علل پایین بودن ضربان قلب در افراد بالغ چیست + نشانه های برادی کاردی

پایین بودن ضربان قلب به دلایل مختلفی به وجود می آید و نوعی آریتمی قلبی محسوب می شود. پزشکان با توجه به شرایط هر بیمار، درمان های خاصی را به منظور تنظیم ضربان قلب در نظر می گیرند. تانما در این مطلب ضمن بیان علل پایین بودن ضربان قلب، درمان ضربان قلب پایین با داروهای گیاهی و طبیعی را بیان می کند؛

ضربان قلب چیست ؟

ضربان قلب به تعداد تپش های قلب در بازه زمانیِ یک دقیقه گفته می شود. قلب یک عضو ماهیچه ای در مرکز سینه است. زمانی که قلب می تپد، خونی حاوی اکسیژن و مواد مغذی به سمت اعضای مختلف بدن پمپاژ می شود و در مقابل، مواد اضافی و زائد اندام ها را پس می گیرد.

اگر قلبی سالم باشد و بدن تان، ضربان قلب نرمال داشته باشد، میزان خونی که به اندام ها فرستاده می شود، به اندازه ای متعادل خواهد بود. تپش های قلب سالم و نرمال هم با فعالیتی که در حال انجام است،هماهنگی دارد.

نبض و ضربان قلب

نبض، انقباض و انبساطی رگ های خونی در پاسخ به پمپاژ خون از سوی قلب است. شمار یا تعداد نبض مساوی با تعداد ضربان قلب است. انقباض قلب باعث افزایش فشار خون در رگ های خونی و ایجاد نبض در بدن می شود. اندازه گیری نبض، راهی برای سنجش مستقیم ضربان قلب است.

برادی کاردی چیست ؟

برادی کاردی (bradycardia)یا کُندتَپشی زمانی است که ضربان قلب، از حد نرمال، کمتر باشد. آهسته بودن ضربان قلب، نوعی آریتمی قلبی به شمار می آید. به عبارت دیگر برادی کاردی یا پایین بودن ضربان قلب، یعنی قلب شما با ضربان کمتر از 60 بار در دقیقه می زند.

میزان ضربان طبیعی قلب

ضربان قلب طبیعی در یک بزرگسال بین 60 تا 100 ضربان در دقیقه است. برای کودکان کمتر از 16 سال، محدوده ضربان قلب طبیعی به سن بستگی دارد. به عنوان مثال، ضربان قلب طبیعی در نوزاد تازه متولد شده می تواند تا 150 ضربان در دقیقه و حتی در صورت گریه کودک می تواند بیشتر باشد.

انواع برادی کاردی

الف) برادی کاردی گره سینوسی

ضربان قلب به طور معمول توسط ضربه الكتریكی قلب تولید و هماهنگ می شود و ضربه الكتریكی در گره سینوسی، لانه ریز سلول ها در قسمت بالای دهلیز راست تولید می شود. هنگامی که گره سینوسی این تکانه های الکتریکی را با سرعت نسبتاً کمتری تولید می کند، ضربان قلب کند می شود و گفته می شود که برادی کاردی سینوسی رخ می دهد. دلایل برادی کاردی سینوسی می تواند گذرا یا پایدار باشد. علل مداوم به احتمال زیاد به درمان نیاز دارند.

1)برادی کاردی سینوسی گذرا

برادی کاردی سینوسی گذرا اغلب در اثر افزایش تن در عصب واگ مانند هنگام خواب ایجاد می شود. عصب واگ به تنظیم کنترل قلب، ریه ها و دستگاه گوارش کمک می کند. هنگامی که تن واگ به حالت طبیعی رسید، ضربان قلب نیز به حالت طبیعی برمی گردد، بنابراین احتمال دارد نیازی به درمان دائمی برادی کاردی نباشد. برادی کاردی سینوسی که در اثر تحریک عصب واگ ایجاد می شود “فیزیولوژیک” تلقی می شود (در مقابل پاتولوژیک)، زیرا این یک پاسخ طبیعی است و به محض فروکش شدن صدای واگ افزایش یافته، از بین می رود.

2)برادی کاردی سینوسی مداوم

برادی کاردی سینوسی غیرطبیعی که مداوم باشد اغلب در اثر بیماری گره سینوسی ذاتی رخ می دهد. معمولاً بیماری گره سینوسی ذاتی به دلیل نوعی فیبروز (اسکار) درون گره سینوسی است که یکی از نشانه های رایج پیری محسوب می شود. بنابراین بیماری گره سینوسی ذاتی معمولاً در افرادی که 70 سال یا بیشتر دارند دیده می شود.

در افراد مبتلا به بیماری گره سینوسی ذاتی، ضربان قلب می تواند هم در حالت استراحت و هم در هنگام ورزش به طور نامناسب پایین باشد. افراد مبتلا به بیماری علامت دار معمولاً دارای سندرم سینوس بیمار یا اختلال در عملکرد گره سینوسی هستند که در طی آن ضربان قلب می تواند بین برادی کاردی و تاکی کاردی (ضربان قلب سریع) در نوسان باشد.

ب) برادی کاردی ناشی از بلوک قلبی

دومین نوع عمومی برادی کاردی، انسداد قلب است. در مقابل برادی کاردی سینوسی، انسداد قلب همیشه یک وضعیت غیرطبیعی است. انسداد قلب زمانی اتفاق میفتد که تکانه های الکتریکی قلب در حین حرکت از دهلیزهای قلب به بطن ها، به طور جزئی یا کاملاً مسدود شوند. از آنجا که گره سینوسی به طور معمول ضربان قلب را تعیین می کند در دهلیز است، انسداد بین دهلیز و بطن ،باعث تغییر در سرعت ضربان قلب می شود.

هنگامی که بطن های قلب نمی توانند از گره سینوسی در مورد سرعت ضربان اطلاعات کسب کنند، آنها از اطلاعات قسمت ویژه دیگری از قلب بین دهلیزها و بطن ها به نام گره AV استفاده می کنند. این امر منجر به برادی کاردی بالقوه خطرناک می شود. همانند برادی کاردیاهای سینوسی غیرطبیعی، انسداد قلب می تواند گذرا یا مداوم باشد.

1) انسداد قلب گذرا

انسداد قلب گذرا می تواند با شرایط خاصی مانند بیماری لایم ، اختلال عملکرد تیروئید یا سمیت دارویی (به ویژه دیجیتال) رخ دهد. در این موارد، یک ضربان ساز موقت و همچنین درمان بیماری زمینه ای احتمال دارد مفید باشد.

2) انسداد قلب مداوم

انسداد قلبی مداوم می تواند از بسیاری از شرایط، از جمله ژنتیک، اختلالات مادرزادی، سارکوئیدوز و آمیلوئیدوز ناشی شود. اگر سوء ظن برای یک اختلال ساختاری مانند کاردیومیوپاتی وجود دارد، احتمال دارد تصویربرداری با اکوکاردیوگرام ترانس توراسیک توصیه شود.

انسداد قلب مداوم، به خصوص اگر علامتی داشته باشد، احتمالاً به درمان دائمی نیاز دارد. احتمال دارد برای کسانی که فقط در هنگام انجام فعالیتف علائم دارند، تست ورزش لازم باشد.هنگامی که سیگنال های الکتریکی به قلب با تأخیر یا به صورت متناوب متوقف می شوند، یک بلوک جزئی اتفاق میفتد. بلوک کامل زمانی اتفاق می افتد که سیگنالها کاملاً متوقف شده و احتمالا بیمار به ضربان ساز نیاز دارند.

علل برادی کاردی

• آسیب به بافت به دلیل پیری
• بیماری های قلبی یا حمله قلبی
• نقایص مادرزادی قلب
• میوکاردیت
• پریکاردیت
• آمیلوئیدوز
• دیسوتونومی
• عوارض عمل جراحی قلب
• کم کاری تیروئید
• عدم تعادل شیمیایی خون
• برخی از بیماریهای التهابی و انواع مختلفی از عفونت ها
• اختلالات مغزی، به ویژه آنهایی که با افزایش فشار داخل جمجمه یا سکته مغزی همراه هستند.
• هیپوکسی (پایین بودن سطح اکسیژن خون) که اغلب با آپنه انسدادی خواب اتفاق می افتد.
• داروهای مختلف از جمله بتا بلاکرها، مسدود کننده کانال کلسیم ، داروهای ضد آریتمی، مواد مخدر، لیتیوم و داروهای شیمی درمانی مختلف

عوامل خطرساز برادی کاردی

• سن بالا
• فشار خون بالا
• کلسترول بالا
• سیگار کشیدن
• مصرف زیاد الکل
• مصرف مواد مخدر تفریحی
• استرس روانی یا اضطراب

نشانه های برادی کاردی

• سرگیجه (مخصوصاً با فشار و فعالیت)
• غش یا تقریباً ضعف
• احساس خستگی
• تنگی نفس (تنگی نفس)
• درد قفسه سینه یا ناراحتی
• گیجی
• حین فعالیت به سرعت احساس خستگی می کنید

عوارض پایین بودن ضربان قلب

• نارسایی قلبی
• سنکوپ، از حال رفتن و یا کاهش سطح هوشیاری
• آنژین قلبی
• فشار خون بالا

تشخیص برادی کاردی

بررسی وضعیت بیمار و معاینه فیزیکی

پزشک در مورد سابقه خانوادگی بیماری قلبی، آریتمی های قلبی و حملات غش از شما سوال خواهد کرد. وی همچنین علائم فعلی و سابقه پزشکی شخصی شما، از جمله استفاده از داروهایی که ممکن است باعث بروز برادی کاردی شود را بررسی می کند.

در طول معاینه فیزیکی، پزشک ضربان قلب، ریتم و نبضتان را چک می کند. ممکن است از شما خواسته شود که دراز و نشست رفته یا برخی ورزش های دیگر را انجام دهید که ببینند در صورت داشتن فعالیت بیشتر، آیا ضربان قلب به طور طبیعی بالا می رود یا خیر. پزشک همچنین علائم فیزیکی ناهنجاری های تیروئیدی، از جمله بزرگ شدن غده تیروئید، خشکی شدید پوست و خشکی و نازک شدن موها را بررسی می کند.

الکتروکاردیوگرم( EKG یا نوار قلبی)

برادی کاردی ممکن است در زمان تست رخ ندهد . بنابرین EKG تنها در صورتی می تواند برادی کاردی را تشخیص دهد که این اختلال در ریتم قلب در زمان تست تکرار گردد .

الکتروکاردیوگرم قابل حمل

شما ممکن است نیاز به استفاده از EKG قابل حمل داشته باشید. این دستگاه سبک وزن ، رویدادهای قلب شما را در طول یک روز یا بیشتر ثبت میکند .

آزمایش خون

برای یافتن مشکل دیگری که باعث کاهش ضربان قلب شما میشود .

پیشگیری از برادی کاردی

هنگامی که برادی کاردی به عنوان عارضه جانبی دارو اتفاق می افتد، می توان با تعویض دارو یا کاهش دوز، از بروز این مشکل پیشگیری کرد. همچنین موثرترین راه برای جلوگیری از برادی کاردی، کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی است. اگر در حال حاضر بیماری قلبی دارید، آن را نظارت کنید و برنامه درمان خود را دنبال کنید تا خطر برادی کاردی شما را کاهش دهد.بنابراین در جهت سلامت قلب خود گام بردارید :

• کنترل کلسترول و فشار خون
• خوردن غذای کم چرب و رژیم غذایی کم نمک
• ورزش منظم
• ترک سیگار
• محدود کردن مصرف مشروبات الکلی
• مصرف منظم داروهای تجویزی و پیگیری بیماری
• افرادی که از pacemaker استفاده میکنند باید هنگام قرار گرفتن در اطراف میادین
• مغناطیسی یا الکتریکی قوی احتیاط کنند .

درمان برادی کاردی

درمان برادی کاردی و پایین بودن ضربان قلب به دلیل ایجاد آن بستگی دارد . در صورتی که آریتمی قلب یا برادی کاردی به دلیل هر کدام از شرایط زیر باشد درمان های مختلفی انجام خواهد شد:

اختلال گره سینوسی

با انجام جراحی یک ایمپلنت ضربان ساز که با ایجاد ضربان الکتریکی باعث افزایش ضربان قلب می شود ، کار گذاشته خواهد شد.

ضربان ساز چیست ؟

ضربان ساز، دستگاهی است که با باتری قلب کار می کند و می تواند سیگنال های الکتریکی تولید نماید. این سیگنال ها و یا پالس های ضربان، از طریق سیم هایی نازک، به عضله قلب، انتقال می یابند. سیگنال ها، باعث خواهند شد در عضله قلب، انقباض صورت گیرد، در نتیجه ضربان به وجود خواهد آمد.

ضربان ساز مصنوعی، معمولا پایین استخوان ترقوه، زیر پوست قرار می گیرد. برنامه ریزی ضربان ساز، همیشه امکان پذیر بوده و باعث می شود قلب، در تعداد از پیش تعیین شده، مورد تحریک واقع شود. ارزیابی معمول و دوره ای ضربان ساز، عملکرد دستگاه و عمر باتری را مورد نظارت و کنترل قرار می دهد تا اطمینان حاصل شود همه چیز به خوبی در جریان است.

پس از کارگذاری ضربان ساز، وضعیت جریان خون در بدن بهبود می یابد، در نتیجه فرد، انرژی بیشتری در اختیار خواهد داشت. لذا پس از انجام عمل کاشت ضربان ساز، ممکن است افراد، قادر به انجام فعالیت های بیشتری باشند.

کم کاری تیروئید

با تجویز داروهای هورمونی ، پزشک تلاش خواهد کرد که با متعادل کردن هورمون های بدن به افزایش ضربان قلب کمک کند

نقص مادرزادی قلب

بستگی به نقص دارد. ممکن است جراحی نیاز باشد و یا مصرف دارو تجویز شود

میوکاردیت

میوکاردیت یا التهاب عضله قلب ممکن است به دلیل ویروس باشد . در مواردی با استراحت بهبود پیدا می کند و یا ممکن است به مصرف داروهای کورتیکواستروئیدی نیاز داشته باشید.

آندوكاردیت

برای درمان عفونت اندوكارد دوزهای بالای آنتی بیوتیک تجویز خواهد شد که معمولا در بیمارستان بستری خواهد شد

آپنه خواب

باید آپنه خواب درمان شود. تغییر شیوه زندگی ، تغییر رژیم غذایی ، ترک سیگار ، تغییر محل خواب و نحوه خوابیدن و در موارد نادر و حاد ، برداشتن بافت و یا جراحی گردن و فک ممکن است انجام شود.

تب روماتیسمی

این بیماری معمولا با ترکیبی از آنتی بیوتیک ها ، داروهای ضد التهاب و داروهای ضد تشنج درمان می شود.

لوپوس

درمان های رایج لوپوس انجام خواهد شد مانند مصرف داروهای ضد مالاریا ، کورتیکواستروئیدها و داروهای ضد افسردگی و…

بیماری لایم

تشخیص این بیماری معمولا سخت است و با انواع آنتی بیوتیک ها درمان می شود.

عوارض جانبی مصرف داروها

پزشک شما از داروهای مشابه و جایگزین استفاده خواهد کرد.

درمان خانگی ضربان قلب پایین

• داشتن برنامه غذا خوردن قلب که شامل بسیاری از میوه ها، سبزیجات، غلات کامل، ماهی و غذاهای کم چرب و غیر لبنی است.
• فعال بودن در بیشتر روزهای هفته. پزشک شما می تواند به شما بگوید چه میزان فعالیت ورزشی برای شما مفید است.
• از دست دادن وزن اگر نیاز دارید و با وزن سالم باقی بمانید.
• سیگار نکشیدن و محدود کردن میزان مصرف الکل
• مدیریت سایر مشکلات بهداشتی مانند فشار خون بالا یا کلسترول بالا
• تمرین تکنیک های تنفس عمیق
• آرامش و تلاش برای آرامش
• پیاده روی و دور بودن از محیط شهری
• حمام گرم
• تمرینات ورزشی و کششی مانند یوگا
• کاهش مصرف محرک ها مانند کافئین و نیکوتین
• داشتن خواب کافی

درمان ضربان قلب پایین در طب سنتی

به منظور درمان گیاهی آریتمی قلبی ، مصرف میوه های گلابی رسیده و شیرین و انگور سیاه شیرین به صورت منظم توصیه می شود. همچنین مصرف دمنوش بومادران و دم نوش بادرنجبویه نیز در درمان گیاهی آریتمی قلبی مفید و موثر هستند. از دیگر توصیه های طب سنتی برای بهبود آریتمی قلب می توان به موارد زیر اشاره کرد:

مصرف دارچین

یک قاشق چایخوری پودر دارچین و یک قاشق چایخوری عسل را با هم ترکیب کنید. طی چند روز، روزی یک بار از این ترکیب استفاده کنید. هم چنین می توانید پودر دارچین را به چایی که هر روز می نوشید اضافه کنید و علاوه بر خوش طعم کردن آن به سلامت قلب تان کمک کنید.

ملاس سیاه

این ماده سرشار از پتاسیم، آهن، کلسیم و منیزیم است و به پیشگیری از فقر این مواد در بدن کمک می کند. یکی از دلایل ایجاد تپش قلب کمبود این مواد در بدن است. این ماده به ویژه برای درمان کم خونی، که یکی از علل اصلی تپش قلب است، مفید می باشد . به منظور درمان گیاهی آریتمی قلبی یک قاشق چایخوری ملاس نیشکر سیاه را در یک استکان آب خوب هم زده و حل کنید و سپس آنرا بنوشید.

اسطوخودوس

حمام گیاهی با چند قطره روغن اسطوخودوس سیستم عصبی را آرام می کند. با آرام ماندن سیستم عصبی، احتمال مضطرب و وحشت زده شدن نیز کاهش می یابد. گفته می شود روغن اسطوخودوس سطح فشار خون و ضربان قلب را تنظیم می کند.

سیر

سیر فواید بسیاری برای سلامتی دارد. سطح فشار خون و کلسترول را پایین می آورد و عروق مسدود شده را پاک می کند. لخته ی خونی شریان را مسدود می کند و با کاهش خون سرشار از اکسیژن باعث آسیب زدن به ماهیچه ی قلب می شود. باید هر روز یک حبه سیر خام را همراه با یک قاشق روغن زیتون و کمی نمک بخورید تا قلب تان را سالم نگهدارد.

سنبل الطیب

مصرف دمنوش نیز به درمان گیاهی آریتمی قلبی کمک می کند. ریشه ی این گیاه در درمان تپش قلب موثر است. سنبل الطیب اعصاب را آرام ساخته و خواب را بهبود می دهد. می توان آن را به صورت کپسول، یا چای مصرف کرد. چای حاصل از جوشاندن ریشه ی سنبل الطیب در آب به مدت 10 -15 دقیقه می تواند ضربان قلب را پایین بیاورد . اما این گیاه حتما زیر نظر پزشک طب سنتی باید مصرف شود.