شپش سر یک بیماری های آزاردهنده است که در صورت عدم رعایت بهداشت ایجاد می شود و به طرق مختلف هم قابلیت انتقال دارد. تانما در این مطلب سعی دارد علاوه بر ذکر انواع، نشانه ها و علل شپش سر، درمان شپش موی سر به روش های مختلف را نیز بیان کند؛

شپش چیست؟

شپش حشره كوچكی به رنگ سفید مایل به خاكستری است كه دارای دهانی مخصوص مكیدن خون، دو شاخك و سه جفت پای كوتاه است. شپش یك انگل خارجی بدن انسان محسوب می شود. می تواند سر، بدن و عانه را آلوده كند.

تخم شپش رشک نام دارد و بیضی شكل و سفیدرنگ و به اندازه ته سنجاق است و به مو و درز لباس ها می چسبد. شپش در مو و لباس زندگی می كند و فقط به خاطر تغذیه روی سطح بدن می آید و خودش را به پوست بدن می چسباند و پوست را سوراخ كرده و بزاق خود را در زیر پوست تزریق نموده و با مكیدن خون، مواد زائدی را نیز از خود دفع می كند.

تفاوت شپش سر با شپش تن چیست؟

شپش سر (Pediculus humanus capitis)­ یکی از انگل های انسان است. شپش سر حشره ای بدون بال است و تمام عمر خود را بر روی پوست سر انسان می گذراند و از خون آن تغذیه می کند.

شپش تن و سر اختلافات جزئی دارند و به ­طور کلی شپش سر از نظر اندازه کوچک تر و از نظر رنگ تیره تر و از نظر پوشش مقاوم تراست و شکاف های انتهای بدن آن عمیق تر است.

علائم انواع و درمان شپش سر

علائم شپش سر

انواع شپش کدامند؟

شپش انواع مختلفی دارد و در نواحی مختلف بدن رشد می کنند که هر یک بسته به نوعی که دارند و علل بروز، درمان خاصی را می طلبند. در زیر انواع شپش را می خوانید:

شپش سر

شپش موجودی 6 پا است که روی سر، گردن و گوش ها زندگی می کند و به این قسمت ها می چسبد و از خون انسان تغذیه می کند. اندازه شپش مانند یک دانه کنجد است و رنگ آن می تواند سفید، قهوه ای یا خاکستری تیره باشد .

تخم شپش گرد یا بیضی شکل است و روی ساقه مو در نزدیکی پوست سر می چسبد. این شپش روی پوست سر یافت می شوند راحت ترین کار این است که پشت گردن و پشت سر، گوش های خود را نگاه کنید.

شپش تن

این شپش ها در لباس و رختخواب زندگی می کنند و برای تغذیه به روی پوست حرکت می کنند شپش های بدن اغلب بر افرادی تاثیر می گذارند که قادر به حمام کردن و یا شستشو به طور مرتب، مانند افراد بی خانمان نیستند. شپش بدن از روی لباس یا تختخواب به بدن منتقل می شود .

شپش عانه یا همان شپش ناحیه تناسلی

این نوع شپش بر روی موهای زائد و پوست ناحیه تناسلی زندگی می کند و معمولا خرچنگ نام دارد،این شپش روی پوست و موی ناحیه تناسلی رخ می دهد و اغلب، روی موهای زبر مانند مو سینه، ابروها و مژه ها یافت می شود.افراد می توانند بهداشت فردی خوبی داشته باشند اما شپش بگیرند اگر درمان درست انجام نشود، این وضعیت می تواند به مشکلی مکرر تبدیل شود.

علائم شپش چیست؟

اگر دچار علائم زیر شدید حتما به شپش مبتلا هستید و باید فورا اقدامات درمانی را انجام دهید:

  • خارش شدید
  • درد ناشی از خارش
  • احساس بی قراری ناشی از حرکت مو
  • شپش روی پوست سر، بدن، لباس و یا موهای بدن .شپش بالغ ممکن است به اندازه دانه کنجد یا کمی بزرگ تر باشد.
  • تخم شپش روی شفت مو، یکی دیگر از نشانه ها است که گاهی با شوره سر اشتباه گرفته می شود، اما بر خلاف شوره سر، آن ها را نمیتوان به راحتی از مو کنار زد
  • برجستگی قرمز کوچک روی پوست سر، گردن و شانه.
علل و انواع و درمان های شپش سر

علائم شپش سر

راه های ابتلا به شپش موی سر کدامند؟

شپش سر به دلایل مختلفی ایجاد میشود و عدم رعایت اصول بهداشتی اصلی دلیل ابتلا به این بیماری سات. در زیر عوامل بروز شپش سر را می خوانید:

1-تماس بدن به بدن و سر به سر

این ممکن است زمانی رخ دهد که کودکان و یا اعضای خانواده با یکدیگر بازی کنند یا تعامل داشته باشند .

2-نزدیکی وسایل ذخیره شده

نگهداری لباس های آلوده در کمدها، یا چوب لباسی مدرسه، یا نگهداری اقلام شخصی مثل بالش، پتو، شانه ها و اسباب بازی ها در مجاورت یکدیگر می تواند باعث شیوع شپش شود.

3-تقسیم اقلام در میان دوستان یا اعضای خانواده

این اقلام ممکن است شامل لباس، هدفون، مسواک، شانه ها، تزئینات مو، حوله، پتو، بالش ها و اسباب بازی های باشند.

4-تماس با اسباب و اثاثیه آلوده

خوابیدن بر روی تخت خواب یا نشستن روی مبل پوشیده از پارچه، که توسط فردی که شپش دارد، آلوده شدهاست . شپش ها می توانند به مدت یک تا دو روز در بدن بدون علامت زندگی کنند

5-ارتباط جنسی

این نوع شپش معمولا از طریق تماس جنسی پخش می شوند و عموما بزرگسالان را تحت تاثیر قرار می دهند.

دوره کمون شپش سر چه مدت است؟

چرخه تکامل این انگل شامل سه مرحله۱- تخم ۲-نمف ۳-بالغ است؛ بهترین درجه حرارت برای تکمیل رشد انگل ۳۲ درجه سانتی گراد است. تخم های شپش سر در حرارت کمتر از ۳۲درجه سانتی گراد باز نمی شود در شرایط مناسب تخم ها بعد از ۷تا ۱۰روز باز می شود.

مرحله نمف بر حسب درجه حرارت بین ۷تا ۱۳روز طول می کشد. از زمانی که تخم باز می شود تا وقتی که حشره بالغ تخمگذاری می کند به طور متوسط ۳ هفته است متوسط چرخه تکامل شپش سر و بدن ۱۸و شپش عانه ۱۵ روز است.

علل و علائم و درمان شپش سر

دوره کمون شپش سر

درمان دارویی شپش موی سر چیست؟

اگر برای درمان شپش سر، روش های خانگی جواب نداد بهتر است تحت نظر پزشک روش های دارویی و شیمیایی را به کار ببرید تا شاید نتیجه بخش باشد:

1-شامپوی پرمترین 1درصد

ابتدا موها با شامپوی معمولی شستشو داده شود ، پس از اینکه آب موها گرفته شد (موها مرطوب باشد) ، لازم است تمامی موها و کف سر فرد آلوده کاملا به شامپوی پرمترین آغشته شود. موهای آغشته به شامپو پس از ده دقیقه با آب فراوان شسته شود. سپس با شانه دندانه ریز و زیر فشار آب نسبت به حذف شپش های مرده و رشک اقدام شود. توصیه می شود یک هفته بعد، درمان تکرار شود.

2-لوسیون دایمتیکون 4 درصد

ابتدا باید از ریشه تا نوک موهای خشک به لوسیون دایمتیکون 4 درصد آغشته شود (موها نباید خیس یا مرطوب باشد). باید دقت نمود که تمامی پوست سر کاملا توسط لوسیون پوشیده شود. پس از 8 ساعت ، بایستی موها را با شامپوی معمولی شستشو داده، زیر فشار آب به کمک شانه دندانه ریز، شپش های مرده و تخم شپش ها را از موها جدا نمود.

برای اطمینان از درمان، می توان یک هفته بعد نیز استفاده از لوسیون را مجددا تکرار کرد. ضمنا لازم است در صورتیکه فرد یا افراد دیگری در خانواده ، آلوده شده اند به همین روش و به طور همزمان درمان شوند.

3-گامابنزن هگزا کلراید(لیندان)

ایتدا باید موها را با مقدار کافی شامپو آغشته کرده، به دقت ماساژ دهید، بعد از 4 دقیقه موها را به طور کامل با آب شستشو داده، با شانه دندانه ریز و زیر فشار آب نسبت به حذف شپش های مرده و رشک اقدام شود. یک هفته بعد نوبت دوم درمان توصیه می شود.

*نکته مهم: هیچ یکی از ترکیبات فوق، توان جداسازی رشک ها را از موها ندارند؛ لذا در هر مورد پس از درمان لازم است با استفاده از روش زیر نسبت به جدا کردن رشک ها از مو اقدام شود:

مخلوط آب و سرکه به نسبت 50 درصد تهیه شود.

مخلوط آب و سرکه، مستقیما بر روی تمامی موها مالیده و سپس به خوبی ماساژ داده شود. بعد از 20-30 دقیقه با آب فراوان و شانه دندانه ریز شستشو شود. پس از خشک شدن موها نسبت به جداسازی تک تک رشک ها با انگشت اقدام شود.

درمان های شپش سر

درمان شپش سر با گامابنزن هگزاکلراید

4-ملاتیون

استفاده از این دارو تنها برای افراد بالاتر از شش سال مجاز است. لازم است بدانید ملاتیون ماده ای قابل اشتعال است. بنابراین توجه داشته باشید که در صورت استفاده از این دارو، از سشوار یا هر دستگاه حرارتی دیگری استفاده نکنید. به علاوه آنکه خانم های باردار و شیرده جز در موارد جدا ضروری و تحت نظر پزشک مجاز به استفاده از این دارو نیستند.

5- یولسفیا

یک محصول دارویی جدید است که به تازگی به جمع داروهای درمان کننده شپش سر پیوسته است. این ماده حاوی بنزیل الکل است که قادر به کشتن شپش ها می باشد.

درمان شپش با طب سنتی چگونه است؟

برای درمان شپش سر می توانید از روش های درمان خانگی شپش بهره ببرید و براساس تجربه بسیاری از این روش های فوری باعث کاهش و کنترل شپش سر افراد شده است. در زیر برخی از این روش های سنتی را می خوانید:

1-درمان شپش سر با اسپند

برای استفاده از این روش درمان یک قاشق اسپند خشک را آسیاب کرده و با یک لیوان آب جوش مخلوط کنید و اجازه دهید به مدت 15 دقیقه دم بکشد. اگر موهای فرزندتان بلند است مقدار آن را تا 2 یا 3 برابر افزایش دهید. برای اثربخشی بهتر می توانید موها را با یک کیسه پلاستیکی پوشش دهید.

کل موها را به این ترکیب آغشته کرده و اجازه دهید تا 45 دقیقه روی موها باقی بماند سپس موها را با آب گرم آبکشی نمایید.برای اینکه اثربخشی این روش بهتر باشد و شپش مو به طور کامل از بین رود بهتر است به مدت یک هفته این روش را تکرار نمایید.

2-درمان شپش سر با سرکه

روش اول:میلی لیتر سرکه سیب را با 15 میلی لیتر روغن جوجویا و 10 قطره اسانس پونه و 10 قطره اسانس نیااولی و 15 قطره اسانس عرعر مخلوط کنید و موهایتان را به دقت و کاملا آغشته به این مخلوط کنید و بعد از یک ساعت موی خود را شانه زده و بعد بشویید.

روش دوم: سرکه را گرم کرده و آن را روی سر خود بمالید. حوله یا کلاهی روی سر خود بگذارید و 30 دقیقه صبر کنید و بعد بشویید و یا اینکه مخلوط روغن معدنی و سرکه را بر روی موهای خود بمالید تا شپش ها از موهایتان جدا شوند. این کار را ادامه دهید تا به کلی شپش ها از موهایتان جدا شوند.

3-درمان شپش سر با حنا

یکی از شیوه های قدیمی درمان شپش سر استفاده از گیاه حنا است. برای انجام این کار باید حنا را با آب گرم مخلوط کرد و تمام موهای سر خود را با آن پوشش داد. سپس یک پوشش پلاستیکی روی موها قرار داده و مدت ۳ ساعت صبر کرد.

پس از این زمان موهای خود را شسته و با استفاده از شانه، موها را به آرامی شانه کرد. این روش، شپش مو را تا حد زیادی از بین می برد. اما نکته مهم این است که پس از شانه کردن مو، باید برس را در آب صابون قرار داده و خوب شست تا شپش های آن از بین بروند.

درمان های خانگی شپش سر

درمان شپش سر با حنا

4-درمان شپش سر با روغن زیتون

ابتدا به تمام موهای تان روغن زیتون بمالید سپس موهای خود را در قسمت بالای سر جمع کنید و با کلاه حمام یا حوله آن ها را بپوشانید. ممکن است موها چسبناک و روغنی باشند، بنابراین می توانید حوله ای را دور گردن خود بیندازید تا این مواد را جذب کند. سه تا 8 ساعت موهای خود را در این حالت نگه دارید.

آیا این مطلب مفید بود؟ 128
نظر خود را بنویسید! لطفا کلیک کنید