چرا باید به نوزاد قطره آهن بدهیم | معرفی برندها + نکات مهم استفاده

قطره آهن یکی از مکمل های ضروری برای کودکان زیر دوسال است و والدین نباید در دادن آن به کودک سهل انگاری کنند. زیرا کمبود آهن در کودکان می تواند عوارض ناگواری داشته باشد که از جمله ی آن کم خونی در کودکان براثر فقر آهن است. تانما در این مطلب علاوه بر بیان مقدار لازم قطره آهن برای کودکان و فواید آن، در خصوص برندهای قطره آهن نیز نکاتی را مطرح می کند؛

اهمیت قطره آهن

همه کودکان از سنین 3 تا 4 ماهگی از لحاظ فیزیولوژیک دچار کم خونی می شوند و برای همین توصیه می شود که از 6 ماهگی به بعد، به کودک قطره آهن داده شود. این قطره به تولید گلبول سفید و هموگلوبین خون کمک می کند و ازاین طریق باعث رشد بهتر استخوان ها و مفاصل بدن می شود. به طور معمول از سنین 6 ماهگی به بعد برای کودک، قطره فروسولفات تجویز می شود. قطره نباید با شیر یا چای مصرف شود. از یک سالگی به بعد می توان همراه با آن، آب پرتغال و آب لیمو شیرین هم به کودک داد تا قطره به صورت بهتری جذب شود.

انواع قطره آهن

قطره سیدرال

این قطره یک مکمل حاوی آهن است که برای جبران کمبود آهن بدن مورد استفاده قرار می گیرد. این قطره ساخت کشور ایتالیا می باشد و به رشد ذهنی و شناختی کودک کمک می کند. میزان مصرف این قطره باید توسط پزشک تجویز شود. مزایای قطره سیدرال این است که طعم خوبی دارد و باعث سیاه شدن دندان ها نمی شود.

برای این که قطره بهتر جذب شود، می توانید آن را بین دو وعده شیردهی به کودک خود بدهید. نحوه مصرف قطره سیدرال به این صورت است که می توانید آن را مستقیما در دهان کودک بچکانید و یا آن را با آب مخلوط کرده و به کودک بدهید.

قطره آیروویت

این قطره علاوه بر درمان کم خونی در کودکان، برای زنان باردار نیز مورد استفاده قرار می گیرد. علاوه بر آهن، این قطره شامل اسید فولیک و ویتامین b12 هم می شود. ممکن است که این قطره با داروهایی دیگری همچون آسپرین تداخل ایجاد کند. به همین دلیل بهتر است که پزشک را در جریان داروهای مصرفی قرار دهید. میزان مصرف این قطره با توجه به شرایط جسمی افراد، فرق می کند و باید توسط پزشک تجویز شود.

این قطره می تواند باعث سیاه شدن دندان ها بشود. برای جلوگیری از این عارضه می توانید آن را با آب مخلوط کرده و یا در انتهای حلق بچکانید. از عوارض نادر قطره آیروویت می توان به کاهش وزن، ورم، اسهال، خارش پوست، بی اشتهایی و واکنش های آلرژیک اشاره کرد.

قطره فروگلوبین

این قطره یک مکمل ایرانی است که به تامین آهن بدن کمک می کند. قطره فروگلوبین علاوه بر آهن حاوی ویتامین c نیز می باشد و این ویتامین به جذب بهتر آهن کمک زیادی می کند.

این قطره طعم خوبی دارد و به همین دلیل یکی از محبوب ترین قطره های آهن می باشد. میزان این قطره باید توسط پزشک تعیین شود و در صورتی که طبق دستور پزشک مصرف شود، عارضه خاصی به همراه ندارد.

مزایای مصرف قطره آهن

وظیفه اصلی گلبول های قرمز خون، انتقال اکسیژن به بافت های بدن است زیرا سلول ها برای زنده ماندن و انجام فعالیت طبیعی خود نیاز به اکسیژن دارند. آهن در ساختمان برخی از آنزیم های مهم نقش دارد ولی بیشترین آهن بدن در هموگلوبین موجود در داخل گلبول های قرمز ذخیره می شود که وظیفه آن حمل اکسیژن جذب شده از ریه به بافت هاست.

بنابراین اولین عارضه کمبود آهن، کم خونی و به دنبال آن، انتقال ناکافی اکسیژن به بافت های بدن و عوارض ناشی از آن مانند تنفس سریع برای جبران کمبود اکسیژن، رنگ پریدگی، خستگی مفرط، کاهش ضریب فراگیری و ضریب هوشی، سردرد، ضعف سیستم ایمنی، اختلال های رشدی و… خواهد بود.

قطره آهن و پیشگیری از کم خونی در نوزادان

سازمان یونیسف و سازمان جهانی بهداشت هم برای پیشگیری از کمبود آهن در نوزادان و کنترل کم خونی فقرآهن، مصرف قطره آهن در شیرخواران را توصیه می کند. یکی از علل مهم خودداری مادران از دادن قطره آهن به کودکان، سیاه شدن و پوسیدگی دندان ها، استفراغ در کودکان و یبوست است. درحالی که قطره آهن تنها موجب تیره شدن دندان کودک می شود نه پوسیدگی آنها. در حقیقت جنس دندان ها در پوسیدگی آن موثر است و در صورتمشاهده پوسیدگی باید به دندانپزشک مراجعه کرد.

عوارض مصرف قطره آهن

• دل درد
• حالت تهوع
• اسهال
• یبوست
• سیاه شدن رنگ مدفوع

شروع دادن قطره آهن به نوزاد

1-نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند

شیر مادر دارای مقادیر اندکی آهن است. به همین دلیل نوزادانی که منحصرا از شیر مادر تغذیه می کنند، پس از چهار ماهگی در معرض خطر کمبود آهن قرار دارند. پزشکان توصیه می کنند این نوزادان به میزان ۱ میلی گرم بر کیلوگرم در روز از مکمل آهن مایع استفاده کنند. این روند تا سن شش ماهگی نوزاد و شروع غذای کمکی ادامه دارد.پس از شش ماهگی با توجه به میزان مصرف مواد غذایی غنی شده از آهن، پزشک میزان مورد نیاز مکمل آهن را تجویز می کند.

2-نوزادانی که علاوه بر شیر مادر از شیر خشک نیز تغذیه می کنند

اگر عمده تغذیه نوزاد در روز از شیر مادر است و تنها گاهی اوقات از شیر خشک غنی شده از آهن تغذیه می کند، طبق دستورالعمل داده شده برای نوزادانی که تنها از شیر مادر تغذیه می کنند رفتار کنید.

3-نوزادانی که تنها از شیرخشک تغذیه می کنند

برای این نوزادان، توصیه می شود از زمان تولد تا یکسالگی از شیرخشک غنی شده با آهن (دارای ۴ تا ۱۲ میلی گرم آهن) استفاده کنید.

4-نوزادان نارس

این نوزادان دارای ذخیره آهن کمتری نسبت به دیگران هستند؛ بنابراین نیاز به دریافت آهن بیشتری دارند. پزشک با توجه به شرایط جسمی نوزاد، میزان آهن مورد نیاز او را تعیین می کند.

بهترین زمان مصرف قطره آهن

بهترین زمان برای دادن قطره ی آهن در فواصل میان شیردهی ها است. زیرا کلسیم شیر مانع جذب آهن میشود. پس بهتر است بلافاصله قبل یا بعد شیر خوردن آهن را به کودک ندهیم. اما ویتامین ث جذب آهن را افزایش می دهد پس دادن مرکبات مجاز در این رده ی سنی راهکار خوبی است. به عقیده بسیاری از متخصصان قطره آهن را با معده خالی باید به کودک داد. اینکار ممکن است باعث معده درد کودک شود پس بهتر است قطره آهن کودک را در بین دو وعده غذایی قرار دهیم.

روش دادن قطره آهن

نحوه مصرف قطره آهن بسیار مهم است زیرا امکان دارد کودکان پس از مصرف قطره آهن دچار استفراغ شوند. در این صورت می توان با یک راه حل ساده این مشکل را رفع کرد؛ مثلا تغییر قطره آهن با نوع خارجی و یا مشابه، ولی طعم دار. ریختن قطره آهن در آب میوه طبیعی نیز روش دیگر است، مقداری از شربت را در یک قاشق ریخته و قطره آهن را به آن اضافه کنید. آب پرتقال طبیعی و آب لیموشیرین میزان جذب آهن را افزایش می دهد.

جلوگیری از سیاه شدن دندان ها

یکی از مشکلات جانبی مصرف مکمل های آهن ایجاد لک سیاه روی دندان های نوزادان و کودکان است. متخصصان توصیه می کنند که پس از مصرف مکمل آهن دندان های کودک را با دستمال تمیز مرطوب پاک کنید تا لک دائمی روی دندان ها ایجاد نشود.

از سوی دیگر برخی شرکت های دارویی نیز مکمل هایی به بازار عرضه کرده اند که ادعا می کنند باعث سیاه شدن دندان های کودکان نمی شوند. مکمل های آهن سیدرال (Sideral) و فرامکس (FeraMAX) از این دسته اند.

نکات استفاده از قطره آهن

• برای جلوگیری از تغییر رنگ دندانها، قطره آهن را با قاشق چایخوری یا قطره چکان در عقب دهان کودک بریزید، سپس کمی آب به او بخورانید و بلافاصله دندان های او را با دستمال یا مسواک، پاک کنید.
• برای جذب بهتر، قطره آهن را بین دو وعده شیردهی به کودک خود بدهید.
• تا دو ساعت پس از زمان مصرف قطره آهن نباید به کودک شربت آنتی اسید، شیر یا نوشیدنی های کافئین دار دهید. زیرا این مایعات جذب آهن را متوقف می کنند.
• ممکن است مصرف قطره آهن، باعث سوزش سر دل، حالت تهوع، اسهال، یبوست و دل درد شود؛ بنابراین باید کودک مایعات زیادی را بنوشد و میوه ها و سبزیجات کافی برای تغذیه او باید استفاده نمود.
• برای جلوگیری از کم خونی و تقویت ذخیره آهن در بدن کودک باید چندین ماه متوالی به مدت ۳ تا ۶ ماه مکمل آهن مصرف کند.
• برای پیشگیری از دل درد در برخی از کودکان، قطره آهن را همراه با غذا به آن ها بدهید.

مصرف قطره آهن با آبمیوه

می توانید قطره آهن را داخل یک قاشق آب میوه(آب پرتقال، آب نارنج، آبلیمو، آب سیب، و…..) حل کنید و آن را به کودک بدهید. این کار سه مزیت دارد :

• کودک طعم تلخ آهن را کمتر احساس می کند
• ویتامین C موجود در آب میوه جذب آهن را در معده افزایش می دهد.
• تغییر رنگ دندان کودک کمتر می شود.