جشن رنگ ها

هولی

جشن هولی یا «جشن رنگ‌ها» نام مراسمی است که هرساله، در ماه مارس میلادی و هنگام شروع فصل بهار در کشورهندوستان برگزار می‌شود.  جشن هولی یا رنگ پاشی و آب بازی تعطیل رسمی در تمام هندوستان است. مردم در این زمان که مطابق تقویم هندی تعطیل رسمی است، پایان زمستان و آغاز بهار  طبیعت را جشن می‌گیرند. در این جشن بر اساس یک سنت قدیمی، اهالی هر منطقه با پاشیدن آب و رنگدانه‌های مخصوص به سوی یکدیگر و نیز اجرای موسیقی و رقص، به سرور و پای‌کوبی می‌پردازند. در این آیین شاد، همهٔ افراد اعم از زن و مرد و پیر و جوان شرکت می‌کنند و باور دارند که با فرارسیدن بهار، بار دیگر روشنایی بر تاریکی و خوبی بر بدی پیروز شده‌است. «جشن هولی» از اعیاد مهم مردم هند و نقطهٔ مقابل «جشن دیوالی» است که در آغاز فصل سرما برگزار می‌گردد.

زمان برگزاری
هولی در پایان زمستان جشن گرفته می‌شود در آخرین شبی که ماه کامل است در ماه قمری فلاگونا، (فلاگون یا پورنیما) که معمولاً مطابق بااسفند ماه ایرانی می‌باشد. در بسیاری از مناطق، هولی در حدود دو روز طول می‌کشد. یکی از بزرگترین آداب و رسوم هولی سست شدن ساختارهای تشریفاتی است، که به طور معمول شامل سن، جنس، وضعیت، و طبقه‌است. هولی شکاف گسترده بین طبقات اجتماعی را می‌بندد و هندوها را به هم نزدیک می‌کند. با هم، غنی و فقیر، زنان و مردان، از حضور یکدیگر در این روز شاد لذت می‌برند. علاوه بر این، هولی سختی‌های هنجارهای اجتماعی را کاهش می‌دهد. هیچ‌کس انتظار رفتار مودبانه ندارد… و در نتیجه، فضا پراز هیجان و شادی است.

هر سال، هزاران نفر از هندوها در جشنواره هولی شرکت می‌کنند. در انتظار روز بعد از ماه کامل در ماه فالگونا، یا اوایل ماه مارس، این مردان و زنان آماده هستند برای گسترش شادی. هولی اهداف بسیاری دارد. اول و مهمتر از همه، جشن آغاز فصل بهار است. همچنین دارای هدف‌های مذهبی ست، بزرگداشت برنامه‌های زیادی که در اسطوره شناسی هندو است.

پیشینه
در اصل، این جشنواره، جشنی برای برداشت محصول خوب و زمین بارور بود. علاوه بر جشن آمدن بهار، هولی حتی هدفی بزرگتر از این دارد. هندوان بر این اعتقادند با این فرصتی ست برای لذت بردن و بهره‌گیری از رنگ‌های فراوان در بهار و وداع با زمستان. علاوه بر این، هولی جشنی برای بسیاری از اسطوره‌های مذهبی ست. رانگاپانچامی چند روز بعد رخ می‌دهد در پانچامی (روز پنجم از ماه کامل)، به مناسبت پایان جشنهای مربوط به رنگ.

نحوهٔ برگزاری مراسم
روز اصلی هولی اینگونه جشن گرفته می‌شود که مردم پودرها و آبهای رنگی به هم پرتاب می‌کنند؛ و در شب هنگام، آتش به پا می‌کنند که به (سوزاندن هولیکا), یا چحوتی هولی (هولی کوچک) معروف است. بعد از این، دعا خوانده می‌شود. بر پا کردن آتش یادآور فرار معجزه آسا پراهلاد جوان است وقتی دمونس هولیکا خواهر هیرانیاکاشیپو او را درون آتش انداخت. هولیکا سوزانده شد اما پراهلاد، جانباز سرسخت خدای ویشنو بدون هیچ جراحتی فرار کرد به خاطر از خود گذشتگی اش.

آیین جشن دو روز است. در روز اول آتشی بزرگ در غروب یا شب هنگام روشن می‌شود. قبل ازآن، آتش بزرگ دیگری برروی مکانی که از قبل آماده شده روشن می‌شود و تمثالی از هولیکا که از خیزران و بوریا ساخته شده در حرکت دسته‌جمعی منظم به همراه خوانندگان و نوازندگان محلی به وسیلهٔ برهمن‌ها با تشریفات به محل منتقل می‌شود. تمثال در وسط تل آتش گذارده می‌شود و دستیار برهمن، هفت بار آن را طواف می‌کند و قبل از این‌که آن را آتش بزنند، اشعاری را در ستایش هولی می‌خوانند. مفهوم آن اشعار جملات زیر است:

«روشن کردن آتش به عنوان نمادیاز نابودی تمام شرهایی که در انسان وجود دارد
دعا به درگاه خدا برای رفاه و بهبودی بشر»

سپس مردم به خانه‌هایشان برمی‌گردند. در روز دوم از صبح زود تا ظهر بر سر و روی دوستان و خویشان گرد رنگ می‌ریزند یا با آب‌فشان آب‌رنگی می‌پاشند. اما مسن‌ترها گرد قرمز را به آرامی روی صورت هم می‌ریزند. مردم البته از رنگین شدن لباس ‌هایشان ناراحت نمی‌شوند. در غروب همان روز، مردم شیرینی تعارف می‌کنند؛ دوستان سه‌بار همدیگر را در آغوش می‌گیرند و برای هم آرزوی خوشبختی می‌کنند و کودکان و نوجوانان برای ادای احترام بر پاهای بزرگ‌ترهایشان دست می‌کشند. در ایالت پنجاب، سیک‌ها مراسم هولاموهالا را یک روز بعد از مراسم هولی با شادمانی فراوان برگزار می‌کنند.

جغرافیای برگزاری
برگزاری مراسم جشن هولی در ایالات متحده امریکا 

در سالهای اخیر در کشورهایی که جمعیت بزرگی از هندوها وجود داردنیز این مراسم برگزار می‌شود. اما جغرافیای تاریخی آن در هندوستان، نپال و پاکستان و کشورهای مجاور که جمعیت هندو در آن به چشم می‌خورد جشن گرفته می‌شود. بزرگترین جشن برای هولی در منطقه‌ای به نام براج اتفاق می‌افتد که به کریشنا خدای هندو مرتبط است. ماتورا، ویرینداوان، نانداگوان و براسانا. این مکان‌ها در طول جشن مقصد گردشگران بسیاری ست.