رفلاکس معده یک بیماری شایع بین افراد جامعه است و عواملی چون سیگار کشیدن و بد غذا خوردن می تواند در بروز آن مؤثر باشد. در این میان زنان باردار به دلیل تغییرات هورمونی که در بدنشان اتفاق می افتد بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند که البته تا حدودی طبیعی است. تانما در این مطلب ضمن بیان انواع رفلاکس معده مانند رفلاکس معده با سوزش سردل، رفلاکس خاموش و رفلاکس بارداری، روش های کنترل و درمان این عارضه در بارداری را مطرح می کند؛

رفلاکس معده چیست؟

رفلاکس معده دومین بیماری گوارشی شایع است. این بیماری در میان مردم به نام ترش کردن معده شناخته می شود. رفلاکس معده زمانی اتفاق می افتد که محتویات معده (شیره معده حاوی اسید) به مری باز می گردد. رفلاکس معده معمولا باعث سوزش سینه می شود. این احساس از معده به داخل قفسه سینه یا گلو می رود که معمولا به عنوان سوزش سر دل شناخته شده است

علل رفلاکس معده

وقتی غذایی را قورت می دهید، غذا در دهان از طریق مری (لوله ای استوانه ای شکل) به سمت معده می رود.انتهای مری (درست در ورودی معده) یک اسفنگتر وجود دارد که در حالت عادی بسته است.

اسفنکتر تحتانی مری یک باند دایره ای عضلانی در انتهای مری است. هنگامی که به درستی کار می کند، زمانی که شما غذایی را قورت می دهید باز می شود. پس از آن دوباره بسته می شود. رفلاکس اسید معده زمانی اتفاق می افتد که این اسفنگتر شما به طور صحیح تنگ و بسته نمی شود. این اتفاق باعث می شود تا مواد داخل معده به مری وارد شود.

عوامل خطرزا

  • افرادی که اضافه وزن دارند یا چاق هستند؛به علت افزایش فشار بر شکم و دریچه ورودی مری به معده
  • خانم های باردار؛ به دلیل افزایش فشار بر شکم
  • مصرف داروهای خاص؛ از جمله برخی داروهای آسم، مسدود کننده های کانال کلسیم، آنتی هیستامین ها، آرام بخش و ضد افسردگی ها
  • سیگار کشیدن.
  • مصرف غذاهای خاص؛ به خصوص نوشیدنی های گازدار، قهوه و شکلات
رفلاکس معده چیست

علل رفلاکس معده

علائم رفلاکس معده

علائم شایع

  • ترش کردن؛ یعنی احساس بازگشت مایع تلخ یا ترش از معده به دهان
  • احساس سوزش در قفسه سینه (سوزش سر دل). معمولا بعد از غذا خوردن؛ ممکن است در شب بدتر باشد
  • درد قفسه سینه
  • مشکل بلعیدن
  • احساس یک توده در گلو

علائم ثانویه

  • درد در زیر جناغ سینه
  • گیر کردن غذا
  • حالت تهوع یا استفراغ (به خصوص هنگام صبح)
  • باد گلو و آروغ زدن های مکرر
  • جمع شدن بیش از حد بزاق در دهان و سرفه های مکرر بدون علت
  • تلخ شدن دهان و برگشت آب و مواد غذایی از معده به دهان
  • بوی بد دهان
  • مشکلات تنفسی

عوارض رفلاکس معده

  • ازوفاژیت یا التهاب مری
  • سرطان حنجره
  • مشکلات صوتی نظیر زخم تارهای صوتی
  • لارنژیت یا التهاب حنجره
  • سفت شدن مری
  • مری بارت، شامل تغییرات دائمی در پوشش مری است.
  • سرطان مری، که بخش کوچکی از افراد مبتلا به مری بارت را تحت تاثیر قرار می دهد.
  • آسم، سرفه مزمن، یا سایر مشکلات تنفسی، که ممکن است در صورت نفوذ اسید معده به ریه ها ایجاد شود
  • فرسایش مینای دندان، بیماری لثه یا سایر مشکلات دندانی
علائم رفلاکس معده

عوارض رفلاکس معده

تشخیص رفلاکس معده

آندوسکوپی

آندوسکوپی فرایندی مهم برای افراد مبتلا به رفلاکس معده مزمن است. در این فرایند پزشک لوله ی کوچک و چراغ داری را با یک دوربین کوچک وارد مری می کند. با استفاده از این دوربین، پزشک به دنبال تورم یا زخم بافت اطراف مری می گردد. اگر نتیجه ی اندوسکوپی غیرطبیعی باشد، یک بیوپسی (یک نمونه ی کوچک از بافت) از بافت اطراف مری می تواند به پزشک کمک کند تا بیماری را تشخیص دهد.

آزمایش دستگاه گوارش فوقانی

در اولین مراحل، آزمایش دستگاه گوارش فوقانی هم ممکن است انجام شود. این آزمایش عکس برداری با اشعه ایکس است که مری، معده و شکم (بخش بالایی روده کوچک) را نشان می دهد. آزمایش دستگاه گوارش فوقانی اطلاعات محدودی را در مورد دلایل احتمالی رفلاکس ارائه می دهد. ولی همین اطلاعات برای تشخیص بیماری هایی مانند زخم معده کافی هستند.

آزمایش مانومتری و امپدانس مری

آزمایش مانومتری و امپدانس مری، اندازه گیری مری تحت فشار، گاهی اوقات به تشخیص فشار پایین LES یا انقباض غیرطبیعی ماهیچه ی مری کمک می کنند. برای بیمارانی که تشخیص آنها سخت است، پزشک ممکن است سطح اسید داخل مری را با استفاده از آزمایش PH اندازه گیری کند. آزمایش PH سطح اسیدیته ی مری و علائم آن در طول غذاخوردن، فعالیت کردن و خواب را می سنجد. روش های جدید بازبینی بلندمدت PH توانایی تشخیص در این حوزه را بهبود بخشیده اند.

پیشگیری از رفلاکس معده

  • خوردن مقادیر متوسط ​​غذا و خودداری از پرخوری
  • پرهیز از غذا خوردن قبل خواب
  • ترک سیگار
  • اگر فرد دارای اضافه وزن باشد، از دست دادن وزن می تواند به جلوگیری از علائم کمک کند
  • استفاده نکردن از لباس های تنگ که باعث فشار بر شکم می شوند
  • رژیم غذایی مناسب

همچنین برخی غذاها ممکن است نشانه هایی از رفلاکس معده را در افراد ایجاد کنند و باید مصرف آن ها را محدود کرد که شامل موارد زیر است:

  • غذاهای چرب
  • غذاهای ادویه دار
  • شکلات
  • نعناع تند
  • قهوه
  • مواد غذایی حاوی محصولات گوجه فرنگی
  • مشروبات الکلی
تشخیص رفلاکس معده

پیشگیری از رفلاکس معده

درمان رفلاکس معده

درمان دارویی

برای جلوگیری و از بین بردن علائم رفلاکس اسید معده، پزشک ممکن است شما را تشویق کند که عادات غذایی یا رفتارهای دیگر خود را تغییر دهد. همچنین ممکن است داروهایی را به شما پیشنهاد کنند مانند:

  • آنتی اسیدها
  • مسدود کننده های گیرنده H2
  • مهار کننده های پمپ پروتون (PPIs)

این داروها عموما بدون تجویز پزشک نیز قابل دریافت هستند. برخی از داروهای بدون تجویز می توانند عوارض جانبی ایجاد کنند. در بعضی موارد، ممکن است مسدود کننده های گیرنده H2 یا PPI قوی تری را تجویز کنند. اگر رفلاکس معده شدید باشد و به درمان های دیگر پاسخ نمی دهد، ممکن است جراحی توصیه شود.

درمان های جراحی

Fundoplication

جراحی بالای شکم در اطراف مری است. در این روش فشار را به سمت پایین تر مری هدایت می کند و به طور کلی در کاهش رفلاکس موفق است.

روش های آندوسکوپی

طیف وسیعی از روش ها که شامل دوخت اندوسکوپی است. این روش با استفاده از بخیه ها کمک می کند تا مری عضله اسفنکتر را منقبض کند.

درمان خانگی

سیب سرکه سیب طبیعی یکی از داروهای خانگی موثر برای رفلکس اسید معده است. سرکه سیب به هضم غذا در معده کمک می کند و باعث ایجاد تعادل در تولید اسید معده می گردد. روش استفاده از سرکه سیب به شرح زیر است:

  • یک تا دو قاشق چایخوری سرکه سیب ارگانیک و تصفیه نشده را با یک فنجان آب گرم مخلوط کنید
  • مخلوط حاصل شده را 20 الی 30 دقیقه قبل از وعده غذایی بنوشید
  • این کار را به طور مرتب و حداقل یک ماه انجام دهید
رفلاکس معده در بارداری

درمان رفلاکس معده

تأثیر بارداری بر رفلاکس معده

بارداری می تواند احتمال ابتلا به رفلاکس اسید معده را افزایش دهد. اگر رفلاکس معده قبل از بارداری داشته باشید، علائم شما ممکن است بدتر شود. تغییرات هورمونی در دوران بارداری باعث می شود که ماهیچه های مری به طور مداوم شل شوند. جنین رو به رشد نیز می تواند فشار روی معده شما ایجاد کند. این موارد می تواند خطر ورود اسید معده به مری را افزایش دهد.

رفلاکس معده در بارداری

بازگشت اسید از معده به مری (رفلاکس)، یکی از مشکلات گوارشی است که برخی از خانم های باردار، دچار آن می شوند. هنگام رفلاکس، اسید و ترشحات معده به سمت مری برمی گردد که این حالت برای خانم های باردار ناخوشایند است.

شاید در ابتدای بارداری، خانم ها چنین مشکلی را تجربه نکنند یا به مقدار خفیف این مشکل را داشته باشند ولی به مرور و با گذشت ماه های اول بارداری ، این مساله می تواند شدت پیدا کند. آن دسته از خانم هایی که در بارداری اول دچار مشکل رفلاکس می شوند، در بارداری های بعدی، احتمال رفلاکس در آنها بیشتر است.

تأثیر رفلاکس معده بر جنین

رفلاکس معده مادر باردار اثر زیادی بر سلامت جنین ندارد اما در صورتی که مادری بیش از بارداری کمبود وزن داشته باشد و این کمبود در زمان بارداری تصحیح نشده باشد، تهوع بر اثر رفلاکس معده می تواند روی وزن بچه اثر بگذارد و جنین با وزن پایین متولد شود. همچنین مطالعات جدید نشان می دهد استفاده مداوم از این داروها با افزایش احتمال ابتلا به آسم در کودک مرتبط است. استفاده از داروهای ضد ریفلاکس در دوران بارداری باید با احتیاط بیشتری باشد و کنترل رژیم غذایی برای درمان ریفلاکس گزینه بهتری است.

کنترل رفلاکس معده در بارداری

  • بعد از مصرف غذا دراز نکشد و زمان شام خوردن را به سه ساعت قبل از خواب موکول کند.
  • از مصرف غذاهایی که می تواند رفلاکس را تشدید کند باید خودداری کرد. قهوه، سس گوجه فرنگی، رب، غذاهای تند، نوشیدنی های گازدار مثل نوشابه، چای، آب مرکبات، شکلات و غذاهای سرخ کردنی می تواند باعث تشدید مشکل فرد شود.
  • این دسته از افراد باید از پوشیدن لباس های تنگ بپرهیزند.
  • همچنین سر تخت یا رختخواب خود را 15 تا 20 سانتی متر بالا بیاورند یا از تشک هایی که حالت شیب دار دارد و باعث می شود فرد از کمر به نسبت پاها بالاتر قرار بگیرد، استفاده کنند.
  • خانم های باردار همچنین باید از خم شدن بیش از اندازه و ورزش هایی که به شکم فشار زیاد وارد می کند، بپرهیزند.
  • خوردن غذا با حجم کم و در وعده های بیشتر، به خانم های باردار مبتلا به رفلاکس توصیه می شود.
  • با توجه به این که چاقی یکی از عواملی است که در ایجاد رفلاکس نقش دارد، خانم های باردار باید حتما زیر نظر پزشک ورزش کنند و پیاده روی داشته باشند تا در اثر چاقی رفلاکس در آن ها تشدید نشود.
تاثیر رفلاکس معده بر جنین

کنترل رفلاکس معده در بارداری

درمان رفلاکس معده در بارداری

از آنجا که بارداری دوران حساسی محسوب می شود، خانم های باردار مصرف هر نوع دارو را باید تحت نظر پزشک مصرف کنند ولی به طور کلی، داروهای کنترل کننده رفلاکس می تواند از گروه آنتی اسیدها، داروهای محافظت کننده سطح مخاط، مهارکننده های هیستامین یا مهارکننده پمپ اسید باشد.

خانم های باردار قبل از هر چیز باید از آنتی اسیدها کمک بگیرند که برخی از این آنتی اسیدها در قالب شربت معده است و برای بارداری ضرری ندارند. البته باید توجه داشت که مصرف شربت های معده ای که در آنها بی کربنات سدیم یا سایمتیکون وجود دارد، ممنوع است به همین دلیل توصیه می شود که برای تهیه این شربت ها هم از پزشک مشاوره گرفته شود تا شربت مناسب برای فرد تجویز شود. علاوه بر این، در صورتی که مصرف داروها عوارض خاصی را برای فرد ایجاد کند، باید این مساله را با پزشک خود در میان بگذارد تا در صورت لزوم، نوع دارو را تغییر بدهد.

بیشتر پزشکان استفاده از داروهای آنتی اسید را که حاوی مقدار زیادی سدیم هستند توصیه نمی کنند، زیرا سبب جمع شدن مایعات در بافت های بدن می شوند. همچنین داروهای آنتی اسید حاوی آلومینیم (آلومینیم هیدروکساید یا آلومینیم کربنات) نیز توصیه نمی شود.

اما داروهایی که حاوی کربنات کلسیم یا منیزیوم هستند بهترین انتخاب هستند. اما بهتر است در سه ماهه ی آخر بارداری از این نوع داروها نیز استفاده نشود. درمان های دیگری نظیر طب سوزنی و مدیتیشین نیز وجود دارند که قبل از استفاده از آنها باید با پزشکتان مشورت کنید.

آیا این مطلب مفید بود؟
نظر خود را بنویسید! لطفا کلیک کنید