دفع پروتئین در بارداری اگر به میزان متعادل باشد مشکلی را برای مادر باردار و جنین ایجاد نخواهد کرد اما اگر از حد طبیعی خارج شود و به موقع هم کنترل و درمان نشود، می تواند روند بارداری را دچار مشکل کند. تانما در این مطلب نکاتی را در مورد علل و علائم بالینی دفع پروتئین در بارداری و روش های پیشگیری و درمان آن مطرح می کند؛

پروتئینوری یا دفع پروتئین در ادرار چیست؟

پروتئین در ادرار که تحت عنوان پروتئینوری شناخته می شود به پروتئین بیش از حد در یک نمونه ادرار گفته می شود. پروتئین یکی از موادی است که در آزمایش تجزیه و تحلیل محتوای ادرار (آزمایش ادرار) شناسایی و اندازه گیری می شود. پروتئین یکی از قطعه های ساختمانی اصلی بدن است. بدن شما برای ساخت عضلات و استخوان ها، برای حفظ گردش مایعات و مبارزه با عفونت به پروتئین نیاز دارد.

اما پروتئین در ادرار بعضی اوقات می تواند نشانه ای از عملکرد ضعیف کلیه یا سایر شرایط پزشکی باشد. هنگامی که خون در طول کلیه ها حرکت می کند، کلیه ها مواد زائد و آب اضافی را فیلتر می کنند. پروتئین ها برای خروج از فیلترهای کلیه (گلومرول ها) به ادرار بیش از حد بزرگ هستند، اما فیلتر های آسیب دیده می توانند باعث نشت آلبومین پروتئین به ادرار شوند.

وجود مقدار غیر طبیعی پروتئین در ادرار شما به عنوان پروتئینوری یا آلبومینوری شناخته شده می شود. بعضی بیماری ها مانند دیابت یا فشار خون بالا می تواند باعث ایجاد آسیب گلومرولی شود. با اندازه گیری مقدار پروتئین در ادرار، پزشکان می توانند میزان آسیب کلیه ها و ریسک خطر نارسایی کلیه در آینده را تخمین بزنند.

انواع پروتئینوری

مزمن

پروتئینوری مزمن قبل از بارداری وجود داشته است و روی کلیه اثراتی به جا گذاشته است که در دوران بارداری تشدید خواهد شد.

ابتدایی

پروتئینوری ابتدایی در دوران بارداری شروع و به عنوان پره اکلامپسی شناخته شده است.

علت دفع پروتئین در بارداری

انواع پروتئینوری

میزان استاندارد پروتئین در ادرار در دوران بارداری

معمولا، ادرار ما شامل میزان مشخصی از پروتئین است. میزان دفع استاندارد پروتئین در بارداری نرمال حدود ۳۰۰ میلی گرم در روز است (که معمولا نسبت به میزان پروتئین دفعی در زنانی که باردار نیستند، حدود ۱۵۰ میلی گرم در روز بیشتر است) در دوران بارداری فشار بر روی کلیه دو برابر می شود، حجم خون افزایش می یابد و همچنین استرس بر روی کلیه ها اثر می گذارد. به همین دلایل مشکل دفع پروتئین در زنان باردار ایجاد می شود. اما، اگر سطح پروتئین دفع شده از این مقدار بالاتر باشد نشان دهنده یک اختلال جدی خواهد بود.

علل دفع پروتئین در بارداری

پره اکلامپسی

این مشکل به وسیله فشار خون بالا، پروتئین موجود در ادرار مشخص شده است که از هفته بیستم بارداری اتفاق می افتد. از دیگر علائم آن میتوان به سردرد، استفراغ، تاری دید و درد شکم اشاره کرد. اگر درمان نشود، می تواند منجر به اکلامپسی ، اختلال در عملکرد کلیه، تولد نوزاد با وزن کم شود. با تشخیص به موقع و درمان فرصت تولد فرزند سالم به شما داده خواهد شد. رژیم غذایی کم نمک و ورزش مداوم از روش های درمان این مشکل است.

نشانگان یا سندروم هلپ

این مسئله زمانی رخ می دهد که مادر مبتلا به اکلامپسی یا پره اکلامپسی باشد اما بعضی وقت ها بدون وجود این شرایط نیز توسعه پیدا می کند. علائم این بیماری مشابه با علائم پروتئین در ادرار است. اگر به موقع درمان نشود ممکن است عوارض جدی چون تولد نوزاد کم وزن یا زایمان زودرس به دنبال داشته باشد.

عفونت مجاری ادراری (UTI) یا عفونت کلیه

اگر دائما احساس ادرار داشته باشید یا موقع دفع با ناراحتی و سوزش همراه باشد، شما ممکن است به UTI مبتلا باشید. این بیماری ممکن است منجر به دفع پروتئین شود. اگر این شرایط به موقع درمان نشود، به عفونت کلیه منجر خواهد شد که با تب، حالت تهوع، استفراغ و درد در ناحیه کمر همراه خواهد بود. اگر چه عفونت مجاری ادرار روی جنین اثر نخواهد داشت اما عفونت کلیه می تواند سبب تولد نوزاد با وزن کم و همچنین زایمان زودرس شود.

عوامل دیگر

بعضی شرایط از قبیل استرس عاطفی، کمبود آب، آرتروز، در معرض فشار قرار گرفتن، دیابت، ورزش های سنگین و بعضی از داروها همچنین احتمال دفع پروتئین را افزایش می دهد. عارضه های پزشکی مشخص شامل دیابت، بیماری های قلبی، کم خونی سلول های داسی شکل، آرتروز روماتوئید، لوپوس و بیماری های کلیوی مزمن می توانند خطر را افزایش دهند. البته تحقیقات بیشتری برای حمایت از این فرضیه نیاز است.

عوامل خطرزا

  • چاقی
  • سن بالای 65 سال
  • سابقه فامیلی ابتلا به بیماری های کلیوی
  • نژاد و قومیت
علائم دفع پروتئین در بارداری

علل دفع پروتئین در بارداری

علائم دفع پروتئین در بارداری

  • تورم در دست و مچ پا
  • تورم صورت
  • ادرار کف آلود

از همه مهمتر، شما باید در مراحل پایانی بارداری از پروتئینوری اطلاع داشته باشید که می تواند از پره اکلامپسی بوجود آید. علائم مرتبط با آن عبارتند از:

  • بینایی تار یا دید مبهم
  • تورم دست، مچ پا و صورت
  • درد در زیر دنده ها
  • سردرد و استفراغ شدید
  • احساس ناخوشی
  • سوزش سر دل

عوارض دفع پروتئین در بارداری

  • عفونت دستگاه ادراری
  • پریکلامپسیا
  • سندروم HELLP
  • سطح استرس بالا
  • تب مکرر و بی آبی
  • تورم ریوی به خاطر طغیان مایعات
  • نارسایی حاد عملکرد کلیه
  • افزایش خطر عفونت باکتریایی
  • احتمال رنج بردن از بیماری هایی مانند مشکلات قلبی، عفونت کلیه، دیابت، سرطان خون، ورم مفاصل، و کم خونی وجود دارد.
دفع پروتئین چیست

عوارض دفع پروتئین در بارداری

تشخیص دفع پروتئین در بارداری

آزمایش نواری (dipstick)

چوبی با نوارهای شیمیایی روی آن که وارد نمونه ادرار می شود. در صورت وجود پروتئین در ادرار این نوار تغییر رنگ می دهد. سطح پروتئین در ادرار می تواند از + تا ++++، با 1+ (مثبت یک) پایین و 4+ (مثبت چهار) بالا باشد.

آزمایش پروتئین ادرار 24 ساعته

این آزمایش مقدار پروتئین موجود در ادرار را بررسی می کند و به تشخیص بیماری های خاص کمک می کند. نمونه ادرار طی یک دوره 24 ساعته در ظروف جداگانه جمع آوری و برای تجزیه و تحلیل نگهداری می شود. ادرار اول (یعنی صبح) در نظر گرفته نمی شود. اگر میزان پروتئین در 24 ساعت از 300 میلی گرم در روز بیشتر باشد، نشانگر اختلال در عملکرد کلیه است.

پیشگیری از دفع پروتئین در بارداری

کاهش مصرف نمک

میل به غذاهای ترش و شور در دوران بارداری بسیار شایع است. اما افزایش نمک باعث افزایش پروتئین ادرار خواهد شد. بنابراین، از غذاهای شور جداً خودداری کنید، مقدار نمک اضافه شده به رژیم غذایی خود را کاهش دهید و از مصرف غذای بیرون پرهیز کنید.

مصرف قند کمتر

کیک، دسر، شیرینی و بستنی باید از رژیم غذایی شما حذف شود. این کار می تواند به طور قابل توجهی بار روی کلیه های شما را کاهش دهد و از عفونت محافظت کند.

کنترل وزن

افزایش وزن بیش از حد، خطر ابتلا به دیابت حاملگی یا پره اکلامپسی را افزایش می دهد که این می تواند موجب ترشح پروتئین در ادرار شود. سعی نکنید در دوران بارداری کاهش وزن بدهید، زیرا ممکن است منجر به عوارض شود اما رژیم غذایی سالم و رژیم ورزشی متوسط را دنبال کنید که می تواند در کنترل پره اکلامپسی و دیابت حاملگی کمک کند.

استراحت خوب

برای مقابله با استرس، اوقاتی از روز را برای رسیدگی به خود اختصاص دهید. همچنین این باعث می شود بدن شما دوباره انرژی بگیرد و در کاهش استرس و اضطراب به شما کمک می کند.

رعایت بهداشت

بعد از حمام بدن خود را به خوبی با حوله تمیز خشک کنید. همچنین، بعد از ادرار، بدن خود را از جلو به عقب پاک کنید. این می تواند به حفظ سلامت شما و جلوگیری از عفونت کمک کند.

تشخیص دفع پروتئین در بارداری

پیشگیری از دفع پروتئین در بارداری

درمان دفع پروتئین در بارداری

پروتئینوری بیماری نیست، بلکه علامت چیزی غیر طبیعی در بدن است. با این حال، باید مراقبت های ویژه ای صورت گیرد و نباید از مشکل غافل شوید. تغییرات ساده در رژیم غذایی و شیوه زندگی ممکن است به کنترل میزان پروتئین در ادرار کمک کند. اما برای کنترل سطح بالای پروتئین در ادرار، درمان علت اصلی ضرورت دارد:

  • اگر علت اصلی بیماری دیابت است، برای کنترل آن به دارو، تغییرات رژیم غذایی و ورزش نیاز دارید.
  • اگر فشار خون دارید، با کنترل آن بیماری درمان می شود.
  • اگر علت پره اکلامپسی است، درمان به مرحله بارداری بستگی دارد.
  • اگر این بیماری عفونت مجاری ادراری یا عفونت کلیوی باشد، آنتی بیوتیک هایی که در دوران بارداری بی خطرند می تواند کمک کند.
  • اگر جنین به اندازه کافی رشد کرده باشد، زایمان برنامه ریزی شده می تواند در جلوگیری از آسیب بیشتر کلیه ها و کنترل بیماری اصلی مانند دیابت یا پره اکلامپسی کمک کند.

سوالات رایج دفع پروتئین در بارداری

آیا آلبومینوری و پروتئینوری مشابه هستند؟

آلبومینوری به شرایطی گفته می شود که مقدار زیادی پروتئین آلبومین در ادرار وجود داشته باشد. اندازه میانگین آلبومین معمولا کمتر از 20m در روز است. آلبومین پروتئین در خون یافت می شود و کلیه سالم از دفع آن جلوگیری می کند. اما یک کلیه آسیب دیده اجازه خواهد داد مقداری از آن با ادرار دفع شود. میزان بالای گلوکز و فشار خون بالا ممکن است علت اصلی آلبومینوری باشد.

علت وجود لوکوسیت ها در ادرار طی دوران بارداری چیست؟

لوکوسیت ها همان سلول های سفید خون هستند که در واکنش با ذارات خارجی از قبیل باکتری ها آزاد می شود. حضور آنها در ادرار علامت وجود عفونت است. میزان بالای این سلول در ادرار، عفونت کلیه یا مثانه را نشان می دهد.

درمان دفع پروتئین در بارداری

سوالات رایج دفع پروتئین در بارداری

چرا در طول بارداری کتون ها در ادرار یافت می شوند؟

بدن برای تولید انرژی در مواقع اضطراری، چربی را به کتون تبدیل می کند که در ادرار یافت می شوند. این موارد اضطراری شامل کمبود گلوکز یا گرسنگی می شود. وجود کتون در ادرار به تنهایی بیماری محسوب نمی شود ولی احتمال وجود دیابت بارداری را نشان می دهد و جنین را تهدید می کند.

پروتئین در ادرار می تواند روی تست بارداری اثر بگذارد؟

بله، پروتئین در ادرار ممکن است نتیجه مثبت کاذب به همراه داشته باشد زیرا نتیجه تست را تغییر می دهد. به این خاطر مثبت نشان داده می شود چون تست بارداری hCG در ادرار را نمایان می کند که یک هورمونی بر پایه پروتئین است. اگر در رابطه با پره اکلامپسی سابقه خانوادگی دارید یا در خطر ابتلا هستید با پزشک خود در مورد آن صحبت کنید. اگر چه پروتئینوری یک شاخص برای پره اکلامپسی است اما بعضی وقت ها ممکن است بی علامت باشد.

آیا این مطلب مفید بود؟
نظر خود را بنویسید! لطفا کلیک کنید