چگونه می توان بیماری روماتیسم را در دوران بارداری کنترل کرد؟

بیماری روماتیسم در بارداری نسبتا شایع است و برخی خانم های باردار به علل مختلف به انواع بیماری روماتیسم مبتلا می شوند. تانما در این مطلب در خصوص وضعیت بارداری بیماران روماتیسمی و روش های پیشگیری از بیماری روماتیسم و درمان در بارداری را بیان کرده است؛

بیماری روماتیسم چیست؟

هنگامی که دستگاه ایمنی بدن به اشتباه حمله به بدن را شروع می کند، نوعی بیماری در بدن رخ می دهد که به بیماری خودایمنی معروف است. در بیماری خود ایمنی گلبول های سرخ، غده تیروئید، عضلات و مفاصل، عروق خونی، و پوست از اندام ها و بافت هایی که بیش از سایر قسمت های بدن درگیر می شود.

روماتیسم هم یک بیماری خود ایمنی است که انواع مختلفی دارد. مثل روماتیسم قلبی، روماتیسم عضلانی، روماتیسم پوستی و رماتیسم مفصلی که شایع ترین نوع آن است. بافت همبند، استخوان ها و مفاصل از جمله ارگان هایی که در روماتیسم بیش از دیگر قسمت های بدن درگیر می شود. با اینکه این بیماری غالبا مفاصل را مبتلا می سازد، اما در برخی موارد چشم، ریه، رگ های خونی، قلب و پوست از قسمت هایی است که ممکن است، بیش از سایر اندام ها در معرض خطر قرار بگیرند.

منشأ بیماری روماتیسم

کارشناسان معتقدند که بیماری های روماتیسمی توسط ترکیبی از ژن ها و عوامل محیطی ایجاد می شود. به طور کلی، داشتن برخی از انواع ژن ها می تواند حساسیت فرد را به بیماری های روماتیسمی افزایش دهد و عوامل محیطی ممکن است باعث شروع بیماری شود.

به عنوان مثال، مطالعات نشان می دهد افرادی که دارای انواع مختلفی از ژن های خاص به نام ژن های آنتی ژن لوکوسیتی انسان (HLA) هستند ، خطر ابتلا به بیماری های روماتوئید در آن ها افزایش می یابد. در این افراد، بیماری ممکن است به دلیل برخی از رویدادها مانند عفونت های باکتریایی، ویروسی یا چاقی رخ دهد. ژن های اخیر گفته شده که استعداد ابتلا به بیماری های روماتیسمی را افزایش می دهد توسط آزمایش تحت عنوان HLA Typing در آزمایشگاه انجام می شود.

انواع روماتیسم

• روماتیسم مفصلی
• تب روماتیسم
• لوپوس سیستمیک
• روماتیسم محوری یا روماتیسم ستون فقرات
• پسوریازیس یا صدف
• روماتیسم ناشی از التهاب روده
• نقرس
• بهجت
• سندرم انتی فسفو لیپید
• اسکلرودرمی
• واسکولیت ها

علل بیماری روماتیسم

• شیوع استئوآرتریت در افراد مسن بیشتر از جوانان است.
• زنان به میزان بیشتر در مقایسه با مردان به آرتریت روماتوئید، اسکلرودرمی، فیبرومیالژیا و لوپوس مبتلا می شوند.
• شیوع نقرس در مردان بیشتر است.
• چاقی و سیگار کشیدن باعث افزایش خطر ابتلا به بیماری های روماتیسمی می شود.

نشانه های بیماری روماتیسم

• درد
• سختی و سفت شدگی بدن بخصوص در صبح ها
• ورم
• گرما و قرمزی
• حساس به درد
• درد مفاصل در هنگام استفاده و کار با آن ها
• خستگی
• التهاب چشم یا عفونت
• التهاب یا زخم لثه
• درد در گردن، ستون فقرات، یا پشت
• دشواری در تنفس عمیق
• درد عضلانی

تشخیص بیماری روماتیسم

به دلیل وسیع بودن و نسبتا پیچیده بودن تشخیص بیماری های روماتیسمی یک آزمایش یا روش نمی تواند به تنهایی بیماری را تشخیص دهد و به کمک سایر تکنیک ها نیز نیاز می باشد.

تأثیر بارداری بر بیماری روماتیسم

به دلیل تغییرات هورمونی در دوران بارداری ممکن است، برخی بیماریهای روماتیسمی مانند لوپوس تشدید و برعکس برخی دیگر از این بیماریها مانند بیماری آرتریت روماتوئید در این دوران بهبود یابند.محققان هنوز صد در صد مطمئن نیستند چرا در دوران بارداری بیماری روماتیسم رو به خاموشی می رود، اما آن ها چند تئوری دارند.

روماتیسم وقتی بروز پیدا می کند که سیستم ایمنی بدن به بافت ها و اندام های سالم خودش حمله می نماید. محققان بر این باورند که بارداری احتمالا سیستم ایمنی را تعدیل می کند تا بدن را از نگاه کردن به جنین به عنوان یک مهاجم خارجی نگه دارد. به این معنی که سیستم ایمنی شما به اندازه گذشته فعالیت نکرده و درد و التهاب کمتری را برای شما به وجود خواهد آورد.

تأثیر بیماری روماتیسم بر روند بارداری

بسیاری از زنان ( بیمار یا سالم) در زمان حاملگی دچار درد هایی مخصوصا در کمر می شوند.تاثیر آرتریت بر روی حاملگی به نوع آرتریت شما بستگی دارد:

• در بسیاری از زنان آرتریت روماتوئید در حین حاملگی خاموش می شود اگر چه بیماری بعد از تولد نوزاد دوباره شروع می شود.
• در صورتی که شما از آرتروز رنج می برید٫مخصوصا آرتروز زانو و لگن ٫با افزایش وزن ناشی از حاملگی درد های بیشتری را احساس می کنید
• بیماری های دیگر مانند اسپوندیلو آنکیلوزانت و … در حین حاملگی یا بدتر می شوند یا بهتر و هیچ الگوی ثابتی وجود ندارد.

تأثیر بیماری روماتیسم بر جنین

بجز لوپوس بسیاری از انواع دیگر آرتریت به نوزاد شما آسیب نمی رسانند. باید در باره مصرف داروهای خود در دوران حاملگی با پزشک خود مشورت نمایید و عوارض جانبی احتمالی را بشناسید٫بعضی از داروها عوارض بدی بر روی جنین دارند.

تأثیر بیماری روماتیسم بر زایمان

معمولا آرتریت تدثیر جدی بر روی زمان تولد نوزاد ندارد.طبق مطالعه ای در سال 2006 در دانشگاه واشنگتن مشخص شده بیماری آرتریت روماتوئید ممکن است کمی زایمان زود رس را افزایش دهد، ولی ریسک داشتن بچه با وزن هنگام تولد پایین را افزایش نخواهد داد. زنان با بیماری آرتریت روماتوئید بیشتر دوست دارند که فرزند خود را با عمل سزارین به دنیا بیاورند.

همه انواع بیماری های التهابی زایمان طبیعی را با مشکل مواجه می کنند. بزرگ ترین مشکل این است زنان نمی توانند پای خود را بیش از مقداری مشخص باز نمایند و این برای بیرون آمدن بچه ای که خود یک بسته بزرگ محسوب می شود آسان نیست. به همین علت زنان با بیماری های التهابی و روماتیسم بیشتر تمایل به عمل سزارین دارند. در زنان مبتلا به بیماری های التهابی می بایست در مورد زایمان طبیعی با پزشک خود مشورت نمایند. شاید بهتر باشد از سزارین استفاده نمایید.

کنترل بیماری روماتیسم در بارداری

• رژیم غذایی سالم داشته باشید.
• وزن توصیه شده در این دوران را به دست آورید.
• با مشورت و صلاحدید پزشکتان، ورزش کنید.
• از الکل و سیگار دوری کنید.
• مراقبت های بارداری منظم را داشته باشید.
• کاهش دریافت کالری، باعث کاهش علائم مفصلی می گردد.
• مصرف ماهی و دانه های خوراکی مثل گندم و سویا که غنی از اسیدهای چرب امگا 3 می باشند، باعث کاهش درد مفصلی می گردد.
• چای سبز ، فلفل شیرین، انگور قرمز و آنتی اکسیدان هایی مانند مس، منیزیم و پتاسیم در درمان روماتیسم بسیار مفیدند.
• روغن زیتون خاصیت ضد التهابی دارد.

درمان بیماری روماتیسم در بارداری

بسیاری از بیماری های روماتیسمی خانم ها را در سن باروری درگیر می کند. اگاهی از بی خطر بودن داروها، اثر حاملگی بر سیر بیماری و مشاوره های قبل از بارداری در درمان این بیماران بسیار مهم است. برای نتیجه بهتر لازم است تیمی مشتمل بر متخصص زنان و داخلی درگیر این بیماران باشند.

در واقع التهاب ناشی از روماتیسم و داروهای ایمونوساپرسیو هر دو می توانند بر سلامت مادر و جنین تأثیر گذار باشند. در سال های اخیر استفاده از داروهای بیولوژیک در درمان بیماریهای روماتیسمی نیز چالش هایی را درمورد مصرف آنها در حاملگی و شیر دهی ایجاد کرده است.

متأسفانه همه زنان از دردهای روماتیسمی در دوران بارداری در امان نیستند. بیماری برخی در این دوران بهبود پیدا نمی کند و در برخی نیز بیماری شعله ور می شود. در حدود 40 تا 50 درصد زنان مبتلا به روماتیسم در دوران بارداری نیاز به درمان دارویی دارند.

کارشناسان می گویند زنان باردار می توانند با خیال راحت و ایمنی داروی پردنیزولون را در سه ماهه دوم و سوم بارداری و دوران شیردهی مصرف کنند. همچنین در دوران بارداری مصرف داروی هیدروکسی کلروکین نیز منع مصرف ندارد.