واریس چیست و بهترین روش های درمانی آن کدامند ؟

درمان واریس با روش های مختلف خانگی، گیاهی، دارویی و همچنین دیگر روش های نوین پزشکی امکانپذیر است. افراد در صورت داشتن علائم واریس و بر هم خوردن تعادل زندگی خود بر اثر این بیماری پوستی، حتما باید تحت نظر پزشک روش های تشخیصی و درمانی لازم را دنبال کنند. تانما در این مطلب ضمن بیان انواع و علل واریس، روش های درمان واریس را مطرح می کند؛

واریس چیست؟

وریدهای واریسی، سیاهرگ هایی بزرگ و متورم هستند که در پا و مچ آن پدیدار می شوند. واریس هنگامی اتفاق می افتد که دریچه های سیاهرگ ها به درستی کار نکرده و به تبع آن خون به صورت مؤثر جریان ندارد. این رگ ها به ندرت به دلیل مشکلات سلامتی نیاز به درمان خواهند داشت؛ اما در صورتی که متورم و دردناک شده و درد پا را به وجود آورند و همچنین این درد قابل ملاحظه باشد، درمانی برای آن ها وجود دارد.

شیوع واریس

واریس یک بیماری شایع است که از هر 10 فرد بزرگسال 3 نفر را تحت تاثیر قرار می دهد و حدود ۲۰-۱۰% جمعیت را مبتلا می کند. زنان دست کم دو برابر مردان به واریس مبتلا می شوند، ولی سن و نژاد بیمار بر میزان ابتلا اثر نمی گذارد.

انواع واریس

• واریس ورید صافن
• ورید های واریسی رتیکولار
• ورید های عنکبوتی

علل ایجاد واریس یا رگ های عنکبوتی

ضعف یا آسیب دیدگی دریچه های رگها میتواند منجر به واریسی شدن آنها شوند. سرخرگها خون را از قلب به بقیه بافتهای بدن میرسانند و سیاهرگها خون را از سرتاسر بدن به قلب برمیگردانند بنابراین خون دائما در گردش است. برای برگرداندن خون از سرتاسر بدن به قلب، سیاهرگهای پا باید بر جاذبه زمین نیز غلبه کنند. انقباضات عضله های پا همانند پمپ عمل کرده و دیواره الاستیک رگها به برگشت خون به قلب، کمک میکند.

دریچه های کوچک موجود در سیاهرگها با عبور جریان خون به سمت قلب، باز میشود و سپس بسته میشود تا از برگشتن خون جلوگیری کند. اگر این دریچه ها ضعیف شوند یا صدمه ببینند، خون به عقب برگشته و در سیاهرگ محبوس میشود و منجر به کشیدگی یا پیچ خوردگی سیاهرگ میشود.

عوامل خطر واریس

• افزایش سن
• جنسیت (زنان)
• بارداری
• سابقه خانوادگی
• چاقی
• ایستادن یا نشستن به مدت طولانی

علائم واریس

علائم شایع

• رگ های به رنگ بنفش یا آبی
• رگ هایی که بصورت پیچ خورده و برآمده ظاهر می شوند؛ اغلب مانند ریسمان هایی بر روی پاها هستند.
• سنگینی،درد و فشار واریس
• رگ های بیرون زده و متورم
• رگ های کوچک تری به نام رگ های عنکبوتی که می توانید بر روی سطح پوست مشاهده کنید.
• گرفتگی عضلات ران یا ساق پا (اغلب در شب)
• تورم خفیف پاها یا مچ پا
• خارش

علائم شدید

• ورم پا
• درد پا یا ساق پا پس از نشستن یا ایستادن طولانی مدت
• تغییرات رنگ پوست در پا یا مچ پا
• پوست خشک، قرمز و پوسته پوسته شده که به راحتی ترک می خورد.
• زخم های واریسی در پوست که به آسانی بهبود پیدا نمی کنند.
• زخم شدن و سخت شدن پوست پا و مچ پا (می تواند به مرور زمان رخ دهد)
• ترومبوز وریدی عمقی (واریس حاد)

مشکلات و عوارض واریس

زخم

زخمهای دردناک در پوست نزدیک رگهای واریسی به خصوص نزدیک قوزک ایجاد میشوند. لکه های تغییر رنگ یافته در پوست معمولا پیش از تشکیل زخم، پدیدار میشوند. اگر شک دارید دچار زخم ناشی از رگهای واریسی شده اید به پزشک مراجعه کنید.

لخته شدن خون

گاهی رگهای عمیق داخل پا ممکن است بزرگ شوند. در چنین مواردی ممکن است پا دردناک و متورم شود. اگر درد یا ورم پا بهبود نیافت نیازمند توجه پزشکی است چرا که ممکن است نشان دهنده لخته شدن خون در پا باشد که به آن ترومبوفلبیت (thrombophlebitis) میگویند.

خونریزی

گاهی اوقات رگهای خیلی نزدیک به پوست ممکن است پاره شوند. این معمولا تنها خونریزی جزئی به وجود می آورد اما هر گونه خونریزی مستلزم درمان پزشکی است.

تشخیص واریس

برای تشخیص رگ های واریسی پزشک معاینه فیزیکی انجام میدهد. در این معاینه، پزشک پاهای شما را در حالی که ایستاده اید بررسی میکند تا هر گونه ورم را در آن ارزیابی نماید. همچنین علائم شما و شدت آنها را جویا میشود.

اگر دریچه های سیاهرگهای پا به نظر سالم میرسند یا شواهدی از لخته شدن خون دیده میشود، ممکن است سونوگرافی برایتان تجویز شود. در سونوگرافی با دستگاهی که امواج صوتی ساطع میکند، تصاویری از داخل بدن تهیه میشود.

پیشگیری از واریس

• رژیم غذایی باید متعادل بوده، چربی و کربوهیدرات (قند) پایینی داشته و حاوی مقادیر فراوانی از میوه و سبزیجات باشد.
• ویتامین C مصرف کنید. ویتامین C به تقویت دیواره های عروق خونی کمک می کند.
• جهت پیشگیری از بروز یبوست یک رژیم غذایی سرشار از فیبر داشته باشید.
• از مصرف شکر، مواد غذایی سرخ شده، غذا های کم ارزش، تنباکو، نمک، الکل و مواد غذایی فرآوری یا تصفیه شده اجتناب کنید.
• جهت حفظ وزن خود به صورت روزانه ورزش کنید.
• پیاده روی، شنا کردن و دوچرخه سواری به بهبود گردش خون کمک می کنند.
• از پوشیدن لباس های تنگ و محدود کننده جریان خون بپرهیزید.
• حداقل یک بار در روز نشسته و جهت رفع شدن علائم پا های خود را به مدت 20 دقیقه بالا تر از سطح قلب قرار دهید.
• از نشستن یا ایستادن برای مدت طولانی خودداری کنید.
• هنگام نشستن پا های خود را بر روی یکدیگر قرار ندهید.
• از بلند کردن اجسام سنگین یا قرار دادن فشار غیر ضروری بر روی پا ها خودداری کنید.

انواع روش های درمانی واریس

الف) درمان خانگی واریس

پوشیدن جوراب واریس

ساده ترین راه درمان رگ های عنکبوتی و واریسی، پوشیدن جوراب های ضد واریس است که با نام جوراب فشاری نیز شناخته می شوند، آن ها گردش خون را بهبود بخشیده و درد و ناراحتی در پاها را کاهش می دهند. شما می توانید این جوراب ها را در اندازه های زیر زانو، بالای زانو و انتهای کشاله ران، از فروشگاه های تجهیزات پزشکی و یا برخی از داروخانه ها تهیه نمایید.

ورزش

حتما با فواید ورزش آشنا هستید، ورزش منظم یکی از بهترین کارهایی است که برای بهتر شدن گردش خون در رگ ها و پایین آوردن ورم پا می توان انجام داد. برطبق گزارش مؤسسه ی ملی قلب، خون و ریه ی آمریکا، نشستن (مخصوصا نشستن در وضعیت نامناسب مانند زمانی که گردن را به جلو خم می کنید یا چهار زانو نشستن) و ایستادن طولانی مدت و بدون حرکت، خطر ابتلا به واریس و ناراحتی های ناشی از تجمع خون در رگ را چند برابر می کند.

استفاده از روغن های اسانس

روغن های اسانس برای بهبود گردش خون مفید ند، میزان ورم را پایین می آورند و هورمون های بدن را تنظیم می کنند. یکی از بهترین روغن ها برای درمان مشکلات وریدی، روغن «سرو» است. این روغن، سرعت گردش خون را بالا می برد و دستگاه گردش خون را تقویت می کند. موضع مورد نظر را دوبار در روز با پنج قطره از این روغن ماساژ می دهید و این کار را به مدت چند هفته ادامه دهید. درصورتی که دچار درد عضلانی، ورم یا تاول شدید، مصرف آن را قطع کنید و روغن رقیق دیگری را مانند روغن نعنا، روغن درخت چای یا اسطوخدوس امتحان کنید.

رژیم غذایی ضد التهاب

غذاهای خاصی هستند که مانع ایجاد التهاب می شوند و با تقویت گردش خون، سرعت بهبود واریس را افزایش می دهند. این غذاها از گسترش واریس در آینده نیز جلوگیری می کنند. پیروی از رژیم غذایی ضعیف، به شریان ها صدمه می زند، کیفیت گردش خون را پایین می آورد و مشکلاتی از قبیل فشار خون، عدم تعادل هورمونی و افزایش وزن را به وجود می آورد.

منظور از داشتن رژیم غذایی ضعیف، خوردن موادی مانند چربی های ترانس، شکر، کافئین، الکل و غذاهای فرآوری شده است. اکثر این غذاها حاوی مقادیر بسیار بالایی از سدیم نیز هستند. سدیم زیاد، باعث دفع مقدار آب زیاد از بدن می شود و باعث می شود سم هایی در بدن تولید شود که شدت ورم رگ های واریسی را بالا می برد

ب) درمان واریس با تغذیه

مصرف غذاهای فیبردار

فیبر برای سلامت قلب مفید است و برای خوب کار کردن دستگاه گوارش ضروری است. خوردن روزانه ۳۰ الی ۴۰ گرم فیبر بهترین روش برای پیشگیری از یبوست است. ابتلا به یبوست در شکم تولید نفخ می کند و نفخ به رگ های اطراف شکم و پاها فشار می آورد. غذاهایی که حاوی مقدار بالایی فیبر هستند، عبارتند از: تخم شربتی و تخم کتان (هردو دارای امگا ۳ هستند و همچنین خاصیت ضد التهابی دارند)، سبزیجات، میوه ها و حبوبات تازه.

مصرف غذاهای سرشار از آنتی اکسیدان

آنتی اکسیدان ها به استحکام رگ ها کمک می کنند، ضد التهاب اند و شریان ها را سالم نگه می دارند. ویتامین C و ویتامین E، آنتی اکسیدان های معروفی هستند. این دو ویتامین به وفور در سبزیجاتِ برگ سبز و مرکبات یافت می شوند. ویتامین E از لخته شدن خون جلوگیری می کند، رقیق کننده ی طبیعی خون و برای سلامت قلب مفید است. ویتامین C ماده ی ضد التهاب قوی ای است و برای پوست نیز معجزه می کند.

مصرف ادرارآورهای طبیعی

پزشکان در مواردی که صلاح بدانند به تجویز قرص های ادرارآور می پردازند تا ادرار دفعی را افزایش داده و آب اضافی یا ورم بدن را کاهش دهند. با مصرف خوراکی های زیر می توانید میزان دفع ادرار را بالا ببرید. این خوراکی ها عبارت اند از: سبزی های تازه (جعفری، گشنیز و ریحان)، رازیانه، برگ های سبز گیاه قاصدک، خیار، مارچوبه و کرفس.

مصرف غذاهای حاوی منیزیم

تجمع خون در رگ های پا، فشار خون و گرفتگی عضلات پا (سندرم پای بی قرار) علائم هشدار دهنده ای هستند که به وضوح نشان می دهند مواد الکترولیتی بدن ما کم شده است. الکترولیت ها یون های شیمیایی رادیکالی هستند و در هدایت الکتریکی درون سلول ها و نورون ها نقش دارند. پتاسیم و منیزیم از جمله موادی هستند که ساختار مایع الکترولیت بدن ما را تشکیل می دهند. برای مقابله با این علائم آزار دهنده، باید خوردن موادی مانند سبزی های برگ سبز، آوکادو، موز، سبزیجات خانواده ی کلم و سیب زمینی شیرین را در اولویت قرار دهید.

مصرف غذاهای ادویه دار

غذاهایی که حاوی ادویه هایی نظیر فلفل قرمز و کاری هستند، دمای بدن را بالا می برند. به این ترتیب با مصرف ادویه گردش خون بهتر می شود، حتی می توان میزان اشتها را نیز کنترل کرد و جلوی اضافه وزن را گرفت.

مصرف ماهی های دریایی

ماهی و غذاهای دریایی مانند ماهی آزاد، شیر ماهی، ماهی کولی، ساردین و ماهی تن حاوی روغن امگا ۳ هستند. متخصصان برای داشتن گردش خون سالم مصرف این روغن را بسیار توصیه می کنند.

ج)درمان واریس در طب سنتی

سرکه سیب

یکی از روش های خانگی و طبیعی برای درمان واریس استفاده از سرکه سیب است. برای استفاده از سرکه سیب به این صورت عمل کنید که مقداری از سرکه سیب را به وسیله یک تکه پنبه روی موضع موردنظر بمالید.

این عمل را به مدت دو تا چهار ماه هر شب قبل از رفتن به رختخواب انجام دهید و صبح پس از بیدار شدن از خواب نیز مجدداً تکرار کنید تا شاهد اثرات نتایج بخش آن شوید. روشی دیگر به این صورت است که در یک لیوان آب مقدار دو قاشق چای خوری سرکه اضافه کنید و روزانه دومرتبه آن را نوش جان کنید تا بهبودی کامل حاصل شود.

شاه بلوط هندی

یکی از روش های سنتی و خانگی برای درمان واریس استفاده از شاه بلوط هندی است . برای استفاده از این روش به این صورت عمل کنید که از کرم ونوگل که درست شده از عصاره خشک گیاه شاه بلوط هندی است استفاده کنید و هرروز بر روی ناحیه موردنظر بمالید و به خوبی ماساژ دهید. انجام روزانه و مرتب این عمل باعث نتایج اثربخش خواهد شد.

بومادران

استفاده از گیاه بومادران نیز روشی سنتی و طبیعی برای درمان واریس است. برای استفاده از این روش به این صورت عمل کنید که مقدار یک قاشق غذاخوری گل بومادران را در یک لیوان آب جوش بریزید و اجازه دهید به مدت پانزده دقیقه به خوبی دم بکشد و پس از گذشت این مدت زمان آن را از صافی عبور دهید و تکه پارچه ای را در آن خیس کنید و آن را روی ناحیه موردنظر قرار دهید. این روش درمانی را روزانه یک مرتبه انجام دهید تا بهبودی حاصل شود.

رازک

یکی از روش های درمانی طبیعی و سنتی واریس استفاده از گیاه رازک است به این صورت که مقدار یک قاشق غذاخوری از رازک کوبیده شده را در یک فنجان آب جوش بریزید و اجازه دهید به مدت پانزده دقیقه دم بکشد و پس از صاف کردن پارچه ای را در آن خیسانده و روی ناحیه موردنظر قرار دهید و این روش درمانی را روزانه دومرتبه تکرار نمایید تا شاهد بهبودی کامل شود.

قره قاط

یکی دیگر از روش های طبیعی و سنتی برای درمان واریس استفاده از گیاه قره قاط است. برای استفاده از این گیاه می توانید عصاره این میوه را بگیرید و یا چای آن را دم کنید و بنوشید. به این صورت که مقداری از قره قاط را در یک لیوان آب جوش بریزید و اجازه دهید به مدت پنج دقیقه دم بکشد و سپس آن را روزانه دومرتبه مصرف کنید .

د) درمان دارویی واریس

قرص دافلون

قرص دافلون (Daflon)یکی از موثرترین و پرفروش ترین داروهای تجویز شده در درمان بیماری واریس و دیگر مشکلات وریدی از جمله هموروئید می باشد.

قرص ونوویتال

قرص ونوویتال دینه حاوی عصاره دانه شاه بلوط هندی است. این قرص گیاهی تورم و التهابات سیاهرگ در بیماری های واریس و همورویید را برطرف می کند. همچنین موجب تقویت دیواره عروق و پیشگیری از تضعیف آن می شود.

قرص ونوگل

ماده موثره اصلی قرص ونوگل عصاره شاه بلوط هندی است که در درمان واریس پا و فلبیت سطحی در پاها مورد استفاده قرار می گیرد. آاسین موجود در عصاره شاه بلوط هندی با آزاد کردن پروستاگلاندین F2a تونیسیته وریدها را افزایش داده، نفوذپذیری عروق را نسبت به پروتئینهای با وزن مولکولی پایین، الکترولیتها و آب به درون فضاهای بین بافتی کاهش می دهد و ادم(ورم) همراه با التهاب را بهبود می بخشد.

قرص فیتوون

قرص فیتوون حاوی عصاره دانه گیاه شاه بلوط هندی میباشد که برای درمان علائم نارسایی مزمن وریدی مانند واریس احساس سنگینی و درد در پاها ،گرفتگی عضلات ساق پا ، خارش و ادم پا.درمان اب آوردن بافت های بدن مصرف مصرف میشود.

کرم ونوویتال 30 گرم

این پماد از عصاره خشک دانه های شاه بلوط هندی تهیه شده و برای درمان واریس های سطحی و بهبود واریس پیشرفته کاربرد دارد، همچنین از این کرم برای تسکین درد، خارش، احساس سنگینی و ادم در پاها و درد عضله ساق پا استفاده میشود. کرم ونوویتال در درمان هماتوم دردناک و کبودشدگی نیز موثر است. سایر روش های درمان واریس شامل درمان اسکلروتراپی واریس، درمان واریس توسط لیزر و درمان  واریس با عمل جراحی است.