اقدامات اورژانسی هنگام سوختگی پوست| حتما بخوانید

سوختگی پوست شامل سوختگی دست، سوختگی صورت و سایر اعضای بدن است. از طرف دیگر سوختگی را به سه سطح می توان درجه بندی کرد و شدت علائم و عوارض آن با توجه به درجه سوختگی متفاوت است. تانما در این مطلب ضمن بیان علل و عوارض سوختگی، اقدامات اورژانسی سوختگی و درمان های مفید برای سوختگی پوست را مطرح می کند؛

سوختگی چیست ؟

سوختگی یکی از رایج ترین آسیب های خانگی، مخصوصاً در سنین کودکی است. البته اصطلاح سوختگی بالاتر از حس سوختگی مرتبط با این آسیب است. زیرا سوختگی با آسیب شدید پوستی مشخص می شود که باعث از بین رفتن سلول های پوستی می شود.

بسته به علت و میزان آسیب، سوختگی در بیشتر افراد می تواند بدون عواقب جدی سلامتی بهبود یابد. سوختگی های جدی برای جلوگیری از ایجاد عوارض و مرگ و میر، نیاز به مراقبت های فوری پزشکی دارد.

انواع سوختگی

• سوختگی با گرما
• سوختگی با سرما
• سوختگی با آب جوش
• سوختگی الکتریکی
• سوختگی با پلاستیک داغ

علائم سوختگی

درجه یک

قرمزی، پوست بدون تاول

درجه دو

تاول و مقداری ضخیم شدن پوست

درجه سه

ضخامت گسترده و پوست با ظاهری سفید و چرمی شکل

علائم اورژانسی و خطرناک سوختگی

• زخم قابل توجه
• بروز علائم جدید و غیر قابل توضیح
• عدم بهبودی تاول بزرگی بعد از گذشت دو هفته
• علائم عفونت مانند ترشحات از زخم، افزایش درد، قرمزی و التهاب

علل سوختگی

• آتش سوزی
• مایع گرم یا بخار
• جریان های الکتریکی
• تابش، مانند پرتوهای ایکس
• فلز، شیشه یا اشیاء داغ
• مواد شیمیایی مانند اسیدهای قوی یا بنزین
• پوسته پوسته شدن ناشی از مایعات گرم و جوش
• نور خورشید یا منابع دیگر اشعه ماوراء بنفش، مانند بستر برنزه

موارد خطر در سوختگی

• سوختگی هایی که از مواد شیمیایی یا برق ناشی شده اند.
• سوختگی هایی که باعث چرمی شدن پوست می شوند.
• تنفس یا سوختگی که مجاری هوایی و تنفس را دچار مشکل کرده است.
• سوختگی های عمیق، که به همه لایه های پوست یا حتی بافت های عمیق تر آسیب رسانده است.
• سوختگی هایی که دست، پا، صورت، کشاله ران، باسن، مفصل اصلی یا قسمت بزرگی از بدن را درگیر کرده است.
• سوختگی هایی که به صورت گچ برش خورده دیده می شوند و یا تکه هایی با رنگ مشکی، قهوه ای یا سفید دارند.

عوارض سوختگی

سوختگی درجه سوم از جمله موارد خطر در سوختگی پوست است و بیشترین خطر را برای عوارض مانند عفونت، خون ریزی و شوک به همراه دارد که غالباً منجر به مرگ می شود. در عین حال، تمام سوختگی ها خطر عفونت را به همراه دارند زیرا باکتری ها می توانند وارد پوست آسیب دیده شوند. کزاز، یکی دیگر از عوارض احتمالی در تمام سطوح است. مانند سپسیس (عفونت خونی)، کزاز یک عفونت باکتریایی است که سیستم عصبی را تحت تأثیر قرار داده و در نهایت به مشکلات انقباض عضلات منجر می شود.

همچنین سوختگی های شدید خطر هیپوترمی و هیپوولمی را نیز به همراه دارد. کاهش شدید دمای بدن، هیپوترمی نامیده می شود. در حقیقت با از دست دادن بیش از حد گرمای بدن ناشی از آسیب دیدگی، این وضعیت ایجاد می شود. هیپوولمی یا کاهش حجم خون هنگامی رخ می دهد که بدن شما بیش از حد در اثر سوختگی خون از دست دهد. علاوه بر آن، عوارض سوختگی های عمیق یا شدید می تواند شامل موارد زیر باشد:

• مشکلات استخوانی و مفاصل
• مشکلات تنفسی ناشی از جذب هوای گرم یا دود
• عفونت باکتریایی و عفونت جریان خون ( سپسیس )
• زخم ها یا مناطق پراکنده ناشی از رشد بافت زخم (کلوئیدها)

تشخیص سوختگی پوست

اگر برای معالجه سوختگی به پزشک مراجعه کنید، وی با بررسی پوست شما میزان شدت آن را ارزیابی می کند. در شرایط زیر ممکن است به مرکز سوختگی منتقل شوید:

• سوختگی بسیار عمیق باشد.
• قسمت های از صورت، پاها یا کشاله ران آسیب دیده باشند.
• سوختگی بیش از 10 درصد از سطح بدن را فرا گرفته باشد.
• همچنین پزشک سایر آسیب ها را بررسی می کند و می تواند آزمایش های بالینی، اشعه X یا سایر روش های تشخیصی را توصیه کند.

پیشگیری از سوختگی پوست

• وسایل برقی را از آب دور نگه دارید.
• یکبار در ماه راه های خروج دود را آزمایش کنید.
• هنگام پخت و پز کودکان را از آشپزخانه دور نگه دارید.
• هرگز وسایل آشپزی را روی اجاق گاز بی توجه نگذارید.
• دسته های قابلمه را به سمت عقب اجاق گاز بچرخانید.
• مایعات گرم را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید.
• یک کپسول آتش نشانی را در داخل یا در نزدیکی آشپزخانه قرار دهید.
• دسترسی کودک را به منابع گرمائی مانند اجاق گاز، شومینه و بخاری مسدود کنید.
• مواد شیمیایی را از دسترس دور نگه دارید و در هنگام استفاده مواد شیمیایی از دستکش استفاده کنید.
• اتو ها و دستگاه های مشابه را هنگام عدم استفاده از برق جدا کرده و آن ها را دور از دسترس کودکان قرار دهید.
• پریزهای الکتریکی استفاده نشده را با درپوش های ایمنی بپوشانید. سیم ها را از دسترس کودکان دور نگه دارید.
• مواد شیمیایی، فندک و کبریت را از دسترس کودکان دور نگه دارید. از قفل های ایمنی کودک استفاده کنید. و از فندک هایی که شبیه اسباب بازی هستند استفاده نکنید.

روش های درمانی سوختگی

الف) درمان خانگی سوختگی

درمان سوختگی با سیب زمینی

یک درمان اورژانسی سوختگی استفاده از سیب زمینی است. یکی از روش های التیام پوست دچار سوختگی در طب سنتی استفاده از پوست سیب زمینی آب پز شده است. این روش عفونت های ایجاد شده در محل سوختگی را برطرف می کند جالب است بدانید که در بعضی از بیمارستان ها نیز این روش استفاده می شود.

درمان سوختگی با آب سرد

یکی از علت های سوزش و تشدید سوختگی ،ماندن دمای بالا در پوست است شما در همان لحظه های اولیه سوختگی کافی است پوست خود را به مدت 5 الی 10 دقیقه زیر آب سرد نگه دارید این کار دمای سطح را پایین آورده و از شدت سوختگی می کاهد. البته قرار دادن کمپرس یخ نیز می تواند با سرد کردن پوست سوزش و التهاب را کاهش دهد.

درمان سوختگی با چای کیسه ای

چای کیسه ای را آب خیس کرده و برای کاهش سوزش پوست ، روی آن قرار دهید همچنین می توانیم چای سیاه را دم کرده و بعد با پنبه روی پوست بمالید.

درمان سوختگی با شیر

شیر را در یک کاسه تمیز بریزید و بعد قسمت سوخته ی پوست تان را به مدت ۱۵ دقیقه در شیر غوطه ور کنید و یا یک پارچه را در شیر خیس کنید و آن را روی پوست سوخته تان قرار بدهید و بگذارید ۵ دقیقه روی پوستتان بماند.

درمان سوختگی با ماست

ماست را به طور مستقیم روی پوستی که دچار سوختگی شده بمالید و بعد از ۱۵ الی ۲۰ دقیقه به آرامی با آب بشورید.

درمان سوختگی با آب نمک

نمک و آب گرم را خوب با هم مخلوط کنید و قسمت آسیب دیده را به مدت ۱ تا ۲ ساعت شستشو دهید.همچنین سوختگی های دهان، ناشی از خوردن غذای داغ،میتواند با شستشو دهان بوسیله آب نمک تسکین یابد ؛ هر 2 ساعت این کار را انجام دهید ،تا احساس درد، کمتر شود.

درمان سوختگی با پوست موز

یک تکه پوست موز بردارید و آن را روی قسمت آسیب دیده قرار دهید و به آرامی ماساژ دهید. پوست موز تا زمانی که سیاه نشده است باید روی سوختگی بماند.

درمان سوختگی با ویتامین E

ویتامین E به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی عمل کرده و درترمیم پوست آسیب زده مفید است. برای یک هفته هزار واحد ویتامین E مصرف کرده و یا قرص ها را سوراخ کرده و مایع درون آن را روی سوختگی قرار دهید این روش به بهبودی زخم ها و رفع اسکارهای پوستی و سوختگی کمک می کند.

درمان سوختگی با خمیردندان

استفاده از خمیر دندان بسیار ساده است؛ شما فقط یک لایه نازک از خمیر دندان را روی پوست سوخته می مالید و صبر می کنید که خشک شود. این درمان به شما کمک خواهد کرد که سوختگی تان سریع تسکین بیابد. خمیر دندان نعناعی بهترین انتخاب برای این کار است.

ب) درمان سوختگی با تغذیه

• نوشیدن مقدار زیادی آب بنوشید باعث می شود بدن هیدراته بماند و سیستم ایمنی بدن برای نبرد با هر اختلالی تقویت شود
• غذاهایی بخورید که حاوی منبع غنی از کالری، ویتامین ها، روی، مواد معدنی و پروتئین هستند و به افزایش فرآیند درمان کمک می کنند
• ویتامین C مانند سیب زمینی، کلم بروکلی، مرکبات، و غیره مصرف کنید.

ج) درمان سوختگی در طب سنتی

درمان سوختگی با عسل

از روش های قدیمی و تأثیر گذار درمان سوختگی در طب سنتی عسل است. عسل با متعادل کردن PH سطح پوست و خواص آنتی بیوتیکی طبیعی از رشد باکتری ها جلوگیری کرده و در کاهش التهاب، سوزش و قرمزی پوست تأثیر گذار است.

درمان سوختگی با آب پیاز

در مرحله ی اول، یک پیاز را خرد کنید سپس پیازهای خرد شده را له کنید و آب شان را بگیرید. آب پیاز تازه را به طور مستقیم روی سوختگی قرار بدهید و به آرامی آن را مالش بدهید از پیاز تازه استفاده کنید وبرای این که درد و سوختگی روی پوست تان را به طور موثر کاهش دهید، باید این درمان را چند بار در روز تکرار کنید.

درمان سوختگی با آلوئه ورا

مطالعات نشان می دهد که آلوئه ورا در درمان سوختگی های درجه اول و دوم موثر است. آلوئورا ضد التهاب است و باعث افزایش گردش خون و مهار رشد باکتری است. به یک لایه ژل خالص آلوئه ورا را در برگ گیاه آلوئه ورا را مستقیما به منطقه آسیب دیده بریزید.

درمان سوختگی با اسطوخودوس

این یکی از معدود روغنهایی است که می توان به طور مستقیم روی محل سوختگی اعمال کرد.روغن را روی محل مورد نظر بمالید ویک گاز را روی آن بگذارید و به مدت دو روز،هر دو الی سه ساعت یکبار تعویض کنید.

درمان سوختگی با بارهنگ

در ابتدا ۳ تا ۴ برگ بارهنگ آماده کنید بعد آن ها را له کنید و آب شان را استخراج کنید و آب به دست آمده از برگ ها را به طور مستقیم روی سوختگی مالش دهید

درمان سوختگی با آب و سرکه

سرکه را با مقدار مساوی از آب آشامیدنی رقیق کنید و یک پارچه ی پنبه ای را در این سرکه ی رقیق شده بزنید و قسمت آسیب دیده در اثر سوختگی را با آن خیس کنید. این درمان را به طور مداوم ادامه بدهید تا دردتان کم شود و سوختگی تان به سرعت التیام بیابد.

درمان سوختگی با سس سویا

سویا سس را آماده کنید و آن را روی قسمت آسیب دیده بریزید. اجازه بدهید سویا سس به مدت ۳۰ دقیقه روی قسمت سوخته بماند . سپس آن را با آب تمیز آبکشی کنید

درمان سوختگی با بلغور جوی دوسر

1 لیوان جوی دو سر را به یک وان آب گرم اضافه کنید سپس منطقه ی سوخته را به مدت ۲۰-۱۵ دقیقه در آن غوطه ور کنید. باید زمانی که داخل وان حمام می شوید یا از آن بیرون می آیید، مراقب باشید، زیرا بلغور جو دوسر باعث می شود سطوح لغزنده شوند.

درمان سوختگی با خردل و زردچوبه

1 قاشق غذاخوری روغن خردل و ۱ قاشق چایخوری پودر زردچوبه را خوب با هم مخلوط کنید سپس روی قسمت آسیب دیده قرار دهید.اجازه بدهید ترکیب به مدت ۳۰ دقیقه روی قسمت سوخته بماند و بعد با آب تمیز آن را شستشو دهید.

د) درمان سوختگی با پماد سوختگی

پماد کالاندولا

این پماد به عنوان یکی از پرکاردبرد ترین پمادهای سوختگی به حساب می آید. با این که این پماد بیشتر برای سوختگی پای نوزاد در اثر پوشک استفاده می شود اما باز هم در سایر سوختگی ها اثر زیادی دارد. این پماد التهاب های خفیف را به سرعت بهبود می بخشد. همچنین خارش های شدید یا سوزش را به سرعت رفع می کند.

پماد تتراسایکلین

پماد تتراساکلین دارای خاصیت ضد باکتریایی است و از عفونت های باکتریایی به شدت جلوگیری می کند. این پماد می تواند زخم های پوستی را که در اثر سوختگی ایجاد شده اند، نیز رفع کند. شایان ذکر است از این پماد نمی توان برای عفونت های عمیق یا رد سوختگی استفاده کرد و انتظار بهبود داشت. همچنین پماد و کرم های آنتی بیوتیک به جلوگیری از عفونت کمک می کند. یک پماد ضد باکتری را به محل سوختگی خود بمالید و با یک پانسمان استریل پانسمان کنید.