خواص زنیان در دوران شیردهی | فایده و ضرر+نحوه مصرف

خواص زنیان در میان داروهای گیاهی دیگر همیشه زبانزد بوده است و از گذشته ها این گیاه پرخاصیت را به اشکال مختلف و برای پیشگیری و درمان بسیاری از بیماری ها استفاده می کرده اند. تانما در این مطلب از خواص زنیان در شیردهی و همچنین تأثیر مصرف زنیان بر شیر مادر نکاتی را بیان می کند؛

زنیان چیست؟

زنیان نام های دیگری نیز دارد و مردم گاهی از این اسامی نیز استفاده می کنند مانند: خوردانه، انیسون بری و Ajwain.این گیاه بوته ای علفی است که 1 سال عمر و ارتفاعی حدود 90 سانتی متر دارد. این گیاه دارای گل های سفید رنگی ست و در کشور هندوستان وجود دارد.

در واقع میوه های این درخت را زنیان می گویند که اندازه ای کوچک و بیضی شکل و رگه دار هستند. این میوه بیشتر اوقات به رنگ های زرد، سبز و خاکستری مشاهده می شود. همچنین این گیاه مزه ای تند و تیز و بویی شبیه به آویشن دارد.

در طب سنتی گیاه زنیان را گیاهی با طبیعت گرم می دانند. دانه های زنیان حاوی مقادیر زیادی تیامین،نیاسین، کلسیم، پتاسیم، سدیم، فسفر، آهن، تیمول، اسید های چرب و فیبر هستند. قابل ذکر است که ارزش غذایی زنیان حدود 100 گرم است. کالری موجود در آن 305 کالری، چربی آن 25 گرم، کربوهیدات 43 گرم، پروتئین 16 گرم و فیبر موجود در آن 39 گرم می باشد.

فواید مصرف زنیان در شیردهی

در طب سنتی هندی از زنیان جهت پاکسازی رحم و بالا بردن میزان شیر مادر در زنان شیرده استفاده می کنند. البته بهتر است گیاه و عرق زنیان را در دوران شیردهی با احتیاط و با مشورت پزشک مصرف نمایید. سایر خواص زنیان شامل موارد زیر است:

• بیماری های معده و کبد را رفع می کند.
• مقوی معده و بادشکن است.
• ضد اسپاسم و ضد درد است.
• سموم بدن را دفع می کند.
• ضد تهوع و استفراغ است.
• ناراحتی های گلو، سرفه و روماتیسم را از بین می برد.
• ضد کرم و میکروب کش است.
• مدر و قابض است.
• درد حاد شکم، قولنج و سوء هاضمه ای که ناشی از ضعف و کمی نیرو باشد را برطرف می کند.
• درمان امراض ریه و ضدسرماخوردگی، ضدتب و ضد یبوست است.
• برای بیماری های عصبی مفید محسوب می شود.

خواص عرق زنیان

• درمان کننده استئوآرتریت
• برطرف کردن خشکی شانه ها و التهاب آرنج
• درمان کشیدگی و التهاب تاندونها
• ضد نفخ
• ضد انگل و قارچ
• باد شکن
• ضد ترشی معده
• ضد تهوع
• خلط آور و تقویت معده
• مقوی قوای جنسی
• هضم غذا
• سوء هاضمه
• رفع گرفتگی گوش
• مفید برای ترک اعتیاد مواد مخدر
• ضد تشنج
• سکسکه
• مفید برای بیماریهای عصبی

مضرات مصرف زنیان در شیردهی

• زیاده روی و مصرف بی رویه این عرق گیاهی موجب زردی صورت و همچنین خشک شدن شیر مادر می گردد.
• مصرف بیش از حد گیاه زنیان ممکن است سبب آلرژی و حساسیت شود که علامت هایی مثل تهوع، استفراغ، سوزش پوست و سردرد را در پی دارد.
• مصرف این گیاه خطر خونریزی را افزایش داده و سبب روان شدگی خون می شود.
• مصرف این گیاه برای افراد سرد مزاج مفیدتر از افراد گرم مزاج می باشد.

تانما علاوه بر خواص زنیان و مضرات آن در شیردهی، در زیر بر شرایط و روش های مصرف آن اشاره کرده است؛

شرایط مصرف زنیان در شیردهی

نحوه نگهداری گیاه زنیان

• برای نگهداری زنیان از قرار دادن آن در مکان‎های مرطوب و در زیر نور مستقیم آفتاب خودداری کنید .
• همیشه آن را به اندازه مصرف‎تان خریداری کنید.
• این دانه ها را در ظروف در بسته و در مکان خشک و خنک نگهداری کنید.

نحوه نگهداری عرق زنیان

• بهترین روش پیشنهادی برای نگهداری از عرقیات گیاهی قرار دادن آنها در ظروف شیشه ای تیره رنگ یا آلومینیومی است به گونه ای که در آنها به طور کامل بسته شود.
• برخی عرقیات در مقابل نور خورشید و گرما عطر و خاصیت خود را از دست می دهند بنابراین سعی کنید این عرقیات را دور از تابش خورشید و در مکانی خنک قرار دهید.
• عرقیات متناسب با شرایطی که تهیه و تولید می شوند از یک تا 3 سال تاریخ مصرف دارند، بنابراین هنگام مصرف عرقیات گیاهی به تاریخ انقضای آنها دقت کنید.
• از نگهداری عرقیات گیاهی در مکان های گرم و مرطوب پرهیز کنید. این مکان ها خاصیت عرقیات را از بین می برند.

میزان مصرف زنیان در شیردهی

خانم های شیرده یک قاشق غذاخوری رازیانه، 1/2 قاشق غذاخوری زنیان و همچنین 1 لیتر آب جوش را با هم مخلوط کرده و اجازه دهند 5 دقیقه بجوشد. این دمنوش را برای چندین روز استفاده کنند تا نتیجه بگیرند. مقدار مصرف عرق زنیان برای بزرگسالان هم ، روزی سه بار است، که می توانند دو قاشق غذاخوری عرق زنیان را در کمی آب حل کرده بعد از غذا میل کنند. البته خانم های شیرده باید در خصوص میزان و روش مصرف زنیان در دوران شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.

روش مصرف زنیان برای مادران شیرده

از خواص زنیان علاوه بر کاربرد آن در آشپزی به عنوان ادویه، خاصیت دارویی و نگه دارنده مواد غذایی بودن آن است، همچنین در تهیه پودر کاری، ترشیجات، بیسکویت و مواد خوراکی از آن استفاده می شود. از رایحه میوه گیاه زنیان در دهان شویه ها و خمیردندان ها استفاده می شود. یکی دیگر از خواص زنیان به عنوان ضد کرم و ضد حشره است.

دمنوش زنیان

دو تا چهار گرم از گیاه زنیان را در آب جوش دم کرده، روزی سه بار نیم فنجان مصرف شود.

پودر زنیان

می توان روزانه سه تا چهار گرم پودر دانه ها را به شکل های مختلف یا همراه با غذا مصرف کرد. باوجود این که دانه ها ریز هستند، برای اثربخشی بیشتر لازم است پودر شوند تا مواد آن ها در بدن بهتر استخراج شود.

عصاره خشک زنیان

عصاره خشک دانه های زنیان را می توان روزانه ۱۲۵ میلی گرم مصرف کرد.

عصاره مایع یا تنتور زنیان

از عصاره مایع زنیان می توان روزانه تا شش میلی گرم مصرف کرد.

عرق زنیان

بعد از هر وعده غذایی ظهر و شب نصف استکان همراه با نصف استکان آب مصرف شود تا هضم غذا را آسان و از نفخ و ترشی معده جلوگیری کند.

موارد منع مصرف زنیان در شیردهی

• افراد گرم مزاج نبایستی از عرق زنیان استفاده کنند و در صورت لزوم به مقدار کم و همراه با گیاهان دارویی سرد مانند عرق شاتره و کاسنی مصرف نمایند.
• این گیاه ممکن است سرعت لخته شدن خون را کاهش و خطر خونریزی را افزایش دهد، بنابراین بهتر است ۲ هفته پیش از جراحی استفاده از آن را متوقف کنید.
• مصرف عرق زنیان در افراد دارای اختلالات غده تیروئید باید با احتیاط و رعایت احتیاط های لازم انجام گیرد.
• افراد مبتلا به بیماری های کبدی بهتر است از این گیاه استفاده نکنند.