"هفته چهل و سوم بارداری" | نشانه های جنین پست ترم

هفته چهل و سوم بارداری هفته ای ویژه است و درصد کمی از مادران در این هفته زایمان می کنند، زیرا تقریبا دو هفته از زایمان معمول گذشته و شرایط مادر و جنین بسیار اورژانسی و حساس است. تانما در این مطلب ضمن بیان شرایط مادر و جنین در هفته چهل و سوم بارداری، وضعیت تغذیه و چکاپ های مهم این هفته را نیز بیان می کند؛

مادر در هفته چهل و سوم بارداری

اگر تا این هفته زایمان نکرده اید، 2 هفته از زمان معمولی تعیین شده برای زایمان را پشت سر گذاشته اید اما همان گونه که قبلاً ذکر شد. به ندرت بارداری ها تا بعد از هفته 42 طول می کشند. در این هفته پزشک یا ماما دربارهٔ روش های القای مصنوعی زایمان تصمیم می گیرد. ازجمله این روش ها، می توان پاره کردن مصنوعی کیسه آب و استفاده از ژل پروستاگلاندین و تزریق اکسی توسین را نام برد.

البته هنوز مشخص نشده است که چرا دوران بارداری بعضی از خانم ها بیش از معمول طول می کشد و کدام زنان در خطر به دنیا آوردن نوزاد پُست ـ ترم قرار دارند. ولی دیده شده که احتمال به دنیا آمدن چنین نوزادی در مواردی که فرزند قبلی خانمی پُست ـ ترم بوده، بیشتر است.

همچنین معمولاً در حوالی هفته 42، القای زایمانی توصیه می شود (هفته 39؛ مادر). انجام این کار، قبل از هفتهٔ 41 می تواند به بروز مشکلاتی در زایمان منجر شود، زیرا دهانهٔ رحم برای اتساع آماده نیست و القای پیش از موعد می تواند خطر انجام سزارین را به دلیل عدم موفقیت القا به دنبال داشته باشد. به نظر نمی رسد پس از هفتهٔ 41، القای زایمان موجب تغییر نحوهٔ نهایی زایمان شود.

جنین در هفته چهل و سوم بارداری

طول جنین به 5/50 تا 3/51 سانتی متر (حدود 2 میلی متر کمتر از هفته 42) و وزنش به حدود 3717 گرم رسیده است. با رسیدن سن حاملگی به آخرین روز هفتهٔ چهل و دوم (روز 294) و شروع هفتهٔ 43، جنین پُست ترم (post ـ term یا post ـ mature یاoverdue) نامیده می شود.

پُست ـ ترم بودن نوزاد به وسیلهٔ سونوگرافی، بعد از هفتهٔ 40 که به منظور بررسی وضعیت جفت و حجم مایع آمنیون صورت می گیرد تشخیص داده می شود. پس از زایمان، پزشک متخصص زنان می تواند با مشاهدهٔ ظاهر نوزاد و نیز جفت، پُست ـ ترم بودن را تشخیص دهد. همچنین پس از هفتهٔ 43 حاملگی، خطر به دنیا آمدن نوزاد مرده، دو برابر و بعد از هفتهٔ 44، سه برابر می شود.

نشانه های جنین پست ترم

• کاهش قسمت اعظم چربی بدن، به ویژه در اطراف شکم و قسمت پایین تنه و بزرگتر بودن جثهٔ نوزاد
• قرمز و چروکیده بودن پوست و مقداری پوسته ریزی به ویژه بر روی ساق ها
• رشد بیش از حد ناخن ها
• بیش از حد بودن موها، به ویژه در ناحیهٔ سر
• وجود چین خوردگی های بیش از حد بر روی کف دست ها و پاها
• جفت ممکن است به خوبی عمل نکند؛ بنابراین سلامتی فرزندتان در معرض خطر قرار دارد.
• مقدار مایع آمنیون کاهش می یابد (اُلیگوهیدر آمنیوس).
• به دلیل سخت تر بودن استخوان های جمجمه جنین، خروج آن از مجرای زایمانی مادر سخت تر می شود.
• بعضی از نوزادان پُست ـ ترم دارای ذخایر کافی تولید گلوکز نیستند و دچار کاهش قند خون می شوند.

تغذیه در هفته چهل و سوم بارداری

• رژیم غذایی مناسب و مصرف موادغذایی دارای فیبر مثل سبزیجات و میوه به رفع یبوست کمک می کند.
• خانم های باردار در هفته های آخر بارداری نباید معده خود را زیاد پر کنند و باید غذای سبک تر بخورند زیرا اگر به صورت اورژانس سزارین شوند بهتر است معده خالی باشد.
• استفاده از مواد سردی در هفته پایانی بارداری به دلیل کاهش احتمال زردی نوزاد توصیه می شود.

هشدارهای غذایی!

• مصرف یک فنجان قهوه یا دو تا سه لیوان چای کم رنگ در روز مشکلی ایجاد نمی کند اما بیشتر از این مقدار سبب افزایش تپش قلب می شود.
• مصرف ماء الشعیر نیز باید به اندازه باشد زیرا این نوشیدنی ها به دلیل مقدار انرژی زیاد سبب چاقی می شوند پس بهتر است یک بار در هفته مصرف شود.
• همچنین مصرف نوشابه های گازدار، چه لایت و چه زیرو نه تنها در هفته آخر بارداری بلکه در کل این دوران اصلا توصیه نمی شود. خوردن دوغ کم نمک نیز که توسط خود فرد تهیه شود مشکلی ندارد.
• در روزهای آخر و دوران شیردهی از مصرف غذاهای بودار مثل سیر، پیاز و کلم خودداری کنید زیرا طعم غذا ممکن است وارد شیر شود. بنابراین نوزاد ممکن است نوزاد آن را احساس کند و از شیر مادر زده شود.

چکاپ های مهم در هفته چهل و سوم بارداری

بارداری بعد از 42 هفته طبیعی نیست و بهتر است زودتر ختم داده شود اما در برخی کشورهای خارجی با استفاده از روشی به نام آمینوسکوپی می توان کیسه آب، رنگ و شفافیت آن را سنجید و همچنین میزان آب دور جنین و آلوده نشدن آن با مدفوع ، حرکات تنفسی او و نوار قلبش بررسی کرد و اگر جواب همه این آزمایش ها خوب بود می توان اجازه ادامه به بارداری داد.

در دوران بارداری اگر چاق هستید و یا دیابت و یا سابقه فشارخون بالا و بیماری قلبی در فامیل دارید هر روز فشار خون خود را اندازه بگیرید . در ماه های آخر نیز از هفته 36 به بعد فشارتان توسط پزشک اندازه گیری می شود.

جنین معمولا بعد از هر وعده غذا باید دو تکان بخورد و در کل روز باید 9 حرکت داشته باشد . اگر جنین حرکتی نداشت مادر باید یک نوشیدنی شیرین بخورد و ببیند در نیم ساعت کودک تکان می خورد یا خیر. اگر جنین حرکتی نداشت به بیمارستان برای گرفتن نوار قلب مراجعه کند.در اواخر بارداری حرکات جنین کاهش پیدا می کند و بیشتر حرکات در جا خواهد داشت.