بهترین و موثرترین روش های درمانی سوزش ادرار| علل + موارد خطر

سوزش ادرار یک مشکل شایع میان افراد است و به دلایل مختلفی امکان دارد ایجاد شود. البته می توان با رعایت نکات بهداشتی و داشتن رژیم غذایی سالم از بروز سوزش ادرار جلوگیری و آن را رفع کرد. تانما در این مطلب ضمن بیان علائم سوزش ادرار در مردان و زنان، روش های درمانی مختلف آن را مطرح می کند؛

سوزش ادرار چیست؟

سوزش ادرار یا دیزوری احساس درد، سوزش، یا ناراحتی در هنگام ادرار کردن می باشد. با اینکه دیزوری غالبا بیانگر وجود عفونت مجاری ادراری است اما می تواند دلایل مختلفی داشته باشد.

شیوع سوزش ادرار

دیزوری یا دیسوریا، علامت درد، ناراحتی یا سوزش هنگام ادرار است که در بین زنان بیشتر از مردان شایع است همچنین مردان مسن بیشتر از مردان جوان به آن مبتلا می شوند.

علل سوزش ادرار

• عفونت دستگاه ادراری
• عفونت منتقل شده از تماس جنسی (عفونت مقاربتی)
• سنگ کلیه
• سیستیت بینابینی
• حساسیت به مواد شیمیایی
• داروها
• سرطان مثانه
• عفونت پروستات (علل سوزش ادرار در مردان)
• کیست تخمدان و عفونت یا تحریک واژینال ( علل سوزش ادرار در زنان)

عوامل خطر سوزش ادرار

• جنسیت زن
• دیابت
• سن بالا
• پروستات بزرگ
• سنگ کلیه
• حاملگی
• داشتن سوند ادراری

علائم سوزش ادرار

علائم سوزش ادرار می تواند در بین زن و مرد متفاوت باشد، اما هر دو جنس معمولاً آن را به عنوان احساس سوزش، لک و یا خارش تجربه می کنند. درد می تواند در شروع ادرار یا بعد از ادرار شروع شود. درد در شروع ادرار اغلب علائم عفونت ادراری است. درد بعد از دفع ادرار می تواند مشکل مثانه یا پروستات را نشان دهد.

در بسیاری از مردان، درد در آلت تناسلی قبل و بعد از ادرار هم وجود دارد. علائم مربوط به بیماران زن می تواند داخلی یا خارجی باشد. درد در قسمت خارج از ناحیه واژن ممکن است در اثر التهاب یا سوزش این پوست حساس ایجاد شود. درد داخلی می تواند نشانه عفونت ادراری باشد. هر فردی امکان دارد هر از گاهی سوزش ادرار را تجربه کند. اما در صورت بروز سوزش ادرار همراه با علائم زیر و یا مداوم بودن درد، فرد باید به پزشک مراجعه کند:

• تب
• درد در پهلو یا پشت
• دردی که بیش از 24 ساعت طول بکشد.
• ترشحات غیر معمول از آلت تناسلی مرد یا زن
• خون در ادرار ، که معمولاً صورتی، قهوه ای یا قرمز ظاهر می شود.

تشخیص سوزش ادرار

هم زن و هم مردی که سوزش ادرار را تجربه می کنند باید به پزشک مراجعه کنند. دیسوریا می تواند نشانه ای از یک وضعیت جسمی بدتر باشد که ممکن است به درمان نیاز داشته باشد. پزشک معمولاً می تواند با توصیف علائم و تجزیه و تحلیل نمونه ادرار، علت درد را تشخیص دهد و آزمایشی را برای بررسی گلبول های سفید، گلبول های قرمز یا مواد شیمیایی خارجی توصیه کند.

افزایش سطح گلبول های سفید خون می تواند نشان دهنده التهاب در مجاری ادراری باشد. کشت ادرار، عفونت و نوع آن را تشخیص می دهد. اگر هیچ نشانه ای از عفونت در نمونه ادرار یافت نشود، پزشک ممکن است آزمایش های جانبی را برای بررسی مثانه یا پروستات پیشنهاد کند.

پزشک همچنین در زنان می تواند از نمونه برداری بافت پوششی واژن یا مجرای ادراری برای بررسی علائم عفونت استفاده کند. علاوه بر آن پزشک سوالاتی را در مورد شرایط و سابقه پزشکی بیمار مانند دیابت قندی یا اختلالات نقص ایمنی می پرسد و حتی ممکن است در مورد تاریخچه جنسی بیماران سوالاتی را برای تشخیص بیماری های مقاربتی بپرسد و در نهایت آزمایش غربالگری را برای STI توصیه کند.

پیشگیری از سوزش ادرار

• از مواد شوینده بدن و لباسشویی معطر دوری کنید تا ریسک تحریک در شما کاهش یابد.
• در حین فعالیت جنسی از کاندوم استفاده کنید تا از ابتلا به بیماری های مقاربتی در امان باشید.
• رژیم غذایی خود را اصلاح کنید تا مواد غذایی و نوشیدنی هایی که مثانه را تحریک می کند، حذف کنید.
• بهتر است از مصرف محرک ها دوری کنید که شامل الکل، کافئین، غذاهای پر ادویه، مرکبات و آب میوه ها، محصولات گوجه فرنگی و شیرین کننده های مصنوعی است.
• دو بار در روز آب نارگیل بنوشید تا زمانی مشکلاتتان کاملا برطرف شود.
• از تکنیکهای آرامشی ساده استفاده کنید تا آرام بمانید. استرس فقط مشکل را بدتر می کند.
• بانوان باید ناحیه واژینال را تمیز و خشک نگه دارند و تامپون و نوار بهداشتی را به طور منظم تعوبض کنند.
• باید بعد از مدفوع ،خود را از جلو به عقب تمیز کنند.

از دیگر روش های پیشگیرانه و مؤثر برای رفع سوزش ادرار می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• از ماندن در لباس خیس و یا مایو برای مدت طولانی اجتناب کنید.
• از صابون های تحریک کننده، اسپری ها و دوش های واژینال استفاده نکنید.
• لباس های زیر نخی بپوشید و از پوشیدن شلوار جین و پارچه ای تنگ دوری کنید.
• بعد از مقاربت، سریع ادرار کنید تا باکتری های موجود در مثانه و مجاری ادراری با فشار خارج شوند.
• غذاهای سرشار از ویتامین c و یا مکمل های ویتامین c بخورید.
• در زمان احتیاج به دستشویی بروید و ادرار خود را برای مدت طولانی نگه ندارید.

روش های درمانی سوزش ادرار

الف) درمان خانگی سوزش ادرار

زیاد آب بنوشید

میزان آب مصرفی را بیشتر کنید تا به درمان سوزش ادرار کمک کنید. آب با بیرون بردن باکتری های مولد عفونت و مواد سمی از بدن، به ترمیم مشکل کمک می کند. علاوه بر آن، از کم آبی بدن که می تواند مشکل را بدتر کند جلوگیری می کند.آب همچنین دمای بالای بدن را به حد نرمال می رساند و ادرار را منظم می کند.

کمپرس گرم بگذارید

همچنین می توانید به وسیله ی کمپرس گرم ، درد را آرام کنید. گرما باعث می شود که فشار بر روی مثانه کاهش یابد و درد کمتر شود. یک کمپرس گرم را برای 5 دقیقه بر روی قسمت پایینی شکم بگذارید . چند دقیقه صبر کنید و دوباره این کار را انجام دهید. می توانید از پدهای گرمایی نیز برای کاهش درد استفاده کنید.

ماست کم چرب بخورید

ماست کم چرب ،بدون مواد شیرین کننده و باکتری های فعال نیز خیلی موثر است. باکتری های فعال کمک می کنند تا باکتری های بد در یک جا بمانند و رشد باکتری های مفید سرعت بگیرد. روزانه 2 تا 3 فنجان ماست کم چرب بخورید.همچنین می توانید اسموتی ماست را امتحان کنید. و یا می توانید تامپون را داخل ماست فرو ببرید و برای دو ساعت داخل واژن بگذارید .این کار را دو بار در روز انجام دهید تا زمانی که از این درد خلاص شوید.

خیار بخورید

خیار به دلیل ماهیت ادرارآور بودن اش یک درمان قدیمی و مفید برای درمان سوزش ادرار می باشد. خیار دارای حدود ۹۵ درصد آب بوده و بنابراین به حفظ آب بدن و دفع سموم مضر بدن کمک می کند. به علاوه خاصیت خنک کنندگی آن کمک می کند که دمای بدن نرمال شود. یک فنجان آب خیار و یک قاشق غذاخوری عسل خام و یک قاشق غذاخوری آبلیمو را با هم ترکیب نمایید و روزی ۲ بار از آن بنوشید. همچنین روزانه ۳-۲ خیار بخورید.

ب) درمان سوزش ادرار در طب سنتی

زنجبیل

1 قاشق غذا خوری خمیر زنجبیل و 1 قاشق غذا خوری عسل خالص را با یکدیگر مخلوط کنید. این خمیر را یک بار در روز استفاده کنید. یا می توانید، 1 قاشق غذا خوری از آب زنجبیل را به یک لیوان شیر یا آب ولرم اضافه کنید و یک بار در روز بنوشید. گزینه ی دیگر نوشیدن روزانه1 یا 2 فنجان چای زنجبیل است.

سرکه سیب

سرکه سیب خاصیت ضد میکروبی و ضد قارچی دارد که می تواند با عفونت های مسبب ادرارِ دردناک مبارزه کند. علاوه برآن ، منبع خوبی از آنزیم ها، پتاسیم و سایر مواد معدنی است که pH طبیعی بدن را تنظیم می کنند.

1 قاشق غذاخوری سرکه ی سیب خالص و تصفیه نشده و 1 قاشق چایخوری عسل را به یک لیوان آب گرم اضافه کنید و دو بار در روز بنوشید. همچنین می توانید یک یا دو فنجان سرکه سیب را به آبی که در آن حمام می کنید اضافه کنید و به مدت 15 تا 20 دقیقه داخل آن بنشینید. روزی یک بار تا زمانی که بهتر شدید این کار را انجام دهید.

جوش شیرین

جوش شیرین نیز می تواند به درمان سوزش ادرار کمک کند. ترکیباتِ قلیایی موجود در جوش شیرین ، خاصیت اسیدیِ ادرار را کاهش می دهد که در نتیجه احساس سوزش در زمان ادرار کاهش می یابد و حتی تعداد دفعاتِ نیاز به ادرار کردن نیز کمتر می شود. به اضافه، میزان pH بدن را نیز تنظیم می کند.1 قاشق چایخوری جوش شیرین را داخل یک لیوان آب بریزید و تا زمانی که کاملا حل شود ، هم بزنیدو با معده خالی بنوشید. این کار را به مدت یک هفته هر روز انجام دهید.

تخم شنبلیله

نصف قاشق چایخوری پورد تخم شنبلیله را به شیری که کره اش گرفته شده است اضافه کنید و دو بار در روز بنوشید. و یا اینکه، 1 قاشق چایخوری پودر تخم شنبلیله را با 1 قاشق غذاخوری عسل خالص مخلوط کنید و 2 تا 3 بار در روز استفاده کنید. یک انتخاب دیگر این است که ، 1 قاشق چای خوری تخم شنبلیله را داخل یک لیوان آب برای یک شب ، خیس کنید. روز بعد آب را صاف کنید و نصف قاشق چای خوری عسل خالص اضافه کرده و با معده ی خالی بنوشید.

ج) درمان دارویی سوزش ادرار

آنتی بیوتیک ها می توانند عفونت های مقاربتی را درمان کنند. درمان عفونت ادراری بیشتر با مصرف آنتی بیوتیک انجام می شود. عفونت های ادراری شدیدی که بر کلیه ها اثر می گذارد ممکن است به آنتی بیوتیک داخل وریدی نیاز داشته باشند.

پزشک برای آرام کردن مثانه تحریک شده می تواند به بیمار دارو بدهد. داروهای مورد استفاده در درمان سیستیت بینابینی شامل داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای، پلی سولفات پنتوزان پلی سولفات (المیرون) و استامینوفن (تیلنول) همراه با کدئین است.

در صورت ابتلا به پروستاتیت مزمن باکتریایی، فرد مجبور است را تا 12 هفته آنتی بیوتیک ها مصرف کند. سایر درمان های احتمالی پروستاتیت شامل دارو های ضد التهابات بدون نسخه (OTC)، ماساژ پروستات، حمام گرم و داروهای موسوم به آلفا بلاکر است که باعث آرامش عضلات اطراف پروستات می شوند.

درمان سوزش ادرار در کودکان

عفونت ادراری در کودکان بوسیله آنتی بیوتیک ها درمان می شود. بعد از چند روز مصرف آنتی بیوتیک ممکن است پزشک کودک برای اطمینان از رفع مشکل کودک از والدین تکرار آزمایش ادرار درخواست کند. این مساله از اهمیت بسزایی برخوردار است زیرا عفونتی که درست درمان نشده است ممکن است دوباره برگردد و یا بیشتر گسترش پیدا کند. اگر دفع ادرار در کودک با درد همراه باشد ممکن است پزشک از داروهایی استفاده کند که مجرای ادرار را بی حس کند. هنگام مصرف این داروها ممکن است رنگ ادرار کمی نارنجی شود.

آنتی بیوتیک های تجویز شده باید سر وقت و برای مدت زمانی که پزشک تعیین کرده، مصرف شوند. تعداد دفعات دستشویی رفتن فرزند خود را تحت نظر داشته باشید و هر بار از وجود علائمی مانند درد و سوزش هنگام دفع ادرار از او سوال کنید. علائم عفونت باید طی ۲ تا ۳ روز بهبود یابند.

همچنین به کودک خود مایعات زیاد بدهید ولی از نوشیدنی های حاوی کافئین پرهیز کنید. کودکان مبتلا به عفونت های حاد تر مجاری ادراری باید در بیمارستان بستری شوند تا به صورت وریدی (از طریق رگ) آنتی بیوتیک را دریافت کنند.

درمان سوزش ادرار در بارداری

از علائم عفونت ادراری در دوران بارداری، سوزش ادراری است. آنتی بیوتیک ها به عنوان اولین خط درمانی تجویز می شوند، اما باید به شدت در طول دوران بارداری از آن ها اجتناب شود. بنابراین بهترین گزینه برای نحوه درمان در دوران بارداری درمان بدون آنتی بیوتیک هاست، و باید تا جای ممکن از درمان های خانگی طبیعی و بی خطر استفاده کرد:

• مصرف مایعات را افزایش دهید.
• به طور مکرر ادرار کنید.
• بدنتان را تمیز و خشک نگه دارید.
• نباید اجازه دهید اسپرم به بدنتان وارد شود و باید از کاندوم در رابطه تان استفاده کنید
• خوردن غذاهای تخمیر شده، باکتری های بدن را بدون ایجاد هر گونه بیماری، ترمیم می کند.
• سیر خام که به تازه خرد شده ، حاوی انواع زیادی از خواص ضد میکروبی است. خاصیت ضد قارچی سیر می تواند باعث عفونت های قارچی شود.
• ویتامین C شانس رشد ایکولای را کاهش می دهد. سیستم ایمنی را بهبود می بخشد و ادرار را اسیدی می کند. میزان سلامت زنان را بهبود می دهد و اگر درمان ویتامین C به مدت سه ماه صورت گیرد، عفونت های ادراری را نیز کاهش می یابد.
• لباس های زیر نخی بپوشید.
• به جای بودن در وام، دوش بگیرید.
• شلواری نپوشید که خیلی سفت باشد.