روش هایی فوری و موثر برای درمان ادرار سوختگی در نوزادان

ادرار سوختگی در نوزدان مسأله ای شایع است که به دلایل مختلف اتفاق می افتد و اگر به موقع درمان نشود می تواند کودک را آزار دهد و والدین را کلافه کند. تانما در این مطلب نکات آموزنده ای در خصوص علل و علائم ادرار سوختگی، روش های پیشگیری و اقدامات زمان ادرار سوختگی به والدین ارائه می دهد؛

ادرار سوختگی چیست؟

ادرار سوختگی نوع رایجی از التهاب پوستی (درماتیت) است که باعث قرمزشدن قسمت هایی از پوست باسن کودک شما می شود. ادرار سوختگی معمولا به خاطر پوشیدن پوشک خیس یا دیر عوض کردن پوشک ایجاد می شود؛ البته پوشیدن همیشگی پوشک هم به خودی خود باعث ایجاد ادرار سوختگی می شود.

انواع ادرار سوختگی

• ادرار سوختگی در اثر تب
• ادرار سوختگی در اثر اسهال

علل ادرار سوختگی

تحریک شدن پوست با ادرار یا مدفوع

مدت زیادی در معرض ادرار یا مدفوع قرارداشتن، پوست کودکان را تحریک می کند و باعث ادرار سوختگی می شود. اگر کودکتان تکرر ادرار یا اسهال داشته باشد، احتمال ادرار سوختگی بیشتر می شود.

عرق سوز شدن

ساییده شدن پوشک با پوست می تواند باعث ادرار سوختگی شود.

تحریک پذیری در برابر محصول جدید

شاید پوست کودک شما به دستمال مرطوب یا برند خاصی از پوشک یا مایع شوینده، سفید کننده یا نرم کننده ای حساسیت داشته باشد (ارتباط پوشک و حساسیت پوستی در کودک). مواد موجود در بعضی لوسیون ها، پودرها و کرم های کودک نیز می توانند حساسیت زا باشند.

تغییر تغذیه کودک

وقتی کودکان شروع به خوردن غذاهای جامد می کنند مدفوعشان تغییر می کند؛ این احتمال ادرار سوختگی را بیشتر می کند. تغییر غذای کودک ممکن است تعداد دفعات دفع را نیز افزایش دهد و باعث افزایش ادرار سوختگی شود. اگر هنوز کودک از شیر مادر تغذیه می کند، ممکن است ادرار سوختگی او به خاطر حساسیت به غذاهایی باشد که مادر می خورد.

پوست حساس

کودکانی که مشکلات پوستی مانند اگزما دارند، بیشتر در خطر ادرار سوختگی قرار می گیرند. البته بیماری های پوستی ابتدا بر قسمت های دیگری از پوست اثر می گذارند و بعد به قسمت هایی از پوست که با پوشک در تماس است سرایت می کنند.

مصرف آنتی بیوتیک ها

آنتی بیوتیک ها باکتری های خوب و بد را می کشند. وقتی کودکی آنتی بیوتیک مصرف می کند، باکتری های متعادل کننده رشد قارچ ها کاهش می یابند و همین باعث عفونت قارچی و سپس ادرار سوختگی می شود. آنتی بیوتیک ها احتمال اسهال را نیز افزایش می دهند. کودکان شیرخواری که مادرشان آنتی بیوتیک مصرف می کند نیز بیشتر در معرض ادرار سوختگی هستند.

نشانه های ادرار سوختگی

علائم پوستی

پوست قرمز، نازک شدن پوست در قسمت هایی که پوشک می شوند، ران ها، باسن و آلت تناسلی.

تغییر در حالت کودکان

ممکن است متوجه شده باشید که کودکتان، به ویژه هنگام عوض کردن پوشک، بیشتر از حد معمول ناآرام است. کودکی که ادرار سوختگی دارد اغلب هنگام شستن یا لمس قسمت هایی که پوشک می شوند، ناآرام است یا گریه می کند.

التهاب پوستی قارچ کاندیدا

رنگ پوست ناحیه ٔ پوشک شده قرمز پررنگ می شود و حتی به بخش هایی از پوست که پوشک نمی شوند نیز سرایت می کند. حتی ممکن است کودک عفونت قارچی در دهان داشته باشد.

التهاب پوستی سبورئیک

پوست قرمز می شود و لکه های زرد چرب روی آن دیده می شوند. معمولا بر پوست صورت و سر و گردن نیز اثر می گذارد.

پیشگیری از ادرار سوختگی یا راش پوشک

تعویض به موقع پوشک

بهترین راهکار در برابر این التهاب پوستی، خشک بودن باسن کودک است، بنابراین پوشک کودک را مرتب یا در اسرع وقت، پس از خیس یا کثیف شدن عوض کنید و با هر تعویض پوشک، ناحیۀ تناسلی کودک را تمیز کنید.

خشک کردن کودک

پوست نوزاد را با حرکت ضربه ای و ملایم خشک کنید و هرگز آن را مالش ندهید. همچنین می توانید قبل از تعویض پوشک، نواحی زیر پوشک را با سشواری که روی درجۀ کم قرار دارد از فاصلۀ دور خشک کنید. مراقب باشد وقتی پای کودک خیلی خیس است این کار را نکنید، چون ممکن است سردش شود و خیلی بهتر است اگر بگذارید پاهای کودک در هوای آزاد اتاق و خودبه خود خشک شود.

استفاده از پماد محافظ پوشک

اگر کودک شما مستعد ابتلا به راش پوشک و ادرار سوختگی است، بعد از هر بار تعویض پوشک، یک لایۀ نازک از پماد محافظ پوشک به ناحیۀ کشالۀ ران کودک بزنید.

آزادتر بستن پوشک

پوشک را آن قدر سفت نبندید که هیچ جایی برای گردش هوا وجود نداشته باشد و به فرزندتان لباس های گشاد بپوشانید.

پرهیز از پودر بچه

بهتر است از زدن پودر بچه خودداری کنید یا برای جلوگیری از تحریک پوست، اجازه ندهید پودر روی پوست تجمع کند. در هر تعویض پوشک، پودری را که روی پوست تجمع کرده است، به ویژه در چین های پوست کودک بشویید. همچنین غبار پودر بچه در صورت استنشاق می تواند برای ریه های فرزند شما مضر باشد، پس هرگز در نزدیکی او پودر را کف دست خود نریزید و پودر را مستقیماً از ظرف روی پوست کودک نریزید.

شروع درست غذاهای جامد

هنگامی که فرزند شما شروع به خوردن غذاهای جامد کرد، این غذاها را یکی یکی وارد رژیم غذایی اش کنید و بین معرفی هر غذای جدید، چند روز فاصله بگذارید. این کار کمک می کند بفهمید آیا کودک دچار حساسیت به غذای جدید می شود یا خیر. اگر چنین باشد، می توانید آن مادۀ غذایی را فعلاً از رژیم غذایی کودک حذف کنید.

شستن کهنه

کهنه ٔ بچه را با مواد شویندهٔ حاوی عطر و بو نشویید و از نرم کنندۀ لباس هم استفاده نکنید. هر دوی اینها می تواند پوست کودک را تحریک کند. برای شست وشو از آب داغ استفاده کنید و کهنه ها را دو دور آبکشی کنید. همچنین می توانید برای از بین بردن محرک های قلیایی، نصف فنجان سرکه را پس از تأیید پزشک، به دور اول آبکشی اضافه کنید.

شیردهی مناسب

تا دو سالگی کودک می توانید به شیردهی فرزند خود ادامه دهید. به طورکلی تغذیه با شیر مادر، مقاومت کودک را در برابر عفونت ها افزایش می دهد و باعث می شود کمتر نیازمند آنتی بیوتیک ها شود که می تواند در ایجاد راش پوشک نقش داشته باشد.

درمان ادرار سوختگی

الف)درمان دارویی ادرار سوختگی

کرم ها و پمادهای ضد سوختگی

كرم ها و داروهای مناسبی در جهان برای درمان ادرار سوختگی وجود دارد كه برخی از آنها شیمیایی و برخی از آنها تولید شده از گیاهان دارویی هستند. یكی از بهترین این داروها كرم های ضدسوختگی نوزاد تهیه شده از گل همیشه بهار است. این پماد كه در حال حاضر به صورت صنعتی با نام تجاری «كالاندولا» در داروخانه ها موجود است یكی از بهترین داروها برای درمان ادرار سوختگی محسوب می شود.

کرم های ضدسوختگی و پمادهای تسکین بخش زیادی برای درمان خانگی ادرار سوختگی کودک وجود دارد. با مراجعه به داروخانه ها و فروشگاه های مختلف می توانید آنها را تهیه کنید. بهتر است به دنبال کرم ها و پمادهایی باشید که حاوی اکسید روی (zinc oxide) هستند. بعد از تهیه این محصولات، باید لایه ای ضخیم از پماد یا کرم را روی زخم کودک بمالید و اجازه بدهید که خشک شود.

داروی پروبیوتیک

هنگامی که فرزند شما نیازمند مصرف آنتی بیوتیک است، از پزشک در مورد دادن یک داروی پروبیوتیک به کودک هم سؤال کنید. پروبیوتیک باعث افزایش رشد باکتری های سالم در روده می شود که ممکن است احتمال ابتلای فرزندتان به راش پوشک را کاهش دهد.

درمان خانگی ادرار سوختگی

تعویض مرتب پوشک

با تعویض مرتب پوشک، پوست کودک خود را تمیز و خشک نگه دارید. این ممکن است به معنای آن باشد که لازم است او را نیمه شب برای عوض کردن پوشک بیدار کنید. این کار ایرادی ندارد و حتی ضروری هم هست.

آبکشی درست

در هر تعویض پوشک، ناحیۀ زیر پوشک را به خوبی با آب تمیز کنید و از دستمال مرطوب های حاوی الکل یا عطر استفاده نکنید. بهتر است هر بار پای نوزاد را به آرامی با آب گرم بشویید.

خشک کردن صحیح

پوست کودک را با حرکات ضربه ای و ملایم کمی خشک کنید و آن را مالش ندهید. خیلی بهتر است اگر بگذارید پای نوزاد به مدت ۱۵ دقیقه در معرض هوا و خودبه خود خشک شود. همچنین برای خشک کردن هرگز از حولۀ زبر یا کثیف استفاده نکنید.

استفاده از پماد مناسب

بعد از هر تعویض پوشک، برای کمک به محافظت از پوست کودک در برابر مدفوع و ادرار از پمادی استفاده کنید که یک لایۀ محافظ روی پوست ایجاد می کند. چند پماد محافظ خوب مثل جمله وازلین غیرنفتی، محصولات حاوی لانولین و اکسید روی سفید در بازار موجود است. بهتر است برای خرید این پمادها با پزشک کودک مشورت کنید.

هوا خوردن پای نوزاد

وقتی هوا گرم است و کودک می تواند خارج از خانه یا در اتاقی بازی کند که تمیز کردن کف پوش آن آسان است، بگذارید هر روز تا جایی که ممکن است بدون پوشک و بدون پماد سوختگی باشد. همچنین می توانید او را برهنه روی یک زیرانداز ضدآب بگذارید تا بازی کند. قرار گرفتن در معرض هوا بهبود را سریع تر خواهد کرد و اقدامی بسیار مؤثر است.

برهنه خوابیدن

هر زمان که کودک دچار ادرار سوختگی و التهاب پوست در ناحیۀ پوشک شد، در صورت امکان اجازه دهید بدون پوشک و شلوار بخوابد. یک زیرانداز پلاستیکی زیر ملافۀ تخت به محافظت از تشک کمک خواهد کرد.

استفاده از پوشک راحت تر

پوشک کودک را شل ببندید یا از پوشکی استفاده کنید که کمی برایش بزرگ باشد تا اجازۀ گردش بهتر هوا را بدهد. اگر از پوشک یک بارمصرف استفاده می کنید، مارک متفاوتی را امتحان کنید تا شاید با پوست کودک سازگاری بیشتری داشته باشد. انواع مختلفی از پوشک برای پوست های حساس وجود دارد که رطوبت بیشتری را از پوست کودک دور می کند.

درمان ادرار سوختگی در طب سنتی

جو دو سر

یکی از روش های درمان طبیعی ادرار سوختگی کودکان، قراردادن بچه در لگن جو دوسر می باشد. جو دوسر یکی از گیاهان بسیار موثر در تسکین ادرار سوختگی نوزادان می باشد. کودک را به مدت ده دقیقه در لگنی که با آب و جو دوسر پر شده بنشانید و بعد کودک را خوب خشک کنید. بعد از حمام برای خشک کردن کودک، ناحیه پوشک را زیاد مالش ندهید زیرا مالیدن زیاد باعث سوزش بیشتر پوست می شود.

جوش شیرین و آب

یکی از روش های درمان طبیعی ادرار سوختگی کودکان، مخلوط کردن جوش شیرین و آب می باشد. دو قاشق سوپخوری از جوش شیرین را در یک لگن آب بریزید و اجازه بدهید نوزاد به مدت ده دقیقه در آن بماند. این عمل را می توانید چندین بار در روز تکرار کنید تا موجب تسکین ادرار سوختگی نوزادان شود. اگر نمی خواهید اینکار را در لگن انجام دهید، می توانید محلول آب و جوش شیرین را در هر بار تعویض پوشک به ناحیه ادرار سوخته بمالید.به یاد داشته باشید که همیشه بعد از اینکار ناحیه را کاملا و به آرامی خشک کنید.

روغن نارگیل

روغن نارگیل مصارف بیشماری دارد و یکی از درمان های گیاهی در ادرار سوختگی کودکان می باشد. روغن نارگیل به عنوان یک رطوبت رسان از خشک شدن پوست که در واقع باعث تشدید ادرار سوختگی نوزادان می شود، جلوگیری می کند. همچنین به عنوان یک لایه محافظ بین پوست نوزاد و ادرار یا مدفوع، که باعث تشدید ادرار سوختگی نوزاد می شوند، عمل می کند.

اگر در طول ادرار سوختگی نوزاد درگیر عفونت های باکتریایی یا قارچی شده باشد، می توانید به عنوان یک روش درمان گیاهی ادرار سوختگی کودکان و نوزادان، چند قطره روغن نارگیل را با چند قطره روغن درخت چای مخلوط کنید و به ناحیه ادرار سوخته بمالید. البته قبل از آن باید ناحیه را کاملا تمیز و خشک کرده باشید. وقتی روغن مالیده شده کمی خشک شد پوشک را ببندید. با این روش زمان زیادی طول نمی کشد که با تسکین ادرار سوختگی نوزاد مواجه خواهید شد.