آیا "ظروف چدنی" برای آشپزی مناسبند + 9 نکته طلایی خرید

ظروف چدنی که این روزها جای خودش را در آشپزخانه ها باز کرده است،به یکی از پرطرفدارترین ظروف های پخت و پز تبدیل شده است. جنس این ظروف همانطور که از اسمش پیداست از چدن می باشد و چدن نه تنها برای بدن ضرر ندارد بلکه مفید هم است.برای اطلاعات بیشتر در مورد ظروف چدن با تانما همراه باشید.

ظرف چدنی چیست

فلز چدن یک آلیاژ از آهن، کربن و سیسلسیم است و به شکل های مخلتف، برای کاربرد های مختلف ساخته می شود، به عنوان مثال چدن هایی که تولید می شوند در دسته بندی های چدن های ضد سایش، چدن های مقاوم به حرارت و چدن های مقاوم به خوردگی قرار می گیرند، چدن های استفاه شده در لوازم آشپزخانه تقریبا همه ی خواصی که گفتیم را دارند و در صورتی که از آنها درست نگهداری کنید می توانید یک عمر از آشپزی با آنها لذت ببرید. یعنی این ظروف مثل ظروف تفلون دارای یک روکش نیستند که به مرور زمان از بین برود و اثر ضد چسبندگی خود را از دست بدهد.

ویژگیهای ظروف چدن

چدن بسیار دیر حرارت را به خود می گیرد و به عبارت دیگر دیر تر از سایر ظروف مانند ظروف استیل و آلومنیوم داغ می شود و سنگین تر از بقیه ظرف هایی است که در آشپزخانه دارید. ولی یکی مزایای این ظروف این است که حرارت را بسیار خوب نگه می دارد و تا زمان زیادی داغ می ماند.

راهنمای خرید ظروف چدن

به دلیل اینکه ظروف چدنی دارای کنش و واکنش منفی با غذا نیستند، ظروف مطلوبی محسوب می شوند اما اگر استفاده از ظروف چدنی، موجب افزایش میزان یون های آهن در غذای مصرفی شود و با توجه به این نکته که کمبود آهن ، مساله ای بسیار شایع در دنیای امروزی است، استفاده از این ظروف می تواند مفیدتر هم باشد؛ اما باید توجه داشت که

• ظروف چدنی اصل، کمیاب و گران هستند.
• این ظروف سنگین هستند و استفاده از آنها آسان نیست.
• بسیاری از ظروفی که به نام ظروف چدنی عرضه می شوند، در حقیقت آلومینیوم فشرده هستند که با فرآیند ریخته گری تهیه می شوند؛ این فرآیند موجب افزایش مقاومت و نیز افزایش جرم حجمی و در نتیجه سنگین شدن این ظروف (به نسبت آلومینیوم و نه نسبت به چدن اصل) می شود؛ این ظروف به ندرت به صورت بدون پوشش یا بدون لعاب یافت می شوند و اغلب دارای پوشش تفلون هستند که البته اگر این ظروف لعاب استیل داشته باشند، مشکلی ایجاد نمی کند.
• یک راه برای تشخیص چدنی بودن ظرف این است که آهن ربا به آنها می چسبد و اگر با نیروی زیاد یا از ارتفاع بلند به زمین بیافتند، می شکنند (نه این که قُر یا له شوند.)
• در ظروف چدنی جدید، نوعی اندود سرامیک به کار می ­رود که براساس اطلاعات فعلی، این گونه ظروف نچسب ضمن داشتن امتیازات ظروف چدنی، مضرات ظروف تفلونی را نیز ندارند؛ گرانی قیمت این ظروف از جنبه ­ های منفی کاربرد آنهاست.
• گفته می شود برای کاهش تبادلات نامطلوب چدن های فاقد روکش با غذا، نخستین بار، سطح داخلی آنها با کمی روغن چرب شود و دو ساعت روی اجاق گاز یا فر قرار گیرند.
• قبل از استفاده از ظروف چدنی اصل و فاقد روکش باید چند دقیقه ای آنها را روی حرارت بگذارید تا گرم شوند؛ برای آنکه از گرم شدن کافی ظرف مطمئن شوید، می توانید قطره ای آب داخل آن بریزید و اگر به سرعت تبخیر شد، یعنی ظرف گرم شده است.
• بعد از اتمام پخت، ماده غذایی را از درون ظروف چدنی فاقد روکش خارج کنید تا چدن اکسید نشود؛ در ضمن بهتر است در ظروف چدنی فاقد روکش، مواد اسیدی مثل آبلیمو یا سس گوجه فرنگی ریخته نشود.
• برای شست وشوی چدن های دارای روکش تفلون از ابر استفاده کنید چرا که سیم ظرفشویی باعث خراشیدگی و آسیب آن می شود.

فواید ظروف چدن

• ظروف چدن فوق العاده مستحکم و با دوام هستند.
• تابه ها و قابلمه های چدنی همانطور که ظروف سنگین به حساب می آیند، فوق العاده مستحکم و با دوام نیز هستند.
• پخت غذا در تابه های چدن با روغن کمتری صورت می پذیرد
• پخت غذا در ظروف چدن کمی متفاوت است. در هنگام آشپزی داخل تابه های چدنی ابتدا باید ظرف تان را کاملا حرارت دهید، سپس روغن را اضافه کرده و با تکان دادن تابه آن را در سرتاسر ظرف پخش کنید.
• یک لایه کاملا نازک از روغن که سرتاسر سطح تابه را پوشانده باشد تنها چیزی است که برای پخت غذا در ظروف چدن نیاز خواهید داشت و به این ترتیب می توانید در مصرف روغن صرفه جویی کنید و خطرات احتمالی غذا های بیش از حد چرب را از بین ببرید.
• ظروف چدن از سوختن غذا ممانعت می کنند
• نگهداری و مراقبت از ظروف چدن نسبتا آسان است
• ظروف چدن از آزمایش های سخت فیزیکی سربلند خارج می شوند و برخورد سایر ظروف فلزی به خصوص چاقو های فلزی هیچ اثر منفی روی بدنه آن ها باقی نمی گذارد. علاوه بر آن هنگام آشپزی داخل ظروف چدن شما به راحتی می توانید از کفگیرها و ملاقه های فلزی استفاده کنید و هیچ گونه نگرانی بابت از بین رفتن روکش روغنی و درنتیجه سطح نچسب نداشته باشید.
• از سوی دیگر تابه ها و قابلمه های چدن می توانند در صورتی که هنوز داغ هستند زیر آب قرار گیرند و برخلاف سایر ظروف نچسب موجود در چنین شرایطی کیفیت خود را از دست نمی دهند. در هنگام شستن ظروف چدن نیز شما می توانید از مواد شوینده کمک بگیرید و فرایند شست و شوی تابه چدن یا قابلمه چدن را به راحتی پشت سر بگذارید. جالب است بدانید که مایع ظرفشویی باعث از بین رفتن لایه روغنی نچسب نمی شود.

معایب ظروف چدن

• قبل از استفاده برای آماده سازی قابلمه چدنی باید آنرا چند دقیقه گرم کنید و این موضوع می تواند وقت شما را بگیرد.
• اگر اصول مربوط به نگهداری ظرف های چدنی را رعایت نکنید ممکن است در آنها ترک و یا زنگ زدگی در آنها ایجاد شود. البته اگر دستورالعمل هایی که شرکت تولید کننده ظرف به شما داده است را رعایت کنید، لازم نیست نگران چیزی باشید.
• در صورتیکه در ظرف های چدنی قصد پختن غذاهایی که خاصیت اسیدی دارند را دارید، بهتر است که این کار را نکنید، چرا که آهن داخل غذا نفوظ می کند و رنگ و طعم غذا را تحت تاثیر قرار می دهد.
• وزن آنها نسبت به ظرف های استیل و آلومنیومی سنگین تر است.
• هر از چند گاهی نیاز به لعاب کاری دوباره دارند که ممکن است زمان شما را بگیرد.
• در صورتی که طولانی مدت در معرض رطوبت قرار بگیرد ممکن است زنگ بزند، ولی به راحتی می توانید این زنگ را پاک کنید و با لعاب کاری مجدد این مشکل را حل کنید.

بازسازی ظروف چدن

اگر ظرف های چدنی به طور صحیح بازسازی شوند قادرند به شکل ظرف های نچسب ایفای نقش کنند. همانگونه که آگاه هستید ظرف های چدنی پیش از کاربرد باید یک بار از مراحل تهیه و بازسازی رد شوند. بعد از عبور از مراحل ساخت اولیه یکی روکش روغنی بر روی سطح ظروف چدنی ایجاد می شود و سبب می شود تا ظرف هایی نسبتا نچسب به دست آید. هرچند ویژگی نچسب بودن تابه های چدنی ار دیگر ظرف های نچسب کم تر می باشد، ولی با توجه به اینکه دارای مواد خطرناک تفلون نیست سبب خواهد شد کاربرد ظرف های چدنی هوشمندانه باشد. از طرفی ظرف های معمول تفلون نچسب بعد از گذشت مدت زمانی ویژگی نچسبی شان را از دست خواهند داد و به ظروفی بلا استفاده مبدل خواهد شد، اما بازسازی و ایجاد روکش روغنی برای به وجود آمدن لایه ی نچسب سبب بیشتر شدن دوام و عمر ظرف های چدنی خواهد شد.

نکات پخت و پز با ظروف چدن

این مزیت از برجسته ترین خاصیتهای ظرف های چدنی محسوب می شود و سبب می شود تا شما انواع غذاها را با بیشترین گرمای ممکن بدون هیچگونه نگرانی تهیه کنید. این مزیت سبب شده تا ظروف چدنی، به ظروفی پرطرفدار برای آشپزان ماهر و فعال در عالی ترین رستوران ها مبدل شوند.

ظرف های چدنی جلوی سوختن غذا را خواهند گرفت

اگر جهت حرارت دادن ظروف چدنی مدت کافی نگذارید و سریعا بعد از ایجاد حرارت مواد اولیه را درون ظرف بریزید، ممکن است بخش هایی از مواد غذایی بسوزد. برای همین خیلی از مصرف کنندگان پیش از اینگه پخت و پز را شروع نمایند به طور کامل ظروف چدن را گرم می کنند تا کاملا حرارت ببینند. جریان سریع حرارت ظرف های چدنی در برابر ظرف های آلومینیوم و مس خیلی کم تر است و بعلاوه با توجه به این موضوع که امکان ایجاد بخشهای سرد در ظروف چدن مانند ظرف های استیل زیاد است، پیشنهاد می کنیم جهت داشتن یک پخت و پز ایده آل و یک غذای کاملا یک دست تهیه و پخته شده حداقل به مدت دو تا سه دقیقه پیش از پخت و پز ظرف چدن را حرارت دهید تا کاملا گرم شود. به این شکل همه ی بخش های چدن در مدت پخت و پز داغ می ماند و جلوی سوختن بعضی از بخش های غذا را می گیرد.

ظرف های چدنی از خام شدن غذا جلوگیری میکنند

در صورتی که ظرف چدن را مدتی روی حرارت بگذارید، گرمای آن بسیار زیاد خواهد شد و شما حتی بدون لمس ظرف، حرارت ظرف را حس می کنید. ولی اگر این مراحل را مجددا برای ظروف استیل ضد زنگ انجام دهید، فقط بخشی از استیل که روی حرارت است بسیار گرم خواهد شد و حتی گرمای ذره ای بالاتر از کف استیل بیشتر نخواهد شد، به گونه ای که خیلی ساده قادرید دست تان را در یک سانتی متری کف ظرف بگیرید.

این فرق در حرارت دادن زیاد ظرف های چدنی خلاصه می شود که از حرارت دادن ظروف استیل ضد زنگ ده برابر بیش تر خواهد بود.یعنی اگر غذا را درون ظروف استیلی بپزید فقط بخشی از غذا که در تماس با حرارت می باشند می پزد و ممکن است دیگر بخش ها خام باشند.

ولی ظروف چدن قادرند گرما را به چند سانتی متر بالاتر انتقال دهند و غذا به طور کاملا مغز پخت تهیه نمایند. پس اگر می خواهید غذاهایی مانند استیک و مرغ کاملا مغز پخت شوند ، ظروف چدنی گزینه ای عالی محسوب می شوند.

اگر زمان کافی برای گرم شدن را در اختیار تابه های چدنی قرار ندهید و بلافاصله پس از روشن کردن تحت مواد اولیه را داخل تابه بریزید، احتمال سوختن قسمت هایی از غذا افزایش می یابد.

به همین دلیل بسیاری از کاربران قبل از شروع آشپزی به خوبی تابه های چدنی را حرارت می دهند تا این ظروف کاملا گرم شوند. با توجه به اینکه رسانایی گرمایی ظروف چدن در مقایسه با ظروف آلومینیومی و مسی بسیار خفیف است، و همچنین با در نظر گرفتن این واقعیت که احتمال به وجود آمدن نقاط سرد در تابه های چدنی همچون ظروف استیل بالاست، توصیه می شود برای رسیدن به آشپزی بهتر و داشتن غذایی کاملا یک دست پخته شده حداقل دو تا سه دقیقه قبل از شروع آشپزی تابه چدنی را روی اجاق گاز قرار دهید تا واقعا داغ شود. در این صورت تمام نقاط ظرف در طول آشپزی گرم خواهد ماند و از سوختن برخی از قسمت های غذا جلوگیری خواهد شد.

مراقبت از ظروف چدن

یکی از نکات مهم در استفاده از این ظرف ها این است که برای برداشتن آنها حتما از دستگیره های ضخیم استفاده کنید، چون وسط آشپزی شما این ظرف ها به شدت داغ شده اند و ممکن است به دست شما آسیب برساند.
ظروف چدنی را می توانید داخل فر تا دمای 260 درجه سانتی گراد در معرض حرارت بگذارید، ولی باید به یاد داشته باشید که این ظرف ها را بعد از زمانی که در فر و یا روی گاز بوده اند داخل آب سرد و یا فریزر قرار ندهید. بهترین کار این است منتظر شوید تا ظرف به آرامی سرد شود، به این شکل ماندگاری ظرف شما بالا می رود.

همچنین وقتی ظرف شما داغ است نباید آن را بروی سطوح سرد بگذارید.از طرفی برای نگهداری این ظرف باید مراقب باشید، چرا که سطح سخت آن در بر خورد با ظروف چینی و بلور باعث ایجاد پریدگی در لبه های آنها می شود.
شستشو این ظرف ها باید بوسیله ی آب گرم و اسفنج و مایع ظرف شویی انجام شود، به همین سادگی! ولی به یاد داشته باشید که مایع سفید کننده در این ظرف ها کار درستی نیست. بعد از شستشو باید ظرف ها را به طور کامل خشک کرده و سپس در محل مورد نظرتان قرار دهید.سعی کنید با لعاب کاری سالانه دوام ظرف هایتان را بالا ببرید. همچنین در زمان استفاده از این ظرف در صورتی که هر چیزی به کف ظرف چسبید از هیچ روش خشونت آمیزی استفاده نکنید، سعی کنید اجازه دهید که آن قسمت برای مدتی با آب گرم خیس بخورد. در ضمن اگر قصد دارید ظرف و قابلمه چدنی را در ماشین ظرف شویی قرار دهید باید مراقب باشید در اثر وزن و سختی این ظرف ها آسیبی به بقیه ظروف وارد نکند.