انواع عفونت واژن کدامند و بهترین روش های پیشگیری از آن ها چیست

انواع عفونت واژن شامل عفونت قارچی، عفونت باکتریایی و عفونت تریکوموناس واژینالیس است که هر کدام علل و علائم خاص خود را دارند. خوشبختانه اگر این عفونت ها زود تشخیص داده شوند، قابل کنترل و درمان پذیرند. تانما در این مطلب نکات خوبی را در رابطه با انواع عفونت های واژن و درمان خانگی عفونتهای واژینال مطرح می کند؛

واژینیت چیست؟

واژینیت (تحریک و یا التهاب واژن) عارضه ای است که معمولا با علائمی مانند ترشح، تحریک و یا خارش مشخص می شود. علت واژینیت را نمی توان فقط براساس علائم یا معاینه فیزیکی تعیین کرد. برای تشخیص صحیح، انجام آزمایشات آزمایشگاهی لازم است.

انواع عفونت واژن

• عفونت قارچی واژن یا کاندیدیاز ولوواژینال
• عفونت باکتریایی واژن
• عفونت تریکوموناس واژینالیس

علل انواع عفونت واژن

علت عفونت قارچی واژن

قارچ یک جانور کوچک میکروسکوپی است که به طور طبیعی در ناحیه واژن زندگی می کند. رشد قارچهای طبیعی واژن توسط باکتری لاکتوباسیل کنترل می شود. اگر تعادل سیستم شما به هم بخورد، این باکتری ها نمی توانند به خوبی عمل کنند. در نتیجه، قارچ بیش از اندازه رشد کرده و به عفونت قارچی واژینال منجر می شود. عوامل متعددی می توانند باعث عفونت قارچی شوند، از جمله:

• آنتی بیوتیک ها
• بارداری
• دیابت کنترل نشده
• سیستم ایمنی ضعیف
• عادات غذایی ناسالم مانند مصرف بیش از اندازه غذاهای شیرین
• عدم تعادل هورمونی در نزدیکی پریود
• استرس
• کمبود خواب

عوامل خطرزا

• زنان مبتلا به سرطان یا دریافت کنندگان شیمی درمانی
• زنان مبتلا به دیابت
• زنان مصرف کننده داروهای استروئیدی
• زنان باردار
• زنانی مصرف کننده قرص های ضد بارداری

علت عفونت باکتریایی واژن

این امر زمانی رخ می دهد که نوع یا تعداد باکتری های واژن تغییر می یابند. لاکتوباسیلوس یکی از باکتری هایی است که به طور معمول در واژن وجود دارد. تعداد این باکتری در زنان مبتلا به عفونت باکتریایی واژن کاهش می یابد. اما، علت این امر هنوز ناشناخته است.

عوامل خطرزا

• داشتن شریک جنسی جدید
• استفاده از دوش واژینال
• سیگار کشیدن

علت تریکوموناس واژینالیس

تریکومونیازیس (Trichomoniasis) یک بیماری مقاربتی است که توسط ارگانیسم های کوچکی به نام تریکوموناس واژینالیس به وجود می آید. اغلب زنان به این بیماری مبتلا می شوند اما مردان نیز می توانند به این بیماری مقاربتی مبتلا شده و ویروس را از طریق رابطه جنسی به شریک جنسی خود منتقل کنند.

علائم انواع عفونت واژن

علائم عفونت قارچی واژن

• خارش واژن
• تورم اطراف واژن
• سوزش در زمان دفع ادرار یا رابطه جنسی
• درد در زمان رابطه جنسی
• قرمزی پوست
• جوش در ناحیه تناسلی
• ترشح واژینال خاکستری و تکه ای (مثل پنیر)

علائم عفونت باکتریایی واژن

• ترشحات ناخوشایند بدبو (شبیه بوی ماهی) که معمولاً پس از رابطه ی جنسی بیشتر می شود.
• ترشحات رقیق سفید مایل به خاکستری
• خارش واژن

علائم تریکوموناس واژینالیس

علائم در مردان

• التهاب درون آلت تناسلی
• ترشحات خفیف
• سوزش خفیف بعد از ادرار یا انزال

علائم در زنان

• ترشحات زرد مایل به سبز همراه با کف و با بوی بسیار قوی از واژن
• ادرار دردناک
• خارش واژن
• سوزش واژن
• احساس ناراحتی در طول رابطه جنسی
• درد در ناحیه پایین شکم (نادر است.)

عوارض عفونتهای واژن

عوارض عفونت قارچی واژن

اگر در سال یک یا دو بار دچار عفونت قارچی شده و با درمانهای خانگی بهبود بیابید، مشکلی در باروری ایجاد نمی شود اما در صورت درمان نشدن می تواند موجب ناباروری شود.

عوارض عفونت باکتریایی واژن

• خطر زایمان زودرس در زنان باردار مبتلا به عفونت باکتریایی واژن ، بالاست.
• زنانی که عفونت باکتریایی واژن آنها درمان نشده است و تجربه ی سقط جنین یا هیسترکتومی (برداشتن رحم) داشته اند، ممکن است پس از جراحی به عفونت مبتلا شوند.
• این عفونت، ریسک ابتلا به عفونت هایی مثل HIV را افزایش می دهد.
• عفونت باکتریایی واژن احتمال ابتلا به عفونت هایی مثل هرپس تناسلی، سوزاک یا کلامیدیا را افزایش می دهد.

عوارض تریکوموناس واژینالیس

• تریکومونیازیس در زنان باردار ممکن است منجر به پارگی زودرس غشای محافظ کودک و زایمان زودرس شود.
• التهاب دستگاه تناسلی ناشی از تریکوموناس واژینالیس می تواند منجر به افزایش خطر ابتلا به عفونت HIV (در افرادی که در معرض ابتلا به این ویروس هستند) شود.
• تریکومونیازیس در زنانی که به عفونت HIV نیز مبتلا هستند می تواند موجب افزایش احتمال انتقال ویروس HIV به شریک جنسیشان شود.

روش های تشخیص انواع عفونت واژن

تشخیص عفونت واژن قارچی

عفونت قارچی به سادگی قابل تشخیص هستند. پزشک، سوالاتی درباره سابقه سلامتی شما خواهد پرسید. مثلا آیا قبلا دچار عفونت قارچی بوده اید یا خیر. همچنین ممکن است در مورد سابقه ابتلا شما به بیماری های جنسی نیز بپرسد. گام بعدی، معاینه لگنی است. پزشک، دیواره ها و دهانه رحم شما را بررسی خواهد کرد. همچنین ممکن است ناحیه بیرونی واژن برای نشانه های خارجی عفونت مورد معاینه قرار گیرند.

بسته به مشاهدات پزشک، در گام بعدی ممکن است از طریق پاپ اسمیر مقداری از سلول های واژن شما برداشته شده و به آزمایشگاه فرستاده شود. این آزمایشات معمولا برای زنانی تجویز می شود که به طور مرتب به عفونت قارچی واژن مبتلا می شوند و یا عفونت آنها بهبود پیدا نمی کند.

تشخیص عفونت واژن باکتریایی

پزشکان این بیماری را با آزمایش و معاینه ی فیزیکی تشخیص می دهند. معاینه ی فیزیکی معمولاً مربوط به معاینه ی لگن است. در این روش پزشک ترشحات واژن را مشاهده و آزمایش می کند. بدون معاینه و آزمایش تشخیص علت ترشحات واژن دشوار است.

تشخیص عفونت واژن تریکوموناس واژینالیس

برای تشخیص تریکومونیازیس ممکن است پزشک از شما معاینات بالینی و تست های آزمایشگاهی به عمل بیاورد. تست های آزمایشگاهی به منظور مشاهده انگل های بیماری زا و بر روی یک نمونه از مایع واژن و یا مایع پیشابراه انجام می شوند. تشخیص این انگل ها در مردان دشوارتر از زنان است.

روش های پیشگیری از انواع عفونت واژن

پیشگیری از عفونت قارچی واژن

• رژیم غذایی متعادل از همه مواد غذایی
• خوردن ماست های پروبیوتیک
• پوشیدن الیاف طبیعی مانند پنبه، کتان یا ابریشم
• شستن لباس زیر با آب گرم
• تعویض مکرر محصولات بهداشتی زنانه
• از پوشیدن شلوارهای تنگ، جوراب شلواری، لباس تنگ یا ساق شلواری دوری کنید.
• از دئودورانت یا تامپون ها یا پدهای معطر استفاده نکنید.
• از نشستن با لباس مرطوب، به خصوص لباس شنا پرهیز کنید.
• از نشستن در حوضچه های داغ یا جکوزی اجتناب کنید.
• از دوش واژینال استفاده نکنید.

پیشگیری از عفونت باکتریایی واژن

• پرهیز از دوش واژینال
• دوره ی درمان را کامل کنید.
• مصرف قرص های ضد بارداری برای زنان و همچنین استفاده از کاندوم برای مردان مؤثر است.

پیشگیری از تریکوموناس واژینالیس

• استفاده از کاندوم به روشی درست در هر بار رابطه جنسی
• تعهد به خانواده و اجتناب از تعدد شرکای جنسی
• اجتناب از برقراری رابطه جنسی با افراد سالم به منظور پیشگیری از انتقال ویروس (در صورت ابتلای خودتان به این بیماری)
• اگر فکر می کنید که به این بیماری مبتلا شده اید از داشتن هر گونه رابطه جنسی خودداری کنید و به پزشک مراجعه کنید.

درمان عفونت قارچی واژن

درمان عفونت های قارچی خفیف

برای عفونت های خفیف قارچی، پزشک معمولا استفاده از پماد، قرص و کرم های خاص را به مدت 1 تا 3 روز تجویز می کند. برخی از این داروها تنها با نسخه ی پزشک قابل تهیه هستند و بقیه آن ها را می توان بدون نسخه ی پزشک نیز از داروخانه ها تهیه کرد. داروهای رایج عبارتند از:

• بوتوکونازول (Gynazole)
• کلوتریمازول (Lotrimin)
• میکونازول (Monistat)
• ترکونازول (Terazol)
• فلوکونازول (Diflucan)

درمان عفونتهای قارچی مقاوم

• استفاده از کرم، پماد، قرص و یا شیاف واژینال به مدت 14 روز
• مصرف دو یا سه دوز فلوکونازول (Diflucan)
• تجویز بلند مدت فلوکونازول (Diflucan) به مدت شش هفته و هر هفته، یک عدد. یا استفاده طولانی مدت از داروهای ضد قارچ موضعی

در صورتیکه با روشهای فوق، عفونت قارچی شما بهبود پیدا نکرد به احتمال زیاد مشکل از به هم خوردن فلور طبیعی واژن (نسبت باکتریهای خوب و بد) به دلیل مصرف بیش از حد آنتی بیوتیک باشد. در این موارد استفاده از لیزرمونالیزا تاچ جهت بازسازی بافت طبیعی واژن بسیار کمک کننده بوده و جوانسازی واژن با لیزر اکیدا توصیه می شود.

درمان عفونتهای قارچی مکرر

روند درمانی این عفونتها می تواند شامل دوره های طولانی مصرف پمادهای موضعی، داروهای خوراکی یا ترکیبی از هر دو باشد. اما بهترین روش درمانی برای این عفونتها، جوانسازی محیط و بافت واژن با استفاده از لیزر است. با استفاده از لیزر، می توان بافت واژن را دوباره احیا کرد و تنها با دو الی سه جلسه، روند درمان را بسیار سرعت بخشید.

درمان عفونت باکتریایی واژن

مترونیدازول

ژل واژینال مترونیدازول یکی از مؤثرترین درمان هاست. معمولاً این دارو را باید تا ۵ شب، پیش از خوابیدن، داخل واژن مصرف کنید. قرص۵۰۰ میلی گرمی این دارو هم تا ۷ روز (دو بار در روز) استفاده می شود. اینکه از قرص استفاده شود یا ژل، به خود بیمار بستگی دارد. اما، در کل عوارض جانبی ژل کمتر است.

کلیندامایسین

این دارو به شکل کرم و قرص های واژینال موجود است و کرم را باید تا ۷ شب پیش از خوابیدن به صورت واژینال مصرف کنید، قرص های واژینال هم دوره های سه روزه دارد. قرص خوراکی ۳۰۰ میلی گرمی این دارو نیز موجود است که باید آن را تا ۷ روز (دو بار در روز) مصرف کنید.

درمان تریکوموناس واژینالیس

اغلب برای درمان تریکومونیازیس از آنتی بیوتیک های خوراکی استفاده می شود. قبل از مصرف دارو حتما با پزشک مشورت کنید. همچنین انجام آزمایش های بارداری قبل از مصرف دارو بسیار مهم است زیرا که این آنتی بیوتیک می تواند به جنین شما آسیب برساند.

شریک جنسی شما نیز باید همزمان با شما به پزشک مراجعه کند و برای پیشگیری و یا درمان و جلوگیری از انتشار این ویروس تحت درمان قرار گیرد. علاوه بر این، افراد مبتلا به تریکومونیازیس تا زمانی که بهبودی کامل پیدا نکرده اند و تمام علائم آنها برطرف نشده است باید از برقراری رابطه جنسی امتناع کنند. حتی اگر احساس بهبودی کامل می کنید مصرف کردن تمام آنتی بیوتیک هایی که پزشک برایتان تجویز کرده است الزامیست.

تأثیر عفونت های واژینال بر باروری

عفونت واژن در صورت عدم درمان میتواند خطر ابتلا به بیماری التهابی لگن را افزایش میدهد. عفونت واژن نشان دهنده عدم تعادل در PH واژن شماست و بنابراین اگر در تلاش برای بارداری هستید باید بدانید عفونت باکتریایی راه رسیدن اسپرم به تخمک را سخت می کند. همچنین اگر در سال یک یا دو بار دچار عفونت قارچی شده و با درمانهای خانگی بهبود بیابید، مشکلی در باروری ایجاد نمی شود اما در صورت درمان نشدن می تواند موجب ناباروری شود.

عفونتهای واژینال در بارداری

عفونت های قارچی در دوران بارداری، شایع هستند. زنان باردار با علائم عفونت قارچی، باید به یک متخصص مراقبت های بهداشتی مراجعه کنند. پزشک، داروها و درمان هایی را تجویز خواهد کرد که در دوران بارداری بی خطر هستند. مصرف داروهای ضد قارچی خوراکی در دوران بارداری توصیه نمی شود.

همچنین خطر زایمان زودرس در زنان باردار مبتلا به عفونت باکتریایی واژن بالاست. با این وجود، نیازی نیست تمام زنان باردار برای عفونت باکتریایی واژن آزمایش و درمان شوند، مگر اینکه علائم عفونت در آنان دیده شود. بعضی متخصصان پیشنهاد می کنند فقط زنانی که سابقه ی زایمان زودرس داشته اند، برای بررسی عفونت باکتریایی واژن آزمایش بدهند.

درمان های طب سنتی برای عفونتهای واژینال

روغن درخت چای

روغن درخت چای یک روغن طبیعی بوده که خواص ضدباکتریایی و ضدقارچی دارد. صدها سال است که این ماده برای کمک به درمان عفونت های پوستی و بهبود زخم ها استفاده می شود.

برخی از زنان از شیاف های واژینال روغن درخت چای به عنوان جایگزینی برای داروهای بدون نسخه و داروهای تجویزشده و به منظور درمان خانگی عفونت مخمری واژن استفاده می کنند.

سیر

مطالعات در مورد این که آیا سیر، قرص سیر یا عصاره ی سیر می تواند یکی از روش های درمان خانگی عفونت های مخمری باشد بی نتیجه بوده اند. بااین حال مشخص شده است که خواص شیمیایی سیر به جلوگیری از رشد قارچ کاندیدا (مسئول عفونت های مخمری) کمک می کند. همچنین افزودن سیر به رژیم غذایی می تواند از بروز عفونت های مخمری در آینده پیشگیری کند.

روغن نارگیل

روغن نارگیل یک روغن چرب است که از میوه ی نارگیل به دست می آید. گفته می شود این روغن فواید زیادی برای سلامتی دارد؛ مانند کمک به هضم غذا و کمک به تعادل هورمون ها.

همچنین تصور می شود که روغن نارگیل دارای خواص ضد باکتری باشد و ازاین روی ممکن است بتوان روغن نارگیل را به عنوان درمان خانگی عفونت های مخمری واژن در نظر گرفت.

سرکه سیب

تاکنون مطالعات متعددی در رابطه با اثر سرکه ی سیب بر عفونت های ناشی از قارچ کاندیدا انجام شده که متأسفانه همه ی آن ها در محیط آزمایشگاهی بوده است.

سرکه ی سیب خالص و رقیق نشده شامل ترکیباتی است که می تواند عفونت مخمری را از بین ببرد؛ ولی در موجودات زنده استفاده از سرکه سیب می تواند به سوختگی پوست و جراحت بینجامد و ازاین روی مصرف آن اصلاً توصیه نمی شود.

عسل

ترکیبات ضد باکتری قوی که در عسل وجود دارد، این ماده را به یکی از قوی ترین ضد عفونی کننده های طبیعی تبدیل کرده است. زمانی که ویروس، باکتری و قارچ وارد بدن می شود، عسل به این ذرات می چسبد، آب موجود در آنها را به خود جذب می کند و سبب از بین رفتن آنها می شود. به این منظور مقداری عسل را به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه به ناحیه ی مورد نظر بمالید تا علائم بیماری تسکین یابد. سپس عسل را پاک کنید و بدن را به خوبی بشویید.

جوش شیرین

جوش شیرین در درمان عفونت قارچی واژن مفید است و از خارش و سوزش نیز جلوگیری می کند. کافی است دو قاشق جوش شیرین را در چند لیتر آب حل کرده و به مدت ۲۰ دقیقه در محلول مورد نظر بنشینید. سپس بدن خود را بشویید و با حوله ی تمیز خشک کنید. می توانید تا زمان بهبودی هر روز این کار را انجام دهید.

آلوئه ورا

استفاده از آلوئه ورا و ژل آن در درمان عفونت و رفع خارش موثر است. به این منظور پوست سبز یک ساقه آلوئه ورا را تمیز بشویید و رنده کنید. با شهد به دست آمده ناحیه ی تناسلی را ماساژ دهید. بهتر است قبل از خواب این کار را انجام دهید که تا صبح اثر کند.

برگ ریحان

برگ ریحان میکروب کش قوی است و می تواند انواع قارچ ها و باکتری ها را از بین ببرد. به این منظور می توانید روزانه دو فنجان دمنوش ریحان بنوشید یا ناحیه ی مورد نظر را با آب ریحان بشویید تا عفونت از بین برود.

ماست ارگانیک

ماست دارای پروبیوتیک و یک ضد باکتری قوی است که می تواند انواع عفونت را از بین ببرد. برای درمان خارش ناحیه ی تناسلی، روزانه چند قاشق ماست را با پارچه ی نخی تمیزی به این ناحیه بمالید و بگذارید تا خشک شود. سپس آن را بشویید و خشک کنید. ماست تهیه شده از شیر بز یا گوسفند بهترین نوع ماست برای درمان عفونت است. همچنین می توانید هر روز یک فنجان کشک خالص و شیرین نشده را تا زمان بهبودی مصرف کنید.