اضطراب؛ علائم، علل و درمان آن

اضطراب، احساسی طبیعی است که تقریبا همگی ما آن را تجربه می‌کنیم و علی‌رغم تصور نادرستی که وجود دارد، گاهی‌اوقات، اندکی اضطراب واقعا لازم و ضروری است؛ مثلا داشتن اندکی اضطراب به خاطر آزمونی که پیش‌ِ رو دارید، شما را وامی‌دارد تا با احساس مسئولیت بیشتری درس بخوانید، کمی نگرانی پیش از تصمیم‌های حساس زندگی‌تان، مانند ازدواج و انتخاب شغل، شما را به هوشیاری و تمرکز بیشتری به هنگام تصمیم‌گیری مجهز می‌کند.

اما بدیهی است هرچیزی که از حد طبیعی‌اش فراتر رود، زیان‌بار و خطرناک می‌شود. شوربختانه، زندگی پرشتاب و ماشینی این‌روزها، اضطراب را در شمار بسیاری از افراد از کنترل خارج کرده و آن را به شایع‌ترین اختلال روانی در میان انسان‌های امروز بدل کرده است. در این نوشته تصمیم داریم با انواع اضطراب بیشتر آشنا شویم.

انواع اضطراب

اضطراب، بیماری ساده‌ای نیست و خود را به صدها شکل گوناگون نشان می‌دهد. امروزه آزمون‌های گوناگونی برای تشخیص اضطراب وجود دارند. این آزمون‌ها با بررسی علا‌ئم‌ و نشانه‌ها به شما می‌گویند که آیا به اضطراب مبتلا هستید یا خیر و همچنین می‌توانند نوع اضطراب‌تان را نیز مشخص کنند.
اضطراب فقط نوعی دلشوره و نگرانی نیست و نشانه‌های جسمی و روانی گوناگونی دارد. افراد مبتلا به اضطراب معمولا علائم زیر را تجربه می‌کنند:
ضربان قلب سریع (تپش قلب)؛
لرزش و تعریق بیش از اندازه؛
تهوع و سرگیجه؛
درد قفسه‌ی سینه و سردرد؛
ضعف در اندام‌ها و تنش عضلانی.
نشانه‌های جسمی دیگری، مانند عوارض پوستی (جوش و کهیر)، اضطراب پس از غذا و احساس خفگی نیز در برخی افراد دیده می‌شود.
اضطراب، نوعی اختلال در سلامت روانی انسان است. افراد مبتلا به اضطراب اغلب با نگرانی‌های غیرارادی، ترس‌های غیرمنطقی، اختلال در تعاملات اجتماعی و… دست ‌و‌پنجه نرم می‌کنند. اضطراب، به‌راستی یک مشکل فراگیرِ جسمی و روانی است که همواره میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار می‌دهد.

زندگی با اضطراب چگونه است؟

اضطراب برای افراد گوناگون به صورتهای گوناگونی احساس می­شود و شدت آن می­تواند متفاوت باشد. اضطراب ملایم می­تواند بصورت نگرانی، بی قراری یا احساسی غیر واقعی مانند بودن در “یک حباب” جلوه کند. اضطراب شدید می­تواند در بدن بیشتر احساس شود. در آن حالت می­تواند بصورت دشواری در تنفس، فشار به روی سینه و یا تپش قلب احساس شود. اگر اضطراب بطور ناگهانی ظاهر شود بدون اینکه شما آماده باشید، به آن اضطراب ناشی از هراس آنی می­گویند و آنچه که هنگام اضطراب ناشی از هراس آنی اتفاق می­افتد حمله ناشی از هراس خوانده می­شود.
وقتی دچار اضطراب می­شویم اغلب فکر می­کنیم “این اضطراب تمام شدنی نیست” یا “دارم دیوانه می­شوم”. وقتی چنین احساس­هایی بشما دست داد به یاد بیاورید که هیچ کدامشان درست نیست! اضطراب همواره پس از مدت کوتاهی برطرف می­شود و خطرناک نیست ولو اینکه شما در آن لحظه واقعا معتقد باشید که خیلی هم خطرناک است.

اضطراب تا چه اندازه رایج است؟

همه ما زمانی در زندگیمان دچار اضطراب می­شویم، بعضی ها شاید بیشتر از دیگران. باوجودی که اضطراب بسیار رایج است کمتر کسی درباره آن حرف می­زند. از این رو بسیاری اضطراب را با احساسات ناشی از بی آبرویی و رسوایی یا احساس گناه پیوند می­زنند.

از آنجایی که اضطراب اغلب در ظاهر انسانها دیده نمی­شود بسیاری بر این گمان هستند که در مضطرب بودن تنها هستند و این به نوبه خود حرف زدن درباره اضطراب را از آنچه که باید دشوارتر می­سازد. خیلی ­ها هستند که اضطراب خود را پنهان می­کنند یا تظاهر می­کنند که اضطراب وجود ندارد. هرچه بیشتر از اضطراب پرهیز کنیم مهار آن نیز می­تواند دشوارتر شود.

چرا دچار اضطراب می­شوم؟

اضطراب می­تواند برای نمونه ناشی از یک فکر یا احساس ترس آور باشد، یا باعث شود که احساس تهدید ، ناتوانی، شکست یا بی­ارزش بودن بکنید. اضطراب می­تواند گاهی مربوط به داشتن توقع بیش از اندازه از خود باشد یا احساس بی­آبرویی و رسوایی یا احساس گناه. اینکه گمان کنید آدم عجیب یا ویژه و تکی هستید، اینکه احساس کنید “ایرادی” در کارتان هست،

امر بسیار رایجی است. اگر نسبت به شما بد قولی شود یا کسی شما را برای همیشه ترک کند، اینها عواملی است که می­تواند موجب اضطراب برای شما شود. همچنین احساس خطر کردن از اینکه چیزی را ازدست بدهید که برایتان مهم است مانند امنیت، موقعیت اجتماعی یا عشق می­تواند برای شما اضطراب آور باشد.

چگونه می­توان اضطراب را مهار کرد و من چه می­توانم بکنم؟

بسیار طبیعی است که به هنگام اضطراب تلاش کنیم از آن فرار کنیم. پرهیز از ناراحتی و احساس­های ناخوشایند کاری انسانی است. اما آیا اضطراب به دلیل اجتناب ما از آن ناپدید می­شود؟ نه! یک روش مناسب برای مهار اضطراب پذیرفتن آن، تن دادن به شرایط و نگریختن از آنست. اگر پایداری نشان دهید اغلب اضطراب سریع تر ناپدید شده و در بلند مدت مهار آن آسان­تر می­شود.
سخن گفتن با یک آشنا درباره اینکه حالتان چگونه است بشما کمک می­کند. سخن گفتن اغلب گام نخست برای بهتر شدن حالتان است. همچنین  با خواندن درباره اضطراب و چگونگی مهار آن می­توان درمورد اضطراب بیشتر آموخت.
فشار روانی یا استرس و اضطراب اغلب به هم مربوطند. اگر تلاش کنید که خوب بخورید، بخوابید و کارهایی بکنید که دوست دارید به همان نسبت نیروی مقاومت بزرگتری نیز هم در برابر فشارهای روانی و هم در برابر اضطراب پیدا می­کنید. اقدام مهم دیگر اینست که جرات کنید “نه” بگویید و برای انچه که قدرت تحمل آن را دارید مرزی بگذارید.

اختلال اضطرابی چیست؟

اگر اضطراب بطور روزانه بر زندگی شما تاثیر می­گذارد عامل آن می­تواند اختلال اضطرابی باشد که شما باید برای آن مداوا شوید. نمونه هایی که می­توان از اختلال اضطرابی آورد اینها هستند: اضطراب ناشی از هراس آنی، اختلال اضطرابی فراگیر، اختلال اضطرابی اجتماعی یا جمع هراسی و انواع ترس های شدید که در روانشناسی به هراس شهرت دارند.

چه زمانی می­توانم کمک بگیرم؟

اگر روزانه دچار چنان اضطرابی هستید که بر روی زندگی شما تاثیر می­گذارد، برای مداوای خود تردید نکنید. به درخواست کمک خود برای مداوایتان به مانند یک شکست نگاه نکنید، در بیشتر مواقع درخواست کمک مستلزم داشتن شجاعت است

و هرچه که زودتر تقاضای کمک کنید بهتر خواهد بود.

با این همه اگر نمی­توانید برای مداوای خود تقاضای کمک کنید از کسی که به او اطمینان دارید بخواهید که بشما در این کار کمک کند. اگر فرد قابل اعتمادی که از شما در اینکار حمایت کند ندارید می­توانید بصورت کاملا ناشناس به یکی از سازمانهایی که در این زمینه به افراد کمک می­کنند تلفن کنید.

مدیریت استرس و اضطراب

راه‌کارهایی وجود دارد که می‌توانید با استفاده از آن استرس و اضطراب خود را تحت کنترل در آورید. به واکنش‌های بدن و ذهن خود به شرایط استرس زا و تولید کننده اضطراب توجه کنید.
مدیریت استرس و اضطراب روزمره
تغییر در شیوه زندگی می‌تواند به کاهش علائم استرس و اضطراب کمک کند. این تکنیک را می‌توان همراه با درمان‌های پزشکی برای کاهش اضطراب استفاده کرد. تکنیک‌های کاهش استرس و اضطراب عبارتند از:
پیروی از رژیم غذایی سالم و متعادل
محدود کردن مصرف کافئین و الکل
خواب کافی
ورزش منظم
مراقبه
در نظر گرفتن زمانی برای تفریح
یادداشت روزانه احساسات خود
تمرین تنفس عمیق
شناخت عواملی که باعث استرس شما می‌شود.
صحبت کردن با یک دوست

دریافت کمک‌های پزشکی برای درمان استرس و اضطراب

راه‌های بسیاری برای دریافت درمان‌های استرس و اضطراب وجود دارد. اگر احساس می‌کنید که قادر به کنار آمدن و غلبه بر استرس و اضطراب خود نیستید، پزشک ممکن است شما را به یک متخصص بهداشت و سلامت روان معرفی کند.

متخصص ممکن است با استفاده از روان درمانی به شما کمک کند تا بر استرس و اضطراب خود کار کنید. درمانگر شما همچنین ممکن است تکنیک‌های تمدد اعصاب را به شما آموزش داده و به شما کمک کند تا استرس و اضطراب خود را مدیریت کنید.

رفتار درمانی شناختی:

این یک روش محبوب و مؤثر برای مدیریت اضطراب است و به شما می‌آموزد که با شناخت افکار و رفتارهای اضطرابی خود، آنها را به افکار و رفتارهای مثبت‌ تبدیل کنید.
مواجه سازی و حساسیت زدایی سیستماتیک: در این روش، شما به تدریج در معرض محرک‌های اضطراب قرار می‌گیرید تا بتوانید احساسات ترس خود را مدیریت کنید.

دارو درمانی:

این روش می‌تواند به درمان اختلال اضطراب (با تشخیص قطعی) کمک کند. این داروها ممکن است شامل مهارکننده‌های بازجذب سروتونین انتخابی (SSRI) مانند سرترالین (زولافت) یا پاروکستین (پاکسیل) باشد. گاهی اوقات پزشکان از داروهای ضد اضطراب (بنزودیازپین‌ها) مانند دیازپام (والیوم) و یا لورازپام (آتیوان) استفاده می‌کنند، اما این روش‌ها به دلیل خطر وابستگی بیمار، عموماً به صورت کوتاه مدت استفاده می‌شود.