آیا ابتلا به زونا در بارداری خطرناک است| 5 نشانه بیماری

بیماری زونا در حاملگی یک اتفاق نسبتا نادر است اما در صورت بروز علائم اولیه، باید زنان باردار به پزشک مراجعه و زودتر درمان شوند تا به خود و جنینشان آسیب نرسد. تانما در این مطلب نکات مهمی را در رابطه با زونا در زنان باردار و خطرات زونا برای جنین و درمان زونا در حاملگی مطرح می کند؛

زونا چیست؟

عامل بروز بیماری «زونا (Shingles)» ویروسی به نام «واریسلا زوستر (Varicella Zoster)» است. واریسلا زوستر همان ویروس عامل بیماری آبله مرغان است. این ویروس سال ها پس از بروز آبله مرغان در دستگاه عصبی فرد می ماند و دوباره به صورت بیماری زونا بروز پیدا می کند. گاهی از زونا به نام بیماری« هرپس زوستر (Herpes Zoster)» نیز نام برده می شود.

تفاوت زونا و آبله مرغان

زونا و آبله مرغان هر دو توسط ویروس واریسلا زوستر به وجود می آیند اما علائم متفاوتی دارند. از نشانه های بارز آبله مرغان، بروز دانه های قرمز همراه با خارش در سراسر بدن است، درحالی که زونا همراه با تاول های دردناکی است که بیشتر در یک بخش از بدن و معمولاً صورت یا نیم تنهٔ بالای بدن به وجود می آیند.

زونا تنها در دوره ای که بیمار دارای ضایعات پوستی است و تا زمان خشک شدن ضایعات مسری است. پوشاندن ضایعات باعث کاهش احتمال انتقال بیماری می شود. افراد مستعد (واکسینه نشده) ممکن است با تماس مستقیم با تاول های زونا به عفونت اولیهٔ واریسلا یعنی آبله مرغان مبتلا شوند.

علل زونا

واریسلا زوستر عامل اصلی آبله مرغان و زونا است .وقتی بدن انسان در معرض این ویروس قرار دارد، این ویروس زخم درست می کند آن ها را گسترش می دهد که خارش دار است و آبله مرغان نام دارد سپس آن ها وارد نورون ها می شوند و بعد از چند سال یا حتی چند دهه بعد ، ظاهر می شوند .دانشمندان هنوز نمی دانند که آیا دلیل این بیماری واکنشی به خاطر ضعف ایمنی مربوط به عفونت در سن شما است یا خیر .

واریسلا بخشی از یک گروه از باکتری ها به نام هرپس است که شامل هرپس و تب خال تناسلی می باشد بنابراین ، به عنوان هرپس زوستر شناخته می شوند. اما ویروسی که باعث آبله مرغان و زونا می شود ویروسی نیست که باعث هرپس یا تب خال تناسلی ( عفونت مقاربتی) می شود .

عوامل افزایش دهند خطر

• سن بالای 50 سال
• استرس
• وجود یك بیماری كه باعث كاهش مقاومت بدن شده باشد.
• استفاده از داروهای سركوب كننده ایمنی یا ضد سرطان
• جراحی یا تاباندن اشعه به نخاع
• لوسمی یا لنفوم

نشانه های زونا

علائم شایع

• درد و سوزش در یک طرف بدن
• بخش های قرمز رنگ روی پوست فرد
• تاول به همراه ضایعات پوستی پر از مایع که به راحتی می ترکند
• ضایعات پوستی روی ستون فقرات و سینه و شکم
• ضایعه پوستی روی صورت و گوش ها
• خارش
• تب و لرز
• سردرد
• خستگی
• سستی در عضلات

علائم نادر

• درد یا ضایعه ی پوستی در چشم که فرد باید برای پیشگیری از آسیب های جدی تر سریعا به پزشک مراجعه کند.
• از دست دادن شنوایی یا درد شدید در یک گوش، سرگیجه یا از دست دادن حس چشایی که می تواند نشانه ی بروز «سندرم رامسی هانت (Ramsay Hunt Syndrome)» در فرد باشد.
• عفونت های میکروبی که ممکن است موجب قرمزی، تورم و گرمی پوست فرد شود.

تشخیص زونا

تشخیص زونا معمولا با معاینه تاول ها و تحریکات پوستی مانند قرمزشدگی و… همراه است. پزشک درباره ی سابقه ی درمانی و پزشکی فرد نیز سؤالاتی مطرح می کند. در بعضی موارد نادر و خاص، لازم است که پزشک بخشی از پوست یا آب درون تاول ها را بررسی کند. برای برداشتن نمونه بافت پوست یا آب مذکور باید از وسیله استریلی موسوم به سوآب کمک گرفته بشود. سپس نمونه های برای بررسی وجود ویروس به آزمایشگاه فرستاده می شوند.

زونا در بارداری

هرچند ابتلا به این بیماری در حین بارداری کمی عجیب است، اما امکان آن وجود دارد. اگر زن باردار با شخصی که آبله مرغان دارد یا عفونت زونا در او فعال است در ارتباط قرار بگیرد، در صورتی که واکسینه نشده باشد ممکن است به زونا دچار بشود.

بسته به اینکه زن باردار در کدام سه ماهه بارداری خود باشد، امکان ایجاد نقص و مشکل در نوزادش وجود دارد. تزریق واکسن آبله مرغان، قبل از بارداری گام مهمی در حفظ سلامت نوزاد خواهد بود. زونا به ندرت عوارض جانبی ایجاد می کند؛ اما همچنان ناخوشایند است. داروهای ضدویروس عفونی برای درمان زونا در دوران بارداری نیز کاربردی هستند. آنتی هستامین ها از خارش و استامینفون (تایلنول) از درد می کاهد.

جلوگیری از انتقال ویروس زونا از مادر به جنین

از لحاظ پیشگیری، واکسن آبله مرغان و زونا برای زنان باردار توصیه نمی شود و مهم است که به زنان باردار واکسینه نشده اخطار داده شود که از قرار گرفتن در معرض ویروس واریسلا زوستر خودداری کنند.

هیچ شواهد بالینی یا سرولوژیکی در مورد عفونت ویروس واریسلا زوستر در نوزادانی که مادران آنها زونای پریناتال (از هفتهٔ ۲۰ تا ۲۸ بارداری و بین یک تا چهار هفته پس از زایمان) گرفته بودند وجود ندارد. به نظر می رسد که اگر زونای مادر در نزدیکی زمان زایمان رخ دهد، نوزادان در معرض خطر عفونت نیستند.

در هر صورت، اگر به زونا مبتلا شده باشید، بهتر است روی تاول ها پوشیده باشد و مرتب دست هایتان را بشویید، زیرا مایع درون آنها حاوی ویروس فعال است. اگر روی پستان ها تاول وجود داشته باشد، ممکن است پزشک به شما توصیه کند تا زمانی که تاول ها از بین نرفته است به نوزادتان شیر ندهید.

خطرات زونا در بارداری

خطرات زونا برای جنین

عفونت با ویروس واریسلا زوستر، هم آبله مرغان و هم زونا را ایجاد می کند. بروز زونا در دوران بارداری، هرچند نادر است اما غیرممکن هم نیست. طبق آمار موجود، زونای بارداری منجر به افزایش مرگ ومیر در بین جنین ها نشده است و انتقال ویروس واریسلا زوستر به جنین به ندرت اتفاق می افتد. با این حال، زونا گاهی می تواند باعث افزایش مرگ ومیر مادران شود.

عمده ترین عوارض زونا می تواند نورالژی هرپسی نیمه حاد و نورالژی پس از هرپس باشد. از دیگر عوارض آن می توان به زونای چشمی، زونای منتشر و عفونت های باکتریایی ثانویه اشاره کرد. اگرچه عفونت زونا به ندرت می تواند تأثیر بسیار اندکی روی جنین داشته باشد، اما زونا و عوارض ناشی از آن بار سنگینی برای خود مادر باردار ایجاد می کند. بنابراین، تمرکز روی مراقبت از مادر توسط پزشک و اطرافیان، همزمان با درمان مناسب و مدیریت عوارض هنگام بروز آنها بسیار مهم است.

بنابراین، اگر باردار هستید و متوجه علائمی مثل نشانه های بیماری آبله مرغان یا زونا شده اید، حتماً پزشکتان را در جریان قرار دهید. ابتلا به آبله مرغان در بارداری، چون اولین مواجههٔ مادر با این ویروس است اهمیت دارد ولی در زونا، چون مادر از قبل ایمنی داشته است، پزشک یا مامای شما احتمالاً نگران وجود خطری برای جنینتان نیستند. اما در هر صورت، باید حتماً مراقب بارداری خود را در جریان قرار دهید، چون شرایط بارداری هر زنی نقش مهمی در نحوهٔ درمان او دارد.

مورد دیگری که لزوم مراجعه به پزشک، ماما یا مراقب بارداری شما را مشخص تر می کند این است که گاهی مادران باردار در صورت ابتلا به زونا باید داروهای ضدویروس مصرف کنند که این لزوم را هم پزشک شما مشخص خواهد کرد. در کل طبق گفتهٔ کارشناسان و به طورکلی، زونا با نام علمی «هرپس زوستر» یا HZ، برخلاف آبله مرغان، با افزایش ریسک برای جنین همراه نیست. در مقابل، زنی که واکسینه نشده است و از طریق تماس در معرض ویروس زونا قرار گرفته، ممکن است به آبله مرغان مبتلا شود.

تانما در ادامه ی مطلب درمان زونا در حاملگی را آورده است؛

درمان زونا در بارداری

درمان خانگی زونا

• استراحت
• استفاده از کمپرس سرد و مرطوب برای کاهش درد و خارش
• استفاده از لوسیون کالامین برای کاهش خارش
• حمام گرفتن با بلغور جوی دوسر کلوئیدی برای التیام درد و خارش

درمان دارویی زونا

داروی ضد ویروسی برای درمان زونا

داروهای ضد ویروسی که عموما برای درمان زونا در دوران بارداری استفاده می شوند ایمن هستند. اگر این داروها ظرف ۷۲ ساعت بعد از ظاهر شدن جوش ها مصرف شوند، می توانند شدت و طول مدت بثورات را کاهش دهند.

• آسیکلوویر
• والاسیکلوویر
• فامسیکلوویر

داروی ضد درد برای درمان زونا

داروهای ضد درد مانند استامینوفن، می توانند برای تسکین درد استفاده شوند. اگر چه این داروهای از پیشرفت تاول و بثورات جلوگیری نمی کنند. زنان باردار باید قبل از استفاده از هر گونه داروها ضد دردی با پزشک مشورت کنند. زنان باردار نباید داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID) مثل ایبوپروفن را، به خصوص در اواخر حاملگی استفاده کنند.

داروی آنتی هیستامین برای درمان زونا

آنتی هیستامین ها مانند دیفن هیدرامین می توانند به کاهش خارش زونا کمک کنند. دیگر داروهای خانگی برای خارش شامل استفاده از محلول حاوی بلغور جو دوسر و لوسیون کالامین است. استفاده از پارچه آغشته با آب سرد نیز برای تسکین درد ناشی از زونا در دوران بارداری مفید است. گذاشتن گاز استریل و پوشیدن لباس ها گشاد نیز به سرعت بهبود و جلوگیری از عفونت ثانویه پوست آسیب دیده، کمک می کند.