها را کاهش دهند.

سلامت ضعیف دهان
بهداشت ضعیف دهان موجب مشکلات لثه و دندان مانند ژینژیویت می‌شود که در تغییر طعم دهان و تلخی دهان تاثیر زیادی خواهد داشت.

کمبود ویتامین
کمبود ویتامین یک علت تلخی دهان است. ویتامین‌ها و مواد مغذی مورد نیاز برای بدن، برای عملکرد درست اندام‌ها مثل طعم، مزه و بو لازمند. به عنوان مثال روی برای حواس چشایی و بویایی لازم است. به همین خاطر قبل از مصرف مکمل روی، پزشک میزان روی بدن را چک می‌کندو جالب است بدانید افزایش روی هم می‌تواند باعث تلخی دهان شود. همچنین یکی دیگر از عواملی که موجب از دست دادن طعم غذا ‌ها یا تلخی دهان می‌شود، کمبود ویتامین B۱۲ است.

سیگار کشیدن
سیگار کشیدن هم می‌تواند مزه تلخ در دهان ایجاد کند. دلیل آن هم اینست که سیگار حاوی مواد شیمیایی سمی است و به جوانه‌های چشایی آسیب می‌زنند. اگر سیگار ترک شود جوانه‌های چشایی رشد کرده، بیشتر می‌شوند و احساس مزه و طعم بهبود می‌یابد. ولی در برخی موارد هم در افرادیکه سالیانی است سیگار می‌کشند ممکنست پس از ترک سیگار هرگز جوانه‌های چشاییشان بهبود نیابد.

بارداری

در مراحل اولیه بارداری، برخی از زنان حس چشایی شان عوض می‌شود. ممکن است طعم فلزی عجیب در دهان حس کنید یا اینکه برخی غذا‌ها به خوشمزگی قبل نباشند. یا مثلا از غذا‌هایی که قبلا دوست داشته اید دیگر خوشتان نیاید.

شیمی درمانی و دارو‌های بیولوژیکی
در کنار شیمی درمانی و استفاده از دارو‌های بیولوژیکی ممکن است طعم عجیبی در دهان حس مانند طعم فلز، یا چیز تلخ یا شور حس شود. همچنین تلخی دهان گاهی از عوارض این مورد است.

دارو‌های دیگر
یکی دیگر از علل تلخی دهان برخی از دارو‌هایی است که برای درمان آلرژی، بیماری آلزایمر، آنمی، آسم، فشار خون ، گلوکوم (آب سیاه)، بیماری پارکینسون ، نقرس، آرتروز روماتیسمی، اسکیزوفرنی و مشکلات تیروئید مصرف میشوند و نیز آنتی بیوتیک‌ها (مانند مترونیدازول )، ضد قارچها، کورتیکواستروئیدها، دیورتیک‌ها و چسب‌های نیکوتین و استفاده می‌شوند.یکی از عواملی که موجب از دست دادن طعم غذا‌ها یا تلخی دهان می‌شود، کمبود ویتامین B۱۲ است.

توصیه‌هایی برای درمان تلخی دهان

مسواک زدن با جوش شیرین

جوش شیرین یک درمان رایج برای تلخی دهان است. مقداری جوش شیرین روی مسواک بریزید و دندان‌ها و زبان‌تان را به مدت ۳ دقیقه مسواک بزنید. روزانه ۲ بار این کار را انجام بدهید تا نتیجه‌ی خوبی بگیرید.
مسواک زبان‌شور

استفاده از مسواک‌ زبان‌شور می‌تواند در رفع تلخی دهان مؤثر باشد. این مسواک را به‌آرامی روی زبان از جلو به عقب بکشید. این کار را ۲ تا ۳ بار تکرار کنید.
شست‌وشوی دهان

شست‌وشوی دهان یکی از راه‌های مؤثر برای مقابله با تلخی دهان است. دهان را با یک قاشق غذا‌خوری دهانشویه به مدت ۱ دقیقه بشویید. این کار را ۲ بار در روز تکرار کنید
مرکبات ترش‌مزه

خوردن مرکبات تأثیر چشمگیری در رفع تلخی دهان دارد. این میوه ‌ها موجب افزایش تولید بزاق می‌شوند که دهان را پاک می‌کند و مزه‌ی تلخ آن را از بین می‌برد. آب‌لیمو یا آب‌پرتقال هم به همان اندازه در از بین بردن تلخی دهان مؤثر است.
برخی توصیه‌های سودمند دیگر

نوشیدن آب (با کاهش سطح اسید معده از بروز رفلاکس جلوگیری می‌کند)؛
استفاده از نعناع یا خوش‌بوکننده‌ی دهان پس از میل کردن غذا‌های پرادویه؛
جویدن دارچین (دست‌کم ۱ قاشق چای‌خوری)؛
کاهش مصرف غذاهای چرب و تند (از بروز رفلاکس معده جلوگیری می‌کند).