لکنت زبان در کودکان یک اختلال در گفتار است که می تواند موقتی و حتی دائمی باشد. همچنین عوامل مختلفی باعث لکنت زبان در کودکان می شود که باید بررسی و درمان شود. تانما در این مطلب علاوه بر نشانه ها و علل لکنت زبان در کودکان، به بیان درمان لکنت زبان در کودکان نیز پرداخته است؛

لکنت زبان چیست؟

اختلال در گفتار به صورت وقفه یا گیر، تکرار کلمه یا بخشی از کلمه یا کشیده شدن بیش از اندازهٔ تولید برخی اصوات اتفاق عجیبی نیست، اما وقتی میزان این اختلالات آن قدر زیاد شود که روند طبیعی گفتار دچار مشکل شود، دیگر با روان نبودن موقتی گفتار مواجه نیستیم، بلکه با پدیده ای به نام لکنت زبان روبه رو هستیم.

به عبارت دیگر لکنت زبان، یک نوع اختلال گفتاری ارتباطی است؛ به عبارت دیگر، لکنت، مشکل در روش معمولی سخن گفتن است که شامل شکل های مختلفی مثل تکرار یا کشیدن حروف اول، بیان پرفشار بخش اول کلمه، توقف کامل کلمه یا حذف تلفظ کلمه می شود.

درمان لکنت زبان در کودکان

نشانه های لکنت زبان در کودکان

نشانه های لکنت زبان در کودکان

  • وقفه هایی در تولید صداها یا هجاها
  • تکرار صداهای کلمات
  • کشیدن صداها
  • مکث های غیرعمدی
  • وقفه در روند گفتار
  • تکرار غیرعادی هجایی از کلمات
  • کشیدن یک حرف صامت؛ بی صدا یا مصوت؛ صدادار
  • گیر کردن و بروز انقباض در عضلات لب ، زبان یا تارهای صوتی
  • ترس از بیان برخی کلمات
  • جایگزین کردن اجباری کلمه ای دیگر به جای کلمهٔ مشکل دار
  • پرهیز از صحبت کردن در برخی موقعیت ها
  • کمک گرفتن از حرکاتی مانند فشار آوردن به لب ها، بستن چشم ها، مشت کردن دست و منقبض کردن عضلات بدن هنگام حرف زدن
  • وارد کردن صداهایی مثل اوم یا اِ، هنگام حرف زدن برای رها شدن، پنهان کردن یا تصحیح مشکل گفتاری

علل لکنت زبان در کودکان

1- عوامل ژنتیکی و عصب شناسی

تحقیقات گروهی از متخصصین گفتار درماین نشان می دهد که کودکانی که خانواده هائی با سابقه اختلالات گفتاری، ناروانی در صحبت و لکنت هستند، بیشتر احتمال دارد که دچار نقض سیستم گویائی شوند. براساس این پژوهش ها، فرد مبتلا به لکنت زبان از نظر ژنتیکی با شخص سالم متفاوت است.

2- عوامل بیولوژیک

از آن جائی که سلامت مغز در گفتار و کلام کودک از اهمیت ویژه ای برخوردار است، لذا هر گونه فشار، آسیب، ضربه و صدمه ای به مغز می تواند عوارض گوناگونی در برداشته باشد. از جمله؛ فشارها و آسیب های هنگام زایمان، نرسیدن اکسیژن به نوزاد هنگام تولد، آسیب های مغزی، صرع، بیماری های عفونی مغز که منجر به اختلال سیستم گویائی در مغز شوند می تواند منجر به بروز لکنت زبان در کودک شوند.

روش های درمان لکنت زبان در کودکان

عوامل لکنت زبان در کودکان

3- عوامل روان شناختی

بدیهی است هر کودکی دارای توانائی ها، استعدادها، ویژگی ها و خصوصیات رفتاری خاصی است که او را از سایر کودکان متمایز می کند. هیجانات، احساسات تنش ها، ضربه های عاطفی و... همگی از جمله عوامل روانی گوناگونی هستند که می توانند تأثیراتی منفی بر گویش و کلام گذارند.

4- عوامل محیطی

در برخی موارد متأسفانه والدین، مربیان و اعضاء خانواده کارهائی می کنند که مانع از سخن گفتن عادی کودک می شود و او را به عجولانه صحبت کردن و اشتباهات گفتاری وا می دارد.

نحوه برخورد با کودک لکنت دار

1- در مواجهه با لکنت کودک، اضطراب و ناراحتی خود را کاهش دهید و سعی کنید این شیوه حرف زدن او را نادیده بگیرید. به خصوص مادر کودک نباید اضطراب و ناراحتی خود را از این مشکل نشان دهد.

2- سعی کنید علاوه بر حفظ آرامش، با بچه مبتلا آرام و شمرده حرف بزنید تا به او القا کنید نیازی به جویده و تند تند حرف زدن نیست.


3- یکی از بازی های خوبی که توصیه می کنم با فرزندتان انجام دهید، حرف زدن با او مقابل آینه است. تمرین یک نمایش یا شعر یا هر بازی دیگر در حالی که هر دو در آغوش هم یا کنار هم هستید و خود را در آینه می بینید، ترس و اضطراب کودک را می کاهد و جو لذت بخش بازی، او را در خود غرق می کند.


4- صدای کودک را هنگام خواندن شعر یا داستان و هر موضوع آهنگین دیگر که با تسلط آن را می خواند، ضبط کنید و روی تلفن همراه یا دستگاه پخش قرار دهید که لااقل روزی یکی، دو بار پخش شود و او در فضا صدای خود را بشنود که چطور مسلط شعر می خواند. این کار اعتمادبه نفس او را بیشتر می کند.


5-وسط حرف کودک نپرید و آن را اصلاح نکنید. صبور باشید. اگر لکنت او شدید است و از دیدن تقلای کودک و توام کردن کلام با حرکات بدنی رنج می برید، با آرامش طوری که متوجه نشود دارید وسط حرفش می پرید، او را به نشستن کنارتان دعوت کنید و بخواهید نفس عمیق بکشد و راحت باشد و سپس ادامه دهد.

روش های درمانی لکنت زبان کودک

تانما در ادامه ی مطلب روش های درمانی لکنت زبان کودک را بیان می کند؛

روش زبانی یا تلفظی

برای انجام این روش، هماهنگی ها بین حنجره، گونه ها، زبان و لب ها لازم است. قبل از چهار یا پنج سالگی به ندرت مشخص می شود که یک کودک لکنت زبان دارد و کندی زبان در اثر اختلالات بدنی یا برآشفتگی های عاطفی، در کودک رشد می کند. گاهی می توان کندزبانی را از راه آموزش برطرف کرد، یعنی به کودک دارای لکنت آموخت که چگونه خیلی آهسته چیزی را بخواند، خیلی آهسته و با توجه خاص به حرف زدن خود، صحبت کند و هر هجایی را با کمال دقت ادا کند.

روش مکمل

در این روش، به بازپروری و پرورش جنبه های دوگانهٔ فکری و زبانی اهمیت داده می شود. این روش بیشتر در مورد کودکان سه تا هفت ساله استفاده می شود و معمولاً نتایج خوبی دارد. هدف این روش، پرورش دوگانه ای از قدرت و صحت تفکر، قدرت و صحت بیان و گفتار است.

نحوه برخورد با کودک لکنت دار

روش های درمان لکنت زبان در کودکان

روش روان درمانی

این روش ها در مورد کودکانی که دچار کشمکش های عاطفی و اختلالات روانی عصبی هستند به کار می رود. اما روش های روان درمانی برای کودکان در سن های پایین اغلب مفید نیست.

روش دارودرمانی

برخی کارشناسان اعتقاد دارند که یکی از عوامل لکنت زبان، تنش ها، اضطراب و هیجانات عاطفی است. به همین دلیل، داروهای آرام بخش می تواند تا حدودی کودک را از اضطراب و هیجانات عاطفی دور کند و در نتیجه لکنت زبان او را کاهش دهد، اما برای تجویز دارو حتماً سن و نظر پزشک کودک شما اهمیت زیادی دارد.

رفتاردرمانی

یک روش دیگر، تغییرات و اصلاحات رفتاری است. بر اساس نظریهٔ مدافعان این روش، یکی از علل لکنت زبان کودک، رفتارهای ناسازگار و ناهنجار اوست. به همین دلیل، در این روش سعی بر اصلاح رفتارها و به دنبال آن کاهش لکنت زبان در کودک است.

آیا این مطلب مفید بود؟
لینک های مرجع
نظر خود را بنویسید! لطفا کلیک کنید