راهکارهایی جادویی برای رهایی از سوزش معده | معرفی علل + درمان فوری

سوزش معده در بسیاری افراد شایع است و علت اصلی آن مصرف مواد غذایی محرک و نداشتن سبک زندگی سالم است. بنابراین می توانید با برخی راهکارهای معمول و ساده از سوزش معده جلوگیری کنید. تانما در این مطلب نکاتی را در خصوص درمان سریع سوزش معده و درمان های طبیعی دیگر این عارضه مطرح می کند؛

سوزش معده چیست؟

سوزش معده یا سوزش سردل، درد سوزناکی است که در زیر قفسه سینه، درست زیر استخوان سینه اتفاق می افتد. درد اغلب بعد از غذا خوردن، در هنگام عصر، یا زمان دراز کشیدن یا خم شدن بیشتر می شود.

تفاوت سوزش معده با رفلاکس

سوزش معده یک علامت است نه یک بیماری. در حقیقت سوزش معده، سوزش ساده ای است که در زیر قفسه سینه احساس می شود. ولی ریفلاکس یک بیماری است که باعث آسیب مری (مثل مری بارت) می شود و سوزش معده یا سوزش سردل نیز یکی از علائم شایع آن می باشد.

همه افراد می توانند گاهی اوقات دچار سوزش سردل شوند، مثلا در اثر پرخوری یا خوردن غذای تند، اما ریفلاکس یک بیماری مزمن می باشد. هنگامی که سوزش معده در اثر ریفلاکس و یا برگشت اسید معده به مری باشد، بیماری ریفلاکس گفته می شود.

علل سوزش معده

سوزش معده زمانی اتفاق می افتد که اسید به لوله ای که غذا را از دهان به معده شما منتقل می کند که همان مری است، برمی گردد. به طور معمول، هنگام بلع و غذا خوردن، ماهیچه اطراف قسمت پایین مری (اسفنکتر تحتانی مری) آزاد و شل می شود و اجازه می دهد که غذا و مایعات به سمت معده شما حرکت کنند. دوباره ماهیچه سفت می شود.

در صورتی که اسفنکتر تحتانی مری به صورت غیرطبیعی شل یا ضعف شود، اسید معده می تواند به مری شما برگردد که به رفلاکس معده معروف است و باعث سوزش معده شود. حتی ممکن است، بازگشت اسید، زمانی که شما خم می شوید یا دراز می کشید، بدتر شود.

عوامل خطرزا

• سیگار کشیدن
• اضافه وزن یا چاقی
• مصرف کافئین، شکلات یا الکل
• خوردن غذاهای تند
• دراز کشیدن بلافاصله بعد از غذا خوردن
• مصرف برخی داروها مانند آسپرین یا ایبوپروفن
• نوشیدنی های گازدار
• آب میوه های اسیدی (گریپ فروت، پرتقال، آناناس) غذاهای اسیدی (گوجه، گریپ فروت و پرتقال) و شکلات

علائم سوزش معده

• درد به صورت سوزش در سینه که معمولاً همراه سوزش معده بعد از غذا خوردن و در زمان شب احساس می شود.
• دردی که با دراز کشیدن یا خم شدن بدتر می شود.
• بیماری رفلاکس معده به مری (GERD) یکی از نشانه های سوزش معده است.
• درد ناشی از رفلاکس معده (سوزش معده) می تواند در قسمت پایین سینه احساس شود یا در مواقع خاص به سمت پشت گلو توسعه پیدا کرده و همراه با نفخ شکم باشد. در این حالت یک مزه تند در پشت گلو احساس می شود.

تشخیص سوزش معده

معاینه فیزیکی

تشخیص این بیماری با دریافت یک سابقه کامل از بیماری و معاینه فیزیکی بیمار شروع می شود. در بسیاری از موارد که اطلاعات کافی درباره وضعیت سلامتی فرد در اختیار پزشک متخصص قرار گیرد امکان شروع یک برنامه درمانی مناسب برای بیمار فراهم می شود.

عکس برداری رادیولوژی

در این حالت از بیمار خواسته می شود که باریم یا گاستروگرافین را فرو دهد و در این زمان متخصص رادیولوژی از پرتوی ایکس تابانده برای مشاهده وضعیت حرکت این مواد در مری و وارد شدن آنها به معده استفاده می کند. در این زمان در کنار بررسی موارد ناهنجاری یا التهاب های موجود در مری و دیواره آن، می توان عملکرد مناسب عضلات مری با یک الگوی متوازن برای انتقال این مواد به معده را نیز مورد بررسی قرار داد.

آندوسکوپی

در این آزمایش یک متخصص بیماری های گوارش از یک اسکوپ قابل انعطاف و دوربین متصل به آن برای نگاه کردن به دیواره داخلی مری و معده استفاده می کند. به این ترتیب امکان تشخیص التهاب و زخم های ایجاد شده وجود خواهد داشت. علاوه بر این در این روش امکان نمونه برداری از مقدار کمی از بافت های مری و معده برای بررسی احتمال سرطانی بودن سلول ها وجود دارد.

مانومتری و آزمایش PH

در موارد نادر زمانی که روش های معمول توانایی تشخیص مشکل بیمار را نداشته باشد یا زمانی که این علائم غیر عادی باشند، از اندازه گیری فشار و ارزیابی سطح اسید استفاده می شود و این روش می تواند در تشخیص مشکل مفید و سودمند باشد.

پیشگیری از سوزش معده

• از غذاها یا فعالیت هایی که ممکن است علائم شما را ایجاد کنند خودداری کنید.
• همچنین می توانید قبل از غذا یک داروی بدون نسخه مانند قرص ضد اسید قابل جویدن استفاده کنید تا از دل درد قبل از شروع علائم جلوگیری کنید.
• میان وعده های زنجبیل یا چای زنجبیل نیز درمان های خانگی مفیدی هستند که می توانید در بسیاری از فروشگاه ها خریداری کنید.
• یک سبک زندگی سالم داشته باشید و از الکل و دخانیات خودداری کنید.
• سعی کنید از میان وعده در اواخر شب خودداری کنید. در عوض، دست کم چهار ساعت قبل از خواب غذا را کنار بگذارید.
• به جای دو یا سه وعده غذایی بزرگ، وعده های غذایی کم حجم تری را به طور مرتب بخورید تا تأثیر آن بر سیستم گوارش کاهش یابد.

روش های درمان سوزش معده

الف) درمان خانگی سوزش معده

آدامس

جویدن آدامس باعث تحریک غدد بزاقی می شود و جریان بزاق را افزایش می دهد. هر اسیدی که در سیستم گوارشی تشکیل می شود حل شده و شسته می شود. پاک شدن اسید باعث بهبود نشانه های رفلاکس اسید خواهد شد. می توان از این گزینه برای بهبود نشانه های سوزش سر دل نیز استفاده کرد.بنابراین بعد از هر وعده غذایی، یک عدد آدامس عاری از قند را بردارید و بجوید. اینکار را به مدت ۳۰ دقیقه انجام دهید تا به نتیجه مد نظر خود دست یابید.

موز یا سیب

همانطور که می دانید موز حاوی آنتی اسیدهای طبیعی است که می تواند در برابر رفلاکس اسید مقابله کند. اگر می خواهید ساده ترین درمان فوری سوزش معده را امتحان کنید بهتر است کمی موز بخورید و نتایج به دست آمده را ارزیابی کنید. گزینه دیگری که پیش روی شما قرار دارد خوردن روزانه یک عدد سیب است. یک عدد سیب را ببرید و چند ساعت قبل از رفتن به رختخواب آن را میل کنید. اینکار باعث تسکین درد می شود.

آلوئه ورا

همانطور که می دانید آلوئه ورا گیاهی است که برای تسکین سوزش مورد استفاده قرار می گیرد.بیشتر افراد بر این باورند که این گیاه می تواند سوختگی های ناشی از آفتاب را بهتر کند اما آلوئه ورا خاصیتی بیشتر از این دارد.

این گیاه می تواند سوزش سردل را نیز تسکین دهد زیرا از التهاب می کاهد. این موضوع بدین معناست که به هنگام تحریک و ملتهب شدن معده، نوشیدن یک لیوان آب آلوئه ورا می تواند شرایط را بهبود ببخشد.

یک دوم پیمانه آب آلوئه ورا را به صورت سرد یا ولرم قبل از وعده غذایی خود بنوشید. به خاطر داشته باشید که آلوئه ورا می تواند به عنوان یک ملین عمل کند. بنابراین به دنبال برندی باشید که اجزای ملین آن حذف شده باشد.

بادام

یک درمان خانگی و فوری سوزش سردل خوردن بادام بعد از هر وعده غذایی است. هر زمانی که ماده ای را می خورید بهتر است بعد از آن چند عدد بادام بخورید. بهتر است از بادام های ارگانیک استفاده کنید. این آجیل خوشمزه می تواند اسید معده را خنثی کند و درد موجود را بکاهد.

ب) درمان سوزش معده در طب سنتی

سرکه سیب

یک درمان سوزش معده با مواد طبیعی، استفاده از سرکه ی سیب است. با اینکه سرکه ی سیب طبع اسیدی دارد، ولی در معده خاصیت قلیایی پیدا می کند و موجب تنظیم سطح اسید معده می شود. سرکه ی سیب به گوارش کمک می کند و مانع تشکیل اسید اضافی در معده می شود. در نتیجه از دردهای معده جلوگیری می کند و باعث تنظیم pH معده می شود.

• 1 تا ۲ قاشق چای خوری سرکه ی سیب خام و صاف نشده را در یک لیوان آب ولرم بریزید.
• به آن کمی عسل اضافه کنید (اختیاری) و هم بزنید.
• این نوشیدنی را ۱ یا ۲ بار در روز میل کنید. بهتر است این ترکیب را قبل از غذا بنوشید.

جوش شیرین

جوش شیرین (بی کربنات سدیم) درمانی خوب برای مشکلات گوارشی مانند سوزش معده است. جوش شیرین به عنوان ضداسیدی طبیعی، محیط اسیدی معده را خنثی می کند و موجب تسکین فوری سوزش معده می شود.

• نصف یا ۱ قاشق چای خوری جوش شیرین را در یک لیوان آب بریزید. سپس آن را هم بزنید تا جوش شیرین به طور کامل در آب حل شود.
• برای بهبود طعم کمی عسل و لیمو ترش به آن اضافه کنید و آن را بلافاصله بنوشید.
• روزی ۱ یا ۲ بار از این درمان استفاده کنید. بهترین زمان برای مصرف جوش شیرین ۱ تا ۲ ساعت پس از مصرف وعده های غذایی یا داروهاست.
• با معده ی پُر، جوش شیرین مصرف نکنید و این درمان را بیش از یک هفته ادامه ندهید.

بابونه

بابونه درمانی عالی برای خنثی کردن اسید معده است زیرا به کاهش التهاب و خنثی کردن اسیدها کمک می کند. بابونه می تواند خطر بروز زخم ها را نیز کاهش دهد. استرس ها از عوامل تشدید رفلاکس هستند. بابونه با کمک به کاهش استرس ، از ترش کردن و رفلاکس معده جلوگیری می کند.

1تا ۲ قاشق چای خوری گل خشک شده ی بابونه را در یک فنجان آب داغ بریزید. روی آن را به مدت ۵ دقیقه بپوشانید. سپس کمی عسل به آن بیفزایید. روزی ۳ تا ۴ بار این نوشیدنی را میل کنید.مکمل های خوراکی بابونه نیز در بازار وجود دارد که پس از مشورت با پزشک تان می توانید از آنها استفاده کنید. بابونه را روی حرارت نجوشانید. زیرا اجزای فعال آن از بین می روند.

چای زنجبیل

زنجبیل می تواند ناراحتی های معده همچون حالت تهوع یا رفلاکس اسید را بهبود ببخشد. نوشیدن یک پیمانه چای زنجبیل می تواند درد شما را کمتر کند. ابتدا زنجبیل را برش دهید و آن را در دو پیمانه آب بریزید. درب آن را بگذارید و به مدت سی دقیقه روی حرارت ملایم قرار دهید. تکه های زنجبیل را خارج کنید یا اگر دوست داشتید اجازه دهید داخل آب باقی بماند. سپس چای آماده شده را در یک ظرف بریزید. بیست دقیقه قبل از وعده غذایی از این چای بنوشید.

ج) درمان دارویی سوزش معده

قرص فاموتیدین

فاموتیدین به عنوان مسدودکننده H2 شناخته می شود. این قرص، مقدار اسید درون معده را کاهش می دهد. از این دارو برای جلوگیری و درمان سوزش معده و علائم دیگری که ناشی از مقدار زیاد اسید معده هستند، استفاده می شود.

حتی اگر از این دارو از قبل هم استفاده می کردید، مواد تشکیل دهنده روی برچسب را بخوانید. حتی ممکن است محصولاتی با نام های مشابه از مواد مختلفی تشکیل شده باشند، که مصارف آن ها متفاوت باشد. مصرف داروی اشتباه می تواند آسیب برساند.

رانیتیدین

رانیتیدین دارویی است که هم می توان بدون نسخه و هم با نسخه پزشک خریداری کرد. این دارو یک قرص، کپسول یا شربت خوراکی است، همچنین به شکل آمپول موجود است. قرص خوراکی رانیتیدین با نام داروی زانتک در دسترس است. نسخه ایرانی اش که برند متفاوتی دارد، قیمتش ارزان تر است.

سایمتیدین

از قرص سایمتیدین برای درمان زخم معده و روده و جلوگیری از بازگشت دوباره آن ها استفاده می شود. از این دارو همچنین برای درمان مشکلات معده و گلو (مری) که به دلیل اسید بالا ایجاد می شوند استفاده می شود.

کاهش اسید زیاد معده می تواند نشانه هایی مثل معده درد، سوزش معده، مشکل در بلع، سرفه مداوم و مشکل خواب را درمان کند. این دارو به کلاسی از داروها که به آن مسدودکننده های H2 گفته می شود، تعلق دارد. کار این گروه از داروها این است که مقدار اسید معده را کم کنند. قرص سایمتیدین را می توان بدون داشتن نسخه هم تهیه کرد.

لانسوپرازول

لانسوپرازول، مقدار اسید معده را کاهش می دهد و برای سوءهاضمه، رفلاکس اسید، سوزش معده و بیماری رفلاکس مری استفاده می شود. با این قرص می توان زخم معده را درمان کرد و از ایجاد آن جلوگیری نمود. این دارو را تنها به صورت نسخه می توان دریافت کرد و به شکل قرص، کپسول موجود است.

آمپرازول

آمپرازول دارویی است که برای درمان مشکلات مری و معده (همانند زخم معده و رفلاکس اسید) استفاده می شود. این دارو باعث کاهش مقدار اسید درون معده می شود و نشانه هایی همانند سوزش معده، مشکل در بلع و سرفه مدام را درمان می کند. آمپرازول به گروهی از داروها به نام مهارکننده های پروتون پمپ تعلق دارد.

اگر از این دارو بدون نسخه پزشک برای سوزش معده استفاده می کنید، به خاطر داشته باشید که این دارو نمی تواند بلافاصله تاثیر بگذارد و برای اثر کامل 1 تا 4 روز زمان می برد.

قرص نکسیوم

اسموپرازول یا نکسیوم قرصی است که برای درمان معده و مشکلات مرتبط با مری استفاده می شود. کار قرص نکسیوم بدین صورت است که اسید معده را کاهش می دهد و مشکلات و علائمی نظیر سوزش معده، بلع در غذا خوردن و سرفه مداوم را تسکین می دهد. این دارو در دسته مهارکننده های پروتون پمپ قرار می گیرد.