سندروم تخمدان پلی کیستیک یک بیماری زنانه است که بر اثر بر هم خوردن تعادل هورمون ها به وجود می آید. علل مختلفی هم در بروز آن مؤثر است و تغییر سبک زندگی تا حدودی باعث پیشگیری از آن می شود. تانما در این مطلب ضمن بیان علل و عوارض این بیماری، درمان خانگی سندروم تخمدان پلی کیستیک و روش های درمانی دیگر را بیان می کند؛

سندروم تخمدان پلی کیستیک چیست؟

سندرم تخمدان پلی کیستیک یا تنبلی تخمدان یک ناهنجاری هورمونی در زنان است. این سندرم تحت عنوان Polycystic ovary syndrome (PCOS) نیز شناخته می شود و این اختلال در زنانی که در سن باروری خود هستند رایج است.

تفاوت کیست تخمدان با سندروم تخمدان پلی کیستیک

یکی از مهم ترین تفاوت های بین این دو عارضه این است که سندروم تخمدان پلی کیستیک در نتیجه ی عدم تعادل هورمونی رخ می دهد در حالی که در مورد کیست تخمدانی معمولاً تعادل هورمون ها دستخوش تغییر نمی شود. همچنین ممکن است زنان کیست های تخمدانی متعددی داشته باشند بدون اینکه به سندروم تخمدان پلی کیستیک مبتلا باشند.

انواع سندروم تخمدان پلی کیستیک

  • سندرم تخمدان پلی کیستیک مقاوم در برابر انسولین
  • سیستم های ایمنی مرتبط با PCOS
  • سندرم تخمدان پلی کیستیک ، قرص های عقب انداختن PCOS
  • PCOS محیطی

علت تخمدان پلی کیستیک

تخمدان زنان ماهانه تخمک نارس یا فولیکول تولید می کند. فولیکول رشد کرده و طی پروسه ی تخمک گذاری، تخمک های رسیده را آزاد می کند. در افراد مبتلا به این سندرم، تخمدان ها به طور طبیعی فعالیت نمی کنند، تخمک رسیده ساخته نمی شود و تعادل هورمون ها بهم می ریزد. همچنین هورمون تستوسترون بیش از حد آزاد می شود و در روند تخمک گذاری ماهانه اختلال ایجاد می شود.

عوامل خطرزا

انسولین زیاد

هورمونی انسولین تولید شده توسط پانکراس میزان قند را تنطیم می کند. انسولین باعث می شود که سلول قند دریافتی را به انرژی تبدیل کند. در سلول های مقاوم به انسولین این اتفاق نمی افتد در نتیجه میزان قند خون بالا می رود. در این شرایط بدن برای تنظیم قند خون انسولین بیشتری تولید می کند. انسولین زیاد باعث ترشح بیش از حد اندروژن (هورمون مردانه) شده و درفعالیت تخمدان ها اختلال ایجاد می کند.

التهاب خفیف

در التهاب خفیف که در اثر عفونت ایجاد می شود، گلبول های سفید نقش دارند. بر اساس آزمایش ها زنان مبتلا به این سندرم دچار نوعی التهاب خفیف هستند. در این حالت تولید آندروژن افزایش یافته و شخص را در معرض بیماری های قلبی عروقی قرار می دهد.

وراثت

بر اساس مطالعات ، بیان بعضی ژن ها به سندرم تخمدان پلی کیستیک مربوط هستند.

اندروژن زیاد

سطح بالای اندروژن منجر به رویش موهای زاید و آکنه می شود.

علل سندروم تخمدان پلی کیستیک

سندروم تخمدان پلی کیستیک چیست

علائم تخمدان پلی کیستیک

  • داشتن اضافه وزن خصوصاً وزن اضافی در اطراف کمر
  • رشد بیش از حد موی زاید در صورت، قفسۀ سینه، شکم، پشت یا ران ها
  • نداشتن چرخۀ عادت ماهانه یا داشتن چرخه های نامنظم
  • خونریزی بسیار کم، بسیار زیاد یا غیرقابل پیش بینی در طول چرخۀ عادت ماهانه
  • مشکلات پوستی مانند آکنه، لکه های تیره یا زایده های پوستی
  • کم پشت شدن موی شقیقه ها
  • آپنۀ خواب یا همان وقفۀ تنفسی در خواب
  • مشکلات باروری

عوارض سندرم تخمدان پلی کیستیک

  • نازایی
  • دیابت بارداری
  • فشار خون بارداری
  • سقط جنین یا زایمان زود رس
  • خونریزی غیر طبیعی رحم
  • سرطان آستر رحم
  • بیماری های قلبی
  • استئاتوهپاتیت غیر الکلی
  • سندرم متابولیک
  • دیابت نوع دو یا پیش دیابت
  • آپنه خواب (وقفه تنفسی در خواب)
  • افسردگی، اضطراب
  • اختلالات خوردن
  • چاقی

تشخیص سندروم تخمدان پلی کیستیک

بررسی سابقه پزشکی

برای تشخیص این بیماری، پزشک ابتدا سابقه پزشکی بیمار را (دوره های قاعدگی، تغییرات وزن و دیگر علائم) بررسی می کند.

معاینه فیزیکی

در این روش، پزشک اطلاعات مهمی مانند وزن، قد و فشار خون را بررسی می کند.

معاینه لگن

در هنگام معاینه لگن، پزشک هم به صورت چشمی و هم با استفاده از دست، اندام های تولید مثلی را برای وجود هرگونه توده، رشد غیرطبیعی یا وجود دیگر ناهنجاری ها بررسی می کند.

آزمایش خون

آزمایش خون برای بررسی سطح هورمون ها انجام می گیرد. با این روش دلایل احتمالی ناهنجاری های قاعدگی یا افزایش هورمون های آندروژن که وضعیت بیماری سندرم تخمدان پلی کیستیک را تقلید می کند، کنار گذاشته می شود. بررسی های دیگری که طی آزمایش خون انجام میگیرند شامل سنجش میزان کلسترول ناشتا، تری گلیسرید و آزمایش تحمل گلوکز است که درآن سطح گلوکز در حالت ناشتا و بعد از نوشیدن مایعات حاوی گلوکز سنجیده می شود.

سونوگرافی

تشخیص تخمدان پلی کیستیک با سونوگرافی نیز یکی از روش های رایج تشخیصی می باشد. با کمک سونوگرافی اولترا سوند ظاهر تخمدان ها و ضخامت لایه داخلی رحم بررسی می گردد. در این روش پزشک، پروب دستگاه را وارد واژن کرده و با کمک تصویری که روی صفحه کامپیوتر مشاهده می کند، وضعیت تخمدان ها را بررسی می نماید.

عوارض سندروم تخمدان پلی کیستیک

تشخیص سندروم تخمدان پلی کیستیک

پیشگیری از سندروم تخمدان پلی کیستیک

هیچ راه دقیقی برای جلوگیری از سندرم تخمدان پلی کیستیک وجود ندارد، اما تشخیص به موقع بهترین راه برای کنترل علائم آن است. پس اگر چرخه های عادت ماهانۀ شما نامنظم است یا عادت ماهانه ندارید، به یک متخصص زنان برای کمک به تنظیم چرخۀ عادت ماهانۀ خود مراجعه کنید. همچنین افزایش فعالیــت بدنی ، کاهش وزن و همچنین رژیم غذایی ســالم و کم کالری میتواند درروند بهبود این بیماری بسیار مؤثر باشد.

روش های درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک

درمان سندروم تخمدان پلی کیستیک با تغییر سبک زندگی

حفظ وزن بدن در محدوده طبیعی

کاهش وزن، سبب کم شدن سطح انسولین و آندروژن خون می شود، تخمک گذاری را به حالت عادی بر می گرداند و به کنترل سندرم تخمدان پلی کیستیک کمک می کند.

داشتن رژیم غذایی سالم

رژیم غذایی که حاوی مقدار کم چربی و مقادیر بالای کربوهیدرات باشد، باعث افزایش سطح انسولین می گردد. در نتیجه در صورت ابتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک، توصیه می شود مصرف کربوهیدرات ها کاهش یابد و همچنین از کربوهیدرات های پیچیده که غنی از فیبر هستند استفاده گردد. کربوهیدرات های غنی از فیبر عبارتند از سرلاک، نان های سبوس دار، پاستای غنی از گندم، برنج قهوه ای، لوبیا، بلغور گندم و جو.

داشتن فعالیت بدنی و ورزش منظم

با داشتن ورزش منظم و روزمره، می توان میزان مقاومت به انسولین را کنترل کرد یا از ابتلا به آن جلوگیری کرد. همچنین ورزش به کنترل وزن بدن و کاهش اضافه وزن نیز کمک می کند.

درمان سندروم تخمدان پلی کیستیک با مکمل ها

منیزیم

منیزیم، می تواند علائم سندروم تخمدان پلی کیستیک را کنترل کند. شما میتوانید به صورت روزانه از غذاهایی استفاده کنید که ،غنی از منیزیم هستند. همچنین ،شما می توانید با اضافه کردن یک فنجان نمک سولفات در وان حمام خود، منیزیم جذب کنید و یا می توانید 200 تا 300 میلی گرم از مکمل منیزیم را، سه بار در روز مصرف کنید.

مصرف ویتامین b

افزایش مصرف ویتامین b، یک راه مطمئن برای کم شدن علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک است .مکمل ویتامین b، یک جایگزین مناسب برای افزایش ویتامین b می باشند ،تعدادی از مواد غذایی که غنی از ویتامین B هستند را ،باید به رژیم غذایی اصلی روزانه خود اضافه کنید.

اسیدهای چرب امگا 3

این چربی ها ،می توانند علائم پلی کیستیک را تنظیم کنند . غذاهایی که غنی از امگا 3 هستند را ،به رژیم غذایی روزانه خود اضافه کنید. و یا می توانید روزانه 300 میلی گرم از مکمل روغن کریل ،که حاوی امگا 3 است را مصرف کنید.

درمان تخمدان پلی کیستیک با طب سنتی

ریشه شیرین بیان

کنترل علائم سندرم پلی کیستیک می تواند با استفاده از ریشه شیرین بیان انجام شود. شما می توانید یک قاشق چایخوری ریشه شیرین بیان خشک شده را داخل یک فنجان آب جوش ،بریزید سپس ،اجازه دهید تا 10 دقیقه بجوشد و بعد ،این نوشیدنی را می توانید دو بار در روز استفاده کنید.

تخم کتان

تخم کتان ، یکی دیگر از راه های درمان این کیست می باشد. کافی است که یک یا دو قاشق غذاخوری از تخم کتان تازه را در یک لیوان آب بریزید و این ترکیب را روزانه،به مدت چندین ماه بنوشید. همچنین می توانید، از این دانه در سوپ، سالاد و اسموتی های خود به خوبی ،استفاده کنید.

دارچین

دارچین، کنترل کننده خوبی برای علائم سندروم تخمدان پلی کیستیک می باشد همچنین، می توانید دارچین را به عنوان مکمل ،1000 میلی گرم در روز مصرف کنید و یا این که ،یک قاشق چایخوری دارچین را ،در یک فنجان آب داغ، بریزید و بنوشید . دارچین، برای مواد غذایی، مثل:غلات ،بلغور جو دو سر ،ماست ،پنیر یا ساندویچ کره بادام زمینی ،بسیار مناسب است و کار پاکسازی را به خوبی انجام میدهند.

درمان خانگی سندروم تخمدان پلی کیستیک

درمان سندروم تخمدان پلی کیستیک با طب سنتی

سرکه سیب

شما می توانید، علائم سندروم تخمدان پلی کیستیک شدید را با سرکه سیب کاهش دهید . در یک لیوان آب گرم ،یک قاشق چایخوری سرکه سیب خالص و فیلتر نشده را، اضافه کنید ، این اولین مایعی باشد که در صبح و 30 دقیقه قبل از هر وعده غذایی، میخورید.

ریحان

همچنین ریحان هم می تواند علائم سندروم تخمدان پلی کیستیک را کاهش دهد. در ابتدای صبح، از 8 الی 12 برگ ریحان استفاده کنید و یا می توانید همراه با چای، چندین بار در روز بنوشید ، شما همچنین می توانید آن را در چای خود اضافه کنید و چندین بار در روز، از آن استفاده کنید.

درمان تخمدان پلی کیستیک با ماساژ

ترکیبی از روغن های اسانس ضروری هستند، که می توانند اثرات و شدت علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک را کاهش دهند . برای این کار سه قطره روغن اسطوخودوس ،با دو قطره روغن درخت سرو ،دارچین ،گیشنیز و یک قاشق غذاخوری روغن نارگیل را با هم ترکیب کنید با این ترکیب ،ناحیه شکم در نزدیکی تخمدان ها را، چند بار در روز ماساژ دهید. همچنین، می توانید مقدار کمی از روغن اسطوخودوس را به روغن حمام خود اضافه کنید، که برای ریلکس شدن بدن، بسیار مناسب و پرکاربرد است.

درمان تخمدان پلی کیستیک با طب سوزنی

در درمان سندروم تخمدان پلی کیستیک با طب سوزنی یک سری نواحی بنا بر علم طب سوزنی، شرایط بیمار و شدت بیماری توسط پزشک مشخص می شود که اغلب در نواحی تخمدان هستند. در طی جلسات درمان، سوزن های ظریفی در نقاط مشخص شده وارد می شود که در کانال های انرژی و هورمون های بیمار اثرگذار است. پس از گذشت چند جلسه از درمان، فرد متوجه بهبودی و نظم در قاعدگی می شود. تعداد جلسات درمان بسته به هر بیمار متفاوت است و توسط پزشک مشخص می شود.

متخصصین طب سوزنی پیشنهاد می کنند به منظور بهبودی زودتر و انتشار انرژی حاصل از طب سوزنی در بدن فرد، بیمار در طی مراحل درمان با طب سوزنی تحرک بیشتری داشته باشد. بیماران می توانند پیاده روی کنند یا حرکات کششی و نرمشی را در منزل انجام دهند.

درمان تخمدان پلی کیستیک با لاپاراسکوپی

جراحی لاپاراسکوپی از تکنیک های جراحی کم تهاجم است. در جراحی لاپاراسکوپی نیازی به باز کردن شکم نیست، بلکه دستگاه لاپاراسکوپی با ایجاد یک برش کوچک به داخل شکم فرستاده می شود.

اما توجه به این نکته حائز اهمیت است که در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک که مقاوم به انسولین هستند در صورتی که اندیکاسیون دیگری برای لاپاراسکوپی مشاهده شود، این جراحی پیشنهاد می شود.

در ضمن درمان تخمدان پلی کیستیک با لاپاراسکوپی نسبت به سایر روش های جراحی مقرون به صرفه تر است. همچنین لاپاراسکوپی خطر تشکیل چسبندگی کمتری دارد. از طرف دیگر میزان دردی که بیمار در جراحی لاپاراسکوپی احساس می کند بسیار کم است و مدت زمان بستری شدن در بیمارستان و دوران بهبودی نیز کوتاه تر می باشد.

درمان تخمدان پلی کیستیک با هومیوپاتی

هومیوپاتی ( Homeopathy) یا "مشابه درمانی"، روش درمانی خاصی است که در آن با ایجاد تحریک دقیق سیستم ایمنی و حیاتی بیمار و یا به عبارتی دیگر سیستم عصبی و روانی و یا سیستم ایمونولوژی، فرد را به سمت بهبودی سوق می دهد. به عبارت دیگر بیمار از طریق تحریک قوای حیاتی و دفاعی خود، درمان می شود.

طب هومیوپاتی در تمامی زمینه ها و عللی که برای ناباروری ذکر شد از جمله سندروم تخمدان پلی کیستیک یا تنبلی تخمدان، دارای توانمندی ویژه و موثری است و عوارض جانبی و مشکلات جانبی ناشی از درمان برای زوجین ایجاد ننموده و با هزینه ای به مراتب کمتر و درمانی ساده تر به درمان این مشکل میپردازد.

درمان دارویی سندروم تخمدان پلی کیستیک

داروهای تنظیم چرخه قاعدگی و درمان پریود نامنظم

برای تنظیم دوره های قاعدگی، قرص هایی که حاوی هر دو هورمون استروژن و پروژستین هستند توصیه می شوند. این قرص های ضدبارداری تولید آندروژن را کاهش داده، خطر سرطان بافت اندومتر را کم کرده و خونریزی غیرطبیعی را اصلاح می کنند. به عنوان جایگزینی برای قرص های پیشگیری از بارداری، شما می توانید از چسب های پوستی یا حلقه واژن استفاده کنید که دارای ترکیبی از استروژن و پروژستین هستند.

همچنین اگر قرص های پیشگیری از بارداری گزینه مناسبی برای شما نیست، راه حل دیگر استفاده از هورمون پروژسترون برای دوره های 10 تا 14 روزه، هر یک یا دو ماه است. این شیوه پروژسترون درمانی، چرخه قاعدگی را تنظیم کرده و از سرطان بافت اندومتر جلوگیری می کند ولی سطوح آندروژن را بهبود نمی بخشد و مانع بارداری نمی شود.

اگر قصد باردار شدن ندارید قرص های حاوی پروژستین (مینی پیل) یا ابزارهای داخل رحمی حاوی پروژستین انتخاب های بهتری هستند. متفورمین نیز داروی دیگری است که ممکن است توسط پزشک برای درمان پریود نامنظم، تجویز گردد. متفورمین به تخمک گذاری نیز کمک کرده و باعث تنظیم شدن چرخه قاعدگی می شود.

درمان سندروم تخمدان پلی کیستیک با هومیوپاتی

درمان دارویی سندروم تخمدان پلی کیستیک

استفاده از داروها برای کمک به تخمک گذاری

از دارو ها همچنین برای کمک به تخمک گذاری و درمان ناباروری نیز استفاده می گردد. کلومیفن یک داروی ضد استروژن خوراکی است که در بخش اول چرخه قاعدگی باید آن را مصرف کنید. اگر کلومیفن به تنهایی موثر نباشد، پزشک برای کمک به القای تخمک گذاری متفورمین را نیز اضافه می کند.

در صورتی که با مصرف این داروها بارداری رخ نداد، پزشک استفاده از گنادوتروپین ها مانند هورمون تحریک کننده فولیکول (FSH) و هورمون لوتئینی کننده (LH) را به صورت تزریقی تجویز می کند. داروی دیگری که ممکن است تجویز شود لتروزول (فمارا) است. اینکه این دارو چگونه باعث تحریک تخمک گذاری می شود هنوز مشخص نیست ولی زمانی که باقی داروها اثری نداشته باشند، از این گزینه استفاده می شود.

استفاده از داروها برای کاهش رشد بیش از حد مو

پزشک برای کاهش تولید آندروژن، قرص های پیشگیری از بارداری یا داروی دیگری به نام اسپیرونولاکتون (آلداکتون) را توصیه می کند که اثر آندروژن ها روی پوست را مهار می کند. اسپیرونولاکتون منجر به نقص های مادرزادی می شود بنابراین هنگام استفاده از این دارو باید از یک روش پیشگیری از بارداری موثر استفاده کنید و در صورت بارداری یا تصمیم به باردارشدن، استفاده از آن توصیه نمی شود. افلورنیتین (وانیکا) نیز داروی دیگری است که رشد موهای زائد صورت را کاهش می دهد.

آیا این مطلب مفید بود؟
نظر خود را بنویسید! لطفا کلیک کنید