خارش مقعد - علت، تشخیص و درمان

خارش مقعد مشکلی است که افراد از بیان آن خجالت می کشند. اگرچه برخی از علل خارش مقعد به راحتی درمان می شوند، اما تعدادی از آنها شامل یک بیماری در دستگاه گوارشی هستند و نیاز به درمان پزشکی یا عمل جراحی دارند. در این مطلب برخی از علل خارش مقعد و درمان مناسب آن ها را بیان می کنیم.
خارش مقعد یک مشکل شایع است. خارش، واقع در مقعد یا فقط بر روی پوست اطراف مقعد رخ می دهد اغلب شدید و ممکن است با یک احساس قوی نیاز به خراش همراه باشد. خارش مقعد ممکن است برای شما شرم آور و ناراحت کننده باشد. علل خارش مقعد، بسیاری از مشکلات پوست، شستن بیش از حد یا بواسیر می باشد.

اگر چه خارش ممکن است در واکنش به مواد شیمیایی موجود در مدفوع باشد و اغلب سبب التهاب ناحیه مقعد می شود ضربه مستقیم در اثر خاراندن و حضور رطوبت، سبب شدت خارش مقعد و افزایش میزان التهاب می شود. اگر خارش مقعد مداوم باشد با دکتر خود صحبت کنید. با درمان و اقدامات مناسب، بسیاری از افراد از خارش مقعد رهایی کامل پیدا می کنند.

علائم خارش مقعد

خارش مقعد ممکن است با سوزش و درد همراه است. خارش و سوزش ممکن است موقت یا مزمن باشد اغلب خارش مقعد به مراقبت پزشکی نیاز ندارد. خارش مقعد شدید و یا بیش از یک تا دو ماه طول می کشد. ممکن است خونریزی از مقعد وجود داشته باشد.  شما نمی توانند بفهمید که چه چیزی باعث خارش مداوم است. خارش مقعد مداوم ممکن است به یک بیماری پوستی و یا مشکل دیگری مربوط باشد که نیاز به درمان پزشکی دارد.

1- هموروئید

هموروئید یا بواسیر یکی از علل خارش مقعد است. در بیشتر موارد، هموروئید در اثر یبوست و زور زدن برای خروج مدفوع بروز می کند.
 در حالیکه برخی از هموروئیدها با داروهایی مثل شیاف و پماد ضدهموروئید مقعدی به راحتی درمان می شوند، برخی از انواع هموروئید مثل هموروئید ترومبوزی (هموروئیدی که باعث می شود حتی بعد از درمان هموروئید، پوست مقعد بیرون بزند) و هموروئید طولانی مدت نیاز به عمل جراحی دارند.

 برای جلوگیری از خارش مقعد مربوط به هموروئید، بعد از اجابت مزاج با دستمال کاغذی نرم و مرطوب، مقعد خود را پاک کنید.

2- کرمک

عفونت - عفونت های منتقله از راه جنسی نیز ممکن است مقعد را درگیر و باعث خارش مقعد شود در کودکان ، انگل کرمک می تواند باعث خارش مداوم مقعد شود افراد بزرگسال خانواده نیز می تواند آلوده شوند سایر انگل ها ممکن است خارش مشابهی ایجاد کند عفونت مخمر، که معمولا در زنان تاثیر می گذارد می تواند سبب خارش در ناحیه مقعد شود.
کرمک یک نوع انگل پوستی است که تخم های خود را در اطراف پوست مقعد می ریزد. اگرچه کرمک در کودکان شایع است، ولی بزرگسالان نیز می توانند دچار آن شوند.
 اگر فکر می کنید کرمک باعث خارش مقعد شما شده است، شب قبل از خوابیدن یک نوار چسب شیشه ای روی مقعد خود بزنید. اگر صبح بعد از بلند شدن از خواب ، نوار چسب را برداشتید و تخم های ریز سفیدرنگی روی آن مشاهده کردید، نزد پزشک بروید.
اگر کودک شما این مشکل را داشت، او را نزد پزشک متخصص اطفال ببرید. پوشیدن شلوار و لباس زیر تنگ می تواند باعث خارش مقعد شود.

3- عفونت قارچی

عفونت قارچی مقعد، هم در زنان و هم در مردان بروز می کند. همان نوع قارچی که باعث عفونت قارچی واژن در زنان می شود، می تواند باعث عفونت قارچی مقعد هم بشود.  برای جلوگیری از عفونت قارچی مقعد، مقعد خود را به طور کامل با آب گرم بشویید.   برای درمان این عارضه می توانید تحت نظر پزشک از پمادهای ضد عفونت قارچی و یا شیاف عفونت قارچی مقعد استفاده کنید

4- شلوار و لباس زیر تنگ

پوشیدن شلوار و لباس زیر تنگ می تواند باعث خارش مقعد شود.  برخی از پارچه ها مثل پارچه ابریشمی به پوست می چسبند. وقتی برای مدت طولانی می نشینید، این نوع پارچه ها باعث سوزش و تحریک پوست نازک مقعد می شوند.  اگر مجبورید لباس تنگ بپوشید، از پودرهای ضد خارش در ناحیه مقعد خود استفاده کنید.

5- گوارش و مشکلات

حملات مکرر اسهال می تواند سبب تحریک مقعد و خارش شود نشت تصادفی از مدفوع، دفع ناخواسته مدفوع یا بی اختیاری مدفوع از عوامل مؤثر است

6- خارش ورزشکار

خارش ورزشکار یک نوع عفونت قارچی پوست است که در آب و هوای گرم و مرطوب ایجاد می شود.  مردان بیشتر به این عارضه دچار می شوند، به خصوص آن هایی که در هوای گرم بیرون کار می کنند و یا مجبورند در هوای سرد چند تا لباس روی هم بپوشند و یا کسانی که در هوای گرم تابستان در مسابقات ورزشی شرکت می کنند.  برای جلوگیری از بروز خارش ورزشکار، کمی جوش شیرین و یا پودر جاذب عرق هر روز به زیر بغل خود بمالید.

7- یبوست

هنگام یبوست، التهاب پوست مقعد در اثر خروج مدفوع سفت، خشک و بزرگ، باعث خارش مقعد می شود.  برای جلوگیری از یبوست می توانید از مواد غذایی فیبردار مثل میوه و سبزی تازه و داروهای گیاهی ضد یبوست استفاده کنید. همچنین برای جلوگیری از خشکی مدفوع بایستی آب زیادی در طی روز بنوشید.  اگر با این کارها یبوست شما برطرف نشد، برای مدت کوتاهی می توانید تحت نظر پزشک از داروهای ملین ، شیاف و تنقیه استفاده کنید.

8- موهای زیرپوستی

گاهی اوقات موهای بدن در زیر پوست رشد می کنند.  رشد موهای زیرپوستی در ناحیه مقعد باعث خارش آزادهنده شدیدی می شود.  برای جلوگیری از رشد موهای زیرپوستی در مقعد، موهای این قسمت را از ته نزنید.  اگر مجبورید موهای ناحیه مقعد را بزنید، با استفاده از یک پماد ضدخارش (که می توان آن را برای اطراف مقعد بکار برد) استفاده کنید تا خارش کم شود.

9- شقاق مقعد

شقاق مقعد می تواند سبب خارش مقعد شود

10- بیماری های پوستی

گاهی اوقات، خارش مقعد در نتیجه یک بیماری پوستی خاص، مانند پسوریازیس و یا درماتیت تماسی می باشد.

11- آنتی بیوتیگ

درمان با آنتی بیوتیک نیز می تواند سبب عفونت مخمر و سوزش مقعد شود.

12- تومورهای مقعد

به ندرت، تومورهای خوش خیم یا سرطانی در اطراف مقعد ممکن است منجر به خارش مقعد شود.

13- فیستول

سوراخ غیر طبیعی ( فیستول ) از روده کوچک و روده بزرگ به پوست اطراف مقعد می تواند در اثر بیماری کرون تشکیل شود و از این فیستول مایعات نشت و سبب تحریک ناحیه مقعد می شود.

درمان خارش مقعد

استفادهٔ زیاد از کرم ‌ها و پمادها برای تسکین خارش مقعد باید با احتیاط انجام شود، چون ممکن است بیشتر ضرر داشته باشند، و راه‌های آسان‌تری نیز برای درمان آن وجود دارد. در اینجا چند پیشنهاد برای خلاصی از این خارش عذاب‌آور ارائه می‌شود.

مرکبات و غذاهای پرادویه نخورید. مرکبات مثل پرتقال، گریپ فروت، و نارنگی و غذاهای ادویه‌دار مثل کاری و فلفل تند در برخی افراد باعث افزایش ترشحات خارش‌آور مقعد می‌شود، گرچه پزشکان به‌علت دقیق آن مطمئن نیستند. حذف این مواد از رژیم غذائی مشکل شما را رفع می‌کند.

کمتر قهوه بخورید. دانه‌های قهوه حاوی روغن‌هائی هستند که هضم نمی‌شوند. این روغن‌ها به هنگام دفع، پوست اطراف مقعد را تحریک می‌کنند. محدود کردن قهوهٔ روزانه به یک یا دو فنجان برای جلوگیری یا تسکین خارش مقعد کافی است.

از تنزیب استفاده کنید. گذاشتن یک تنزیب یا پارچهٔ نازک نخی بر روی مقعد عرق و ترشحات زیادی را که باعث تحریک و خارش می‌شوند جذب می‌کند. لباس زیر مناسب بپوشید. زیر شلواری‌ نخی گشاد بهتر از انواع چسبان نایلونی است، چون بهتر رطوبت را جذب می‌کند و جریان هوا را نیز برای خشک نگاه داشتن نشیمنگاه بهتر حفظ می‌کند.

کرمک‌ها را از بین ببرید. کرمک‌ها عموماً کودکان را گرفتار می‌کنند، ولی سایر اعضاء خانواده نیز ممکن است گرفتار این انگل‌ها شوند که شب‌ها از مقعد بیرون آمده و باعث خارش می‌گردند. پزشک داروی خوراکی ضدانگل برای از بین بردن آنها تجویز می‌کند، ولی شما نیز باید ملافه‌ها را در آب داغ بشوئید تا از بازگشت آنها جلوگیری شود.

داروهایتان را کنترل کنید. برخی داروها می‌توانند باعث خارش مقعد شوند. مثلاً آنتی‌بیوتیک‌ها اغلب باکتری‌ها بی‌آزاری را که در مقعد وجود دارند و از عفونت مخمرهای خارش‌زا جلوگیری می‌کنند از بین می‌برند. از پزشک خود در مورد اینکه داروی مصرفی شما باعث خارش می‌شود یا نه سئوال کنید.

نشیمنگاه را خشک کنید. خشک کردن مقعد با گرفتن سشوار بر روی آن به‌مدت ۲۰ تا ۳۰ ثانیه بعد از استحمام یا شنا راه خوبی برای رفع خارش است. توجه کنید اگر احساس سوختگی کردید، یا سشوار داغ است یا آن را زیاد به پوست نزدیک کرده‌اید.

نشیمنگاه را در معرص آفتاب قرار دهید. نور فرابنفش آفتاب می‌تواند خارش و دیگر تحریکات ناحیهٔ مقعد را آرام و پوست آن را خشک کند. حمام آفتاب برهنه راه‌ خوبی برای تابش نور خورشید به نقاطی از بدن است که معمولاً پوشیده هستند. با روش ‌ها و وسائل نوین باید خود را مرتباً در سایبان حمام آفتاب قرار داد.

اضطراب را دور کنید. باور کنید که اگر اضطراب یا تنش روانی دارید، ممکن است دچار خارش مقعد شوید. آرام کردن اعصاب با یوگا، استراحت کافی، یا ورزش می‌تواند خارش را از بین ببرد.

خود را بشوئید، نمالید.

رعایت بهداشت برای جلوگیری از خارش مقعد بسیار مهم است. اگر برایتان امکان دارد، بعد از هر اجابت مزاج، مقعد را با پارچه‌ای نرم و آب‌گرم و صابون بشوئید و خشک کنید. برای خشک کردن کاغذ توالت یا پارچه را بر روی مقعد نمالید. کاغذ توالت خوب مصرف کنید. از کاغذ توالت نرم دو لایه استفاده کنید و کاغذ‌های لوکس را که موادی مثل خوشبوکننده دارند به‌کار نبرید، چون ممکن است پوست را تحریک کند.