نشانه های کمبود مس در بدن چیست و چگونه می توان آن را تامین کرد ؟

کمبود مس را به راحتی می توان با غذاهای سرشار از این ماده معدنی جبران کرد و در اکثر موارد نیازی به دارودرمانی و دریافت مکمل نمی باشد زیرا فقر مس خیلی شایع نیست. تانما در این مطلب قصد دارد شما را با علل کمبود مس در بدن و مواد غذایی حاوی مس آشنا کند؛

مس در بدن چیست؟

مس یک ماده معدنی ضروری است که نقش های مختلفی در بدن انسان ایفا می کند. به عنوان مثال، این ماده مغذی به حفظ سوخت و ساز سالم، تقویت استخوان ها و حصول اطمینان از عملکرد درست سیستم عصبی کمک می کند. از دیگر فواید مس در بدن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تولید گلبول قرمز خون
• تنظیم ضربان قلب و فشارخون
• جذب آهن
• پیشگیری از التهاب پروستات
• فعال سازی سیستم ایمنی بدن

میزان کافی مس برای بدن

نیاز هر فرد به این ماده معدنی بر اساس شرایط بدنی اش مشخص می شود. اما به طور کلی میزان مس مورد نیاز در بدن برای آقایان به شرح زیر است:

• آقایان: 2 میلی گرم
• خانم ها: 5/1 میلی گرم

علت کمبود مس

• ابتلا به بیماری سلیاک و فیبروز سیستیک
• سابقه عمل جراحی بای پاس معده
• در صورت مصرف مکمل روی، بدن نمی تواند مس کافی جذب کند.
• بیماری «منکس» یا سندرم انتقال مس موجب فقر مس می شود.
• مصرف غذاهایی که از نظر مس فقیر هستند ، یکی از علل کمبود مس می باشد. اختلال در هضم ، اسهال یا مشکلات کبدی
• دریافت مکمل هایی که در جذب مس تداخل ایجاد می کنند (مانند آهن و روی ) ، موجب کمبود این ماده در بدن می شوند.

عوامل خطرزا

• افراد مسن
• ورزشکاران و افرادی که کارهای فیزیکی سخت انجام می دهند.
• گیاهخواران ، به ویژه آنهایی که لبنیات هم مصرف نمی کنند.
• زنان باردار و جنین آن ها
• نوزادان نارس و به ویژه نوزادان بسیار کم وزن
• نوزادانی که از فرمول هایی که با مس غنی نشده اند و یا از شیر گاو استفاده می کنند، بیشتر در معرض کمبود مس قرار می گیرند.

نشانه های کمبود مس

• خستگی و ضعف
• بیماری مکرر
• استخوان های ضعیف و شکننده
• مشکلات حافظه و یادگیری
• دشواری در راه رفتن
• حساسیت به سرما
• رنگ پریدگی پوست
• سفیدشدن زودرس مو
• از دست دادن بینایی

عوارض کمبود مس

کمتر از 20 درصد افراد از کمبود مس رنج می برند . شاخص های حساس برای وضعیت مس، آنزیم های حاوی مس در سلول های خونی است . کمبود مس با کم خونی ، نانوتروپنی و اختلالات اسکلتی ، به خصوص غیر معدنی شدن مشخص می گردد و در کودکان نوتروپنی و لوکوپنی از نشانه های اولیه کمبود مس است. همچنین کمبود مس در کودکان موجب کم خونی ، شکل غیر عادی در استخوان ، اختلال در رشد ، اضافه وزن ، کثرت عفونت ها و کمبود انرژی می شود .کمبود خفیف مس نیز موجب کاهش تحمل در مقابل عفونت ، مشکلات جنسی ، خستگی و اختلال در عملکرد مغز می گردد.

بیماری های ناشی از کمبود مس

• استئوپروز
• استئوآرتریت
• روماتوئید
• بیماری قلبی ـ عروقی
• ایجاد وضعیت های مزمن در استخوان ، بافت پیوندی قلب و رگ های خونی
• سرطان کولون

تشخیص کمبود مس

اگر نگران سطح مس بدن خود هستید، به پزشک مراجعه کنید. پزشک شما را معاینه می کند و ممکن است سطح مس خون تان را هم آزمایش کند.

پیشگیری از کمبود مس

برای پیشگیری از کمبود مس می توان از مواد غذایی حاوی مس استفاده کرد و در بیشتر مواقع به جز موارد نادر نیازی به مکمل مس نیست. بنابراین قبل از استفاده از مکمل مس حتما با پزشک مشورت کنید. در ضمن برای تأمین مس مورد بدنتان رعایت موارد زیر می توان کمک کننده و مؤثر باشد:

• مس در طبخ برخی غذاها، حتی تحت بهترین شرایط نیز هدر خواهد رفت. برای حفظ آن بایستی غذاها را در حداقل مقدار آب پخت و تا جایی که ممکن است زمان طبخ بایستی کوتاه گردد.
• همچنین یکی از بهترین راه ها برای اطمینان از کافی بودن مس در بدن استفاده از ظروف مسی برای پخت پز است.

منابع مس

تأمین مس با تغذیه

خوشبختانه کمبود مس در بدن به ندرت پیش می آید، زیرا غذاهای زیادی حاوی مس فراوان هستند. علاوه بر این، مصرف روزانه ۰٫۹ میلی گرم مس، نیاز بدن را برطرف می کند. این غذاها منابع فوق العادهٔ مس هستند:

• 28 گرم جگر پختهٔ گاو: ۴۵۸ درصد از مقدار موردنیاز روزانه
• 6 عدد صدف پخته: ۱۳۳ درصد از مقدار موردنیاز روزانه
• 145 خرچنگ پخته: ۱۴۱ درصد از مقدار موردنیاز روزانه
• 28 گرم جگر پختهٔ گوسفند: ۹۹ درصد از مقدار موردنیاز روزانه
• 85 گرم ماهی مرکب پخته: ۹۰ درصد از مقدار موردنیاز روزانه
• 100 گرم شکلات تلخ : ۸۸ درصد از مقدار موردنیاز روزانه
• 156 گرم جو خام: ۴۹ درصد از مقدار موردنیاز روزانه
• 28 گرم دانهٔ کنجد بوداده: ۳۵ درصد از مقدار موردنیاز روزانه
• 28 گرم آجیل خام: ۳۱ درصد از مقدار موردنیاز روزانه
• 28 گرم تخمه آفتابگردان (دانهٔ آفتاب گردان بوداده): ۲۶ درصد از مقدار موردنیاز روزانه
• 108 گرم قارچ پخته: ۱۶ درصد از مقدار موردنیاز روزانه
• 28 گرم بادام بوداده: ۱۴ درصد از مقدار موردنیاز روزانه

مصرف هفتگی برخی از این خوراکی ها، می تواند مس کافی را برای حفظ سلامت بدن در اختیارتان بگذارد. شایان ذکر است که می توانید مقداری مس هم از نوشیدن آب شیر دریافت کنید، زیرا مس معمولا در لوله هایی که آب را به خانه ها می رسانند، وجود دارد. البته مقدار مس موجود در آب شیر بسیار کم است و برای حفظ سطح مس بدن، باید خوراکی های سرشار از مس هم مصرف کنید.

تأمین مس با دارو

مکمل مس حاوی عنصر مس ( Cu) یکی از مینرالهای موردنیاز بدن است که نقش حیاتی در سلامت دارد. مس برای حفظ عملکرد سیستم عصبی، رشد استخوان و عضلات و ترشح هورمون ها ضروری است. البته بهترین شیوه مصرف، مصرف كافی غذاهای حاوی مس است.

میزان مصرف روزانه توصیه شده از سوی انجمن تحقیقات ملی آمریكا 5/1 تا 3 میلی گرم در روز جهت بزرگسالان است. در اطفال ۱۱-۲ سال 5/2-5/1 میلی گرم توصیه می شود.در اطفال زیر ۲ سال توصیه نمی شود. در صورت مصرف مكمل مس باید روی هم مصرف كنید. باید ۱۵-۸ میلی گرم روی به ازای هر ۱ میلی گرم مس مصرف كنید.