چگونه می توان دندان قروچه را درمان کرد | نشانه های بروکسیم کدامند

دندان قروچه یا سایش دندان ها یک اختلال شایع میان کودکان است اما بزرگسالان نیز به دلایل مختلفی امکان دارد دچار این مشکل شوند. از جمله ریشه های دندان قروچه مشکلات روحی و عصبی است که پزشک باید آن را تشخیص دهد. تانما در این مطلب ضمن بیان علل و مضرات دندان قروچه، روش های درمان دندان قروچه در بزرگسالان و کودکان را مطرح می کند؛

دندان قروچه چیست ؟

فشار دادن دندان ها به یکدیگر و یا به هم ساییدن آنها را دندان قروچه یا اختلال بروکسیم می گویند.

شیوع دندان قروچه

مشکل دندان قروچه کردن عارضه ای نسبتاً شایع در میان کودکان قبل از سن مدرسه می باشد.برخی از پزشکان معتقدند که این اختلال امری ارثی است و در حال حاضر ۲۰% از افراد بدون این که متوجه باشند در خواب دچار انجام این عمل می شوند

انواع دندان قروچه

نوع اولیه

مربوط به زمانی است که فرد بطور ناخودآگاه دست به انجام این کار می زند و پزشکان تاکنون نتوانسته اند برای آن علت مشخصی را پیدا کنند.

نوع ثانویه

مربوط به آن دسته از افرادی می شود که در اثر شرایطی تحریک آمیز همچون استرس های عصبی و یا بیماری خاصی همچون پارکینسون دندان قروچه می کنند؛ خوشبختانه در نوع دوم بر خلاف نوع اول می توان با درمان اختلالات زمینه ای که سبب براکسیزم در افراد می شود این عارضه را درمان کرد؛ با این حال باید توجه داشت که برای درمان این اختلالات باید سریع اقدام نمود زیرا اگر این عمل برای افراد به یک عادت تبدیل شود دیگر قابل درمان و پیشگیری نخواهد بود.

علل دندان قروچه

• اختلال در خواب مانند آپنه تنفسی
• استرس و اضطراب شدید
• خشم
• نامنظمی در دندان ها
• مصرف نوشیدنی های حاوی کافئین فراوان
• این عمل می تواند یکی از عوارض بیماری پارکینسون نیز باشد
• احساس درد در دیگر نقاط بدن
• افسردگی های شدید
• داشتن بیماری های خاص مرتبط با اعصاب و عضلات

علل دندان قروچه در کودکان

• ناهمراستایی و نامرتبی دندانها
• نامناسب بودن تماس بین دندانهای بالا و پایین
• بیماریها و مشکلات پزشکی مانند کمبود مواد مغذی، کرمهای انگلی، آلرژی، اختلالات غدد درون ریز
• عوامل روانشناختی مانند اضطراب و استرس

نشانه های دندان قروچه

• بیدار شدن از خواب به دلیل صدای دندان قروچه و فشار دندان ها
• لب پر شدن و شکستگی دندان ها
• آسیب مینای دندان
• حساسیت دندانها به شیرینی خنکی و داغی
• درد در ناحیه صورت و فک
• خستگی و فشار ماهیچه های فک
• گوش درد
• فرورفتگی لب

عوارض دندان قروچه

• ساییده شدن دندان ها روی هم ممکن است باعث از بین رفتن مینای دندان شود.
• در صورتی که دندان قروچه باعث آسیب دیدن مینای دندان شود، دندان ها نسبت به گرما و سرما حساس خواهند شد.
• دندان قروچه همچنین می تواند باعث سردرد و گوش درد شود.
• صدای کشیدن دندان ها روی هم خصوصا شب ها، برای اطرافیان بیمار نیز آزاردهنده می باشد.
• در صورتی که فرد دندان پرشده داشته باشد، با ساییدن دندان ها روی هم ممکن است مواد پرکننده ی دندان بشکنند.

از دیگر مضرات دندان قروچه می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• شکستگی و لق شدن دندان ها
• تحلیل لثه
• ایجاد مشکلات در فک
• ایجاد دردهای مفصلی
• سر درد و یا گردن درد
• تحلیل های استخوانی در ناحیه دهان
• ایجاد بیماری های تنفسی
• افسردگی
• ایجاد اختلالات خواب که سبب مشکلات روحی و روانی نیز می شود.

تشخیص دندان قروچه

اگر هر یک از این علائم و نشانه ها را تجربه کرده اید، به دندانپزشک مراجعه کنید، او می تواند تشخیص دهد که آیا شما یک بروکسر هستید یا نه و بهترین درمان ممکن را به شما خواهد داد. دندانپزشک شما درباره سلامت عمومی دندان هایتان سوال هایی خواهد کرد، چه منابع استرسی ای در زندگی شما وجود دارد و از چه داروهایی استفاده میکنید.

اگر اتاق خواب خود را با کسی مشترک هستید، دندانپزشک ممکن است بخواهد با آن فرد نیز صحبت کند ، دندانپزشک در مورد عادات خوابتان، به ویژه در مورد هر گونه صدای غیر معمول در طول شب سوال خواهد کرد و شما را مورد بررسی قرار می دهد، توجه ویژه ای به عضلات داخل و اطراف فک شما می کند.

دندانپزشک همچنین دندان های شما را برای شواهد کشیدگی روی هم نگاه خواهد کرد در طول این آزمایش، دندانپزشک ،عضلات فک و مفصل های فکرتان را نیز بررسی خواهد کرد. او همچنین دندان های شکسته، دندان های کشیده شده، و دندان های ترمیم شده تان را بررسی خواهد کرد.اگر متقاعد شود که بروکسیسم شما مربوط به مشکلات دندان است، معاینه دقیق تری را انجام خواهد داد.

علاوه بر این، به بررسی دندان "نیش" خواهد پرداخت (اینکه چطور دندان های بالایی و پایین تر شما روی هم می آیند) .دندانپزشک دندان ها و لثه ها را برای آسیب های ناشی از بروکسیم یا دندان قروچه بررسی می کند و همچنین ممکن است از دندان ها و فک شما عکس اشعه ایکس را تجویز کند.

ارجاع به متخصص خواب یا روان درمانگر

اگر دندانپزشک به این نتیجه برسد که مشکل دندان قروچه شما به مشکل خواب جدی برمیگردد، شما را به متخصص خواب ارجاع می دهد. متخصص خواب پزشکی است که در زمینه مشکلات خواب تخصص گرفته است. او مشخص می کند آیا نوعی اختلال خواب مانند وقفه تنفسی در حین خواب دارید یا نه. اگر اضطراب یا عوامل روانی دیگر بر آن تاثیر می گذارند، دندانپزشک شما را به مشاوره یا روان درمانگر ارجاع می دهد.

پیشگیری از دندان قروچه

• اولین و یکی از مهم ترین روش های پیشگیری و درمان دندان قروچه دوری کردن از استرس و تنش های روحی و روانی است.
• از خوردن غذاها و نوشیدنی های حاوی کافئین مانند نوشابه ، شکلات و قهوه پرهیز کنید یا مصرف آن ها را کاهش دهید.
• از جویدن مداد یا قلم یا هر شی دیگری که غذا نیست، خودداری کنید؛ از جویدن آدامس دوری کنید، زیرا باعث می شود عضلات فک به فشار دادن و ساییدن بیشتر دندان ها عادت کند.
• فشارندادن دندان ها روی هم را نیز به خودتان آموزش دهید. اگر متوجه این امر در طول روز شدید، نوک زبان خود را بین دندان های تان قرار دهید؛ این عمل باعث شل شدن عضلات فک می شود.
• با نگه داشتن یک حوله گرم روی گونه خود در جلوی نرمه گوش، عضلات فک تان را آزاد کنید.

پیشگیری از دندان قروچه در کودکان

• استرس کودک را کاهش دهید به خصوص پیش از خواب.
• کودک را به ورزشهای کششی و ماساژ تشویق کنید تا عضلات کودک شل شوند.
• به چیزهایی که میخورد دقت کنید و مراقب باشید آب زیادی بنوشد. کم آبی میتواند موجب مشکلات متعدد از جمله دندان قروچه شود.
• کودک را نزد دندانپزشک ببرید تا وضعیت دهان و دندان او را بررسی کند.
• برای کودکانی که هنوز به پیش دبستانی نرفته اند، نیازی به مداخله درمانی نیست اما برای کودکان بزرگتر ممکن است لازم باشد از روشهایی مانند محافظ دهان شبانه (محافظ دندان قروچه یا نایت گارد) یا روکش برای محافظت از دندان ها استفاده شود.

روش های درمان دندان قروچه

الف) درمان خانگی دندان قروچه

کمپرس آب گرم

برای درمان براکسیسم و کاهش انقباضات عضلانی ناحیه فک و دندان، دندان ها را با کمپرس آب گرم و یا استفاده از یک حوله داغ گرم کنید. افزایش دما در ناحیه دهان سبب افزایش جریان خون به سمت فک ها شده و سبب می شود عضلات به حالت استراحت درآمده و تنش های فیزیکی ناحیه کاهش یابد.

ماساژ درمانی

برای درمان براکسیسم و کاهش فشار ها و اسپاسم های عضلانی در ناحیه فک و دهان از ماساژ درمانی کنید. ماساژ درمانی سبب شل شدن استخوان های فک ها می شود. قسمت های اتصال فک بالا و پایین در کنار لاله گوش ها را با نوک انگشتان دست ماساژ دهید. 2 قطره از روغن اسطوخودوس را با یک قاشق غذا خوری روغن بادام و یا زیتون مخلوط کرده و برای ماساژ دادن صورت، گردن و کتف ها از آن استفاده کنید.

حمام نمک اپسوم

نمک اپسوم که با نمک آشپزخانه بسیار متفاوت است، حاوی عناصرسم زدایی است که این سموم و فلزات سنگین را بیرون می راند. حمام نمک اپسوم یک گزینه خوب دیگر برای تسکین عضلات و کاهش تنش است زیرا این ماده به جذب منیزیم از طریق پوست به وسیله آزاد کردن سروتونین در مغز به آرامش و از بین رفتن استرس شما کمک می کند و بنابراین به درمان دندان قروچه کمک می کند.

کاهش مصرف کافئین

اگر شب ها دچار دندان قروچه می شوید مصرف کافئین را کاهش دهید زیرا مصرف بیش از اندازه کافئین باعث بروز مشکلات عصبی و روانی در فرد می شود. مصرف کافئین باعث تغییراتی در ضربان قلب و باعث بروز تنگی نفس و کاهش اکسیژن رسانی به مغز می شود و تاثیر جدی بر روی خلق و خوی شما دارد که می تواند باعث ساییدن دندان ها در خواب شود.

مصرف میوه

مصرف میوه هایی مثل گلابی، هلو، انگور قرمز و سیاه و سبزیجاتی مثل نعناع و ریحان، پیاز، سیب زمینی، چغندر و کدو تنبل برای درمان گیاهی دندان قروچه مفید است.

ویتامین ث

ویتامین ث روی غده های فوق کلیه تاثیر می گذارد و سریع به استرس پاسخ می دهد غذاهای حاوی ویتامین بخورید تا استرس تان کاهش و دندان قروچه درمان شود. فلفل قرمز و سبز، کیوی، توت فرنگی، پاپیا، پرتغال و کلم پیچ بخورید.

ویتامین ب کمپلکس

این ویتامین نقش مهمی را در سلامت کل بدن ایفا می کنند توانایی کاهش استرس و افسردگی را دارد کودکان در رده های سنی مختلف می توانند از آن استفاده کنند مثلاً :

• کودکان یک تا سه سال 2 میلی گرم
• چهار تا 8 سال 3 میلی گرم
• 9تا 13 سال 4 میلی گرم
• نوجوانان خانم ها و آقایان 14 سال به بالا 5 میلی گرم
• خانم های باردار 6 میلی گرم خانم های شیرده هفت میلیگرم نیاز دارند.

منیزیم

منیزیم خواب بهتری را ایجاد می کند و نشانه های کمبود منیزیم مثل عصبانیت و خستگی بی خوابی را کاهش میدهد نوجوانان می توانند قبل از خواب 400 میلی گرم منیزیم استفاده کنند و غذاهایی مثل اسفناج، آووکادو لوبیا و موز بخورند.

پرهیز غذایی

از دیگر راه های درمان خانگی دندان قروچه عدم جویدن مواد خوراکی جویدنی مثل آدامس و همچنین عدم جویدن مواد غیر خوراکی مثل مداد، ناخن و… است زیرا این کارها سبب درگیر نمودن عضلات دهان می شود.

مصرف مواد غذایی مانده و کپک زده، بسته بندی شده و کارخانه ای، گوشت گاو و گوساله، گوشت مرغ پرورشی، مصرف لبنیات بدون مصلح، انواع ترشی جات، وانیل، غذاهای یخ زده و فریز شده، فست فود ، عدس و ماهی بدون مصرف مصلح، نوشیدن آب زیاد در بروز دندان قروچه نقش دارند.

ب) درمان دندان قروچه در طب سنتی

از جمله درمان دندان قروچه با گیاهان دارویی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

ریشه سنبل الطیب

ریشه سنبل الطیب مسکن طبیعی برای بهبود وضعیت خواب است دندان قروچه معمولاً در شبها رخ می دهد وسنبل الطیب با خواب عمیقی که ایجاد می کند آن را کاهش میدهد.

روغن اسطوخودوس

برای درمان دندان قروچه می توانید از روغن اسطوخودوس استفاده کنید. برای آرامش سیستم عصبی و کاهش درجات استرس و تنش های فیزیولوژیک در بدن مقداری از روغن اسطوخودوس را به بالش خود آغشته نمایید تا در هنگام خواب با تنفس اسانس آن از میزان تنش های عصبی و دندان قروچه بکاهید. این کار سبب می شود عضلات فک و دهان ریلکس شده و فک های بالا و پایین از هم فاصله بگیرند.

عسل

یکی دیگر از روش های خانگی کنترل براکسیسم مصرف روزانه یک قاشق غذا خوری عسل گیاهی و شیره انگور است. مصرف عسل در بهبود این وضعیت تاثیر گذار است.

زنجبیل و دارچین

برای درمان دندان قروچه خوراکی هایی با طبع گرم مصرف کنید. مصرف دمنوش زنجبیل، دارچین، هل، گل گاوزبان، بادرنجبویه در درمان دندان قروچه موثر است.

شیر زردچوبه

برای کاهش التهاب و اسپاسم و گرفتگی عضلات فک و دهان از زردچوبه استفاده نمایید، این گیاه خاصیتی گرم داشته و برای درمان موثر است. برای درمان قبل از خواب زردچوبه را با شیر مخلوط کرده و از سایر مزایای سلامتی آن بهره ببرید.

دیگر درمان های طب سنتی برای دندان قروچه

• انجام بادکش و حجامت برای رفع استرس، افسردگی و در نتیجه درمان دندان قروچه
• مصرف روزانه یک استکان از عرقیاتی مانند کرفس، گلاب، کاسنی، آویشن، نسترن، بومادران و شیرین بیان به همراه عسل و آب
• استفاده از روغن های گیاهی مثل زیتون، کنجد
• مصرف روزانه یک قاشق غذا خوری از عسل گیاهی و شیره انگور
• مصرف دمنوش زنجبیل، دارچین، هل، گل گاوزبان، بادرنجبویه
• مصرف خشکبار، هفت مغز، مویز و موز رسیده
• مصرف گوشت بره و بلدرچین

ج)درمان دندان قروچه با طب سوزنی

طب سوزنی به عنوان روشی برای کاهش تنش عضلانی و آرامش سیستم عصبی شناخته شده است و می تواند به طور طبیعی و جامع شما را از شر ساییدن فک و دندان قروچه رهایی بخشد.

د) درمان دارویی دندان قروچه

داروهای شل کننده عضلات

در برخی موارد پزشک توصیه می کند پیش از خواب داروی شل کننده عضله مصرف شود (این راهکار صرفا برای کوتاه مدت است)

تزریق بوتاکس

تزریق بوتاکس در افرادی که دندان قروچه شدید غیر قابل کنترل دارند، می تواند موثر واقع شود.

داروهای ضد اضطراب

ممکن است در کوتاه مدت داروهای ضد افسردگی یا ضد اضطراب برای کنترل استرس یا احساسات دیگر عامل آن، تجویز شوند.

درمان دندان قروچه در کودکان

تراز فک

دندان پزشکان ما احتمالاً موقعیت فک را با کمک ارتودنسی اصلاح خواهند کرد. در مواردی که موقعیت فک کودک شما نامناسب است، ممکن است دندان پزشک از عمل جراحی فک استفاده کند.

روکش و پل دندانی

در موارد حاد، ممکن است لازم باشد تا دندان پزشک از پل یا روکش دندان استفاده کرده و سطوح دندان شما را به کلی اصلاح کند.

درمان دندان های حساس

بروکسیزم می تواند باعث ساییده شدن دندان های شما شده و حساسیت دندان ها را بالا ببرد.

وسایل محافظتی دهان

وسایل محافظتی که به آن ها گاردهای شبانه نیز گفته می شود، وسایلی محافظتی و مانند براکت های ارتودنسی اند که دندان های فک بالا یا پایین را می پوشانند. این گارد می تواند دندان های کودک شما را در برابر فشار ناشی از دندان قروچه یا قفل شدن فک محافظت کرده و از ساییده شدن دندان های آسیا بر روی یکدیگر جلوگیری کند. دو نوع گارد وجود دارند:

• ممکن است دندان پزشک یک گارد محافظتی مخصوص را برای کودک شما بسازد که شب هنگام درون دهان قرار گرفته و از دندان قروچه و درد پس از آن جلوگیری می کند. این کار می تواند از آسیب بیشتر به دندان ها جلوگیری کند. در برخی از موارد، این کار می تواند به اصلاح موقعیت دندان ها و ماهیچه های شما نیز کمک کند.
• می توانید یک گارد بزرگ تر و آماده را از داروخانه تهیه کنید.