مهارت های ارتباطی فرایندی است كه هم فرستنده و هم گیرنده پیام در آن نقش داشته و دخیل هستند. این فرایند می تواند مملو از خطا باشد و یا پیامهای ارسالی توسط گیرنده بد تفسیر شوند. در این حالت گیرنده دچار سردرگمی خواهد شد و شانس و فرصت شما برای ایجاد ارتباط موثر از بین خواهد رفت.
در حقیقت ارتباط میان دو نفر وقتی موفقیت آمیز است كه فرستنده و گیرنده دقیقا اطلاعات مشابهی را از ارتباط میان خود استنباط و نتیجه گیری كنند. به بیان دیگر ارتباطات، انتقال اطلاعات از فرستنده به گیرنده است به گونه ای كه برای هردو طرف واضح و قابل فهم باشد.اگر دیگران پیام شما را بطور شفاف و موفقیت آمیز دریافت كنند در حقیقت شما توانسته اید افكار و ایده های خود را به آنها منتقل كنید.
اما ناتوانی در انتقال شفاف و موفقیت آمیز پیام به دیگران باعث شكست ارتباطات شده و همچون مانعی در برابر پیشرفتهای فردی و حرفه ای شما خواهد بود.
بررسی های انجام شده از شركتهایی كه بیش از 50 هزار كارمند دارند نشان می دهد كه مهارتهای ارتباطی یكی از مهمترین اصول این شركتها برای استخدام مدیران در بخش های مختلف است. نظرسنجی انجام شده توسط دانشگاه كسب و كار كاتزپیتسبورگ نشان می دهد
كه مهارتهای ارتباطی مانند توانایی ارائه شفاهی و كتبی و روحیه كار تیمی، عوامل اصلی دستیابی به موفقیت شغلی محسوب می شوند.
مهارتهای ارتباطی به رفتارهایی گفته می شود که شخص می تواند از طریق آن با دیگران به گونه ای ارتباط برقرار کند که باعث بروز رفتارهای مثبت
و پرهیز از واکنشهای منفی در طرف مقابل گردد.
با وجود افزایش روزافزون اهمیت دستیابی به مهارتهای ارتباطی هنوزهم بسیاری از افراد به این امر توجه نمی كنند
و همین موضوع باعث شده است كه قادر به انتقال افكار و ایده های خود نبوده و در برقراری ارتباط موثر با دیگران ناتوان باشند. این ناتوانی امكان رقابت موثر در فضای كاری و قرارگرفتن در مسیر پیشرفت حرفه ای را تقریبا غیر ممكن می كند.
اینكه دیگران بتوانند پیام شما را بطور شفاف و موفقیت آمیز دریافت كنند برای برقراری ارتباط بسیار مهم و ضروری است.
برای دستیابی به این مهم شما باید پیامتان را دقیقا بشناسید و آن را بدرستی انتخاب كرده باشید، مخاطب خود را بشناسید و بدانید كه این پیام را به چه مخاطبی ارسال كرده
و پیام چگونه توسط مخاطب درك خواهد شد. برای برقراری یك ارتباط خوب شما می باید موقعیت، شرایط فرهنگی و شرایط محیطی كه فضای صحبت شما را در برگرفته است را بسنجید.
لین تیلور (Lynn Taylor) کارشناس محیطهای کاری و نویسندهی کتاب « روش های کنترل رفتارهای رئیسمآبانه» این مهارتها را «تعاملی سازنده با در نظر گرفتن مصلحت طرفین» تعریف میکند. او رفتار در محیطهای کاری را اینگونه توضیح میدهد: « کارمندان ترجیح میدهند در محیطهای دوستانه کار کنند. محیطهای خشک و جدی، راندمان کاری را کاهش میدهد.
با تقویت مهارت های ارتباطی، میتوان بازده کار را افزایش داد. افرادِ مدبر، که از هوش اجتماعی قویای برخوردارند، در محیطهای کاری به رهبرانی مقتدر و موثر تبدیل میشوند. این افراد میدانند اعتماد کردن به روابطی که بر پایهی احترام و دموکراسی است، رمز موفقیت شغلی و بهرهروی است.
با یادگیری مهارت های ارتباطی، رفتارهای منفی در محیط کار کاهش مییابد و با رویکردی مثبت میتوان از بروز درگیریها و تنشها جلوگیری کرد.»
مهارت سخنوری
یکی دیگر از مهارت های ارتباطی، سخنوری است. تسلط ما بر شیوه ی بیان موضوع، بیشترین تاثیر را بر مخاطب میگذارد و او را برای شنیدن ایدههای ما ترغیب میکند. با مهارت در سخنوری، ایجاد تعامل و ارتباط امکانپذیر میشود. تیلور در این باره میگوید: «اگر در شیوههای گفتاری و نوشتاری، از استعداد کافی برخوردار باشید، موفقیت از آن شما خواهد بود. در جهان امروز که وقت بسیار مغتنم است و تکنولوژی اسباب ارتباط مستمر و دائم را فراهم آورده، بیان واضح و روشنِ مسائل بسیار حائز اهمیت است.»
پارنل در ادامه توضیح میدهد: «چون جهانبینی افراد و درک آنها از مسائل، با ما تفاوت دارد باید از بروز ابهامات معنایی در کلام خود جلوگیری کنیم. افرادی که به اصول ارتباطات آگاه هستند با شفافسازی گفتار خود از بروز ابهام در کلامشان خودداری میکنند.»
مدارا با دیگران
مورد بعدی در مهارت های ارتباطی ، مدارا کردن است. وقتی اهل مدارا با دیگران هستید، در برابر آنها صبوری به خرج میدهید و در موقعیتهای استرس زا به خوبی میتوانید خونسردی خود را حفظ کنید. قطعا این ویژگی شما از چشم رئیس دور نخواهد ماند. اگر نتوانید به خوبی از پس موقعیتهای این چنین برآیید، باید با ارتقا و موفقیت شغلی خداحافظی کنید.
اعتماد کردن
ما برای پیشبرد اهداف خود و در نهایت موفقیت شغلی به برقراری ارتباط نیاز داریم و اساس رابطهها بر پایهی اعتماد شکل میگیرد. اعتماد کردن یکی از مهارت های ارتباطی است که نمیتوانید آن را نادیده بگیرید. زمانی در کار خود موفق خواهید بود که قابل اطمینان باشید و احساس امنیت را در مخاطب خود ایجاد کنید.
بدانید چه موقع و چگونه باید همدلی خود را نشان دهید
همدلی
برای درک شرایط دیگران باید خود را در جایگاه آنها قرار دهیم. باید از دید آنها شرایط را بررسی کنیم و هر جا که نیاز به کمک ما بود، اقدام کنیم. در زندگی کاری و شغلی، حمایت و همدلی خود را به دیگران نشان دهید. این رفتارها بازخورد مثبتی از سوی مخاطبتان ایجاد میکند.
اگر از رفتارهای انسانی در محل کار شما خبری نباشد، دایره ارتباطات شما محدود میشود و پیشرفتی نخواهید داشت. بنابراین همدلی جزو موارد باارزش مهارت های ارتباطی است. جهان ایدهآل، جهان بدون مشکل است. اما در زندگی واقعی، با چالشهای فراوانی روبرو هستیم، برای داشتن رابطهای سازنده باید بدانیم چه وقت به کمک دیگران بشتابیم.
مهارت گوش کردن
«ما دو گوش و یک دهان داریم»، یعنی پیش از اینکه سخنران خوبی باشیم باید مهارت گوش کردن را در خود تقویت کنیم. «شنیدن» و «گوش کردن» دو مقوله جدا هستند. گوش کردن فرآیندی آگاهانه است. یک شنوندهی خوب به مخاطب خود توجه میکند. زمانی را صرف تحلیل گفتههای مخاطب خود میکند و سپس به گفتههای او واکنش نشان میدهد. شنوندهی خوب بودن و توجه به نیاز دیگران مهارتی است که با تمرین به دست میآید و واکنشهای مثبت اطرافیان را در پی خواهد داشت."