اثرات کرونا بر کبد | معرفی روش های پیشگیری و درمانی

اثر کرونا بر کبد می تواند بسیار مخرب و آسیب زا باشد و کسانی که با مشکلات کبدی مانند بالا بودن آنزیم و کبد چرب روبرو هستند، اثرات کرونا بر کبد آن ها شدیدتر خواهد بود و اکثرا جزء بیماران بدحال کرونایی محسوب می شوند. تانما در این مطلب ضمن بیان عوارض و اثر کرونا بر کبد، روش های محافظت از کبد در برابر کرونا را نیز مطرح می کند؛

ویروس کرونا چیست؟

کرونا ویروس ها خانواده بزرگی از ویروس ها هستند که می توانند حیوانات و انسان ها را بیمار کنند. تعداد زیادی از ویروس های کرونا که تاکنون شناخته شده اند، موجب ابتلا به طیفی از عفونت‎های دستگاه تنفسی در انسانها می شوند. که از سرماخوردگی تا ابتلا به بیماری های شدیدتری مثل سندروم تنفسی خاورمیانه (مرس-MERS) و سندروم تنفسی حاد (سارس-SARS) متغیر هستند.

ویروس کرونایی که به تازگی کشف شده است موجب بیماری عفونی کووید 19 میشود. این ویروس نوظهور و بیماری ناشی از آن، تا قبل از شروع طغیان اخیر در دسامبر سال 2019 در شهر ووهان،کشور چین، ناشناخته بود.

انواع کرونا

انواع متفاوتی از ویروسهای کرونا وجود دارند که شدت بیماری و شیوع آنها مختلف است. تا کنون 7 نوع از این ویروس یافت شده است که می توانند بر سیستم ایمنی انسانها اثر بگذارند و آن را درگیر کنند. رایج ترین ویروسها به شرح زیر هستند:

• 229E (ویروس کرونا آلفا)
• NL63 (ویروس کرونا آلفا)
• OC43 (ویروس کرونا بتا)
• HKU1 (ویروس کرونا بتا)

در موارد نادرتر، ویروس MERS-CoV نیز می تواند شیوع پیدا کند که بسیار خطرناکتر از ویروسهایی است که در بالا ذکر گردیدند. این ویروس سبب بروز سندروم دستگاه تنفسی خاورمیانه (MERS ) می شود. ویروس SARS-CoV مشابه همین ویروس است که سبب بروز بیماری سندروم حاد دستگاه تنفسی (سارس) می شود.

در سال 2019، نوع خطرناک و جدید این ویروس شیوع پیدا کرد که هنوز نامی رسمی بر روی آن گذاشته نشده است. عموم به این بیماری که از طریق این ویروس جدید انتقال پیدا می کند، بیماری کرونا می گویند. مقامات بهداشت و سلامت این ویروس را 2019nCov- (ویروس جدید کرونا 2019) می نامند.

نشانه های کرونا

علائم شایع

• تب
• سرفه ­ی خشک
• خستگی
• کوفتگی و درد
• گلودرد
• اسهال
• ورم
• سردرد
• از دست دادن بویایی یا چشایی
• جوش زدن پوست یا رنگ­ پریدگی انگشتان دست و پا

علائم جدی و خطرناک

• به سختی نفس کشیدن یا کم ­آوردن نفس
• درد یا فشار روی قفسه­ ی سینه
• از دست دادن توانایی حرکت یا تکلم

نشانه های کرونا در کبد

متخصصان معتقدند، یکی از ارگان های مهمی که در برخی مبتلایان به کرونا درگیر می شود، کبد است، کبد می تواند در کنار ریه، سیستم گوارش و سایر ارگان ها درگیر باشد یا حتی این عضو مهم بدن به تنهایی درگیر شود و افراد دچار عوارض کبدی شوند.

در برخی مواقع علایم عوارض کبد به صورت بالارفتن آنزیم های کبدی یا حتی مواردی مانند زردی یا نارسایی کبدی بروز پیدا می کند که می تواند به دلیل درگیری مستقیم سلول های کبدی با ویروس کرونا باشد. از این رو، لازم است در صورت مراجعه افراد دارای آنزیم های کبدی بالا، این افراد از لحاظ ابتلا به کرونا تحت معاینات پزشکی قرار گیرند.

به عقیده متخصصان، بالا بودن آنزیم کبدی یک بیماری زمینه ای محسوب می شود، این بیماری در کنار سایر بیماری های زمینه ای دیگر مانند فشار خون، دیابت و نارسایی کلیوی، خطر ابتلا به ویروس کرونا را افزایش می دهد.

متخصصان می گویند کرونا مانند سایر ویروس ها نظیر مونونوکلئوز عفونی، سایتومگالو ویروس و ویروس های هپاتیتی می تواند در کنار علائم عمومی مانند خستگی، بیحالی، درد بدن، تب و لرز سبب ایجاد آسیب و التهاب در کبد شوند. علاوه بر ویروس کرونا داروهایی که برای درمان این بیماری نیز استفاده می شوند نیز ممکن است عوارض کبدی بدنبال داشته باشد.

همچنین متخصصان در خصوص اثر کرونا بر کبد گفته اند که این ویروس می تواند در رگ اصلی کبد لخته خون (ترومبوز) ایجاد کند. بنابراین پزشکان برای کسانی که در معرض خطر بالا قرار دارند، هپارین تجویز می کنند تا از انتشار لخته جلوگیری کند و عارضه خطرناکی ایجاد نشود.

کرونا و سیروز کبدی

ویروسها در موارد شدید وحاد می توانند موجب تخریب و از کار افتادن کبد شوند ودر موارد دیگر می توانند مزمن شوند و بتدریج به کبد صدمه بزنند وطی سالها منجر به سیروز کبد شوند ولی بدن انسان اکثرعفونت ها را کنترل می کند و ویروس از بین می رود.

داشتن بیماری های زمینه ای و برخی بیماری های کبدی مانند سیروز کبدی فرد را در مقابل ابتلا به کرونا آسیب پذیرتر می کند. اعداد و ارقام نشان می دهد اثر کرونا بر کبد در افراد مبتلا به سیروز شدید در مقایسه با افراد مبتلا به بیماری مزمن کبدی بدون سیروز، شدیدتر بوده و گروه اول تقریباً ۳۰ برابر بیشتر با خطر مرگ روبرو هستند.

نتایج این مطالعه، مربوط به گزارش ۱۴ متخصص از ایالات متحده، اسپانیا و بریتانیا بوده است. البته محققان تأکید می کنند ابتلاء به بیماری کووید ۱۹ در این گروه از افراد بالا نیست اما در صورت ابتلاء به کووید ۱۹ خطر مرگ شأن بسیار بالاست.

کرونا و کبد چرب

بررسی های انجام شده از سوی متخصصان تغذیه نشان می دهد که در دوره شیوع ویروس که با خانه نشینی و قرنطینه اجباری همراه است مشکلات مربوط به کبد چرب در افراد به دلیل کم تحرکی و تغییر زمان خواب در شبانه روز بیشتر شده است. کبد چرب از جمله بیماری های فراگیری است که باعث بالا رفتن آنزیم کبدی می شود.

افرادی که به بیماری کبد چرب مبتلا هستند و شرایط قرنطینه نیز آن را تشدید کرده است در صورت ابتلا به ویروس کرونا، سیستم ایمنی ضعیف تری دارند، علائم بیشتری نسبت به سایر افراد خواهند داشت و در نتیجه به مراقبت های بیشتری از جمله بستری شدن در «آی سی یو» نیازمند می شوند.

محافظت از کبد در مقابل کرونا

بهبود کیفیت زندگی، تغذیه مناسب، تحرک و ورزش، از مهمترین عوامل درمان بیماری هایی مانند چاقی و کبد است و این موارد می تواند به بهبود شرایط ایمنی و سلامت عمومی فرد کمک کند و نیز در مقابل بیماری های مهلک همچون کرونا اثرات مفیدی داشته باشد.

بالا بودن آنزیم کبدی ، یکی از بیماری های زمینه ای محسوب می شود، بنابراین این افراد باید بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به بیماری کرونا قرار دارند و توصیه می شود این افراد با رعایت اصول بهداشتی، کنترل بیماری زمینه ای با مصرف به موقع و منظم داروها و دقت در رژیم غذایی برای تقویت نظام ایمنی بدن، از خود مراقبت کنند تا دچار بیماری کرونا نشوند.

افرادی که مشکلات کبدی چون کبد چرب دارند نیز باید ضمن احتیاط و مراقبت بیشتر و رعایت اصول بهداشت فردی و کنترل بیماری زمینه ای با مصرف به موقع و منظم داروهای تجویز شده توسط دکتر و دقت در رژیم غذایی، سیستم ایمنی بدن خود را تقویت کنند.

افراد دارای کبد چرب باید در دوران قرنطینه از مصرف غذاهای فست فودی و گوشت های تفت داده شده در روغن به شدت پرهیز و با استفاده بیشتر از غذاهای گیاهی و دارای فیبر به پاکسازی کبد خود کمک کنند.

کسانی که کبد آنها مشکل دارد به دلیل اینکه این عضو حساس در واقع کارخانه بدن محسوب می شود و اگر این کارخانه از نظر سیستم ایمنی مختل شود، می تواند در تمام بدن اثرگذار باشد؛ باید از خوردن یک سری مواد غذایی چرب و همچنین نوشیدنی هایی مانند نوشابه گازدار اجتناب کنند.

انجام ورزش های سبک در منزل و تنظیم زمان خواب در شبانه روز از مهمترین اقدامات دیگری است که می تواند احتمال ابتلا به بیماری کووید۱۹ را در افراد مبتلا به کبد چرب به میزان قابل توجهی کاهش دهد.