تبخال چیست و چگونه درمان می شود + معرفی روش های درمانی

درمان تبخال دغدغه ای است که بسیاری از ما دچار آن می شویم. در برخی افراد تبخال زدن به شکل مکرر رخ می دهد. ما در این مقاله از تانما سعی کردیم هر آنچه که در مورد تبخال و درمان تبخال هست را شرح دهیم.

هرپس سیمپلکس

ویروس های هرپس سیمپلکس ۱ و ۲ (HSV-1,HSV-2)، از مهم ترین ویروس های بیماری زای انسانی هستند.

ویروس هرپس سیمپلکس ۱ , موجب تب خال لب و ویروس

هرپس سیمپلکس ۲ ، موجب تب خال تناسلی می شود

این ویروس ها بسیار شایع و مسری می باشند. HSV-1 از طریق بزاق آلوده منتقل می شود اما HSV-2 از طریق تماس جنسی انتقال پیدا می کند. ژنوم ویروس به شکل DNA خطی دو رشته ای است. ویروس به شکل ۲۰ وجهی است و دارای پوشش (انولوپ) لیپیدی دولایه است. خراش های پوستی موجب انتقال ویروس به پوست می شوند. پوست سالم مانع نفوذ ویروس به بدن می شود. این ویروس ها، سلول های عصبی را آلوده می سازند و ممکن است به طور مخفی در سلول های عصبی به حالت خفته درآیند. بر اثر تحریک مانند فشارهای عصبی و احساسی، ویروس از حالت خفته به حالت فعال در می آید.

ویروس از طریق آکسون های عصبی به پوست برمی گردد و در آنجا تکثیر پیدا کرده و ایجاد تب خال می کند. ویروس های هرپس سیمپلکس می توانند مناطق گوناگونی از بدن را آلوده سازند مانند ایجاد ضایعات در دهان و گلو، التهاب قرنیه و ملتحمه چشم (کراتوکونژکتیویت)، تب خال های پوستی و انسفالیت.

تبخال چیست

تبخال، برجستگی هایی قرمزرنگ یا تاول هایی ارغوانی رنگ است که معمولاً روی لب ها یا اطراف دهان بروز می کند.اگر علائم شما شدید است و دچار سوزش و خارش لب و تحریک دهان، درد در اطراف دهان، یا تاول های کوچک روی دهان که می ترکند هستید،استفاده از داروهایی مانند رنگ یدوکسوریدین یا داروی ضد ویروسی آسیکلوویر می تواند به شما تسکین دهد.
تب خال ممکن است برای مدت های طولانی پنهان باقی بماند، و برخی افراد ممکن است در اولین سرایت ویروس بیماری ، علائمی نشان ندهند.این بیماری به طور معمول لب ها و ناحیه دهان و به ندرت نواحی چونه قرنیه و ناحیه تناسلی را گرفتار می کند.پیش از ایجاد عفونت تبخال، ویروس تا ماه ها و یا سال ها در آنجا باقی می ماند و بدن شما پادتن هایی را علیه ویروس می سازدکه به کنترل آن می انجامد مگر اینکه عواملی موجب شوند خطر بروز آن افزایش یابد.

وجود یک بیماری که مقاومت بدن شما را کاهش دهد، حتی سرماخوردگی و یا ناراحتی خفیف گوارشی یا تب به هر علت،دوره خون ریزی قاعدگی و بسیاری موارد این چنینی می تواند عوامل افزایش دهنده خطر محسوب شود.
مصرف داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی و در کودکان ، وجود اگزما می تواند جزو این دسته قرار بگیرد.

منشاء تبخال

بعد از ابتلا به عفونت هرپسی اولیه (که در میان عامه به عنوان تبخال اولیه خوانده میشود) بسیاری از افراد مستعد عفونت هرپسی ثانویه یا همان تبخال عودکننده لب می شوند. البته تعدادی از بیماران هم به رغم ابتلا به عفونت اولیه و سیستمیک هرگز دچار تبخال عودکننده نمی شوند.

اغلب افراد به دنبال ضعف سیستم ایمنی دچار تبخال عود کننده می شوند. عواملی مثل تب، قاعدگی، استرسهای روحی و جسمی، خستگی و قرارگیری بیش از حد در معرض نور آفتاب همه می توانند باعث عود تبخال شوند.

روش های درمان تبخال

• هیچ درمانی برای تبخال وجود ندارد.
• برخی افراد از کمپرس گرم و یا سرد برای تسکین درد تبخال استفاده می کنند.
• برخی کرم ها و ژل ها هم می توانند سوزش و درد تبخال را تسکین دهند.
• کرم های ضدویروسی می تواند مدت باقی ماندن تبخال را کم کند.

علائم تبخال

اغلب شما با علایم تبخال دهانی آشنایی دارید. با این حال مرور آن خالی از فایده نیست. تبخال لب همانطور که از اسمش هم مشخص است، معمولا همیشه در نقطه خاصی از لب و دهان ایجاد می شود. فرد یکی دو روز قبل در آن نقطه یا بطور گسترده در اطراف دهان احساس خارش، سوزش یا گزگز می کند. سپس یک برجستگی کوچک پر از مایع شبیه یک جوش کوچک در لبه بیرونی لب روی پوست ظاهر می شود.

البته ممکن است این برجستگی در اطراف بینی یا چانه یا گونه هم ایجاد شود.
مایع درون این برجستگی بشدت عفونی و مملو از ویروس تبخال است. در صورت پاره شدن و رسیدن آن به بخشهای دیگر پوست براحتی ممکن است آن نواحی را نیز آلوده کرده و باعث ایجاد تبخال در آن مناطق نیز بشود. بعد از چند روز برجستگی سوراخ شده و ترشح می کند.
این حالت معمولا در روز چهارم یا پنجم اتفاق می افتد و بیشترین احتمال آلودگی در سایر مناطق بدن یا سرایت به سایر افراد مربوط به همین مرحله است. در این مرحله گاهی بیمار دچار تب و برجستگی غدد لنفاوی زیر فک نیز می شود. سپس به مرور روی زخم اصطلاحا دلمه می بندد و پوست جدید از زیر دلمه تشکیل می شود. بعد از گذشت چند روز این دلمه کنده شده و زخم بدون برجای گذاشتن اثری (بدون اسکار) ناپدید می شود.

راه انتقال ویروس تبخال

• معمولا ویروس تبخال در لب فرد مبتلا قرار دارد، حتی اگر آن فرد تبخال نزند. بنابراین یکی از مهمترین راه های انتقال این ویروس، روبوسی کردن است.
• از آنجایی که این ویروس در بزاق هم موجود است، لذا استفاده از بشقاب، چنگال، قاشق، چاقو و لیوان فرد مبتلا، می تواند تبخال را منتقل کند.
• تبخال دستگاه تناسلی هم می تواند در اثر رابطه جنسی منتقل شود.

پیشگیری از تبخال

• زمانی که تابش نور خورشید زیاد است، بیرون نروید.
• کرم ضدآفتاب روی لب خود بمالید.
• استرس خود را کنترل کنید و آرام باشید.
• استراحت کافی داشته باشید و ورزش روزانه را انجام دهید تا سیستم ایمنی بدنتان تقویت شود.
• هنگامی که فردی به تبخال مبتلا شد، با او روبوسی نکنید و از مسواک، وسایل غذاخورردن و یا لیوان او استفاده نکنید.
• چشمان خود را زیاد نمالید.
• با تغذیه مناسب، سیستم ایمنی بدن خود را تقویت کنید.