اختلال صدا بیزاری یا میسوفونیا چیست و چه نشانه هایی دارد؟

صدا بیزاری یک اختلال روانی است و برخی افراد آن را در زندگی خود تجربه می کنند. البته اگر فردی با نوع شدید صدا بیزاری درگیر است باید تحت نظر روان درمانگر و حمایت اطرافیان بتواند آن را کنترل کند زیرا عدم درمان آن می تواند او را در زندگی دچار محدودیت کند. تانما در این مطلب نکات مفیدی را در خصوص علل صدا بیزاری و درمان های آن مطرح می کند؛

اختلال میسوفونیا چیست ؟

میسوفونیا یا صدا بیزاری ( Misophonia ) به معنی نفرت داشتن از صدای خاصی است. در این حالت افراد با شنیدن صداهایی که از آنها متنفر هستند عصبانی و مضطرب می شوند و روان آنها بهم می ریزد. همچنین در روابط شخصی فرد نیز اختلال ایجاد می کند زیرا ممکن است فرد به صدای نفس کشیدن و یا آدامس جوییدن اطرافیانش حساس باشد. جالب است بدانید که این مشکل بیشتر به صداهای ایجاد شده از طریق دهان برمی گردد.

ویژگی های اختلال میسوفونیا چیست؟

متأسفانه پژوهش های کمی درباره این اختلال وجود دارد. بسیاری از ارائه دهندگان خدمات درمانی درباره این بیماری اطلاعات کافی ندارند. حتی ممکن است تاکنون نام آن را نشنیده باشند. به همین دلیل، مدت های طولانی است که بیشتر پزشکان اختلال میسوفونیا را با اضطراب، فوبیا و سایر اختلالات اشتباه می گیرند. در حالی که این نوعی اختلال واقعی و منحصربه فرد است که ویژگی های خاصی دارد. برخی از این ویژگی ها عبارت اند از:

• زنان بیشتر از مردان به میسوفونیا مبتلا می شوند.
• افراد مبتلا به میسوفونیا ضریب هوشی بالاتری دارند.
• به احتمال زیاد این اختلال ریشه وراثتی دارد و یک بیماری ژنتیکی است، زیرا اغلب در خانواده منتقل می شود.
• شروع میسوفونیا معمولا قبل از بلوغ است و اولین علائم آن در سنین ۹ تا ۱۲ سالگی ظاهر می شود.

صدای تحریک کننده اولیه اغلب صدایی است که از دهان والدین یا اعضای خانواده خارج می شود و فرد را آزار می دهد. محرک های بعدی با گذشت زمان به وجود می آیند. صداهای محرک، صداهایی هستند که بارها در روز ممکن است به گوش برسند:

• جویدن
• قورت دادن
• هورت کشیدن
• ملچ مولوچ کردن
• سینه صاف کردن

صداهایی که کمتر ممکن است به گوش برسند:

• صدای نوشتن
• خش خش کاغذ
• تیک تاک ساعت
• محکم بستن درِ ماشین
• صدای پرندگان، جیرجیرک و سایر حیوانات
• فین فین کردنِ (همان بینی بالاکشیدن خودمان) فردی که گریه کرده، سرما خورده یا آلرژی دارد.

البته برخی از بیماران مبتلا به میسوفونیا محرک بینایی هم دارند؛ یعنی به موارد زیر هم واکنش نشان می دهند:

• مالیدن بینی
• تکان دادن پاها
• پیچ دادن موها دور انگشت

صدابیزاری تا چه اندازه شایع است؟

در خصوص شیوع میسوفونیا باید گفت که این اختلال معمولا نادر است. از هر ۵۰۰۰۰ نفر ۱ نفر را درگیر می کند. این بیماری معمولاً قبل از بلوغ جنسی ، بین سنین ۹ تا ۱۳ سال اتفاق می افتد و بروز آن در دختران بیشتر از پسران است.

افراد به چه دلیل دچار صدا بیزاری می شوند؟

ابتلای افراد به اختلال میسوفونیا دلایل زیادی دارد اما دانشمندان بر سر آنها اختلاف نظر دارند. عوامل مختلفی از جمله محیطی و یا ارثی در بروز این اختلال مؤثر بوده و می تواند شدت و ضعف آن را کم و یا زیاد کند.

علاوه بر آن، سبک زندگی ناسالم به همراه عوامل روان شناختی را می توان از این دسته علل ایجاد و تشدید اختلال صدا بیزاری دانست. میسوفونیا می تواند با یک سری اختلالات دیگر در افراد بروز کند و ادامه یابد. اختلالات اضطرابی، استرس، وسواس اجباری، اختلال دو قطبی و … از جمله اختلالاتی است که با اختلال صدا بیزاری می تواند همراه شود.

به علت وجود مطالعات کم در این زمینه، نه تنها علت ظهور آن بلکه روش های تشخیص آن هم در هاله ای از ابهام قرار دارد. بنابراین در این محدودیت ایجاد شده، علائم و نشانه های افراد مبتلا می تواند به شناسایی و تشخیص این افراد کمک زیادی کند.

عوامل احتمالی به وجود آورنده صدا بیزاری (بیش شنوایی) چیست؟

گوش های شما صداها را در قالب ارتعاشات دریافت می کنند.اگر دچار بیماری پرشنوایی باشید، مغز این نوسانات را شدیدتر یا با اختلال دچار می کند. در نتیجه صدایی که دیگران تحمل آن را دارند را ممکن است شما دیگر نتوانید تحمل کنید.بروز این بیماری شنوایی ممکن است به یکی از دلایل زیر باشد:

• اوتیسم
• افسردگی
• اختلال TMJ
• بیماری لایم
• سردرد های میگرنی
• انواع خاصی از صرع
• اختلال استرسی بعد ضربه PTSD
• استفاده منظم از والیوم (داروی خواب آور)
• آسیب رسیدن و ضربه به مغز (ضربه ایربگ یا تصادف)
• آسیب دیدگی در نتیجه دارو یا سم به یک یا هر دو گوش
• عفونت ویروسی ای که اعصاب صورت یا گوش داخلی را درگیر کرده باشد.

صدا بیزاری یا میسوفونیا چه علائمی دارد؟

اولین نشانه مهم این اختلال واکنشی شدید مانند عصبانیت یا پرخاشگری به افرادی است که صدایی بسیار طبیعی ایجاد کرده اند. این موقعیت را تصور کنید: فردی که در کنار شماست دارد با لذت میوه یا چیپس می خورد و صدای قرچ قرچ آن بسیار بلند است. هیچ کس اعتنایی نمی کند. منتها شما که مبتلا به میسوفونیا هستید به شدت به او پرخاش می کنید که چرا دهانش را صدا می دهد!

البته شدت این واکنش در افراد مختلف متفاوت است. بعضی ها فقط اعصابشان خرد می شود، ولی برخی دیگر به شدت عصبانی می شوند. البته اگر به افرادی که واکنش شدیدی هم نشان نمی دهند دقت کنید، کاملا متوجه خواهید شد که کاردشان بزنی، خونشان درنمی آید! نشانه های صدا بیزاری و واکنش های فیزیکی افراد مبتلا به میسوفونیا عبارت اند از:

• افزایش دمای بدن
• بالارفتن فشار خون
• سفت شدن عضلات
• تندشدن ضربان قلب

عوارض صدا بیزاری چیست؟

افراد مبتلا ممکن است به دلیل آزاری که ناشی از صدا بیزاری و افراد دیگر می بینند، از حضور در اجتماع ممانعت کنند و یا با نشان دادن خشم و در آوردن شکلک از محرک آزار دهنده دوری کنند. در مکان های شغلی، اختلال صدا بیزاری می تواند منجر به ترک شغل مبتلایان شود چراکه آنها از در کنار بودن افراد در آن مکان به دلیل تولید صداهای آزار دهنده رنج می برند.

این افراد به مرور از عملکرد خود احساس ندامت و گناه می کنند و از آن جایی که آن را با خانواده در میان نمی گذارند، به افسردگی مبتلا می شوند. وحشت ناشی از صداها می تواند فرد را دچار ترس و اختلال اضطرابی کند. میزان دفعات صداها، فرد را دچار وسواس کرده و این اختلال های مختلف می تواند به همراه میسوفونیا فرد را درگیر و مبتلا کند.

چگونه می توان صدا بیزاری را تشخیص داد؟

تشخیص صدا بیزاری بیش شنوایی با جمع آوری دقیق اطلاعات در تاریخچه گیری صورت می گیرد. علاوه بر انجام آزمایشات شنوایی که گاهاً اطلاعات مفیدی فراهم می کنند، عملکرد اعصاب کرانیال نیز باید بررسی شود. زیرا تعداد قابل توجهی از بیماران مبتلا به بیش شنوایی اختلال در عملکرد اعصاب کرانیال به ویژه عصب فاسیال دارند.

تمامی تست های ادیومتریک در بیماران مبتلا به بیش شنوایی باید با احتیاط کامل صورت گیرد. توصیه می شود در این بیماران حتما LDL اندازه گیری شود. سایر تست هایی که در سطح LDL یا بالاتر از آن باشد تا حدامکان نباید انجام شود مانند رفلکس اکوستیک و پاسخ های برانگیخته شنوایی.

بیماران مبتلا به هایپراکیوزیس نیز مانند بیماران مبتلا به وزوز گاهی نیازمند تصویربرداری مغزی هستند. مواردی مانند علائم غیرقرینه، یافته های ادیومتریک غیرقرینه یا نشانه های نورولوژیک همراه با بیش شنوایی نیازمند تصویربرداری می باشند. روش هایی مانند MRI گاهاً با تولید شدت صدای زیادی همراه هستند به همین دلیل معمولاً از سی تی اسکن استفاده می شود.

روش های درمان صدابیزاری کدامند؟

میسوفونیا اختلالی مادام العمر و بدون درمان است. در حال حاضر، هیچ دارویی که سازمان غذا و دارو آن را تأیید کرده باشد برای این اختلال وجود ندارد. هیچ شواهد علمی معتبری نیز مبنی بر مؤثربودن داروها در درمان آن یافت نشده است. با این حال، روش هایی وجود دارد که می توان میسوفونیا را مدیریت کرد:

درمان وزوز گوش به روش بازآموزی

در این روش، که دوره ای درمانی است، به افراد آموزش می دهند که چطور سروصدا را تحمل کنند.

درمان رفتاری ـ شناختی

رفتار درمانی شناختی ممکن است کمکتان کند ارتباطات منفی خودتان را با صداهای تحریک کننده تغییر دهید. تحقیقات نشان داده است دستگاه هایی که در گوش صدای باران، طبیعت و سایر صداها را پخش می کنند بسیار مؤثرند.

مشاوره

مشاوره هم برای فرد مبتلا به میسوفونیا و هم برای خانواده اش مهم است، زیرا این اختلال می تواند کل خانواده را تحت تأثیر قرار دهد.

حواس پرتی شنوایی

در این روش، بیمار با استفاده از هدفون و تأثیر گوش دادن به موسیقی، حواسش را از صداهای آزاردهنده اطرافش مخصوصا صداهایی که در مترو یا شلوغی با آنها مشکل دارد پرت می کند.

چه روش هایی برای کنترل و پیشگیری از صدا بیزاری وجود دارد؟

آنچه را که در هنگام شروع اضطراب یا ناراحتی اتفاق می افتد، بنویسید

به آنچه اتفاق می افتد توجه کنید، سپس به دنبال روندها بگردید. پس از یافتن روند، به این فکر کنید که چه صداهایی را می شنوید. این می تواند به شما در شناسایی عوامل محرک صدا کمک کند. به عنوان مثال، ممکن است متوجه شوید که اغلب زمانی که در سالن مطالعه هستید احساس ناراحتی می کند. می توانید صداهایی را که معمولاً در سالن مطالعه می شنوید لیست کنید تا مشخص کنید کدام یک از آنها می تواند باعث تحریک شما شود. ممکن است بفهمید که صدای خراشیدن مداد روی کاغذ، شما را تحریک می کند.

در صورت امکان از عوامل محرک خود اجتناب کنید

اتاق را ترک کنید تا از صدا دور شوید. شرایط خود را تغییر دهید تا در معرض عوامل تحریک کننده قرار نگیرید، مانند انتقال به قسمت آرام تری از کتابخانه برای مطالعه. تا جایی که می توانید یک محیط بدون محرک برای خود ایجاد کنید. در صورت لزوم از دیگران کمک بخواهید.

به عنوان مثال، شما ممکن است با رئیس یا معلم خود در مورد کار در یک محیط آرام صحبت کنید. میزی را بخواهید که در خلوت ترین منطقه و دورترین فاصله از عوامل تحریک کننده شما باشد. هنگام ایجاد تغییرات، سعی کنید آنچه را که برای شما مهم است رها نکنید.

به عنوان مثال، اگر می خواهید با عزیزانتان غذا بخورید، اما در اثر صدای جویدن آنها تحریک می شود، به جای اینکه غذا خوردن با عزیزان تان را از دست بدهید، راه هایی برای کاهش سر و صدا پیدا کنید. هنگام انتخاب محل زندگی یا کار خود مراقب باشید. به عنوان مثال، خانه ای را انتخاب نکنید که در نزدیکی راه آهن یا فرودگاه واقع شده باشد و این ممکن است بسیار پر سر و صدا شود.

تمرینات تنفس عمیق انجام دهید

وقتی نفس عمیق می کشید، نفس خود را نگه دارید و بازدم را به آرامی انجام می دهید. هنگام استنشاق تا ۵ بشمارید، سپس هنگام بازدم نیز تا ۵ بشمارید. این کار را ۵ بار تکرار کنید، سپس به طور طبیعی نفس بکشید. اگر هنوز استرس دارید، می توانید نفس های خود را بشمارید.

به موسیقی گوش دهید

موسیقی همچنین می تواند به شما در پوشاندن سر و صدای ناخواسته کمک کند. موسیقی را انتخاب کنید که شما را آرام کند، یا هر موسیقی ای که به طور موثر سر و صدا را مخفی کند. گوش دادن به موسیقی با استفاده از هدفون، معمولاً برای پوشاندن صداهای محرک بهتر است.

از هدفون های کاهش دهنده صدا استفاده کنید

اینها یک روش مناسب برای مقابله با عوامل محرک در محل کار یا در جمع هستند. آنها می توانند اکثر صداهای محرک را مسدود کنند و به شما اجازه دهند از سکوت لذت ببرید. هدفون خود را همیشه همراه داشته باشید. در مدرسه یا محل کار، از معلم یا رئیس خود بپرسید که آیا می توانید از هدفون خود هنگام کار مستقل استفاده کنید. اگر نمی توانید در محیط کار به موسیقی گوش دهید، به آنها نشان دهید که هدفون موسیقی پخش نمی کند.

تمرین آرامیدگی پیش رونده عضلانی را انجام دهید

با شروع از انگشتان پا، عضلات خود را بکشید. نفس عمیق بکشید و سپس عضلات را شل کنید. بدن خود را به سمت عضله بعدی حرکت دهید، کشش، تنفس کنید و سپس آرام شوید. به تکشش ادامه دهید و هر گروه عضلانی را شل کنید تا تمام بدن احساس آرامش کند. شما همچنین می توانید تجسم را در این فرآیند اضافه کنید. به عنوان مثال، ممکن است تصور کنید که اشعه های خورشید باعث گرم شدن پوست شما می شوند.

با خودتان صحبت کنید!

به بیان ساده، گفتگوی مثبت با خود به معنای گفتن چیزهای خوب با خودتان است. برای این کار، هنگامی که به افکار منفی فکر می کنید، آنها را با جملات مثبت و صادقانه جایگزین کنید. همچنین می توانید جمله های مثبت را برای خود تکرار کنید. ممکن است با خود بگویید، "من نباید در برابر این صدا واکنش نشان بدم. من الان اذیت شدم، اما فقط باید کمی بیشتر با آن کنار بیایم. می توانم آرام باشم.."

روش های کاهش استرس خود را بیاموزید

میسوفونیا به احتمال زیاد باعث ایجاد استرس در شما می شود که دلیل اصلی ناراحتی شماست. همچنین، استرس می تواند واکنش های شما را بدتر کند. کاهش استرس می تواند به شما در کاهش شدت واکنش های میسوفونیا کمک کند. در اینجا چند استراتژی تسکین استرس وجود دارد که می تواند به شما کمک کند:

• از خودآگاهی استفاده کنید تا خود را در زمان حال ببینید.
• از مدیتیشن برای آرامش ذهن خود استفاده کنید.
• به پیاده روی در طبیعت بروید.
• کاری خلاقانه انجام دهید.
• یک حمام طولانی بروید.
• چای یا یک نوشیدنی آرامش بخش بخورید.
• شل شدن عضلات را به تدریج انجام دهید.

وقتی صدایی را می شنوید از آنها تقلید کنید

افراد مبتلا به میسروفونیا معمولاً وقتی خودشان صدایی را ایجاد می کنند نسبت به اینکه فرد دیگری آن صدا را ایجاد کند، واکنش مشابهی ندارند. به همین دلیل، تقلید از صداهای محرک دیگران می تواند به شما کمک کند تا بهتر با آنها کنار بیایید.

این امر به ویژه در مواردی که باید یک در محیط مهم مانند جلسه کاری خونسردی خود را حفظ کنید، بسیار مفید است. به عنوان مثال، اگر می شنوید که شخصی قلم خود را به میز می زند، شما نیز همین کار را انجام دهید.

مصرف کافئین خود را محدود کنید

برخی از افراد پس از مصرف کافئین، واکنش های میسوفونیای بدتری دارند. این ممکن است شما را نسبت به صداهایی که شما را تحریک می کنند هوشیارتر کند. اگر به نظر می رسد علائم شما را بدتر می کند، بهتر است از مصرف کافئین خودداری کنید.

به عنوان مثال، قهوه و نوشابه ننوشید، به ویژه هنگامی که در اطراف عوامل محرک هستید. به احساس خود پس از مصرف کافئین توجه کنید. آیا روزهایی که صبح قهوه می نوشید احساس اضطراب و استرس بیشتری دارید؟ در غیر این صورت، ممکن است کافئین روی شما تأثیر نگذارد.