علائم آلرژی به شیر خشک در نوزادان چیست + اقدامات

آلرژی به شیر خشک در برخی از نوزادان دیده می شود که می توان با جایگزین های تغذیه ای و انواع شیرخشک های ضد آلرژی این مشکل را برطرف کرد. تانما در این مطلب علاوه بر علل حساسیت نوزاد به شیر خشک، روش های درمان حساسیت نوزاد به شیر خشک و انواع شیر خشک را مطرح می کند؛

حساسیت نوزاد به شیر خشک

شایع ترین آلرژی یا حساسیت غذایی در میان کودکان آلرژی به پروتئین شیر گاو است که در بیشتر شیر خشک ها وجود دارد. حدود نیمی از کودکانی که به شیر گاو حساس هستند، به شیر خشک مبتنی بر سویا هم حساسیت دارند. آلرژی به پروتئین گاوی در ۲ تا ۳ درصد از نوزادان کمتر از ۱ سال مشاهده می شود. با بالا رفتن سن خطر ابتلا به این بیماری کمتر می شود. به طوری که کمتر از ۱ درصد از کودکان بالای ۶ سال به این نوع آلرژی مبتلا می شوند.

داشتن والدین یا خواهر و برادری که سابقه بیماری های آلرژیک، مانند آسم، اگزما یا حساسیت های فصلی داشته اند خطر ابتلا به حساسیت به پروتئین گاوی را افزایش می دهد. پزشکان بر این باورند که تغذیه با شیر مادر نوزاد را از ابتلا به این بیماری محافظت می کند.

علل حساسیت نوزاد به شیر خشک

بدن برخی شیرخواران به شیرخشک حساسیت نشان می دهد زیرا سیستم ایمنی اجزای شیرخشک را به عنوان بیگانه شناسایی کرده و به آن حمله می کند. این موضوع دلایل گوناگونی دارد که یکی از آنها ژنتیک است. اگر فردی در خانوده به شیر گاو حساسیت داشته باشد احتمال اینکه کودک نیز این آلرژی را به ارث ببرد 50 تا 80 درصد است.

احتمال ابتلا به آلرژی شیر گاو در کودکان شیر مادر خوار به نسبت کمتر از کودکانی است که با شیرخشک تغذیه می شوند. این موضوع نیز عمدتا به دلیل فرمول هایی است که شیرخشک از آن تهیه شده است. با تمام این تفاسیر علت اصلی حساسیت برخی شیرخواران به شیرخشک و شیر گاو مشخص نیست.

نشانه های حساسیت به شیر خشک

استفراغ های مکرر

استفراغ بیش از حد و غیر طبیعی که با خارج شدن مقدار زیادی بزاق دهان همراه است، ممکن است نشانه ای از بروز حساسیت و آلرژی به شیر خشک باشد.

تغییرات پوستی

حساسیت به شیر خشک می تواند به صورت بروز التهابات پوستی، کهیر، اگزما، خشکی و خارش پوست یا پوست پوست شدن آن نمایان شود. تورم هایی که در ناحیه صورت دیده می شود، ممکن است تنفس کودک را دشوار سازد.

قرمز و حساس شدن ناحیه مقعد

یکی دیگر از نشانه های بروز آلرژی به شیر خشک در نوزادان، قرمز شدن ناحیه مقعد است. در صورتی که متوجه شدید پوست ناحیه مقعد نوزاد به صورت دایره ای قرمز شده است، امکان وجود آلرژی نسبت به شیر وجود دارد.

مدفوع غیرعادی

بروز تغییرات عمده در کارکرد روده نوزادتان به صورتی که مدفوع به صورت خیلی سفت یا خیلی شل در آمده باشد؛ همچنین وجود خون در مدفوع می تواند یکی دیگر از علائمی باشد که نشان دهنده حساسیت کودکتان به شیر خشک مصرفی است.

کاهش وزن

با توجه به اینکه حساسیت نوزاد به شیر خشک با اسهال و استفراغ همراه است، ممکن است کودک دچار کاهش وزن شود .

بروز مشکل در هضم غذا

در صورتی که کودک با مصرف شیر خشک دچار بی قراری و ناآرامی می شود، به صورت مداوم گریه می کند و به خود می پیچد، ممکن است به شیر خشک مصرفی حساسیت داشته باشد. همچنین در مورادی حساسیت و آلرژی به شیر خشک ممکن است با بروز مشکل خواب در نوزاد همراه باشد.

عوارض ناشی از حساسیت به شیر خشک

شیرخواری که به شیر حساسیت دارد ممکن است دچار عوارض دیگری مانند تب یونجه شود. همچنین ممکن است به سایر مواد غذایی مانند تخم مرغ، بادام زمینی، سویا و ... هم حساسیت نشان دهد.

روش تشخیص حساسیت به شیر خشک در نوزاد

اگر فکر می کنید نوزاد شما آلرژی به شیر خشک دارد، مساله را با پزشک کودک در میان بگذارید. او از شما سؤالاتی می کند و با شما در مورد آنچه که اتفاق افتاده، صحبت می کند. پس از معاینه نوزاد، ممکن است درخواست آزمایش خون و مدفوع کند. هم چنین ممکن است، پزشک شما را به یک متخصص آلرژی (پزشک متخصص در درمان آلرژی ها) ارجاع دهد.

متخصص آلرژی ممکن است آزمایش پوستی روی نوزاد انجام دهد. در آزمایش پوستی، پزشک یا پرستار مقدار کمی پروتئین شیر را بر روی پوست قرار می دهد، سپس روی پوست به مقدار کمی خراشیده می شود. اگر نوزاد به پروتئین شیر حساسیت داشته باشد، پوست در آن ناحیه مانند جای نیش حشرات کمی متورم می شود.

پیشگیری از حساسیت به شیر خشک در نوزاد

اگر نوزاد از شیر مادر تغذیه می کند

اگر نوزاد به شیر مادر آلرژی داشته باشد، بایستی با متخصص آلرژی پیرامون تغییر در رژیم غذایی خود صحبت کنید.

اگر نوزاد از شیر خشک تغذیه می کند

اگر نوزاد به شیر خشک آلرژی داشته باشد، پزشک "شیر خشک کاملا هیدرولیز شده” یا "شیر خشک بر پایه آمینو اسید” برای نوزاد تجویز می کند. در این شیر خشک ها پروتئین ها به ذرات ریز شکسته می شوند، به گونه ای که احتمال ابتلا به واکنش های آلرژیک در نوزاد را کاهش می دهند. شیر خشک های "نیمه هیدرولیز شده” نیز در بازار موجوند، اما این شیر خشک ها ضد آلرژی نیستند و ممکن است منجر به واکنش های آلرژیک قابل توجهی شوند.

اگر در مورد حساسیت به شیر خشک در نوزادان نگران هستید، بهتر است با پزشک فرزندتان صحبت کنید و با مشورت هم را انتخاب کنید. سعی نکنید خودتان در منزل شیر خشک تهیه کنید! شیر خشکهای آماده توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) تایید شده و از طریق یک فرایند بسیار تخصصی تولید شده اند که نمی توان آن را در منزل مشابه سازی کرد. دیگر انواع شیر که برای کودکان بزرگتر استفاده می شود نیز برای نوزادان مناسب نیست.

اقدامات زمان بروز حساسیت به شیر خشک

در حال حاضر هیچ درمانی برای آن وجود ندارد و تنها راه این است که از مصرف مواد حساسیت زا پرهیز کنید و منبع های تغذیه ای جایگزین بیابید. بنابراین اگر کودک علائم واکنش آلرژیک حساسیت به شیر خشک را از خود نشان می دهد، از برنامه تغذیه ای که پزشک در اختیارتان قرار داده است، پیروی کنید. اگر کودک نشانه های شدیدتری را بروز داد (مانند تورم دهان و گلو، مشکل تنفسی یا علائم مربوط به دو قسمت مختلف بدن مانند التهابات پوستی همراه با استفراغ)، اقدامات زیر را انجام دهید:

به سرعت آمپول اپی نفرین را تزریق کنید. در هنگام بروز واکنش آلرژیک هر ثانیه ارزش دارد، وقت را تلف نکنید! سپس، با اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرید یا کودک را به نزدیک ترین اورژانس بیمارستانی برسانید. کودک بایستی در اسرع وقت تحت نظارت پزشکی قرار گیرد، زیرا ممکن است حمله دوم با شدت بیشتری اتفاق بیفتد.

انواع شیر خشک

پزشک نیز بر اساس شرایط کودک، انواع شیر خشک را توصیه می کند:

شیرخشک بدون لاکتوز

در این شیرخشک ها لاکتوز شیر گاو برای کودکانی که به لاکتوز حساسیت دارند حذف می شود. قیمت این شیرخشک ها ممکن است یک تا ۲ هزار تومان بیشتر از شیرخشک های معمولی باشد.

شیرخشک سویا

همان طور که از اسمش پیداست این شیرها بر پایه سویا تهیه می شوند و برای شیرخوارهایی که با پروتئین شیر گاو کنار نمی آیند استفاده می شوند. حتما از مصرف این شیرها بدون تجویز پزشک خودداری کنید. استفاده از این شیرها معمولا به صورت موقت است و مصرف دائمشان، به خاطر عوارض احتمالی توصیه نمی شود.

شیر خشک هیپوآلرژنیک

در این شیرخشک ها پروتئین های موجود در شیر گاو را هیدرولیز کرده و کار هضم را برای شیرخوار راحت می کنند. این شیرخشک ها برای شیرخوارانی با دستگاه گوارش خیلی حساس مناسب اند. با توجه به اینکه درصد قابل توجهی از نوزادانی که به پروتئین شیر گاو حساسیت دارند، با شیرهای پایه سویا هم به مشکل می خورند، استفاده از این نوع شیرخشک ها رایج تر است. این شیرخشک ها حدود ۵-۴ هزار تومان گران تر از نمونه های معمولی هستند.

شیرخشک آنتی رفلاکس

آنتی رفلاکس ها برای نوزادان مبتلا به بیماری های معده مناسب بوده و قیمتشان معمولا مقداری از شیرخشک های دیگر بالاتر است. ARها هم ۵-۴ هزار تومانی با شیرخشک های معمولی تفاوت قیمت دارند.