مصرف رازیانه در شیردهی، خواص و راه‌های مصرف

رازیانه طبع گرم و خشکی دارد، که در طب سنتی ایران، از رازیانه به گیاه ضدبلغم و صفرا یاد می شود. قسمت های مورد استفاده گیاه رازیانه عبارتند از بذر، برگ و ریشه. مقدار مصرف روزانه رازیانه، به طور متوسط حداکثر 5 گرم یا یک تا سه استکان عرق آن توصیه می شود.

مادر باید به نوزاد خود اجازه دهد که هر موقع از شبانه روز، شیر او را بمکد. عمل مکیدن سبب تولید شیر بیشتر در مادر می‌شود. هر چه دفعات مکیدن شیر توسط نوزاد بیشتر باشد، تولید شیر نیز در مادر بیشتر خواهد بود.

مادر نباید خودش سینه را از دهان نوزاد بگیرد و به او شیر ندهد، بلکه باید به نوزاد فرصت دهد تا خودش شیر خوردن را رها کند. گرفتن سینه از دهان نوازد، روی محرک‌های طبیعی تولید شیر تأثیر منفی می‌گذارد.

در ابتدای هر بار شیردهی، شیر مادر آبکی‌تر است و به تدریج به مقدار چربی آن افزوده می‌شود، طوری که در پایان هر مرحله شیردهی، مقدار چربی که برای رشد نوزاد ضروری است، بیشتر می‌شود.بنابراین هر چه مدت شیردهی طول بکشد، نوزاد از چربی بیشتری استفاده می‌کند و کاملاً سیر می‌شود و در نتیجه فاصله بین دو مرحله شیردهی نیز بیشتر خواهد شد و افزایش وزن نوزاد طبق منحنی رشد، طبیعی خواهد بود.

به مادران شیرده توصیه می‌شود مقدار مایعات دریافتی خود را افزایش دهند. افزایش مصرف آب‌میوه های تازه و مصرف میوه و سبزی‌های تازه به افرایش تولید شیر کمک زیادی می‌کند.

قرار گرفتن کمتر مادر در محیط پر استرس یکی از ضروریات دوران شیردهی می‌باشد. متخصصان به مادران شیرده توصیه می‌کنند موقع استرس و یا عصبانیت، به نوزاد خود شیر ندهند، زیرا مواد سمی موجود در خون بالا رفته و وارد شیر مادر می‌شوند و نوزاد را تحت تأثیر قرار می‌دهند.

استراحت کردن به مقدار کافی به مادران شیرده توصیه می‌شود. بدن مادر پس از هر بار شیردهی، مقدار زیادی انرژی از دست می‌دهد. این انرژی از طریق تغذیه مناسب و استراحت کافی قابل برگشت به بدن خواهد بود.

مادران شیرده حداقل 500 کالری بیشتر از حالت عادی در روز نیاز دارند. اگر کمتر از این مقدار کالری دریافت شود، میزان شیر مادر  نیز کمتر خواهد بود. متأسفانه برخی مادران پس از زایمان، رژیم‌های سخت لاغری می‌گیرند و در نتیجه شیرشان کم می‌شود.

تانما به برخی از فوائد این گیاه برای سلامتی اشاره کرده که شامل موارد زیر می‌شود:

1. افزایش شیر در مادران شیرده: در مطالعه‌ای که سال 2008 انجام گرفت، مشخص شد رازیانه حاوی نوع خفیف استروژن است. این هورمون تولید شیر را افزایش می‌دهد که همین خاصیت رازیانه در زنان شیرده نیز مشاهده شده است.

2. درمان گریه‌های بی‌وقفه نوزادان: « کولیک » یا قولنج در نوزاد مشکلی است که باعث می‌شود گریه‌های بی‌وقفه او برای چند ساعت به طول انجامد. دلیل قطعی برای این وضعیت در نوزاد وجود ندارد اما می‌تواند موجب استرس فزاینده در والدین شود. نتیجه مطالعه انجام شده در روسیه حاکی از آن است که روغن دانه رازیانه می‌تواند شدت قولنج را در نوزاد کاهش دهد.

3. تقویت‌کننده سیستم تنفسی: شست و شوی دهان با دانه‌های رازیانه می‌تواند مخاط‌های ریه‌ها را رها سازد و گلودرد و سرفه را تسکین دهد.

4. تسکین انقباضات مربوط به قاعدگی: نتایج بررسی که اخیرا در ایران انجام گرفته نشان می‌دهد ترکیب عصاره رازیانه و ویتامین E به طور قابل توجهی دردهای انقباضی را در دوران قاعدگی کاهش می‌دهد. ترکیب رازیانه حتی از مسکن‌های غیرنسخه‌ای نیز موثرتر است.

5. برای درمان جراحت و گزیدگی: در کشورهای آسیایی رازیانه از مدت‌ها قبل برای درمان جراحت‌ و گزیدگی‌های سمی کاربرد داشته است زیرا روغن رازیانه خاصیت ضدقارچی و آنتی‌باکتریال دارد و در درمان‌های موضعی و حتی شاید درمان جراحت‌های داخلی می‌تواند موثر باشد.

6. خاصیت طعم دهندگی: به طور معمول اسانس‌ها طعم خوشایندی دارند و به راحتی از طریق پوست جذب می‌شوند و بنابراین روغن رازیانه ترکیب معطرِ مناسبی برای صابون‌ها و عطرهاست. همچنین رازیانه به دلیل طعم مناسب در خوش طعم کردن داروها استفاده می‌شود.

7. مقابله با بیماری ‌ها: مطالعات و آزمایشات پزشکی اخیر نشان می‌دهد که رازیانه در کمک به مقابله با بیماری‌ها و کاهش سرعت رشد باکتری‌ها به خصوص در مورد بیماری وبا موثر است.

خواص درمانی رازیانه:

برای رفع بوی بد دهان و درمان گلو درد نیز می توان رازیانه را قِرقِره کرد و یا بذر آن را داخل دهان گذاشت و چند دقیقه جوید. همچنین کمک به دستگاه گوارش در هضم غذا و به عنوان بادشکن از دیگر فواید آن است. برای سوء هاضمه، سردی معده و یا دردهای فشردگی معده بسیار موثر است.

یکی از مهمترین خواص این گیاه درمانی دانست رازیانه برای درمان مشکلات دستگاه تنفس و تنگی نفس قابل استفاده بوده و علاوه بر این، رازیانه مُدر و ضد میکروب بوده و برای رفع سوزش ادرار نیز مفید است. به معالجه ی درد گلو و رفع التهاب حنجره کمک کرده و برای رفع اختلالات قاعدگی و معالجه زخم معده به کار می رود.

گیاه رازیانه برای درمان امراض کلیه موثر است و برای قولنج و سیاه سرفه نیز مفید است. همچنین برای درمان سرفه و تنگی نفس از جوشانده رازیانه با پرسیاوشان و انجیر می توان استفاده کرد. همچنین برای رفع سردردهای میگرن می توان از دم کرده رازیانه استفاده کرد. مصرف رازیانه در غذا از چشم در برابر التهاب، اختلالات مربوط به سن و پیری چشم محافظت می کند.

مادران شیرده از دم کرده رازیانه گاهی اوقات استفاده می کنند چرا که هم باعث ازدیاد شیر آ ن ها می گردد و هم ضد نفخ است و از دل درد کودک جلوگیری می کند مخصوصاً وقتی که غذای سنگین می خورند حتماً بعد غذا چند دانه رازیانه را در دهان خود نگه دارند و آهسته آب آنرا که در دهان جمع می شود فرو دهند.

تغذیه صحیح و سالم در دوران شیردهی اهمیت بسیار زیادی دارد.

امام موسى كاظم علیه ‏السلام می فرماید: اداى امانت و راستگویى روزى را زیاد مى ‏كند و خیانت و دروغگویى باعث فقر و نفاق مى ‏شود.

به گزارش سرویس خانواده جام نیوز، شیر مادر کامل‌ترین غذا برای کودک است و بی‌شک هر مادری آرزو دارد فرزند خود را با آن تغذیه کند، اما گاهی بعضی مادران از ناکافی بودن شیر خود شاکی هستند که این امر باعث سوء تغذیه نوزاد می‌شود. حال باید برای افزایش شیر مادر چه کرد؟

مادر در دوران شیردهی نیاز بیشتری به انرژی، کالری، پروتئین، مواد معدنی و ویتامین ها دارد. بنابراین تغذیه صحیح و سالم در این دوران اهمیت زیادی دارد. به همین علت، مصرف غذاهای مقوی ازجمله گوشت، شیر، تخم مرغ ، میوه و سبزیجات تازه در این دوران توصیه می شود.

مغزها ازجمله پسته ، بادام و گردو که سرشار از املاح و مواد معدنی است نیز می تواند مفید باشد.

استراحت کافی و فعالیت متناسب نیز در تولید بیشتر شیر موثر است. زنان شیرده بهتر است مایعات بیشتری مصرف کنند؛ شیر تازه، آبمیوه طبیعی و آب بهترین نوشیدنی ها در این دوران است.

گیاهان زیادی وجود دارند که باعث افزایش ترشح شیر مادر می شوند، ازجمله تخم شاه تره، بالنگو، زنیان، ترخون، زیره، بابونه و گلپر.

یکی از بهترین افزاینده های شیر، رازیانه است. رازیانه را می توان به صورت دم کرده یا پودر استفاده کرد و همچنین می توان عرق رازیانه را به صورت رقیق شده با آب در دوران شیردهی میل کرد.نکته مهم درباره رازیانه این است که این گیاه باعث افزایش خونریزی می شود، پس نباید در روزهای اول پس از زایمان استفاده شود.

ثابت شده گیاه بومادران نیز در افزایش تولید و ترشح شیر مادر تاثیر دارد. زنان شیرده می توانند مخلوطی از بومادران و تخم شوید را به این منظور استفاده کنند. شوید یا تخم گشنیز هم غیر از افزاینده بودن شیر مادر خاصیت آرامبخشی دارد.

ریحان یا تخم ریحان نیز در افزایش شیر مادر موثر است و مصرف آن توسط مادر باعث کاهش نفخ و دردهای شکمی نوزاد نیز خواهد شد.

مصرف روزانه حدود دو گرم تخم ترب یا یک گرم سیاهدانه نیز می تواند در افزایش شیر مادر مفید باشد. شنبلیله نیز افزاینده شیر است، به این منظور می توان از آن به صورت ترکیب با زیره استفاده کرد. اسفناج، ماش، کنجد ، هویج، زردک و بادام زمینی از مواد غذایی گیاهی موثر در افزایش ترشح شیر هستند، همچنین خوردن جوانه گندم نیز در افزایش شیر مادر مفید است.