راهکارهای طلایی برای سلامت قلب | حتما بخوانید

سلامت قلب را باید جدی گرفت زیرا این عضو مهم، حیاتی ترین عملکرد را در بدن انسان انجام می دهد. بنابراین لازم است برای سلامت قلب خود سبک زندگی سالمی داشته باشید و در صورت بروز مشکلات قلبی حتما تحت نظر پزشک دستورات بهداشتی و مراقبتی لازم را دنبال کنید. تانما در این مطلب قصد دارد ضمن بیان بیماری های قلب و عروق، شما را با روش های مراقبت از قلب آشنا کند؛

انواع بیماری های قلب و عروق

• بیماری عروق کرونر
• آریتمی (Arrhythmia)
• کاردیومیوپاتی (Cardiomyopathy)
• نارسایی قلبی (Heart Failure)
• نقص مادرزادی قلب (Congenital Heart Defect)
• نارسایی میترال (Mitral regurgitation)
• آنژین (Angina)

تست های سلامت قلب

1)خودارزیابی اختلال خونرسانی به پاها

ممکن است هنگام راه رفتن از درد در پاها رنج می برید اما نمی دانید این وضعیت ناشی از اختلال خونرسانی است یا بیماری های مربوط به عضلات و استخوان ها. برای تشخیص اختلال خونرسانی به پاها، دراز بکشید و پاها را به مدت ۳۰ ثانیه بالا نگه دارید. اگر رنگ پا سفید یا رنگ پریده شد، می تواند نشان دهنده اختلال در خونرسانی پاها باشد.

اگر اختلال خونرسانی، پیشرفته و شدید باشد باید به رنگ پاها در حالت معمولی نیز توجه کرد. گاهی خونرسانی در یک پا مشکل دارد که مقایسه رنگ و وضعیت پاها در تشخیص اختلال خونرسانی کمک کننده است. اختلال خونرسانی در یک پا می تواند با ریزش موها، براق شدن پوست، رنگ پریدگی و احساس سرمای بیشتر در مقایسه با پای دیگر ظاهر شود. اگر امکان اندازه گیری نبض وجود داشته باشد، نبض اندام مبتلا نیز ضعیف تر است. به طور کلی اندام مبتلا به اختلال خونرسانی نسبت به سرما حساس تر است.

برای تشخیص ورم پاها، با انگشت اشاره روی پاها در حالتی که دراز کرده اید، فشار مختصری وارد کنید. با فشار آوردن روی عضو، گودی ایجاد می شود که اگر خفیف باشد، مشکلی ندارد اما اگر از حالت طبیعی بیشتر باشد و دیر به وضعیت اول برگردد، غیرطبیعی است و می تواند نشان دهنده نارسایی قلب باشد.

2)خودارزیابی اختلال خونرسانی به دست ها

در مورد دست ها نیز امکان این خودارزیابی وجود دارد. نبض را اندازه گیری کنید و اگر نبض یک دست ضعیف تر باشد، می تواند نشان دهنده اختلال خونرسانی به این عضو باشد. اقدام دیگر اینکه ریشه ناخن را فشار دهید. قاعدتا زمانی که ریشه ناخن را فشار دهید، رنگ پریده می شود اما انتظار می رود با برداشتن فشار، پس از ۲ ثانیه رنگ ناخن به حالت اول برگردد.

اگر زمان بازگشت رنگ طبیعی ناخن بیشتر از ۲ ثانیه باشد، احتمالا خونرسانی به انگشت دچار اشکال است. البته اینکه تغییر رنگ در هر انگشت با اختلال خونرسانی در یک عضو خاص مانند کبد و... مرتبط است، باور اشتباهی است که گاهی در برخی مطالب فضا مجازی دیده می شود.

قراردادن دست ها در معرض سرما نیز به تشخیص اختلال خونرسانی کمک می کند. مسلما اگر دست شما خونرسانی درست و مطلوب داشته باشد، رنگ پوست تحت تاثیر سرما مختصری تغییر می کند اما بلافاصله به حالت عادی برمی گردد. این رنگ پریدگی خیلی بارز نیست و انتظار نمی رود تغییر رنگ جدی پیدا کند.

اگر دست خود را در آب سرد فرو بردید و دچار سفیدی غیرعادی یا کبودی انگشتان شدید، این حالت غیرطبیعی بوده و بیانگر اختلال در خونرسانی است. اشکال خونرسانی ممکن است ناشی از تنگی رگ باشد یا رگ تحت تاثیر سرما مستعد گرفتگی است.

یکی دیگر از روش های تشخیص سلامت و زمینه بیماری های قلبی، بررسی ناخن هاست. ناخن انگشتان اشاره را کاملا به هم نزدیک کنید. در این حالت نباید بین دو ناخن فاصله ای باشد. اگر ناخن حالت قاشقی پیدا کرده وهنگام قرارگرفتن کنار هم فاصله ای دیده می شود، علامت دیگری از ابتلا به بیماری های قلبی است.

3)خودارزیابی ضربان قلب

برای اینکه از سلامت ضربان طبیعی قلب مطمئن شوید، می توانید نبض را بشمارید. ضربان طبیعی قلب در یک دقیقه بین ۶۰ تا ۱۰۰ است. اگر تعداد ضربان قلب کمتر از ۶۰ یا بیشتر از ۱۰۰ باشد، غیرطبیعی بوده و نیاز به بررسی توسط پزشک دارد.

البته در مورد ارزیابی ضربان، باید بررسی کرد که فواصل نبض منظم است یا نه. نامنظم بودن ضربان قلب نشان دهنده آریتمی قلبی است و بهتر است توسط پزشک معاینه شوید. غیرقرینه بودن نبض دو اندام مثل دست ها نیز طبیعی نیست و می تواند هشدار بیماری باشد.

4)خودارزیابی تاثیر دیگر اندام ها بر سلامت قلب

مشکلات تیروئید با تپش قلب همراه است. برای تشخیص این مشکل، دست ها را جلوی بدن و با فاصله از هم نگه دارید. لرزش انگشتان را کنترل کنید. اگر انگشتان لرزش دارند می تواند نشان دهنده پرکاری تیروئید باشد و تپش قلب شما به خاطر این ناراحتی است.

البته کم کاری تیروئید نیز بر سلامت قلب تاثیر دارد. ابتلا به کم کاری تیروئید ممکن است با ریزش مو در قسمت خارجی ابرو، خشکی و زبری پوست، خواب آلودگی و ورم صورت همراه باشد. کم کاری تیروئید می تواند باعث افزایش فشارخون، کاهش ضربان و به طور کلی آسیب به سلامت سیستم قلبی-عروقی باشد.

5)خودارزیابی در مورد «تنگی نفس» و سلامت قلب

اگر دچار کبودی توام ناخن ها، لب ها و زبان هستید، ممکن است نشان دهنده پایین بودن سطح اکسیژن خون به علت مشکلات قلبی باشد که باید توسط پزشک بررسی شود. تنگی نفس یکی از شکایت های رایج در مراجعه به متخصصان قلب و عروق است. اگر فرد با کمترین فعالیت دچار تنگی نفس شود، بهتر است نسبت به بیماری قلبی-عروقی مشکوک شد. البته این علامت الزاما به دلیل ناراحتی قلبی نیست و علل مختلفی در بروز تنگی نفس نقش دارد.

نکات مهم مراقبت از قلب

بایدهای مراقبت از قلب

• روزی 30دقیقه ورزش كنید.
• هر دو ساعت یك لیوان آب بنوشید.
• اگر می توانید روزی 20دقیقه دوچرخه سواری كنید.
• طبق نظر پزشك، هر روز ویتامین ب كمپلكس مصرف كنید.
• صدای خود را در شب حین خواب ضبط كنید یا از اطرافیانتان بخواهید تا توجه كنند كه آیا در خواب خر و پف می كنید یا نه. اگر جواب مثبت بود با پزشك مشورت كنید چرا كه این امر می تواند در تنفس و فشارخون شما اختلال به وجود آورد و در نهایت سلامت قلبتان را در معرض خطر قرار دهد
• حداقل روزی دو فنجان چای نوش جان كنید.
• هر هفته مقدار كمی كاكائوی تلخ بخورید.
• شب ها حداقل هفت ساعت بخوابید. كم خوابی می تواند یكی از دلایل حمله قلبی باشد.
• دست كم هفته ای یك بار ماهی مصرف كنید.
• از خوردن صبحانه كامل و سرشار از فیبر غافل نشوید.
• مواد غذایی دارای امگا 3 را در برنامه غذایی بگنجانید.
• طبق نظر پزشك هر روز یك آسپیرین بچه بخورید.
• در روزهای تعطیل فقط استراحت كنید. تلفن همراه و رایانه را كنار بگذارید.
• از استرس پرهیز كنید.
• به مصرف مولتی ویتامین نیز اهمیت دهید اما پیش از آن نظر پزشك را بخواهید.
• وقت كافی به گردش و هم صحبتی با آنهایی كه دوستشان دارید اختصاص دهید.

نبایدهای مراقبت از قلب

• نباید زیاد بنشینید و کم تحرک باشید.
• نباید نسبت به بیماری های روحی خود مانند افسردگی بی تفاوت باشید.
• از مصرف کربوهیدرات ساده و شکر اضافه شده خودداری کنید.
• نباید در مصرف نمک زیاده روی کنید.
• از خوردن غذاهای سنگین و گوشت های پر چرب دوری کنید.
• سیگار نکشید.
• الکل نخورید.
• در معرض هوای آلوده قرار نگیرید.
• مراقب باشید سرما نخورید.
• ارتباط خود را با سایر افراد قطع نکنید.

چند شیوه صحیح مراقبت از قلب

الف) مراقبت از قلب با اصلاح سبک زندگی

مراقبت از قلب های سالم نیاز به بازنگری و اصلاح سبک زندگی دارد که از جمله آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ورزش کردن
• تعادل در وزن
• پایین آوردن سطح کلسترول و فشار خون و تری گلیسیرید
• ترک سیگار و الکل
• کنترل دیابت
• کاهش استرس
• نوشیدن مایعات فراوان
• رژیم غذایی مناسب
• خواب کافی
• مصرف مکمل های طبیعی

ب) مراقبت از قلب با تغذیه سالم

• خوردن میوه و سبزیجات (حداقل دو وعده میوه و پنج وعده سبزیجات در هر روز.)
• به اندازه خوردن
• مصرف غذاهای کمتر فرآوری شده مانند انواع کنسروها
• خوردن وعده های غذایی منظم و خوردن یک صبحانه سالم (به عنوان مثال نان و پنیر گردو )
• محدود کردن مصرف الکل.
• محدود کردن مصرف مواد غذایی از که برای بدن ضروری و مغذی نیستند این مواد حاوی مقادیر زیادی چربی، شکر و نمک هستند مانند شکلات، بیسکویت، کیک، شیرینی، نوشابه های گازدار، چیپس، کیکها.
• محدود کردن غذاهای حاوی کلسترول و چربی اشباع مانند گوشت، کره، روغن های جامد ( روغن نباتی و حیوانی جامد )، پنیر محصولات لبنی با چربی طیبعی، گوشت امعا و احشاء حیوانات (دل جگر کله و پاچه ) مرغ .
• مصرف بیشتر غذاهای سرشار از فیبر و حاوی کلسترول کم مانند انواع سبزیجات میوه جات غلات سبوس دار و انواع غلات مانند نخود لوبیا محصولات لبنی کم چرب و یا بدون چربی گوشت قرمز بدون چربی مرغ بدون پوست ماهی چرب و انواع آجیل در مقادیر کم.

ج) مراقبت از قلب با ورزش

دوچرخه سواری کنید

دوچرخه سواری باعث افزایش سرعت گردش خون در رگ ها و اکسیژن رسانی بهتر از ریه ها به قلب می شود. اگر به اندازه متعادل و در زمین های هموار دوچرخه سواری کنید و سعی کنید هر ۵ تا ۱۰ دقیقه یکبار استراحت کوتاه مدت داشته باشید کمک بسیار زیادی به بهتر شدن عملکرد قلبتان می کنید.

شنا کنید

هفته ای یکبار شنا کردن در آب ولرم و پیاده روی در عرض استخر علاوه بر اینکه اثرات مفید بر قلب و گردش خون باعث ایجاد آرامش روحی و فیزیکی می شود. لطفا از انجام هرگونه حرکات حرفه ای مثل شیرجه زدن بیرهیزید.

پیاده روی را منظم انجام دهید

به شما قویا توصیه می شود که روزانه مسافت مشخصی را پیاده روی کنید. پیاده روی زمانی ورزش به حساب می آید که عضلات بدن شما گرم شود و تعداد ضربان قلب و نفس کمی بالاتر از حالت استراحت باشد. در مسافت طولانی و با فشار زیاد پیاده روی کردن به شما توصیه نمی شود. هر چند دقیه سرعت خود را در پباده روی کمتر کنید و استراحت مختصری داشته باشید.

آهسته و پیوسته دویدن بسیار مفید است

اگر شما روزانه نیم ساعت آهسته بدوید طوری که ضربان قلب شما بیشتر شود، بهترین راه برای چربی سوزی را انتخاب کرده اید. دویدن چه در هوای آزاد باشد چه روی تردمیل ، در هر حال مفید است فلذا یکی از بهترین تمرین های ورزشی است که شما می توانید کالری مصرف کنید و علاوه بر کاهش وزن و کنترل عوامل بیماری زا پاها و قلب خود را قوی می کنید.

ورزش های هوازی (آیروبیک) انجام دهید

بدن شما در حین انجام دادن تمرین های ورزشی هوازی, انرژی مورد نیازش را از اکسیژن کسب می کند. شما اگر با برنامه منظم و مداوم, تمرین های آیروبیک را در منزل یا باشگاه انجام دهید, کمک شایان توجهی در افزایش استقامت قلب و عروقی خواهید کرد فلذا بطور موثری می توانید از بیماری های قلبی پیشگیری کنید.

د) مراقبت از قلب با مدیتیشن

آخرین تحقیقاتی که در زمینه پیشگیری از بیماری های قلبی و عروقی انجام شده است، تأیید می کند افرادی که مدیتیشن می کنند به طور قابل توجهی در طی پنج سال کمتر دچار حمله یا سکته قلبی می شوند یا مرگ و میر ناشی از آن دارند. برای انجام مدیتیشن به روش زیر عمل کنید:

• آرام بنشینید و چشمان خود را ببندید. سعی کنید به آرامی نفس بکشید و دم و بازدم کنید.
• تمام عضلات خود را شل کنید، از پاها و ران ها شروع کنید. شانه های خود را بالا بیاورید، گردن خود را به چپ و راست بچرخانید.
• در هر تنفس کلمه “صلح” را بگویید.
• وقتی افکاری به ذهنتان خطور می کند، تصمیم بگیرید بعداً به آنها فکر کنید و کلمه “صلح” را تکرار کنید.
• حداقل ۱۰ دقیقه این ورزش را ادامه دهید. این کار را روزانه تکرار کنید.

ه) توصیه های طب سنتی برای مراقبت از قلب

• از راه های پیشگیری در بروز بیماری های قلبی عدم استنشاق بوهای ناخوشایند و در مقابل بوییدن گیاهان و میوه های خوش بو مثل گل سرخ، شکوفه سیب، بیدمشک، ریحان و گلاب است.
• مصرف گلاب، عرق بیدمشک، رب انار، رب سیب، آب سیب، مربای سیب، مربای "به" مقوی قلب هستند.
• در رژیم غذایی بیماران قلبی کمی زعفران اضافه شود چرا که زعفران غذا را به قلب می‎رساند و این افراد روزی ۳تا ۴ استکان آب کرفس مصرف کنند.
• برای سلامت قلب بادرنجبویه، اسطوخودوس، افسنتین و افتیمون از هرکدام ۲ گرم با لیمو عمانی در قوری دم کرده و مصرف کنید.
• مصرف سیاه دانه و عسل مقطع اخلاط غلیظ است؛ البته باید توجه کرد که داروهای شیمیایی را با داروهای گیاهی اختلال دارد و باید داروهای گیاهی با کمی فاصله مصرف کنند.
• شربت جلاب برای بیماران قلبی مفید است به نحوی که یک کیلو شکر را با ۳کیلو گلاب روی حرارت ملایم گذاشته تا به قوام برسد و با یک گرم زغفران مخلوط شود و موقع مصرف با آب رقیق کرده و بنوشید.

راهکارهای مراقبت از قلب های آسیب دیده

• ترك سیگار و اجتناب از در معرض دود سیگار بودن
• داشتن فعالیت جسمی و ورزش منظم
• مصرف روزانه ومنظم داروها
• کاهش سطح کلسترول خون
• کنترل فشار خون
• کنترل قند خون
• رعایت رژیم غذایی
• کنترل وزن
• کنترل استرس
• الکل مصرف نکنید.

رژیم غذایی صحیح

• یک رژیم غذایی صحیح ) کم نمک – کم کلسترول( به کاهش وزن ، کاهش فشار خون ، کاهش کلسترول خون کمک میکند .
• توصیه میشودکه بیمار ازغذاهای سبک دروعده های زیاد و با حجم کم استفاده کند و از پرخوری پرهیزکند.
• به جای سرخ کردن غذاها از روش آب پز، بخارپز و کباب کردن استفاده کند. مصرف زرده تخم مرغ رابه 2 بار در هفته کاهش دهد.
• به بیمار توصیه کنید جهت جلوگیری ازیبوست میوه وسبزیجات تازه استفاده نماید.
• اجتناب از مصرف غذاهایی مثل دل، قلوه، جگر، سوسیس، کالباس، خاویار، برخی فراوردهای گیاهی مثل نارگیل، چربی حیوانی،کره، مارگارین و....

کار و فعالیت

اغلب کسانی که دچار حمله قلبی میشوند یک تا سه ماه بعد از حمله میتوانند به سر کارخود برگردند.البته مدت زمانی که بیمار نیاز به استراحت دارد بستگی به وضعیت قلب و میزان استرس کار اودارد.اگرشغل بیمار بسیار سخت است بهتراست اوراتشویق کنید برای مدتی شغلش راتغییر دهد.

مسائل جنسی

حدودا 4 تا 5 هفته بعد از یک حمله قلبی بیمار میتواند دوباره مسائل جنسی داشته باشد.توصیه میشود بیمار بعد از صرف غذای سنگین یامصرف الکل ،فعالیت جنسی نداشتهباشد، درضمن به بیمار گوشزد کنید قبل و بعد ازعمل جنسی از دوش آب گرم و سرداجتناب کند.