بهترین و موثرترین روش های درمانی برای سندروم پیریفورمیس| علل+نشانه ها

سندروم پیریفورمیس که به عضله گلابی یا عضله هرمی هم شناخته شده است گاهی به دلیل فشار دچار آسیب شده و می تواند فرد را درگیر و دامنه ی حرکتی اش را محدود کند. تانما در این مطلب شما را با عوامل خطرساز برای ماهیچه پیریفورمیس و روش های درمان آشنا می کند؛

سندرم پیریفورمیس چیست ؟

عضله پیریفورمیس یک عضله کوچک است که در انتهای لگن (پشت گلوتاتوس مکسیموس) قرار دارد. این عضله از پایین ستون فقرات شروع و به سطح بالایی استخوان ران متصل می شود. وظیفه این عضله کمک به گردش لگن و چرخش پا به سمت بیرون ران است.

این عضله اهمیت بسیار زیادی در بدن دارد زیرا در زیر عضله پیریفورمیس یک رشته عصب سیاتیک قرار گرفته است. عصب سیاتیک از لگن تا پایین پا ادامه می یابد و در طول مسیر خود به شاخه های زیادی تقسیم می شود.

سندروم پیریفورمیس شرایطی است که در آن عضله پیریفورمیس باعث اسپاسم و درد در ناحیه لگن می شود. سندروم پیریفورمیس یک اختلال عصبی-عضلانی است و زمانی ایجاد می شود که عضله پیریفورمیس عصب سیاتیک را تحت فشار قرار دهد. درد این بیماری مشابه درد سیاتیک است و بیماران در پشت و داخل پا احساس درد، بی حسی و سوزش می کنند.

شیوع سندرم پیریفورمیس

این بیماری در زنان ۶ برابر مردان است. حدود ۶ درصد کسانی که برای آنها تشخیص درد سیاتیکی داده میشود سندروم پیریفورمیس دارند.

افراد مستعد ابتلا به سندروم پیریفورمیس

سندروم پیریفورمیس در اسکی بازان، رانندگان ماشین های سنگین، تنیس و دوچرخه سواری طولانی مدت بیشتر دیده میشود. در کل هر کس که برای مدتی طولانی می نشیند، برای مثال افرادی که تمام مدت روز روی میز و در مقابل تلویزیون می نشینند، تحت خطر بالاتری از ابتلا به سندروم پیریفورمیس قرار دارند. همچنین افرادی که تمارین شدیدی در قسمت پایین تنه انجام می دهند نیز در مقایسه با دیگران از احتمال بالاتری در ابتلا به این سندروم برخوردار است.

انواع سندروم پیریفورمیس

سندروم پیریفورمیس اولیه

این سندروم ناشی از تغییرات آناتومیک همچون شکاف عضله ظاهر می شود. این نوع سندروم کمتر شایع بوده و تنها 15درصد از افراد به این دلیل مبتلا به این سندروم شده اند.

سندروم پیریفورمیس ثانویه

این نوع سندروم ناشی از ضربات ناگهانی و آسیب به عضلات لگن و باسن می باشد که این نوع عوامل نسبت به مورد اول بسیار رایج تر بوده و حدود 85درصد عامل مبتلا به سندروم پیریفورمیس به این دلیل می باشد.

علل بروز سندروم پیریفورمیس

سندروم پیریفورمیس بر اثر سفت شدن و کوتاه شدن عضله پیریفورمیس ایجاد میشود. نیروهای غیر متعادلی که به علت ورزش غیر اصولی و یا به علت تغییر در بیومکانیک لگن به این عضله وارد میگردند موجب میشود عضله سفت و غیر منعطف شده و در نتیجه به عصب سیاتیک که از کنار آن عبور میکند فشار وارد کرده و علائم بیماری ظاهر شوند.

گاهی اوقات هم به علت ضربات مستقیمی که به پشت باسن وارد میشود عضله پیریفورمیس آسیب دیده و درون آن خونریزی میکند و این خونریزی و چسبندگی هایی که بعد از آن بین عصب و عضله ایجاد میشود موجب فشار یا کشش به عصب شده و علائم بیماری را ظاهر میکند.

ریسک فاکتورهای سندروم پیریفورمیس

• آسیب دیدگی عضله پیروفورمیس
• انجام ورزش یا فعالیت بدنی سنگین که سبب کشش بیش از حد این عضله می شود.
• ضعف عضلات لگن
• نشستن به مدت طولانی
• فتق دیسک کمر
• مشکلات نخاعی
• آسیب دیدگی لگن در اثر وارد شدن ضربه شدید
• فعالیت های تکراری و شدید
• ناهنجاری های آناتومیکی این عضله
• اضافه وزن بیش از حد که سبب وارد شدن فشار بیش از حد به عضلات مفصل لگن می شود.

نشانه های سندروم پیریفورمیس

• حساس درد در باسن که به پاها نیز منتشر می شود.
• تسکین درد هنگام دراز کشیدن به پشت
• کاهش دامنه حرکتی مفصل لگن و ران
• تشدید در پس از نشستن به مدت طولانی
• تشدید درد هنگام راه رفتن بخصوص راه رفتن بر روی سطوح شیب دار
• تشدید درد هنگام بالا و پایین رفتن از پله
• تشدید درد هنگام وارد شدن فشار به باسن

تشخیص سندروم پیریفورمیس

معاینه فیزیکی

معاینه فیزیکی شامل بررسی لگن و پاها می باشد تا بیبنند آیا حرکت موجب افزایش درد کمر یا درد اندام تحتانی (درد سیاتیک) می شود یا خیر. به طور معمول، حرکت لگن درد را تازه می کند. معاینه نیز علل احتمالی درد ناشی از سیاتیک، مانند آزمایش حساسیت موضعی و قدرت عضلانی را شناسایی کرده ویا رد می کند.

شرح حال پزشکی

تاریخچه پزشکی شامل بررسی عمیق علائم بیمار می باشد، از جمله اینکه چه موقعیت ها یا فعالیت هایی علائم را بهتر یا بدتر می کنند، علائم چه مدت وجود دارند، آیا به تدریج یا پس از آسیب شروع می شوند و چه درمان هایی مورد آزمایش قرار گرفته اند. این تاریخچه همچنین شامل بررسی شرایطی مانند آرتروز است که ممکن است در خانواده بیمار رایج باشد.

تست های تشخیصی

اشعه ایکس و سایر مطالعات تصویر برداری ستون فقرات نمی توانند تشخیص دهند که آیا عصب سیاتیک در عضله پری فورمیس تحریک شده است یا خیر. با این حال، آزمایشات تشخیصی (مانند اشعه ایکس، ام آر آی و آزمایش های هدایت عصب) ممکن است انجام شود تا سایر شرایطی که موجب بروز علائم مشابه با سندرم پیریفورمیس می شوندحذف گردند.

پیشگیری از سندروم پیریفورمیس

به طور کلی هیچ راه قابل اطمینانی برای جلوگیری از سندروم پیریفورمیس وجود ندارد. برای افرادی که این بیماری و یا دیگر مشکلات کمر را دارند، توصیه های استاندارد عبارتند از ورزش های خانگی و حرکات کششی، حمل نکردن کیف پول در جیب عقب، اجتناب از نشستن طولانی مدت.

اگرچه ورزش ممکن است گاهی باعث ایجاد سندروم پیریفورمیس شود اما ورزش منظم می تواند به کاهش خطر کمک کند. ماهیچه ها به ورزش نیاز دارند تا قوی و سالم بمانند. برای کمک به پیشگیری از آسیب های ناشی از سندروم پیریفورمیس ، می توانید موارد زیر را انجام دهید:

• گرم کردن و کشش قبل از تمرین
• شدت ورزشی که انجام می دهید را به تدریج افزایش دهید.
• عدم بالا و پایین رفتن از تپه ها و یا سطوح ناهموار
• ننشستن طولانی مدت

درمان سندروم پیریفورمیس

درمان های خانگی برای سندروم پیریفورمیس

به عضلات استراحت بدهید

اگر دچار درد ناشی از سندروم پیریفورمیس هستید، یکی از بهترین کارهایی که می توانید انجام دهید، استراحت دادن به بدن است. سندروم پیریفورمیس می تواند نتیجه ای صدمات وارده از تمرینات یا اشکال دیگری از فعالیتهای شدید باشد. اگر شغلی فیزیکی دارید و یا اینکه دوست دارید هر روز تمرین و ورزش کنید، این توصیه می تواند برای شما چالشی باشد. اما استراحت و خودداری از وارد آوردن صدمات بیشتر بر پیریفورمیس، امکان بازیابی توان و بهبود را فراهم خواهد نمود.

بسته های یخ و ماساژ یخ

به محض بروز درد، در یک موقعیت راحت روی شکم دراز بکشید و حدود 20 دقیقه یک بسته یخ روی ناحیه درد قرار دهید. در صورت لزوم هر 2 تا 4 ساعت تکرار کنید. ترکیب ماساژ ملایم با یخ می تواند مفیدتر باشد. روی شکم دراز بکشید و از فردی بخواهید به آرامی ناحیه دردناک را با یک یخ بزرگ ماساژ دهد.

اگر یخ به طور مستقیم روی پوست (به جای بسته یخ) اعمال می شود، برای جلوگیری از یخ زدگی زمان را به 8 تا 10 دقیقه کاهش دهید. اگر معمولا پس از فعالیت های خاصی درد افزایش می یابد، بهتر است بلافاصله پس از فعالیت یخ روی ناحیه قرار گیرد.

گرما درمانی

بعضی از افراد دریافته اند که جایگزینی سرما با گرما مفید خواهد بود. اگر از یک پد حرارتی استفاده می کنید، بر روی شکم دراز بکشید، پد حرارتی را به مدت 20 دقیقه روی ناحیه دردناک قرار دهید. اطمینان حاصل کنید که روی پد حرارتی به خواب نروید، زیرا ممکن است به سوختگی پوست منجر شود.

تحرک کافی

بیمار نباید بمدت زیاد یک جا بنشیند و باید هر ۲۰ دقیقه بلند شده و چند قدم راه برود. بیمار به مدت طولانی نباید رانندگی کند و هر ۲۰ دقیقه باید بایستد و چند دقیقه راه رفته و نرمش های کششی را انجام دهد.

درمان سندروم پیریفورمیس با تغذیه

مصرف یک رژیم حاوی مواد مغذی و دارای مواد فرآوری شده کم و مصرف مکمل ها می تواند به شما کمک کند تا سریع تر بهبود یابید، وزن سالم خود را در طول زمان حفظ کنید و با ورزش یا تمرین بهتر بهبودی پیدا کنید. سعی کنید میزان مصرف موادی از قبیل شکر، گوشت فرآوری شده، محصولات اسپری شده با مواد شیمیایی، محصولات غلات تصفیه شده، الکل و تنقلات بسته بندی را محدود کنید.

غذاهای حاوی پتاسیم بیشتر و منابع منیزیم، از جمله سبزیجات برگ سبز، سیب زمینی و آوکادو، را برای کاهش اسپاسم عضلانی و درد بیشتر مصرف کنید. چربی های سالم مانند روغن زیتون و روغن نارگیل فوق العاده خالص و همچنین پروتئین های کم چربی (تخم مرغ های غیر پرورشی، گوشت حیوانات تغذیه شده با علف، ماهی های وحشی) و مواد غذایی تخمیر شده و دیگر مواد غذایی پروبیوتیک نیز مهم هستند.

درمان سندروم پیریفورمیس با ورزش

ورزش مناسب برای درمان سندروم پیریفورمیس می تواند شامل نمونه های زیر باشد:

جمع کردن زانوها

ابتدا باید عضلات باسن و پیریفورمیس گرم شوند. درحالت خوابیده زانو ها را با دست بگیرید و کمی بکشید. 5 تا 30 ثانیه نگه دارید سپس به آرامی پا را رها کنید. این حرکت باعث کشش پشت و عضله پیریفورمیس می شود.

خم کردن یک زانو

حرکت قبل را برای یک زانو انجام دهید. یکی از زانوها را به آرامی بکشید و پای دیگر را به صورت شکسته روی زمین قرار دهید. 5 تا 30 ثانیه نگه دارید سپس به آرامی پا را رها کنید. مقدار کشش عضله پیریفورمیس بستگی به میزان درد شما در لگن دارد. سعی کنید حرکت را بدون درد انجام دهید.

زانو به اطراف

برای تشدید کشش عضله بیرونی لگن، سعی کنید هر دو زانو را به یک طرف ببرید. زانو ها را تا جایی که احساس می کنید چیزی در عضله اتفاق می افتد حرکت دهید. دقت شود که نباید احساس درد کنید. 5 تا 30 ثانیه صبر کنید، سپس به آرامی پاهایتان را به موقعیت اصلی بازگردانید.

کشش به سبک یوگا

زانوی یکی از پاها را خم کرده و روی پای دیگر قرار دهید. دست مخالف را به سمت بالا برده و در امتداد بدن بکشید. قوز نکنید و دست و بدن را در یک راستا قرار دهید. سعی نکنید خیلی به خود فشار بیاورید. این حرکت برای تقویت مفاصل بسیار مفید می باشد. همچنین یکی از بهترین روش ها برای تقسیم مساوی وزن شما روی استخوان های لگن است.

درمان سندروم پیریفورمیس با فیزیوتراپی

بهبود تحرک مفاصل ساکرویلیاک

مفاصل ساکرویلیاک اتصال میان استخوان مثلثی شکل و استخوان مسطح لگن است. التهاب و عملکرد بد این مفصل باعث ایجاد تنش بر عضله پیریفورمیس می شود. فیزیوتراپیست می تواند بهترین روش برای نشستن، راه رفتن، خوابیدن و فعالیت های روزانه را به گونه ای که کمترین فشار به مفاصل ساکرویلیاک وارد شود را به بیمار آموزش دهد.

تقویت رباط های مفصل ران

در این روش درمان، هدف عضلاتی هستند که به حرکت باسن به سمت خارج بدن کمک می کنند. قدرت عضلات برای حفظ تعادل و حفظ اندام تحتانی و کاهش درد و فشار بر عضله پیریفورمیس ضروری است. فیزیوتراپیست بر اساس توانایی بیمار ورزش هایی را برای تقویت عضلات به بیمار آموزش می دهد.

سرد و گرم کردن

سرد و گرم کردن عضلات پا و لگن می تواند باعث کاهش درد شود. بسته یخ را در یک حوله نازک قرار دهید تا بسته یخ به طور مستقیم پوست شما را لمس نکند. یخ را برای 15 تا 20 دقیقه نگه دارید. سپس از یک پد حرارتی در همان قسمت حدود 15 دقیقه استفاده کنید. سعی کنید این روش را هر چند ساعت یک بار برای کمک به تسکین درد انجام دهید.

ماساژ تراپی

ماساژ تراپی یک درمان شناخته شده برای سندروم پیریفورمیس است که می تواند مقدار قابل توجهی از درد بیمار را کم کند.

الکتروتراپی

مفهوم استفاده از برق در بدن ممکن است دردناک باشد. با این حال بسیاری از افراد مبتلا به سندروم پیریفورمیس با روش الکتروتراپی احساس آرامش می کنند. تحریک الکتریکی به طور مستقیم می تواند انتقال سیگنال های درد در طول اعصاب را مسدود کند. علاوه بر این، تحریک الکتریکی باعث ترویج انتشار آندورفین ها و مسکن های طبیعی تولید شده توسط بدن می شود.

درای نیدلینگ

درای نیدلینگ یکی از روش های مفید درمان است که فیزیوتراپیست می تواند برای کاهش درد استفاده کند. در این روش با آزاد کردن یا غیرفعال کردن تریگر پوینت ها یا نقاط ماشه ای لگن، دامنه حرکتی را افزایش داده و درد را کاهش می دهد. درای نیدلینگ تنش عضلانی پیریفورمیس را کاهش داده و باعث توان بخشی عضلات لگن بیمار می شود.

درمان سندروم پیریفورمیس با تزریق

تزریق پیریفورمیس

بی حسی موضعی و کورتیکو استروئیدها ممکن است به طور مستقیم باهدایت دستگاه رادیولوژی و یا سونوگرافی به عضله پیریفورمیس تزریق شود تا به کاهش اسپاسم و درد کمک کند. هدف تزریق معمولا کاهش درد حاد به منظور پیشرفت در درمان طب فیزیکی است.

تزریق بوتاکس

برای اسپاسم مداوم عضلات پیریفورمیس که به درمان با تزریقات اینترونشنال مقاوم است، تزریق سم بوتولینوم (یعنی بوتاکس)، یک عامل تضعیف عضله، ممکن است مفید باشد. هدف تزریق این است که به آرامش عضلات و کاهش فشار وارده به عصب سیاتیک کمک کند. هدف هر دو تزریق این است که به بهبود بیمار با کشش و طب فیزیکی کمک نماید، به طوری که هنگامی که اثر تزریق از بین می رود عضه در حالت کشیده و آرامش باقی بماند.

درمان سندروم پیریفورمیس با برق درمانی

برق درمانی در برخی موارد سندروم پیریفورمیس موثر خواهد بود. از پزشک یا فیزیوتراپ راجع به احتمال استفاده از تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS) برای کمک به درمان سندروم پیریفورمیس خود سوال کنید.

درمان سندروم پیریفورمیس با طب سوزنی

طب سوزنی نیز با كاهش اسپاسم عضلانی بهبود را تسریع می كند كه به نظر می رسد بهبود جریان خون ناحیه درگیر جزو مهم این درمان باشد.

درمان دارویی سندروم پیریفورمیس

از آن جایی که اکثرا بروز درد شامل برخی از انواع التهاب می باشد، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID) مانند ایبوپروفن، ناپروکسین و…ممکن است باعث کاهش التهاب در ناحیه آسیب دیده شوند.

درمان سندروم پیریفورمیس با جراحی

جراحی به عنوان آخرین روش درمانی سندروم پیریفورمیس شناخته می شود و مادامی که از تمامی روش ها به منظور درمان آن استفاده نشده بود، این روش به کار بسته نمی شود. با این حال اگر هیچ یک از روش های دیگر قادر به تسکین دردتان نبودند، می توانید با پزشکتان راجع به امکان انجام عمل جراحی مشاوره نمایید.

فشارزدایی از روی عضله پیریفورمیس با استفاده از عمل جراحی، تنها زمانی که با مشکل عصبی مواجه باشیم، کارآیی خواهد داشت. پزشک از برق نگاری ماهیچه ای و دیگر آزمایش ها به منظور تعیین ضرورت اجرای جراحی نوروپاتی فشاری به منظور آزادسازی عصب سیاتیک و تسکین درد، بهره خواهد جست.