آیا ابتلا به اوریون در بارداری برای جنین خطرناک است

اوریون یک بیماری عفونی است که نشانه های مشخصی دارد و تب و تورم گلو از بارزترین آن هاست. این بیماری بیشتر کودکان را درگیر می کند اما چون این بیماری مسری است، امکان دارد مادر باردار در صورت ارتباط با فرد مبتلا به اوریون، به این بیماری مبتلا شود. تانما در این مطلب ضمن تأثیرات اوریون بر جنین، از روش های مقابله با اوریون در بارداری برایتان می گوید؛

بیماری اوریون چیست؟

اوریون (Mumps)، عفونتی به شدت ویروسی در غدد بزاق است که بیشتر در کودکان رخ می دهد. بارزترین علامت آن نیز تورم غدد بزاق است و باعث تورم ناحیه ی گلو و صورت می شود؛ به طوری که بیمار شبیه همستری با لُپ های بزرگ می شود! اگر کسی یک بار اوریون بگیرد، بدنش در برابر این عفونت در آینده مقاوم خواهد شد، یعنی شما به احتمال زیاد فقط یک بار در زندگی تان اوریون می گیرید.

شیوع اوریون در بارداری

میزان ابتلا به اوریون به شدت در حال کاهش است چون اکثر افراد در مقابل آن از طریق واکسن MMR مصون شده اند. احتمال ابتلا به اوریون در بارداری حدود یک هزارم است. در واقع 5 درصد زنان در دوران بارداری، مستعد درگیری به بیماری اوریون هستند.

علل اوریون در بارداری

اوریون توسط یک عفونت ویروسی ایجاد می شود که با تماس فرد به فرد و از طریق ترشحات تنفسی (بزاق آلوده) به راحتی انتقال می یابد. هنگام ابتلا به اوریون، ویروس از طریق دستگاه تنفسی به غدد بزاقی منتقل شده و تکثیر می یابد و باعث تورم غدد بزاقی می شود. نمونه هایی از نحوه انتشار ویروس اوریون می ‎توان به موارد زیر اشاره کرد:

• عطسه یا سرفه
• با استفاده از بشقاب و قاشق یک فرد آلوده
• به اشتراک گذاشتن غذا و نوشیدنی با کسی که آلوده به ویروس است.
• بوسیدن
• زمانی که یک فرد آلوده به بینی یا دهان خود دست می زند و سپس آن را بر روی سطوحی می زند که اشخاص دیگر ممکن است با آن تماس داشته باشند.
• افرادی که مبتلا به ویروس اوریون هستند تقریبا حدود ۱۵ روز (۶ روز قبل از شروع علائم و ۹ روز بعد از شروع آن) مسری هستند.

نشانه های اوریون در بارداری

علائم اولیه

• بدن درد
• سردرد
• بی اشتهایی یا حالت تهوع
• خستگی عمومی
• تب (درجه کم)

علائم ثانویه

• تورم غدد پارتوئید
• وجود درد در ناحیه ی متورم صورت
• احساس درد هنگام بلع
• ایجاد مشکل هنگام بلع
• تب (تا ۱۰۳ درجه فارنهایت و معادل تقریبا ۴۰ سانتی گراد)
• خشکی دهان
• درد مفاصل

خطرات اوریون در بارداری

تاکنون ثابت نشده که اوریون دوران بارداری شدید تر و با مشکلات بیشتری همراه باشد. البته اوریون در بارداری به ندرت می تواند باعث زایمان زودرس یا نقص مادرزادی شود اما در سه ماهه اول بارداری خطر سقط جنین وجود دارد و همچنین اگر زنی در ۱۲ تا ۱۶ هفته ی اول دوران بارداری خود مبتلا به اوریون بشود نیز احتمال اندکی برای سقط جنین وجود خواهد داشت.

تشخیص اوریون در بارداری

• بررسی داخل دهان برای آگاهی از وضعیت لوزه ها. در صورت ابتلا به اوریون، لوزه های فرد متمایل به یک سمت از گلو می شوند.
• گرفتن نمونه ای از مایع مغز و نخاع از ستون فقرات برای آزمایش که البته در موارد حاد، این آزمایش انجام می شود.
• اندازه گیری دمای بدن فرد
• گرفتن نمونه ای از خون، ادرار یا بزاق فرد برای بررسی های بیشتر

پیشگیری از اوریون در بارداری

واکسن اوریون در بارداری

واکسن اوریون بهترین راه برای پیشگیری از ابتلا است. این واکسن را می توان جداگانه و یا در قالب واکسن اوریون-سرخک-سرخجه تزریق کرد. این واکسن می تواند از بدن در برابر بیماری سرخک و سرخچه هم دفاع کند. این واکسن زمانی برای کودکان تزریق می شود که ۱ سالگی را رد کرده باشند و بار دیگر هم برای تقویت اثر آن، قبل از ورود به مدرسه برای آنها تزریق می شود.

اکثر زنان باردار یا در کودکی به بیماری مبتلا شده اند یا در برابر آن واکسینه گشته اند. حتی اگر واکسن MMR را تزریق نکرده باشید احتمال ابتلا به بیماری کم است چون سایر افراد واکسن MMR را زده اند. اما با توجه به آنکه اوریون مسری است (اما نه به اندازه سرخک و آبله مرغان ) کسی که واکسن MMR نزده باشد در اثر تماس با فرد آلوده، در خطر ابتلا به بیماری قرار دارد.

بنابراین مثل بسیاری از بیماری های دیگر عفونی، باید قبل از بارداری مطمئن شوید یا بیماری را گرفته اید یا واکسن آنرا تزریق کرده اید. اگر واکسن اوریون را نزده اید در بارداری نمی توانید اقدام کنید چون واکسن اوریون دارای ویروس زنده است. اگر فکر می کنید در معرض ویروس اوریون بوده اید به سرعت به پزشک خود اطلاع دهید. ضمنا نباید نگران تزریق واکسن اوریون برای فرزندان خود در بارداری باشید چون باعث عفونی شدن جنین نمی شود.

واکسن اوریون برای کودکان بیش از ۸۲ کشور تزریق شده است. در بسیاری از این کشورها، آنسفالیت و ناشنوایی ناشی از اوریون تقریبا ناپدید شده است. استفاده از واکسن اوریون، سن و سال خاصی نمی خواهد. قبل از سفر به برخی از کشورها، تزریق این واکسن توصیه می شود:

• هند
• برخی از بخش های آفریقا
• جنوب شرقی آسیا
• ژاپن
• پاکستان

به جز سفر، دلایل دیگری که برای تزریق این واکسن مطرح می شود، از این قرار است:

• کار کردن در بیمارستان ها و مراکز بهداشتی
• حضور و کار کردن در محیط هایی که افراد جوانی در آنجا حضور دارند، مثل دانشگاه و دبیرستان
• کار کردن در محیطی مثل مدرسه که کودکان زیادی در آن حضور دارند.
• اگر به سرطان یا بیماری دیگری دچار شوید که به خاطرش، سیستم ایمنی بدن تان تضعیف بشود، احتمال دارد که پزشک، استفاده از واکسن اوریون را به شما توصیه کند.

باوجوداین، بزرگ سالان در موارد زیر بهتر است از این واکسن استفاده نکنند:

• اگر سیستم ایمنی بدن فرد به شدت تضعیف شده باشد.
• اگر فرد به نئوماسین (neomycin) که نوعی آنتی بیوتیک است یا ژلاتین، حساسیت نشان بدهد.
• اگر فرد باردار باشد یا قصد دارد به زودی باردار شود. ( در ۴ هفته ی آتی)

همچنین برای پیشگیری از ابتلا به اوریون نکاتی وجود دارد که رعایت آنها توصیه می شود:

• شستن دست ها به طور مداوم با آب و صابون
• گرفتن مرخصی ۵ روزه از مدرسه یا محل کار بعد از شروع علائم
• پوشاندن دهان و بینی بعد از عطسه وسرفه کردن

درمان اوریون در بارداری

اوریون ناشی از ویروس است، بنابراین با آنتی بیوتیک ها درمان نمی شود. اما بیشتر کودکان و بزرگسالان در طی چند هفته بدون بروز هیچ گونه عوارضی بهبود می یابند. افراد مبتلا به اوریون عموماً واگیردار نیستند و می توانند حدود 5 روز پس از ظهور علائم و نشانه ها با خیال راحت به محل کار یا مدرسه برگردند. همچنین برای بهبود اوریون در بارداری، راهکارها و مراقبت های خانگی زیر مؤثر است؛

• به مقدار زیاد مایعات بنوشید.
• برای تسکین درد ناشی از التهاب غدد از یک کمپرس گرم یا سرد استفاده کنید.
• از خوردن غذاهای ترش مانند مرکبات یا آب میوه ها که باعث تحریک تولید بزاق می شوند خودداری شود.
• برای جلوگیری از شیوع ویروس، بیمار را از سایر اعضاء خانواده جدا کنید. فرد مبتلا به اوریون ممکن است تا پنج روز پس از شروع علائم مسری باشد.
• برای تسکین علائم از داروهای مسکن بدون نسخه مانند استامینوفن یا یک داروی ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن استفاده کنید.
• از مصرف غذاهایی که به جویدن زیادی احتیاج دارند خودداری کنید. سوپ های مبتنی بر مایع یا غذاهای نرم مانند سیب زمینی پوره شده یا جو دوسر را امتحان کنید.