خواص زعفران در دوران شیردهی | فایده و ضرر+نحوه مصرف

خواص زعفران ، این گیاه معجزه آسا و نشاط آور را نمی توان نادیده گرفت و بهتر است مصرف متعادل آن در برنامه غذایی خود گنجاند. تانما در این مطلب قصد دارد نکاتی را در خصوص خواص زعفران در شیردهی و تأثیر مصرف زعفران بر شیر مادر بیان کند؛

زعفران چیست؟

زعفران گیاهی است که از طریق پیاز زعفران رشد می کند. پیاز این گیاه، یک پوشال قهوه ای رنگ دارد که از آن محافظت می کند. بعد از این که پیاز این گیاه کاشته می شود، شروع به رشد می کند و یک ساقه(تیج) ایجاد می کند که در انتهای آن یک غنچه ایجاد می شود. بعد از گلدهی، شما با یک گل بنفش با ۶ گلبرگ زیبا مواجه می شوید که از ۳ کلاله قرمز رنگ محافظت می کنند. این سه کلاله قرمز همان ماده خوش طعم است که با زحمت فراوان تهیه می شود.

ترکیبات زعفران

• کروسین عامل قدرت رنگ
• پیکروسین عامل قدرت طعم
• سافرانال عامل قدرت عطر و بو

انواع زعفران

زعفران سوپر نگین

در زعفران سوپر نگین درصد سافرانال و کروسین بالاترین مقدار خود را دارد و رنگدهی و عطر بسیار بالایی نسبت به انواع دیگر زعفران دارد.

زعفران شبه نگین

رنگدهی این نوع زعفران به مراتب بیشتر از انواع دیگر زعفران است ولی به زعفران سوپر نگین نمی رسد.

زعفران نگین

در زعفران نگین فرخوردگی و خمیدگی رشته های زعفران وجود ندارد و سرشاخه ها به صورت جدا از هم و تماماً قرمز هستند.

زعفران سرگل

هیچ خبری از زردی زعفران و سفیدی زعفران(ریشه) در زعفران سرگل دیده نمی شود و پراستفاده ترین نوع زعفران می باشد.

زعفران پوشال

زعفران پوشال، زعفرانی است که دارای کلاله هایی به رنگ قرمز، همراه با مقداری خامه(ریشه) میباشد.

زعفران دسته

در این نوع زعفران، کلاله های زعفران بدین نحو که کنار هم چیده می شود خشک می شود.

ریشه زعفران

به قسمت سفید رنگ زعفران که در انتهای کلاله زعفران وجود دارد ریشه زعفران می گویند.

فواید مصرف زعفران در شیردهی

بهبود افسردگی پس از زایمان

یکی از اتفاقات رایج که بعد از زایمان برای زنان پیش می آید، افسردگی بعد از زایمان است. افسردگی پس از زایمان باعث ایجاد نوسانات شدید عصبی، خستگی زیاد و حس ناامیدی شدید می شود. زعفران یکی از مواد غذایی رایج در فرهنگ غذایی ما ایرانیان است و جالب است بدانید یکی از خواص زعفران که بسیار مورد تحقیق و پژوهش قرار گرفته است، اثرات ضد افسردگی و ایجاد حس خوب در افراد است.

زعفران موجب متوازن شدن مقادیر سرتونین و دوپامین در بدن ما می شود و این به دلیل این است که زعفران دارای ماده ای به نام کروسین است. کروسین بعنوان یک مکمل دارویی دارای خاصیت ضد افسردگی و شادی آوری است.

بهبود عملکرد سیستم گوارش

مادرانی که در دوران شیردهی قرار دارند، بدنشان سوخت و ساز زیادی انجام می دهد و بخشی از نیروی جسمانی آن ها از این طریق از دست می رود. در این دوران استفاده از زعفران برای مادران شیرده باعث بهبود عملکرد سیستم گوارش و افزایش اشتها می شود و از این راه کمک زیادی به جبران انرژی هدر رفته ی بدن می شود.

افزایش قدرت بدنی مادر و نوزاد

از طرفی مصرف روزانه و به اندازه ی زعفران در دوران شیردهی (روزانه در حدود یک دهم گرم)، کمک می کند که همزمان با تقویت بدن مادر، قدرت بدنی نوزاد هم از طریق شیر مادر که مصرف می کند، افزایش یابد.

خواص روغن زعفران

روغن زعفران نقشی اساسی در افزایش تولید هورمون استروژن دارد. این هورمون به افزایش شیر مادر هنگام شیردهی کمک می کند. این روغن وارد شیر مادر می شود و از نفخ شکم پیشگیری میکند، به گوارش بهتر کمک می کند و همچنین به التیام نشانه های کولیک کودک نیز کمک می کند. از دیگر خواص زعفران باید به موارد زیر اشاره کرد:

• ضد افسردگی
• کاهش درد
• جلوگیری از ریزش مو
• بهبود سلامت تنفسی
• بهبود سلامت قلبی
• بهبود سلامت روانی
• بهبود سلامت پوستی
• تقویت سیستم گوارشی
• افزایش هوش

مضرات مصرف زعفران در شیردهی

• افرادی که مصرف زعفران در آن ها بیشتر از حد مجاز شود معمولا با علائمی مثل تهوع، استفراغ، درد شکم و خونریزی در مدفوع روبه رو می شوند. این افراد علاوه بر این افزایش ضربان قلب را نیز تجربه می کنند که در این حالت بهتر است فورا با پزشک خود تماس بگیرند.
• برای مصرف زعفران نباید افراط کرد چرا که مسموم شدن و حتی مرگ در پی دارد.

• مصرف بیش از حد موجب افزایش گرمی بدن شود و برخی از غدد داخلی بدن مثل کبد را در گیر کند.

تانما علاوه بر خواص زعفران و مضراتش در شیردهی ، در زیر بر شرایط و موارد منع مصرف آن نیز اشاره کرده است؛

شرایط مصرف زعفران در شیردهی

• زعفران را بایستی در ظروف فلزی یا شیشه ای رنگی دربسته و در محیط تاریک، خشک و خنک نگهداری کرد. در صورت استفاده از ظروف پلاستیکی در مدت کوتاهی، مرغوبیت زعفران کاهش می یابد.
• درب ظرف حاوی زعفران بایستی بسته باشد چرا که اسانس آن قابلیت تبخیر شدن دارد و کاهش کیفیت محصول را در پی خواهد داشت.
• بهتر است در دوران شیردهی، زعفرانی با کیفیت مشخص و قابل اعتماد تهیه شود.

میزان مصرف زعفران در شیردهی

میزان مجاز مصرف زعفران در هر ماه برای هر نفر ۳ گرم می باشد. این میزان معادل مصرف روزانه یک دهم گرم زعفران خواهد بود. رعایت سقف تعیین شده می تواند بهره گیری حداکثری از خواص زعفران را به همراه داشته باشد. این در حالی است که مصرف بیش از ۵ گرم آن در ماه برای هر فرد مضر بوده و ممکن است عوارضی در پی داشته باشد.

در مواردی که زعفران به عنوان دارو مصرف می گردد حداکثر مقدار مجاز یک گرم می باشد. مصرف بیش از ۳ گرم زعفران در یک وعده مضر بوده و خطراتی را به دنبال خواهد داشت. خانم های شیرده بهتر است در خصوص میزان مصرف دقیق زعفران با پزشک خود مشورت کنند.

روش مصرف زعفران برای مادران شیرده

دم کردن زعفران

برای دم کردن زعفران بایستی آن را در آب جوش ریخته و حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه به آن استراحت داد تا طعم و رنگ زعفران وارد آب شود. فراموش نکنید به منظور جلوگیری از سرد شدن آب، مخلوط آب و زعفران را بر روی شعله ملایم قرار داده و یا آن را درون ظرفی ایزوله از محیط، مانند فلاسک بریزید.

برای نتیجه گیری بهتر، قبل از ریختن زعفران در آب جوش باید نسبت به سابیدن آن در هاون های سنگی کوچک اقدام نمود. توجه کنید که سابیدن زعفران با هاون های فلزی و یا با سرعت زیاد ممکن است باعث سوختن زعفران و کاهش کیفیت آن گردد. سپس می توانید از زعفران در انواع غذاها استفاده کنید.

استفاده از یخ

در این روش زعفران تهیه شده را درون ظرفی (ترجیحا شیشه ای) ریخته و قالب های کوچک یخ را بر روی آن بگذارید. با آب شدن آرام یخ در دمای محیط، رنگ و عطر زعفران به آب منتقل می گردد. استفاده از این روش، به دلیل جذب مقدار بیشتری از عطر و طعم زعفران بیشتر توصیه می گردد.

استفاده از گرد زعفران

مصرف زعفران با استفاده از گرد آن نیز در برخی موارد مرسوم است. یکی از این موارد تهیه مخلوط مخصوص تنظیم عادات ماهیانه خانم ها می باشد که برای این منظور بایستی نیم گرم گرد زعفران را با نیم گرم تارتارات آهن و پتاسیم و ۲ گرم پودر دارچین مخلوط نمود. برای تهیه گرد زعفران، آن را بایستی درون فر با دمای ۲۵ درجه خشک نموده و آن را پس از آسیاب کردن، از الک بسیار ریز رد کرد تا گرد نرمی به دست آید.

تهیه تنتور زعفران برای مصارف دارویی

تنتور در واقع مایعی است که از تاثیر الکل یا اتر بر جوهر مواد گیاهی یا حیوانی یا معدنی به دست می آید. برای تهیه تنتور زعفران، یک گرم زعفران سابیده شده را با ۱۰ گرم الکل سفید ۸۰ درجه مخلوط نموده و در ظرف شیشه ای بریزید. این ظرف را بایستی در محیطی تاریک قرار داده و به مدت دو هفته، هر روز آن را تکان داد.

پس از آن محلول حاصل را صاف نمایید. میزان مصرف تنتور زعفران حدود ۱۵ قطره در روز می باشد. از خواص تنتور زعفران می توان به خاصیت ضد اسهالی آن اشاره کرد. همچنین از این ماده در بیماری های پوستی مخصوصا در شستشوی زرد زخم استفاده می شود.

موارد منع مصرف زعفران در شیردهی

• به دلیل اشتها آور بودن زعفران، مصرف مداوم آن برای این افراد افزایش وزن را در پی خواهد داشت.
• افرادی که با مشکل تعریق کف دست روبه رو هستند باید از مصرف زعفران پرهیز کنند یا مقدار آن را به حداقل برسانند چون مصرف زعفران تعریق کف دست این افراد را بیشتر می کند.
• افرادی که به دلیل شرایط خاص تمایل دارند افسرده باشند، با توجه به خاصیت نشاط آوری زعفران، نباید آن را مصرف نمایند.