علایم بیماری آرتروز چیست و بهترین روش های درمانی آن کدامند ؟

بیماری آرتروز یک بیماری مفصلی شایع در تمامی جوامع است.خوشبختانه درمان های متنوعی برای آرتروز وجود دارد اما اگر علائم بالینی بیماری آرتروز پیشرفت کند شاید همه ی درمان ها کارساز نباشد و بیمار دچار عوارض جدی شود. تانما در این مطلب ضمن بیان علل و انواع آرتروز، روش های درمانی آرتروز را نیز مطرح می کند؛

بیماری آرتروز چیست ؟

مفصل جایی است که دو یا چند استخوان به هم وصل می شوند، مانند زانو و یا لگن. بخشی از استخوان که در مفصل با استخوان دیگر درگیر می شود با ماده ای اسفنجی به نام غضروف پوشیده شده است که باعث می شود استخوان به راحتی و بدون درد حرکت کند. در مفاصل مایعی لغزنده به نام مایع سینوویال ترشح می شود که این ماده مفصل را تغذیه کرده و اصطکاک آن را کم می کند. استخوان ها با بافت های طناب مانند بسیار قوی به نام رباط به هم متصل می شوند. رباط ها به ثبات استخوان ها کمک می کنند. عضلات و تاندون ها نیز از مفاصل پشتیبانی کرده و باعث می شوند شما بتوانید حرکت کنید.

در آرتروز، یک یا چند منطقه از یک مفصل ملتهب شده که باعث بروز درد، سفتی و گاهأ اختلالات حرکتی می شود. برخی از انواع آرتروز ها بر سایر بخش های بدن از جمله پوست و ارگان های داخلی تاثیر می گذارند.

شیوع بیماری آرتروز

با توجه به آمار مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها ، ۵۴.۴ میلیون نفر از بزرگسال در ایالات متحده مبتلا به انواع آرتروز هستند. از این تعداد، ۲۳.۷ میلیون نفر دچار محدودیت فعالیتی هستند. آرتروز در افراد ۶۵ ساله یا مسن تر شایع تر است، اما می تواند افراد در همه سنین، از جمله کودکان را نیز تحت تاثیر قرار دهد.

انواع بیماری آرتروز

• آرتریت التهابی
• آرتروز دژنراتیو(تخریبی) یا مکانیکی
• درد اسکلتی عضلانی و بافت نرم
• درد های کمری
• بیماری بافت همبند
• آرتروز عفونی
• آرتروز متابولیک

منشاء بیماری آرتروز

انواع مختلف آرتروز وجود دارد و علت بسیاری از آنها ناشناخته است. از طرفی می توان گفت علل بسیار مختلفی برای آرتروز می تواند وجود داشته باشد. محققان در حال بررسی تاثیر ژنتیک و تاثیر سبک زندگی در بروز آرتروز هستند. اگرچه ممکن است علت اصلی و دقیق آرتروز شناخته نشده باشد اما با این حال می توان گفت که آرتروز عوامل خطر متعددی دارد که می توانند خطر ابتلا به این اختلال را افزایش دهند. این عوامل خطر عبارتند از:

سن

خطر ابتلا به آرتروز (ورم مفاصل) با افزایش سن، افزایش می یابد.

جنسیت

به طور کلی آرتروز در زنان شایعتر از مردان است.

چاقی

اضافه وزن باعث ایجاد فشار بیشتر به مفاصلی که وزن بدن را تحمل می کنند شده و خطر ابتلا به آرتروز را بالا می برد.

عوامل مرتبط به محیط کار

برخی از مشاغل مستلزم انجام حرکت های تکراری و یا بلند کردن اجسام سنگین می باشند. انجام حرکت های تکراری و یا بلند کردن اجسام سنگین می توانند منجر به افزایش فشار و یا آسیب به مفاصل و در نتیجه بروز آرتروز شوند.

علائم بیماری آرتروز

درد

درد آرتروز می تواند ثابت یا متغیر باشد.

تورم

در برخی از انواع آرتروز، پوست روی مفصل آسیب دیده قرمز و متورم و گرم می شود.

سفتی و خشکی مفصل

خشکی مفصل یک علامت معمول است که پس از بیدار شدن از خواب در صبح، یا پس از نشستن طولانی مدت پشت میز، رانندگی طولانی مدت و بعد از ورزش رخ می دهد.

اختلال در حرکت مفصل

حرکت دردناک مفصل یا خشکی و درد هنگام بلند شدن از روی صندلی می تواند نشان دهنده ی آرتروز باشد.

عوارض بیماری آرتروز

• افزایش تورم و التهاب
• افزایش درد
• کاهش دامنه حرکتی
• عدم ثبات در مفصل
• خار پاشنه و دفورمیتی در مفاصل

تشخیص بیماری آرتروز

• پزشک یک آزمون فیزیکی می گیرد تا مایع مفصلی، مفاصل قرمز و گرم و دامنه حرکتی محدود مفاصل را چک کند. اگر نیاز باشد پزشکتان می تواند شما را به یک متخصص ارجاع دهد.
• اگر علائمتان شدید است، ممکن است اول به یک روماتولوژیست مراجعه کنید که این کار باعث تشخیص سریع تر و درمان می شود.
• تعیین سطح التهاب در خون و مایع مفصلی می تواند به پزشکتان کمک کند تا متوجه نوع آرتروزتان شود. تست های خون که انواع خاصی از آنتی بادی ها را چک می کنند مثل آنتیCCP(ضد پپتید حلقه سیترولین) RF(فاکتور روماتیسمی) و ANA(آنتی بادی ضد هسته ای) نیز از تست های تشخیصی رایجند.
• پزشکان عمدتا از روش های تصویربرداری مثل ایکس ری، MRI و سی تی اسکن استفاده می کنند تا تصویری از استخوان ها و غضروفتان تهیه کنند. بنابراین به همین وسیله می توانند دیگر عواملی که می توانند باعث علائمتان شوند مثل برآمدگی استخوانی را رد کنند.

پیشگیری از بیماری آرتروز

• هر چند پیشگیری از ابتلا به آرتروز امکان پذیر نیست اما می توانید با رعایت نکات زیر خطر ابتلا به آن را کم کنید:
• وزن متعادل داشته باشید.
• ورزش کنید؛ عضلات قوی می توانند حفاظت و حمایت بهتری از استخوان ها انجام دهند.
• در محیط کار از لوازم استاندارد استفاده کنید و سعی کنید در نشستن، ایستادن و بلند کردن اجسام از تکنیک ها و حالت های درست استفاده کنید.
• رژیم غذایی سالم داشته باشید. رژیم غذایی متعادل و مغذی می تواند به تقویت استخوان ها و عضلات کمک کنند.

درمان بیماری آرتروز

درمان خانگی آرتروز

رژیم غذایی

تحقیقات نشان می دهد که رژیم غذایی سالم و متعادل شامل پروتئین حیوانی و گیاهان دارای آنتی اکسیدان بالا و دارای خواص ضد التهابی مانند ماهی، آجیل و دانه ها، میوه و سبزیجات، لوبیا، روغن زیتون و غلات کامل می تواند در درمان افراد مبتلا به آرتروز کمک کند در حالی که مواد غذایی حاوی ماده ی شیمیایی به نام سولانیون مثل گوجه فرنگی برای افراد مبتلا به آرتروز مفید نیستند.

درمان فیزیکی

پزشکان اغلب دوره های فیزیوتراپی و ماساژ، درمان آب گرم، کار درمانی و مدیریت خستگی را برای کمک به بیماران مبتلا به آرتروز جهت کنترل برخی مشکلات و کاهش محدودیت حرکتی را توصیه می کنند.

خودمدیریتی

شامل رعایت مواردی است که در بهبود شرایط بیمار موثر هستند مانند داشتن فعالیت جسمانی همراه با استراحت کافی، حفظ وزن متعادل، اجتناب از سیگار و الکل، حفاظت از مفاصل در برابر استرس غیر ضروری، بهبود خواب با اجتناب از کافئین و ورزش شدید در شب و محدودیت استفاده از صفحه ی نمایش قبل از خواب، مراقبت از مفاصل با انجام کارهایی مانند استفاده از مفاصل بزرگ به عنوان اهرم برای باز کردن درب و استفاده از چند مفاصل برای تقسیم وزن اشیایی که فرد بلند می کند مانند استفاده از کوله پشتی و عدم قرار گیری در یک وضعیت برای مدت طولانی و چک آپ منظم توسط دکتر.

درمان آرتروز در طب سنتی

سرکه سیب

سرکه سیب در درمان آرتروز نیز موثر است. خواص ضد التهابی و قلیلیی آن به کاهش درد و سفتی در مفاصل کمک می کند. علاوه بر این، به رهایی از سموم ذخیره شده در مفاصل کمک می کند.یک قاشق چای خوری سرکه سیب و عسل را در یک لیوان آب گرم مخلوط کنید. آن را هر روز دو بار بخورید، ترجیحاً قبل از خوردن غذا. همچنین می توانید یک قاشق سوپ خوری سرکه سیب را با هم مخلوط کنید. استفاده از آن برای ماساژ مفاصل آسیب دیده چند بار در روز مناسب است. این درمان ها را روزانه دنبال کنید تا درد و التهاب از بین برود.

زنجبیل

زنجبیل یک درمان طبیعی عالی برای آرتروز است. مطالعه ای نشان داد که عصاره زنجبیل خالص تاثیر مثبتی در کاهش درد بیماران مبتلا به استئوآرتریت زانو دارد. این گیاه سرشار از خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی است که به کاهش درد, تورم و التهاب کمک می کند. علاوه بر این, زنجبیل به تهیه و حفظ شیمیایی در بدن کمک می کند که باعث درد می شود.

روزانه 2-3 فنجان چای زنجبیل بنوشید. برای این چای, یک تکه کوچک زنجبیل خرد کنید و آن را در یک فنجان آب به مدت 10 دقیقه بجوشانید. و کمی عسل بریزید.همچنین می توانید تکه های زنجبیل تازه را هر روز بجوید و یا زنجبیل تازه یا خشک را در ظرف آشپزی خود بریزید. شما حتی می توانید مناطق آسیب دیده با روغن زنجبیل را چند بار روزانه ماساژ دهید.

دارچین

یکی از درمان های رایج برای آرتروز, دارچین است. دارچین به خاطر خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی اش می تواند به مبارزه با درد و ورم مفاصل کمک کند. هم چنین ماهیچه های سفت را آرام خواهد کرد. یک قاشق چای خوری پودر دارچین و یک قاشق سوپ خوری عسل را در یک لیوان آب گرم مخلوط کنید. هر روز صبح روی شکم خالی. گزینه دیگر استفاده از پودر دارچین با کمی آب است.

همچنین می توانید کمی عسل اضافه کنید. از آن برای ماساژ ناحیه آسیب دیده برای چند دقیقه استفاده بکنید. تا زمانی که وضعیت شما بهبود نیافته این درمان ها را دنبال کنید.

ترکیب انجیر سیاه و شیر بز

مخلوط شیر بز و انجیر سیاه یکی از داروهای بسیار موثر برای درمان آرتروز و درد مفاصل است و این نسخه ی گیاهی را متخصصان طب سنتی بسیار توصیه می کنند .برای تهیه این نسخه درمانی کافیست انجیر سیاه همراه با شیر بز جوشانده شده و سپس میل شود.

زرد چوبه

زردچوبه دارای خاصیت ضد التهابی و آنتی اکسیدانی می باشد. یک قاشق چای خوری از زردچوبه را به یک لیوان شیر اضافه کنید و آن را بجوشانید. کمی عسل اضافه کنید و دو بار در روز بنوشید. یا می توان 300 میلی گرم زردچوبه را 3 بار در روز و تنها پس از مشورت با پزشک نوشید.

همچنین از پودر زردچوبه در پخت وپز روزانه خود برای فواید زیادش استفاده کنید. در صورت مصرف داروهای رقیق کننده خون و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی, از مصرف زیاد زردچوبه خودداری کنید.

درمان آرتروز با مکمل ها

کلسیم

کلسیم برای سلامت استخوان و جلوگیری از پوکی استخوان لازم است. افراد مبتلا به آرتروز در معرض خطر بالای ابتلا به پوکی استخوان هستند و باید وضعیت کلسیمی که احتیاج دارند مطمئن شد. کلسیم در موادی مثل شیر و محصولات لبنی، ماهی های استخوانی و سبزیجاتی که برگ سبز دارند یافت می شود. بیشتر بزرگسالان به حدود 1000میلی گرم کلسیم در روز نیاز دارند. اگر بالای 50سال سن دارید به روزانه 1200گرم کلسیم احتیاج دارید. اگر مبتلا به روماتیسم مفصلی هستید به روزانه 1500گرم کلسیم نیاز دارید که باید از مواد غذایی و مکمل ها تامین شود.

ویتامینD

ویتامین دی به جذب کلسیم در بدن کمک می کند و هم چنین برای حفظ سلامت استخوان ها و پیشگیری از پوکی استخوان لازم است. ما بیشتر ویتامین دی خود را از نور خورشید می گیریم اما در مواد غذایی مثل شیر، نوشیدنی های سویا و برنج، برخی ماهی ها، مارگارین، تخم مرغ و جگر نیز یافت می شود. چون دریافت ویتامین دی تنها از مواد غذایی و خورشید سخت است با پزشکتان در خصوص مکمل ویتامین دی صحبت کنید.

اسیدهای چرب امگا3

پژوهش های جدید نشان داده اند اسیدهای چرب امگا3 می توانند به آرتروز التهابی کمک کنند(مثل روماتیسم مفصلی) اسیدهای چرب امگا3 در ماهی های آب سرد(سالمون، ماکرل، قزل آلا، شاه ماهی، ساردین)، روغن های گیاهی(کتان، کانولا) و مغزیجات یافت می شود. اگر ماهی یا سایر منابع امگا3 را مصرف نمی کنید، در خصوص مصرف مکمل های امگا3 با پزشکتان صحبت کنید. لطفا توجه کنید روغن ماهی و روغن جگر ماهی یا روغن جگر ماهی کود یکی نیستند. روغن جگر ماهی می تواند حتی در مقادیر زیاد، خطرناک نیز باشد.

درمان آرتروز با ورزش

فعالیت فیزیکی به عنوان بخشی از درمان جامع برای همه بیماران مبتلا به آرتروز توصیه می شود. ورزش برای اکثر مردم مفید است اما بخصوص برای بیماران مبتلا به آرتروز که اکثرا قدرت، انرژی و استقامت عضلاتشان تحلیل رفته مهم تر است. ورزش درد مفصل را افزایش نمی دهد با آرتروز را بدتر نمی کند و نیز نقشی کلیدی در ارتقای سلامت مفصل ایفا می کند.

بیش از صد مطالعه علمی نشان داده اند که یوگا راهی موثر و بی خطر برای افزایش فعالیت فیزیکی است. یوگا هم چنین به علت خاصیت تفکری اش مزایای روانی مهمی نیز دارد. این مزایای فیزیکی و روانی بخصوص برای افرادی که مبتلا به وضعیت های مزمن مثل آرتروز هستند کمک کننده هستند.

برای افرادی که فرم های سنتی ورزش مثل هوازی یا آبی را دوست ندارند، یوگا جایگزین لذت بخشی است. هم چنین راه خوبی برای کمک به کاهش استرس و ناامیدی است که درد و ناتوانی ایجاد کرده اند. یوگا باعث افزایش حس های مثبت و خوب می شود. مطالعات پیشنهاد می کنند که افراد مبتلا به آرتروز احتمالا از یوگا بیش از سایر ورزش ها لذت می برند؛ این بدان معناست که بیماران احتمالا برای مدت طولانی تری آن را انجام می دهند.

درمان دارویی آرتروز

• داروهای ضد درد مثل هیدروکودون(ویکودین) یا استامینوفن(تیلنول) از جمله داروهای موثر در کاهش دردند اما به کاهش التهاب کمکی نمی کنند.
• داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی(NSAIDs) مثل ایبوپروفن(ادویل) و سالیسیلات ها به کاهش التهاب و درد کمک می کنند . سالیسیلات ها خون را رقیق می کنند بنابراین باید بسیار با احتیاط همراه با سایر داروهای رقیق کننده مصرف شوند.
• کرم های منتول یا کاپساسین انتقال پیام درد در مفاصلتان را سد می کنند.
• سرکوب کننده های سیستم ایمنی مثل پردنیزون یا کورتیزون به کاهش التهاب کمک می کنند.

درمان های جایگزین

• فیزیوتراپی
• طب سوزنی
• ماساژ درمانی