بایدها و نبایدهای بهداشت قاعدگی برای زنان و دختران| 10 اصل بهداشتی مهم

بهداشت قاعدگی برای خانم ها مسأله ای بسیار حائز اهمیت است و با سلامت آن ها ارتباط مستقیم دارد زیرا سال های زیادی از عمر زنان جوان درگیر عادت ماهیانه و دوران قاعدگی است. بنابراین تانما در این مطلب نکات مهمی را در خصوص اصول بهداشت قاعدگی و راهکارهای طب سنتی برای بهتر سپری کردن این دوران مهم ارائه می دهد؛

روز جهانی بهداشت قاعدگی

۲۸ ماه مه، (۷ خرداد) روز جهانی بهداشت قاعدگی یا پریود است. این روز برای افزایش آگاهی درباره بهداشت دوران قاعدگی، کمک به بهبود شرایط و از بین بردن تابوی قاعدگی، نام گذاری شده است. ناآگاهی و دسترسی نداشتن به امکانات بهداشتی در دوران قاعدگی می تواند سلامت زنان و دختران را به خطر بیندازد. بنابراین در ادامه مطلب قصد داریم شما را با موارد بهداشتی دوران قاعدگی بیشتر آشنا کنیم:

نکات بهداشت قاعدگی

الف) مراقبت های دوران قاعدگی

حمام کردن

حمام کردن در دوران قاعدگی نه تنها ضرر ندارد، بلکه لازم است. البته باید از نشستن کف حمام خودداری کرده و تا حد امکان به شکل ایستاده حمام کنید تا بدن شما به آلودگی های میکروبی کف حمام آلوده نشود. اما لازم است بدانید که در این دوران باید از رفتن به استخر یا دریا اجتناب کنید.

لباس زیر مناسب

از لباس های نخی استفاده کنید و آنها را زود به زود عوض کنید. لباس های زیر را باید جدا از سایر لباس ها بشویید و در آفتاب خشک کنید. هیچگاه از لباس زیر دیگران استفاده نکنید.

نوار بهداشتی

سعی کنید در دوران قاعدگی از نوار بهداشتی استفاده کرده و آن را مرتب و زود به زود تعویض کنید. اهمیت این موضوع به خصوص زمانی که خون ریزی بیشتر است، روشن می شود. با این کار، علاوه بر رعایت بهداشت جسم، از آلوده شدن لباس های دیگر نیز خودداری می شود. هنگام تعویض نوار بهداشتی، باید آن را داخل کاغذ پیچیده و دور بیندازید.

بهداشت ناحیه تناسلی

در خانم ها به علت نزدیک بودن مقعد به فرج و نیز مجرای خروج ادرار، امکان انتقال انواع میکروب ها به دستگاه تناسلی وجود دارد، بنابراین برای پیشگیری از وقوع عفونت، به هنگام طهارت باید ابتدا فرج یا قسمت جلویی دستگاه خارجی تناسلی و سپس مقعد شسته شود.

در دوران قاعدگی نیز باید پس از هر بار دست شویی رفتن به خصوص پس از اجابت مزاج، شستشو به طریقه فوق صورت گیرد و پس از شستشو، در صورت امکان با دستمال تمیز خشک شود. تا حد امکان سعی کنید برای طهارت از آب سرد استفاده نکنید، زیرا ممکن است سبب به وجود آمدن انقباض و درد زیر شکم شود. دقت کنید هیچگاه با دست کثیف یا آلوده طهارت نگیرید.

استفاده از مسکن

وجود درد در روزهای اول قاعدگی، مسئله ای طبیعی است. علت این امر، آزاد شدن موادی در جداره داخلی رحم است که موجب انقباض رحم و در نتیجه درد می شود. در صورت شدت درد می توانید با تجویز پزشک، از داروهای تسکین دهنده استفاده کنید. البته بهتر است ۴۸ تا ۷۲ ساعت پیش از شروع قاعدگی از این داروها استفاده شود. در ضمن، استفاده از حوله یا پارچه گرم در موضع درد هم مفید است، زیرا گرما موجب شل شدن عضلات شده و می تواند انقباضات را متوقف کند.

مراقبت از آکنه در دوران قاعدگی

یکی از عوارض شایع دوران نوجوانی آکنه یا جوش غرور است که علت آن تغییرات هورمونی در بدن است و در دختران، به خصوص پیش از شروع عادت ماهیانه شدت می یابد. آکنه با عواملی مانند پوست چرب و شیوه تغذیه نادرست شدت می یابد.

بنابراین راه درمان آکنه های معمولی رعایت بهداشت پوست ، شستشوی مرتب صورت با صابون های غیرمحرک و پرهیز از دست زدن به آنهاست و برای آکنه های شدید باید به متخصص پوست مراجعه کرد.

ب) تغذیه در قاعدگی

یکی از اصول بهداشت قاعدگی، توجه به تغذیه سالم در این دوران است که در زیر به آن اشاره شده است:

کاهش درد قاعدگی با ماهی

جدا از اینکه ماهی یکی از سالم ترین غذاها است، به کاهش درد شما کمک بسیاری می کند. امگا-3 غنی که در ماهی وجود دارد و عموما برای خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی شناخته شده است، درد رحم شما را کاهش می دهد و باعث تسکین کمردرد می شود. در کنار اینکه ماهی غنی از پروتئین باکیفیت است سرشاز از ویتامین ب است که باعث می شود انرژی بیشتری را از غذای خود دریافت کنید.

بهبود عملکرد گوارش در قاعدگی با موز

اگر در دوران قاعدگی از حرکات نامنظم روده و اسهال ناشی از آن رنج می برید، موز مشکلات شما را حل می کند و یکی از ارکان مهم تغذیه در قاعدگی است. موز سرشار از منیزیم، پتاسیم و فیبر است که به حرکات نامنظم روده شما کمک می کند و همچنین تاثیر مثبتی بر آرامش شما خواهد داشت. منیزیم همچنین به تسکین درد عضلات و کمردرد شما کمک بسیاری می کند.

جبران آهن خون در قاعدگی با بروکلی

زمانیکه پریود هستید از بیحالی و سستی رنج می برید؟ اگر اینطور است، بروکلی یکی از راه حل هاست. راه های مختلفی برای طبخ بروکلی وجود دارد. بروکلی را می توانید آب پر کنید، کبابی کنید یا سرخ کنید و یا در سالاد به کار ببرید. هنگامی که پریود هستید مقدار زیادی آهن از دست می دهید که چون بروکلی سرشار از آهن است، کمک خوبی برای جبران آهن از دست رفته شما است.

بروکلی همچنین سرشار از فیبر است و به سرعت بدن شما را تغذیه می کند که باعث کاهش نفخ می شود و حرکات نامنظم روده شما را نیز مدیریت می کند. منیزم و پتاسم بروکلی، علائم دردناک پیش از قاعدگی شما را کاهش می دهد. در هر صورت هنگامیکه بروکلی مصرف می کنید، نمک زیادی به آن اضافه نکنید چرا که آب بدنتان را به خود جذب می کند.

کاهش افسردگی در قاعدگی با مرکبات

مرکبات مواد مغذی عالی برای کاهش علائم قاعدگی هستند. مرکبات حاوی ویتامین د و کلسیم هستند که افسردگی و اضطراب را کاهش می دهند. اما چگونه این اتفاق می افتد؟ هنگانیکه ویتامین د و کلسیم در کنارهم قرار می گیرند، درد و نفخ شکمی را تسکین می دهند و علائم افسردگی را نیز از بین می برند.

مرکبات همچنین سرشار از فیبر هستند که بدون شک به مشکلات گوارشی شما کمک خواهند کرد. آن ها همچنین حاوی قند هستند و هنگامی که هوس خوردن شکلات و اسنک می کنید، به کمک شما می آیند.

کنترل بداخلاقی در قاعدگی با لیمو

لیمو به کاهش نفخ و کنترل تغییرات خلق و خویی شما در زمان قاعدگی کمک می کند. لیموها حاوی مقدار زیادی آب و مواد مغذی هستند که خیلی سریع جذب خون شما می شوند. اگر در زمان قاعدگی احساس سستی، بی حالی و حالت تهوع کردید، یک لیوان آب لیمو شیرین یا ترش و یا میکس آیمیوه ها به شما بسیار کمک می کند. اما بیش از حد نیز آبمیوه ننوشید چراکه باعث اختلالات شکمی می شود.

تخم مرغ را در برنامه غذایی قاعدگی بگنجانید

تخم مرغ جزو سالم ترین غذاها است. تخم مرغ حاوی مقداری آهن، چربی های محلول در ویتامین ها، اسید چرب ها و پروتئین ضروری است که مصرف آن در سیکل قاعدگی ضروری است. البته تخم مرغ را بیش از حد آب پز نکنید چراکه باعث سوزش معده و معده درد خواهد شد. شما هر روز باید تخم مرغ بخورید تا علائم قاعدگی را کاهش دهید، البته آن را خیلی آبپز نکنید چرا که باعث نفخ خواهد شد.

افزایش بهداشت قاعدگی با مصرف قرص آهن

نزدیک به 50درصد بانوان در دنیا از کم خونی به دلیل خونریزی دوران قاعدگی رنج می برند. توصیه اکثر پزشکان مصرف روزانه یک قرص آهن در طول سیکل قاعدگیتان است. البته اگر به تالاسمی مبتلا هستید باید با پزشک خود مشورت کنید و رژیم غذایی ویژه ای را برای تغذیه در قاعدگی رعایت کنید.

نبایدهای تغذیه ای در دوران قاعدگی

• هنگامی که پریود هستید و اگر خونریزی نسبتا شدیدی دارید، احساس ضعف شدیدی دارید و نفخ و درد شکمی زیادی دارید، از خوردن غذاهای تند بپرهیزید.
• از خوردن غذاهای فرآوری شده مانند غذاهای کنسروی، سوسیس و کالباس پرهیز کنید.
• از خوردن شکلات و اسنک در دوران قاعدگی پرهیز کنید.
• از نوشیدن الکل در زمانی که پریود هستید بپرهیزید.

ج) بهداشت قاعدگی در طب سنتی

استفاده از دمنوش های گیاهی برای کاهش درد

دمنوش های گیاهی در کاهش درد و ایجاد آرامش در دوره قاعدگی بسیار مناسب می باشند. هریک از این دم کرده ها را می توانید به طور مجزا تهیه و به دلخواه خود مصرف کنید. برای کاهش درد در زمان قاعدگی ، می توانید از دمنوش های زیر استفاده کنید:

• دمنوش بابونه سنبل الطیب
• دمنوش گل گاوزبان
• دمنوش تمشک
• دمنوش سرخ ولیک
• دمنوش گیاه زیره و نبات

استفاده از غذاهای آب پز یک هفته قبل از شروع قاعدگی

یک هفته قبل از شروع درد پریود بهتر است که از خوراکی های زیر در موقع طبخ غذاها استفاده کنید:

• اسفناج بخارپز شده
• تمشک و گردو
• زعفران و رازیانه
• ترخون و تره فرنگی
• موسیر و فلفل سیاه
• دارچین و پوست پرتقال

مصرف دمنوش دارچین در روزهای آغازین قاعدگی

دمنوش دارچین می تواند علاوه بر کاهش دردهای قاعدگی توان بدنی شما را نیز افزایش دهد. برای تهیه این دمنوش می توانید از پودر دارچین و چوب آن استفاده کنید. اگر به چوب دارچین دسترسی دارید بهتر است دمنوش تان را با آن تهیه کنید.

حمام نرفتن در روزهای اول قاعدگی

بهتر است که در این دوران از استعمال آب زیاد و مخصوصاً آب سرد در هنگام شست وشوی دستگاه ادراری تناسلی پرهیز کنید. همچنین توصیه می شود در صورت امکان فرد در روزهای اول قاعدگی حمام نرود. این موارد باید رعایت شود اما متأسفانه اکثر افراد اهمیتی به آن نمی دهند و در آینده دچار مشکل می شوند.

کاهش خونریزی با مصرف چای گل همیشه بهار

گاهی به دلایل مختلف نظیر اختلال در روزهای قاعدگی یا اختلال در عملکرد دستگاه تناسلی و ابتلا به فیبرم میزان خونریزی در این روزها افزایش می یابد. تغذیه نامناسب و جایگزین نکردن مواد مغذی و خونساز در سبد غذایی دختران و زنان موجب می شود تا برخی از افراد با کم خونی مواجه شوند. یکی از ساده ترین شیوه ها برای پیشگیری از بروز کم خونی و ضعف عمومی بدن در روزهای قاعدگی یک هفته مانده به شروع دوره قاعدگی نوشیدن چای گل همیشه بهار است.

گرم نگه داشتن شکم در دوران قاعدگی

دوش آب گرم بگیرید یا کیسه آب گرم را روی شکم و کمر خود قرار دهید، یا اینکه می توانید از حوله های گرم برای این کار استفاده کنید. همچنین برای ارتقاء بهداشت قاعدگی رعایت موارد زیر از نگاه طب سنتی مؤثر است:

کاهش مصرف نمک و کافئین

بهتر است بدانید که مصرف نمک بسیار، در افزایش درد پریودی بسیار مؤثر است و اگر واقعاً نمی توانید در برابر آن ها مقاومت کنید، حداقل مصرف متوسط و کمی از آن ها داشته باشید.

انجام ورزش های سبک

در طب چینی توصیه به انجام ورزش های فیزیکی و فکری آرام و در حد متوسط می گردد (مانند ورزش های تایی چی، یوگا). این ورزش ها سبب می گردد تا شما در آرامش و تعادل بیشتری به سر ببرید.

نفس عمیق کشیدن

نفس کشیدن عمیق در کاهش درد قاعدگی و همچنین کاهش استرس بسیار مؤثر می باشد. بهتر است که در دوره قاعدگی نفس کشیدن پی درپی را امتحان کنید و شاهد کاهش درد و استرس بعد از آن باشید.