منظور از بارداری پوچ چیست و چه نشانه های دارد +روش های پیشگیری

بارداری پوچ امکان دارد برای هر زنی در دوران بارداری اتفاق بیفتد و خیلی اتفاق نادر و عجیبی نیست. علل مختلفی باعث بارداری پوچ می شود و هر زنی در صورت داشتن چنین تجربه ای باید با پزشک خود در ارتباط باشد و چکاپ شود. تانما در این مطلب نشانه ها، علائم، راه تشخیص و درمان بارداری پوچ را به خوبی مطرح کرده است؛

بارداری پوچ چیست؟

حاملگی پوچ یا هیداتیفورم نوعی تومور غیرسرطانی است که علائمی شبیه حاملگی طبیعی دارد و در طی آن جفت بدون رشد جنین به رشد خود ادامه می دهد. حاملگی پوچ معمولا در شرایطی رخ می دهد که تخم باردارشده به دیواره رحم می چسبد اما باعث رشد جنین نمی شود.

در واقع این حاملگی پوچ حتی قبل از زمانی که زن متوجه بارداری بشود اتفاق می افتد. در بارداری پوچ، جفت به رشد خود ادامه می دهد اما عمر او بدون جنین مدت کوتاهی خواهد بود. حاملگی پوچ علت ۵۰ درصد سقط جنین سه ماه اول بارداری است. حاملگی پوچ معمولا در خانم هایی با سن بالا تر از ۳۵ سال یا کمتر از ۲۰ سال رخ می دهد.

علل بارداری پوچ

افزایش سن مادر

احتمال بروز حاملگی پوچ با افزایش سن مادر و در مادران بالای 35 سال بیشتر می شود. اما در تحقیقات اخیر افزایش سن پدر نیز زمینه ساز حاملگی پوچ نیز هست.

سابقه داشتن حاملگی پوچ

معمولاً زنانی که 2 بار سقط جنین و حاملگی پوچ را تجربه کرده اند 28درصد بیشتر احتمال حاملگی پوچ و سقط جنین را خواهند داشت.

بیماری های مزمن مادر

زنانی که دیابت دارند و از کمبود ید و تیروئید رنج می برند احتمال بیشتری دارد که دچار حاملگی پوچ گردند.

مشکلات رحم و سرویکس

یکی از علل بروز حاملگی پوچ مربوط به مشکلات رحم و سرویکس (دهانه رحم) است.

مصرف سیگار و الکل و مواد مخدر

یکی از علل زمینه ساز بروز حاملگی پوچ، مصرف مواد مخدر و الکل در زنان است که این امر می تواند منجر به بارداری پوچ شود.

آزمایشات آمنیوسنتز و بیوپسی کوریون (CVS )

با احتمال پایین می تواند باعث سقط جنین گردد.

نشانه های بارداری پوچ

• عقب افتادن قاعدگی
• درد های خفیف شکمی و احساس ناراحتی یا تورم در پستان ها
• تست مثبت بارداری و تصور ذهنی یک بارداری طبیعی
• لک بینی یا خونریزی خفیف واژینال
• ترشحات واژینال خونابه ای یا قهوه ای
• حالت تهوع و استفراغ شدید
• دفع کیست هایی شبیه خوشه انگور
• گاهی در حاملگی پوچ درد لگن (پایین کمر و شکم)

تشخیص بارداری پوچ

حاملگی پوچ در اوایل حاملگی و قبل از اینکه زن متوجه شود حامله است اتفاق میفتد. در این حالت از انجایی که سطح HCG افزایش پیدا می کند علائم حاملگی مانند تأخیر در قاعدگی و حتی تست بارداری مثبت را نیز ممکن است داشته باشد و حتی احتمال درد یا لکه بینی و خونریزی هم ممکن است وجود داشته باشد.

جفت به رشد ادامه می دهد و برای مدت کوتاهی بدون جنین خودش را نگه می دارد. هورمون های بارداری به بالا رفتن ادامه می دهند و باعث می شود زن همچنان فکر کند که باردار است.ممکن است هیچ نشانه ای (مثل درد یا خونریزی) دیده نشود که نشان بدهد بارداری به طور نرمال پیش نمی رود.

علائم بارداری مانند خستگی و حساسیت سینه ها هم ممکن است وجود داشته باشند اما وقتی رشد جفت متوقف می شود و سطح هورمونی پایین می آید، علائم حاملگی هم فروکش می کند. در این زمان ممکن است گرفتگی عضله جزئی غیر عادی یا لکه بینی و خونریزی کم دیده شود. حاملگی پوچ معمولا تا وقتی که سونوگرافی معمولی، رحم یا ساک خالی را نشان بدهد تشخیص داده نمیشود.

امروزه با وجود سونوگرافی های دقیق تر، تشخیص این نوع حاملگی در مراحل زودتر ممکن شده است. البته باید توجه داشت در حاملگی طبیعی هم ممکن است در سونوگرافی اولیه (بخصوص اگر خیلی زود انجام شده باشد) اثری از جنین دیده نشود و ساک حاملگی خالی باشد. گرچه در چنین وضعیتی، تکرار سونوگرافی حدود هفت تا ۱۰ روز بعد، وجود جنین را اثبات خواهد کرد.

در حاملگی پوچ، انتظار فایده ای وجود ندارد و حاملگی بدون جنین، در سونوگرافی بعدی نیز تکرار خواهد شد. با وجود این، برای پیشگیری از ختم یک بارداری طبیعی و حاوی جنین – که در سونوگرافی اولیه ممکن است دیده نشود – همیشه پس از تشخیص حاملگی پوچ، باید سونوگرافی به فاصله هفت تا ۱۰ روز دیگر تکرار شود.

روش تشخیص بارداری پوچ

• معاینه لگنی توسط پزشک یکی از راههای تشخیص حاملگی پوچ است.
• یکی از راههای تشخیص حاملگی پوچ سونوگرافی است، برای تعیین تشکیل کیسه جنینی و اینکه آیا قلب جنین تشکیل شده یا به اندازه کافی رشد کرده یا نه؟
• آزمایشات خونی برای تعیین میزان هورمون های حاملگی برای تعیین احتمال وجود بقایای جفت پس از سقط.
• آزمایشات بافتی برای تشخیص قطعی سقط جنین

تشخیص نادرست بارداری پوچ

بعضی از زنانی که یک رحم کج دارند، معمولاً یک یا دو هفته می گذرد و ممکن است تشخیص نادرستی از داشتن بارداری پوچ داشته باشند.اگر این آزمایش زودتر از هفته هشتم انجام شود، این اتفاق خواهد افتاد. بنابراین، شما باید تا هفته 9 ام صبر کنید تا سونوگرافی انجام شود، مشروط بر اینکه هیچ مشکلی وجود نداشته باشد تا بارداری پوچ را تشخیص دهد.

همچنین، بیشتر پزشکان با بررسی سطوح هورمونی و انجام یک سونوگرافی ثانویه پس از فاصله یک هفته، بارداری پوچ را تایید می کنند. در موارد بسیار نادر، بارداری خارج رحمی یا لوله ای به عنوان بارداری پوچ تشخیص داده می شود.

درمان بارداری پوچ

تجویز دارو

گاهی برای درمان حاملگی پوچ، پزشک داروی خاصی را برای سقط جنین تجویز می کند.

کورتاژ

در این نوع حاملگی، پزشک برای خارج کردن بافت پوچ از روش کورتاژ استفاده می کند. عمل کورتاژ معمولا 15 تا 30 دقیقه طول می کشد.

بیرون آوردن رحم از بدن

در حاملگی پوچ اگر بافت پوچ، وسیع و گسترده باشد و بعدها هم نخواهید باردار شوید، پزشک با عمل جراحی رحم را در می آورد.

پایش و کنترل هورمونHCG

در حاملگی پوچ بعد از خارج شدن بافت پوچ از رحم، پزشک میزان هورمون HCG را چند بار اندازه می گیرد تا زمانی که به حد طبیعی برگردد. اگر میزان این هورمون همچنان بالا باقی بماند، نیاز به درمان های دیگری وجود دارد. پزشک برای مدت شش ماه تا یک سال بعد از درمان کامل این مشکل، میزان هورمون HCG را اندازه می گیرد تا مطمئن شود بافت پوچی در داخل رحم مادر باقی نمانده باشد. از آنجایی که بارداری مجدد، پایش هورمون HCG را سخت می کند، پزشک به شما توصیه خواهد کرد که طی این مدت باردار نشوید.

بارداری بعد از بارداری پوچ

متأسفانه در اکثر موارد حاملگی پوچ قابل پیشگیری نیست. اگر بارداری اول باشد، برخی زوج ها به دنبال تست ژنتیکی می روند. حاملگی پوچ معمولا یک بار اتفاق می افتد. احتمالاً پس از گذشت چهار یا شش هفته از زمان سقط جنین یا خروج بافت، مجددا عادت ماهانه را از سر بگیرید.

بعضی از متخصصین می گویند که پس از این دوره می توانید حامله شوید، اما برخی دیگر توصیه می کنند تا عادت ماهانه بعدی را نیز پشت سر نگذاشته اید، از این کار خودداری کنید. اگر چه ممکن است به لحاظ فیزیکی آمادگی حامله شدن مجدد را داشته باشید، شاید به لحاظ روحی چنین آمادگی را نداشته باشید.

هر زنی به شیوه خاص خود با عدم موفقیت زودهنگام حاملگی کنار می آید. برای برخی از زنان ممکن است ماه ها طول بکشد تا بار دیگر آمادگی حامله شدن را پیدا کنند. اغلب متخصصین تا دو یا سه بار سقط جنین متوالی اقدام خاصی نمی کنند و پس از آن است که تست های آزمایش ویژه خون و ژنتیک را تجویز می کنند تا علت آن را بیابند.