چربی خون عبارتست از بالا رفتن مقدار کلسترول و یا تریگلیسرید از مقدار طبیعی آنها در خون که باعث بیماری چربی خون میشود. میزان این مواد در خون بر اثر مصرف مواد غذایی بیش از میزان مورد نیاز یا هنگام بروز اختلال در سوخت و ساز چربی، افزایش مییابد. چربی خون و قند خون بالا و همچنین غلظت بالای خون باعث گزگز، مورمور شدن و خواب رفتگی پا میشود و بههنگام خواب، کف پا بسیار داغ میشود و فرد را بیدار میکند.در ادامه درباره بالا بودن چربی خون ونشانه های بالا بودن چربی خون بیشتر بخوانید.
افزایش چربی خون به چه صورت است؟
افزایش چربی خون همراه با بیماریهایی مانند کم کاری تیروئید ، بعضی از بیماریهای کبدی و کلیوی، بیماریهای قند( دیابت )، نارسایی مزمن کلیه، چاقی ، بعضی از عفونت ها، اعتیاد به الکل، ایدز و … دیده می شود. افزایش چربی خون با تجمع در دیواره رگها، تنگی آنها را به دنبال دارد و به همین دلیل باعث افزایش خطر ابتلا به سکته مغزی، درد قفسه سینه و گرفتگی عروق میشود. برای تشخیص بالا بودن چربی خون، اندازه گیری دو نوع چربی خون یعنی کلسترول وتری گلیسیرید انجام می شود. دراین میان معمولاافزایش کلسترول به عنوان عامل بیماریزای جدیدتری مطرح میشود.
کلسترول چیست؟
کلسترول یک نوع چربی است که در همه سلول های بدن شما یافت می شود. کلسترول در خون حل نمی شود و توسط لیپوپروتئین ها وارد سلول می شود و از آن خارج می گردد.لیپوپروتئین ترکیبی از پروتئین و چربی است و چربی را در خون حمل می کند. وجود کلسترول در کبد ، نخاع و مغز ضروری است.
کلسترول در ساخت و نگه داری سلول ها، برخی هورمون ها، ساخت ویتامین D و جذب ویتامین های محلول در چربی نقش دارد. مقدار مناسب کلسترول کمتر از 200 میلی گرم در دسی لیتر است.
زمانی که کلسترول خون افزایش پیدا می کند، چربی در سطح رگ رسوب می کند.
نهایتاً این رسوب ها جریان طبیعی خون رادچار مشکل میکنند و در این حالت، قلب شما به اندازه ی کافی خون غنی از اکسیژن دریافت نخواهد کرد و خطر حمله قلبی افزایش خواهد یافت. با فرایندی مشابه، کاهش یافتن جریان خون به مغز نیز می تواند منجر به سکته مغزی شود.
کلسترول به دو طریق در بدن به وجود می آید:
1- بدن خودش کلسترول می سازد. بیشترین کلسترول را کبد می سازد و مقدار آن، روزانه در حدود 1000 میلی گرم می باشد.
2- کلسترول وارد شده به بدن، از طریق خوردن مواد غذایی از جمله: گوشت قرمز ، مرغ، ماهی و لبنیات.
چه عواملی بر غلظت کلسترول موثر هستند؟
- نوع و مقدار مواد غذایی
- وزن بدن
- فعالیت بدنی
- وراثت و ژنها نقش مهمی در وضعیت کلسترول خون دارند.
- سن و جنس: افزایش غلظت کلسترول خون معمولاٌ در حوالی 20 سالگی آغاز می شود. زنان پیش از یائسگی ، غلظت کلسترول کمتری نسبت به مردان همسن خود دارند.
علایم افزایش چربی خون
عمده علایم افزایش چربی خون ناشی از دو عامل است؛ یکی سنگین و غلیظ شدن خون که باعث کندی حرکت آن در عروق میشود ولذا باعث اختلال خونرسانی و کمبود نسبی اکسیژن در بافتها خواهد شد و دیگری، افزایش حرارت بدن بر اثر افزایش صفرا. این علایم بهطور خلاصه عبارتند از:
1 ــ احساس سنگینی، خستگی یا کوفتگی در بدن
2 ــ خوابآلودگی.
3 ــ سوزش و احساس افزایش حرارت نقاط مختلف بدن بهخصوص کف پا که معمولاً در شب تشدید میشود
4 ــ دردهای نسبتاً مقاوم به درمان در ناحیه ساق و کف پا (و گاهی هم در سایر نواحی بدن)
5 ــ سردردهایی که معمولاً بهصورت سنگینی سر خودنمایی میکند
6 ــ خشکی و یا تلخی دهان
7 ــ سرگیجه و گاهی وزوز گوش
8 ــ سردرد، سرگیجه، سنگینی، خوابآلودگی، طپش قلب و علایمی از این دست ، پس از مصرف غذاهای چرب؛ و تسکین این علایم با مصرف موادی مثل آبغوره ، آبلیمو یا سرکه
9 ــ افزایش تعریق بدن
10 ــ ورم و پف کردن صورت.
نکته: ذکر علایم فوق به این معنا نیست که تمام کسانی که دچار افزایش چربی خون میشوند همه علایم فوق را بروز میدهند؛ بلکه اغلب، تنها بعضی از علایم را دارند.
برای کاهش تریگلیسیرید چه باید کرد؟
ورزش کنید.
رژیم غذایی کمچربی داشته باشید.
از لبنیات کمچرب استفاده کنید.
چربیهای گوشت و پوست مرغ را دور بیندازید.
غذای خود را با روغنهای گیاهی از قبیل: کانولا، ذرت و زیتون درست کنید.
غذاهای پرفیبر را زیاد مصرف کنید.
از مصرف شیرینی و نوشیدنیهای شیرین خودداری کنید.
از نوشیدن الکل دوری کنید.
پرخوری نکنید.
با چنگال و آهسته غذا بخورید و غذایتان را خوب بجوید تا به معدهتان فرصت دهید به شما بگوید که دیگر سیر شدهاید!
وزن خود را متعادل نمایید.