سهام عدالت چیست و چه کسانی امکان دریافت آن را دارند

سهام عدالت در واقع سبدی از ۶۰ شرکت بورس و فرابورس است و برای هر نفر از مجموع آنها سهام عدالت مبلغ یک میلیون تومان سهام اختصاص داده شده است؛ بنابراین سهام عدالت متعلق به شرکت خاصی نیست و مجموع سبد سهام در درصدی از ۶۰ شرکت دولتی تعریف شده است که سود و زیان شرکت های مذکور به صورت علی السویه بین سهامداران تقسیم می شود. ما در تانما شما را با سهام عدالت بیشتر آشنا میکنیم.

سهام عدالت چیست

سهام عدالت نوعی یارانه است که طبق نظر دولت نهم (ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد)، از طریق شرکت های تعاونی عدالت استانی به مشمولان آن واگذار می شود. دولت، هدف از عرضه سهام عدالت را گسترش سهم بخش تعاون در اقتصاد ایران اعلام کرده است. بنا بر طرح «سهام عدالت»، بخشی از سهام شرکت های دولتی معین، به قشرهای کم درآمدتر فروخته می شود.

مشمولین سهام عدالت

اهمیت سهام عدالت به عنوان نوعی یارانه پنهان این روزها برای عموم جامعه چه بسا جمعیت کل کشور به شدت افزایش پیدا کرده است. سهامی که سال ۱۳۸۴، آیین نامه اجرایی آن به تصویب هیات وزیران رسید و از طریق شرکت های تعاونی عدالت استانی به مشمولان آن واگذار شد. دولت، هدف از عرضه سهام عدالت را گسترش سهم بخش تعاون در اقتصاد ایران اعلام کرده بود.

آخرین ثبت نام برای سهام عدالت در سال ۹۴ به وقوع پیوست که در نهایت بیش از ۴۹ میلیون نفر از واجدان شرایط ثبت نام کردند و دارای برگ سهام شدند.

برگه های عضویت کنونی که هم اکنون در اختیار برخی مشمولان سهام عدالت قرار دارد فاقد هرگونه ارزش و اعتباری است و در زمان آزادسازی هیچگونه کارکردی ندارند.

شرکت های حاضر در سهام عدالت

• صنایع پتروشیمی خلیج فارس با نماد فارس در بازار سرمایه قابل معامله است. سهام این شرکت از ابتدای سال دارای رشد بیش از ۱۰۰ درصدی بوده.
• پتروشیمی شهید تندگویان جز عرضه اولی های سال گذشته است که با نماد شگویا در بازار فرابورس قابل معامله است و از زمان عرضه رشد بیش از ۱۰۰ درصدی داشته است.
• پالایش نفت لاوان با نماد شاوان در بازار فرابورس قابل معامله است و از ابتدای سال افزایش قیمت بیش از ۲ هزار ومانی داشته است.
• پتروشیمی جم با نماد جم در بازار بورس قابل معامله است و از ابتدای سال شاهد رشد بیش از هزار تومانی روی هر سهم بوده است.
• بیمه دانا با نماد دانا در بورس خرید و فروش می شود.
• سهام شرکت نیرو ترانس با نماد بنیرو در بورس قابل معامله است و از ابتدای سال رشد بیش از ۱۳۰۰ تومانی روی هر سهم داشته است.
• شرکت ملی صنایع مس ایران با نماد فملی از ابتدای سال رشد ۸۰ درصدی داشته است.
• سهام شرکت مپنا با نماد رمپنا در بازار بورس خرید و فروش می شود که از ابتدای سال شاهد رشد بوده است.
• سهام مخابرات ایران با نماد اخابر در بورس خرید و فروش می شود.
• سهام شرکت گل گهر با نماد کگل در بازار بورس قابل معامله است و از ابتدای سال شاهد افزایش حدود هزار تومانی روی هر سهم بوده است.
• سهام کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران با نماد حکشتی در بازار بورس قابل معامله است و سهام این شرکت از ابتدای سال شاهد رشد بوده است.
• سهام شرکت فولاد مبارکه اصفهان با نماد فولاد در بازار بورس قابل معامله است که از ابتدای سال قیمت هر سهم افزایش ۵۰۰ تومانی داشته است.
• فولاد آلیاژی ایران با نماد فولاژ در بورس است و سهام این شرکت نیز از ابتدای سال رشد هزار و ۵۰۰ تومانی داشته است.
• سهام شرکت فولاد خوزستان با نماد فخوز در بورس خرید و فروش می شود، سهام این شرکت نیز با رشد همراه بوده.
• سیمان دشتستان در بازار بورس با نماد سدشت که از ابتدای سال هر سهم آن افزایش حدود ۴۰۰ تومانی داشته است.
• سیمان داراب با نماد ساراب در بورس است و سهام این شرکت از ابتدای سال رشد ۱۲۰۰ تومانی داشته است.
• سرمایه گذاری رنا با نماد ورنا در بورس است و نماد این شرکت نیز شاهد رشد بوده است.
• حمل و نقل پتروشیمی با نماد حپترو در بورس است و نماد این شرکت از ابتدای سال رشد بیش از ۱۱۰۰ تومانی داشته است.
• سهام شرکت چادرملو با نماد کچاد در بورس است که با افزایش قیمت همراه بوده.
• سهام شرکت پست با نماد وپست در بورس است که از ابتدای سال هر سهم آن رشد حدود ۳۰۰ تومانی داشته است.
• پتروشیمی مارون با نماد مارون از ابتدای سال هر سهم آن رشد بیش از ۳۰۰ تومانی داشته است.
• پالایش نفت تبریز با نماد شبریز در بورس حضور دارد که سهام آن با رشد همراه بوده است.
• پالایش نفت اصفهان با نماد شپنا در بورس حضور دارد این سهام هم با رشد همراه بوده.
• پالایش نفت تهران با نماد شتران در بورس خرید و فروش می شود که از ابتدای سال رشد بیش از ۵۰ درصدی داشته است.
• سهام شرکت پالایش نفت بندر عباس با نماد شبندر از ابتدای سال رشد بیش از ۵۰ درصد داشته است.
• سهام شرکت پارس سویچ با نماد بسویچ با افزایش قیمت بیش از ۳۰۰ تومانی همراه بوده است.
• سهام بانک ملت با وبملت از ابتدای سال افزایش قیمت حدود ۵۰۰ تومانی داشته است.
• سهام بانک صارات ایران با نماد وبصادر در بورس قابل خرید و فروش است که با رشد حدود هزار تومان همراه بوده است.
• سهام ایران خودرو با نماد خاور در بورس از ابتدای سال رشد ۲ برابری داشته است.
• سهام بانک تجارت با نماد وتجارت با رشد ۲ برابر همراه بوده است.
• شرکت آلومینیوم ایران با نماد فایرا افزایش قیمت ۸۰۰ تومنای روی هر سهم داشته است.
• سهام شرکت پالایش نفت شیراز با نماد شراز در بازار بورس با افزایش قیمت بیش از ۳ هزار تومان همراه بوده است.

مزایای سهام عدالت

مزایا

کسب منافع از رشد های اقتصادی

با رشد اقتصادی، سود شرکت ها نیز رشد می کند. این بدان دلیل است که رشد اقتصادی باعث افزایش مشاغل، افزایش درآمد و افزایش فروش می شود.

یکی از بهترین روش ها برای آسیب ندیدن از تورم

از نظر تاریخی، بازدهی سالانه بورس های اوراق بهادار بالاتر از میانگین نرخ های تورم است. این پدیده هم در کشور ما و هم در سایر کشورها، اعم از توسعه یافته یا در حال توسعه مشاهده می شود.

خرید ساده

خرید سهام شرکت ها ساده است، این کار از طریق کارگزاری، مشاوران مالی یا به شکل برخط ممکن است.

کسب سود به دو طریق

یکی از طریق اختلاف بین قیمت های خرید و فروش و دیگری از طریق دریافت سودهای نقدی.

سادگی فرآیند فروش

بازار سرمایه در مقایسه با اکثر بازارهای موازی، نقدشوندگی بهتری دارد، به این معنی که با کمترین هزینه و در کمترین زمان می توان سهام را فروخت.

معایب سهام عدالت

معایب

ریسک

اگر شرکت عملکرد ضعیفی داشته باشد، سرمایه گذاران فروشنده می شوند و قیمت های سهام کاهش می یابد.

سهامداران آخرین دریافت کنندگان منافع هستند

بدهی های شرکت ها زودتر از حقوق صاحبان سهام عادی پرداخت می شود، به تعبیر دیگر در زمان ورشکستگی، اولویت پرداخت با طلبکاران شرکت است.

زمان

باید نسبت به شرکت تحقیق کنید و حداقل دانش مالی مطالعه صورت های مالی و سایر افشاهای شرکت و نیز اخبارمربوط به شرکت و وضعیت کلی اقتصاد را داشته باشید که این امر می تواند زمان بر و هزینه بر باشد.

نوسانات احساسی

بالا و پایین شدن سهام به شکل لحظه ای رخ می دهد. افراد تمایل دارند تا پایین بخرند و بالا بفروشند و این نوسانات می تواند آزاردهنده باشد.

رقابت حرفه ای

سرمایه گذاران نهادی و معامله گران حرفه ای زمان و دانش بیشتری برای سرمایه گذاری دارند. آنها ابزارهای پیچیده معامله گری، مدل های مالی و سیستم های رایانه ای را در دسترس خود دارند. این ابزارها در اختیار سرمایه گذاران انفرادی قرار ندارد.

آزادسازی سهام عدالت

اواسط دهه ۱۳۸۰ دولت سهام خود را در ۴۹ شرکت بین مردم تقسیم کرد که با این کار بیش از ۴۹ میلیون نفر از جمعیت کشور مشمول دریافت سهام عدالت شدند. آزادسازی سهام عدالت به این معناست که سهام داران مالکیت سهام خود را بر عهده بگیرند.

نحوه فروش سهام عدالت

با توجه به مصوبه مورخ ۹۹/۰۲/۳۰ شورای عالی بورس، کلیه دارندگان سهام عدالت که قصد فروش قسمتی از سهام خود را دارند، می توانند از روز سه شنبه مورخ ۹۹/۰۳/۶ به شعب بانک هایی که قبلاً در آن دارای حساب بانکی بوده و شماره شبای آن حساب را به سازمان خصوصی سازی معرفی کرده اند، مراجعه و با تکمیل فرم های مربوط نسبت به تکمیل سفارش فروش ۳۰ درصد از سهام عدالت خود و تعهد نامه مربوطه، اقدام کنند. براساس این مهلت اعلام شده در تاریخ ۹۹/۰۳/۰۸ به پایان می رسد و از تاریخ ۹۹/۰۳/۱۰ بانک ها از طریق کارگزاری های خود یا کارگزاری های طرف قرار داد، “به تدریج” نسبت به فروش سهام متقاضیان در بورس اقدام و وجوه حاصله را در قالب توافق شده به حساب آنها واریز خواهند کرد. بعد از چند روز که فروش از سوی کارگزاری انجام شد مبلغ مربوطه از طریق حساب دریافت شده از سوی بانک در اختیار متقاضی قرار خواهد گرفت.

بر اساس دستور رئیس جمهور شبکه بانکی کشور به سازوکار فروش و عرضه سهام عدالت اضافه شده است تا فرآیند فروش با سرعت بالایی انجام شود. این فروش سهام با توجه به کشش بازار و منافع سهام داران انجام خواهد شد. بانک ها به تدریج و در قالب توافق با دارندگان سهام عدالت جهت فروش اقدام خواهند کرد.

جزئیات فروش سهام عدالت

مالک سهام عدالت حق هرگونه اعتراض در خصوص سهام انتخابی برای فروش، زمان و قیمت فروش سهام را از خود سلب می کند.

کارگزاری در مرحله اول تنها می تواند ۳۰% از مجموع تعداد سهام شرکت ها یا ارزش ریالی سهام را بفروشد.

کارگزار مجاز است سهام را به هر قیمتی که در لحظه فروش سهام در بازار امکان فروش ان را دارد به فروش رساند.

انتخاب زمان فروش و سهامی که باید به فروش برسد، بر عهده کارگزار با هماهنگی ناظر بازار است.

مدت اعتبار سفارش تا اجرای مفاد سفارش بوده و مالک سهام عدالت حق تغییر و لغو آن را ندارد.

وجوه ناشی از فروش سهام، پس از فروش، از طریق کارگزاری به بانک پرداخت و به حساب بانکی فرد واریز می شود.

کلیه هزینه های اجرایی سفارش اعم از کارمزد ها، مالیات فروش و حق العمل کاری بانک بر عهده فرد مشمول سهام عدالت بوده و بایستی اجازه دهد از محل مبالغ ناشی از فروش سهام کم شود.

سهامداری مستقیم در سهام عدالت

مسئولیت سهام عدالت طی چند سال گذشته به عهده سازمان خصوصی سازی بوده، اما از این پس اگر سهام داران در سامانه سهام عدالت روش «سهامداری مستقیم» را انتخاب کرده باشند، می توانند خودشان مدیریت سهام خود را بر عهده بگیرند.

در صورت انتخاب آزادسازی سهام عدالت به روش مستقیم، مالکیت و مدیریت سهام عدالت به صورت مستقیم و بدون واسطه با لحاظ مراتب ذیل به سهامدار تخصیص و انتقال می یابد.

به میزان سهام تخصیص یافته به هر فرد در شرکت های سرمایه پذیر سهام عدالت و به تناسب ارزش مقطع واگذاری، تعدادی از سهام ۳۶ شرکت بورسی به شما تخصیص خواهد یافت. علاوه بر آن، این دسته از سهامداران سهام عدالت، به ازای سهام شرکت های غیربورسی سرمایه پذیر سهام عدالت، سهام شرکت های سرمایه گذاری استانی را نیز دریافت خواهند کرد.

در این حالت مسئولیت حفظ، نگهداری و مدیریت سهام اختصاص یافته به عهده سهامدار بوده و در راستای حفظ ارزش سهام تخصیص یافته، قابلیت نقل وانتقال سهام مزبور به غیر و فروش آن براساس محدودیت های زمانی و مقداری تعیین شده توسط شورای عالی بورس صورت خواهد گرفت.

مطابق قانون تجارت شما سهامدار محسوب شده و از مزایای سهام تخصیص یافته از جمله سود و … بهره مند خواهید شد.

دو ماه پس از تاریخ انتخاب روش مذکور می توانید با مراجعه به سامانه جامع اطلاعات مشتریان (سجام) از تعداد سهام تخصیص یافته نزد شرکت های سرمایه پذیر سهام عدالت مطلع شوید.

بهره مندی از خدمات قابل ارائه از جمله ایجاد امکان معامله پذیری سهام تخصیص یافته در آینده منوط به مراجعه به سامانه سجام، ثبت نام و احراز هویت در مراکز تعیین شده است.

سهامداری غیرمستقیم در سهام عدالت

در صورت انتخاب آزادسازی به روش غیرمستقیم، مالکیت و مدیریت سهام عدالت شما با لحاظ مراتب ذیل از طریق شرکت های سرمایه گذاری استانی ساماندهی خواهد شد و شما حق انتقال به غیر و دخل و تصرف در آن را نخواهید داشت.

با این تفویض اختیار، سهام شرکت های سرمایه پذیر سهام عدالت متعلق به شما توسط شرکت های سرمایه گذاری استانی ساماندهی خواهد شد.

سهام مزبور در قالب صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله (۷۰درصد) و صندوق های سرمایه گذاری پروژه استانی (۳۰درصد) ساماندهی خواهد شد.

ارزش روز سهام عدالت

ارزش روز این سهام متناسب با افزایش یا کاهش ارزش سهام شرکت های سرمایه پذیر در بورس و فرابورس متغیر بوده است و نمی توان قیمت قطعی و دقیقی را برای ارزش هر یک از مشمولان برآورد و اعلام کرد ولی بر اساس بررسی های صورت گرفته ارزش فعلی سهام بیش از ۱۰ برابر قیمت مقطع واگذاری است.