سفید شدن زبان نشانه چیست ؟ علل + روش های درمانی

سفید شدن زبان همیشه نشانه ی بیماری خاصی نیست و می توان با روش های خانگی و سنتی ساده آن را برطرف کرد. اما اگر سفید شدن زبان با علائمی چون تب، زخم، سوزش و مشکلات بلع همراه باشد، برای بررسی جدی تر بهتر است نزد پزشک بروید. تانما در این مطلب قصد دارد شما را با علل و علائم و روش های جلوگیری از سفید شدن زبان آشنا کند؛

زبان سفید یعنی چه؟

سفید شدن زبان اغلب به بهداشت دهان و دندان مربوط می شود. اگر برآمدگی های کوچک در سطح زبان (پاپیلا) متورم و ملتهب شوند، زبان می تواند به رنگ سفید درآید. باکتری ها، قارچ، خاک، مواد غذایی، و سلول های مرده می توانند در بین زائده ها و برآمدگی های بزرگ زبان به دام افتاده، و این مواد جمع شده باعث سفید شدن زبان می شوند.

علل سفید شدن زبان چیست؟

• خشکی دهان که ناشی از نفس کشیدن و خوابیدن با دهان باز است
• درست مسواک نزدن و عدم استفاده از نخ دندان
• تمیز نکردن زبان
• دی هیدراته شدن یا کم آبی بدن
• تحریک زبان با لبه های تیز دندان، دندان مصنوعی و پروتز یا براکت های ارتودنسی
• مصرف منظم الکل
• مصرف، کشیدن و جویدن تنباکو

بیماری های مرتبط با سفید شدن زبان چیست؟

لوکوپلاکیا (پلاک های سفید و ضخیم)

این بیماری باعث تشکیل تکه های سفید رنگی در داخل گونه ها، سطح لثه ها، و گاهی اوقات بر روی زبان، می شود. سیگار کشیدن، جویدن تنباکو و یا استفاده بیش از حد از الکل از دلایل لوکوپلاکیا هستند. این لکه های سفید معمولا بی ضرر هستند اما در موارد نادر، لوکوپلاکیا می تواند به سرطان دهان تبدیل شود.

خزه پوستی دهانی

خزه پوستی دهان یا لیکن پلان دهانی (Oral lichen planus)، نوعی التهاب است که باعث ایجاد تکه های سفید و ضخیمی روی زبان و در دهان می شود. این تکه های سفید همراه با نشانه های دیگری مثل زخم معده یا درد در نواحی گونه و لثه همراه است.

پلاک دهانی

وجود مشکلی در سیستم ایمنی بدن باعث ایجاد لکه های سفید در دهان و زبان می شود. همراه با سفیدی زبان، لثه ها ممکن است دردناک باشند، همچنین ممکن است زخمی در پوشش داخلی دهان خود داشته باشید.

برفک دهان

برفک دهان، عفونت دهانی ناشی از مخمر کاندیدا است. دیابت، ضعف سیستم ایمنی، بیماری هایی مانند اچ آی وی یا ایدز، کمبود آهن ، کمبود ویتامین B و استفاده از دندان مصنوعی ، باعث افزایش احتمال ابتلا به برفک دهانی می شوند.

سفلیس

عفونت منتقله از راه جنسی است که می تواند باعث زخم در دهان شود. اگر سفلیس درمان نشود، باعث تشکیل لکه های سفید رنگی به نام پلاک های سفید رنگ سفلیسی، بر روی زبان می شود.

زبان جغرافیایی

از بین رفتن تکه هایی از برآمدگی ها و پاپیلای سطح زبان، که ظاهری مانند جزایر بر روی نقشه را به زبان می دهد.

داروها

داروهایی مانند آنتی بیوتیک ها، می توانند باعث عفونت قارچی در دهان شوند.

سرطان دهان یا زبان

چه زمانی برای درمان سفیدی زبان به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر هر یک از علائم زیر را دارید به پزشک مراجعه کنید. زیرا این موارد ممکن است دلیل اصلی جدی تر زبان سفید را نشان دهند:

• تب
• بثورات پوستی
• ایجاد زخم های باز
• کاهش ناگهانی وزن
• درد یا احساس سوزش در زبان
• مشکل در جویدن، بلعیدن، یا صحبت کردن
• ماندگاری پوشش پلاک سفید برای بیش از 2 هفته

برای پیشگیری از سفید شدن زبان چه باید کرد؟

مصرف بیشتر میوه و سبزیجات ترد

جویدن این غذاهای سخت به تمیز شدن حفره دهان کمک می کند. سیب، توت فرنگی، کرفس و هویج همه گزینه های خوبی برای تمیز کردن طبیعی یک زبان با پوشش سفید هستند.

مراجعه مرتب به دندانپزشک

برای اطمینان از سلامت مطلوب دهان و دندان و هر 6 ماه یک بار برای معاینه به دندانپزشک خود مراجعه کنید. تا در صورت لزوم اقدامات اصلاحی انجام شود. تمیز کردن حرفه ای دندانپزشکی به شما کمک می کند تا از طیف وسیعی از مشکلات بهداشت دهان و دندان جلوگیری کنید.

پرهیز از مصرف لبنیات و غذاهای شیرین

از مصرف لبنیات و غذاهای شیرین که باعث تولید مخاط و پوشاندن زبان می شود خودداری کنید.

خودداری از مصرف برخی محصولات بهداشت دهان و دندان

این موارد شامل دهانشویه و خمیر دندان حاوی الکل و سدیم لوریل سولفات است. به همین ترتیب، شستشوی دهان با پراکسید هیدروژن رقیق نشده می تواند وضعیت شما را بیش از پیش بدتر کند. استفاده از دهانشویه حاوی 3٪ پراکسید هیدروژن می تواند به تمیز شدن عمیق حفره دهان، از جمله سطح زبان کمک کند.

دهان شویه های تجاری معمولاً حاوی 1.5 – -3 پراکسید هیدروژن هستند که محدوده مطمئنی محسوب می شوند. هر چیزی بالاتر از 3٪ می تواند باعث سوختگی دهان و حتی مرگ بافتی شود. می توانید دهان شویه خود را با مخلوط کردن قطعات مساوی آب و 3٪ پراکسید هیدروژن تهیه کنید. از این محلول برای شستشوی دهان هر بار بیش از 1 دقیقه و هر بار چهار بار در روز استفاده کنید. سایر روش های پیشگیرانه بهداشتی برای رفع سفیدی زبان عبارتند از:

• استفاده از مسواک نرم
• استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید
• مسواک زدن دندان ها دو بار در روز
• استفاده روزانه از دهانشویه حاوی فلوراید
• استفاده از نخ دندان حداقل یک بار در روز

روش های درمان سفید شدن زبان کدامند؟

درمان های خانگی سفیدی زبان

غرغره با آب نمک

می توانید دهان شویه خود را با مخلوط کردن نمک در آب تهیه کنید. هنگامی که دهان خود را با یک محلول نمک شستشو می دهید، دانه های درشت نمک به عنوان پاک کننده ملایم در برابر زبان عمل می کنند. غرغره شدن این محلول در دهان باعث می شود تا پلاک، ذرات غذا و سلولهای مرده ای که بر روی زبان جمع شده اند از بین بروند و در نهایت تف می شوند.

استفاده از غرغره نمکی برای دفع ناخالصی های حفره دهان نیز ممکن است به طور کلی به بهبود وضعیت دهان و دندان کمک کند. طبق یک آزمایش بالینی در سال 2015، آب نمک ممکن است به عنوان یک محلول ضد عفونی کننده عمل کند. حتی می تواند به از بین بردن باکتری های دهانی مسئول بوی بد دهان کمک کند. بررسی ها نشان می دهد می توان از آب نمک به عنوان یک روش درمانی جانبی همراه با تکنیک های دیگر برای جلوگیری از بیماری های دهان استفاده کرد.

شستشوی آب نمک برای افراد مبتلا به فشار خون بالا توصیه نمی شود مگر اینکه ابتدا با پزشک عمومی خود مشورت کنند. آب نمک می تواند به عنوان یک دهانشویه مطمئن، غیر سمی و ضد عفونی کننده طبیعی باشد. حتی ممکن است به حفظ و بهبود سلامت دهان و دندان شما کمک کند. متخصصان گوش و حلق و بینی به طور معمول آن را به عنوان یک اقدام خودمراقبتی برای از بین بردن ناراحتی های مرتبط با زبان سفید توصیه می کنند.

مصرف پروبیوتیک ها

پروبیوتیک ها به دلیل کمک به هضم غذا، به طور کلی عامل مهمی برای بهبود سلامت دستگاه گوارش محسوب می شوند. علاوه بر آن، داروی خوبی برای زبان سفید است. پروبیوتیک ها با جلوگیری از رشد عوامل بیماری زا در دهان، می توانند به بهبود سلامت دهان کمک کنند. تعدادی از منابع غذایی می توانند نیازهای پروبیوتیک شما را تأمین کنند که عمدتا شامل غذاهای تخمیر شده مانند ماست، کفیر و کلم ترش است.

استفاده از دستگاه تراش دهنده زبان

رعایت بهداشت مناسب دهان و دندان برای یک زبان سالم حیاتی است. علاوه بر مسواک زدن و نخ دندان کشیدن دندان، یک مرحله مکمل که باید در رژیم بهداشت دهان خود بگنجانید، خراشیدن زبان است. این روش به ویژه در کاهش و از بین بردن هرگونه باکتری که در حفره دهان قرار می گیرند بسیار موثر است.

یک مطالعه نشان داد که تمیز کردن زبان باعث کاهش میزان تجمع باکتریها در پوشش زبان می شود. با استفاده از پاک کننده زبان یا مسواک نرم، زبان خود را به آرامی اما کاملاً از پشت به جلو خراش دهید. وارد کردن فشار زیاد، می تواند منجر به بروز زخم های باز شود و شما را مستعد ابتلا به عفونت کند. در حالی که ابزار خاصی برای این عملکرد تولید شده است، بعضی از مسواک ها در پشت سر مسواک خود یک خراشنده زبان دارند.

استفاده از هیدروژن پراکساید

این ماده ضد باکتری است و وظیفه آن ازبین بردن باکتری های تجمع شده بر روی زبان است. ابتدا هیدروژن پراکسید را به یک لیوان آب اضافه کنید و به خوبی با یکدیگر مخلوط کنید. یک مسواک نرم را درون محلول تهیه شده فرو ببرید و سپس زبان را به آرامی مسواک بزنید و در نهایت دهان خود را به خوبی با آب بشویید. این عمل را یکبار در روز انجام دهید تا بهبودی حاصل گردد.

درمان سفیدی زبان در طب سنتی

ماست

ماست حاوی خاصیت پروبیوتیک است که به از بین بردن قارچ کاندیدا روی زبان کمک می کند. قبل از خواب ماست را برروی زبان بمالید و تا صبح روی زبان نگه دارید و این عمل را حداقل یکبار در روز انجام دهید تا سفیدی زبان پاک شود و همچنین روزانه نیم لیوان ماست بخورید تا زبانتان تمیز و بدون باکتری های مضر شود.

زرد چوبه

زردچوبه بدلیل خاصیت آنتی باکتریایی که دارد در درمان برفک و بوی دهان موثر است . برای این منظور نصف قاشق چای خوری زرد چوبه را با مقداری آب لیمو ترکیب کنید تا حالت خمیری پیداکند بعد زبان را بااین خمیر 2 تا 3 دقیقه مسواک کنید و با آب گرم بشویید اینکار را 3 تا 5 روز روزی یکبار انجام دهید ، می توانید این مواد را قرقره نیز کنید. همچنین می توانید نصف قاشق چای خوری زرد چوبه را در 1فنجان آب ترکیب و روزی دو بار قرقره کنید.

روغن مالی

در اصل روغن مالی یکی از بهترین راه حل های سفیدی زبان است. دلیل آن است که باازبین بردن سموم از بدن به خارج کردن مخمر برفکی دهان کمک می کند. روغن نارگیل را قبل از مسواک زدن در دهان خود بریزید و سپس این روغن را در دهان ، زیر زبان و بین دندان های خود بچرخانید.

این کار را حدود 15 دقیقه انجام دهید تا زمانیکه روغن نارگیل شیری رنگ شود و سپس باقی مانده روغن را از دهان خود خارج کرده و دهانتان را با آب گرم بشویید و این عمل را یکبار در روز انجام دهید.

گلیسیرین گیاهی

استفاده از گلیسیرین گیاهی به از بین بردن سفیدی زبان و بوی بد دهان کمک می کند و همچنین زبان را تسکین می دهد و دندان ها را سفید خواهد کرد. ابتدا گلیسیرین گیاهی را بر روی زبان پخش کنید و سپس زبانتان را با یک مسواک نرم مسواک بزنید. در نهایت با استفاده از آب گرم زبانتان را بشویید. این دستورالعمل را دو بار در روز انجام دهید.

جوش شیرین

جوش شیرین به از بین بردن موادی که روی زبان مانده اند کمک می کند ، برای این منظور 1قاشق چای خوری جوش شیرین را با آب لیمو ترکیب کنید تا خمیری بدست آید ؛ خمیر را روی مسواک بمالید و با آن دندان و زبان را مسواک بزنید این کار را روزی یکبار انجام دهید. همچنین می توانید نصف قاشق جوش شیرین را با 1 فنجان آب ترکیب کنید و 1 دقیقه بدون اینکه قورت دهید قرقره کنید.

ژل آلوئه ورا

آلوئه ورا بدلیل خاصیت ضد التهابی و درمانی که دارد نسخه ی خوبی است و فاکتور مهمی برای درمان مشکلات دهان و دندان بشمار میرود زیرا با میکروبها مبارزه می کند پس برای درمان سفیدی روی زبان ، 2قاشق آب آلوورا را به مدت 3دقیقه دردهان قرقره کنید و سپس بیرون بریزید اینکار را به مدت 2 هفته 2 باردر روز انجام دهید.

سیر

جویدن سیر یک نسخه عالی برای ازبین بردن برفک و سفیدی زبان است چون سیر ضدعفونی کننده طبیعی محسوب می شود و باکتری های دهان را ازبین میبرد ،کاری که می توانید بکنید این است روزانه یک بوته سیر بجوید اگر نمی خواهید بجوید آن را به غذایتان اضافه کنید ؛ فراموش نکنید که مصرف سیر برای جریان خون و زیبایی پوست موثر است.

بکینگ پودر

بکینگ پودر با مبارزه علیه اسیدهای خنثی به حفظ سطح PH دهان کمک می کند و سفیدی و بار زبان را ازبین می برد. ابتدا بکینگ پودر را به خوبی در آب حل کنید و سپس در دهان به عنوان دهان شویه استفاده کنید . این محلول را حداقل دو بار در روز انجام دهید.

بکینگ پودر و لیمو

با استفاده از بکینگ پودر و آبلیمو مخلوط ضخیمی تهیه کنید و این ترکیب را برروی زبان پخش کنید و سپس زبانتان را مسواک بزنید. در نهایت زبانتان را با آب سرد بشویید. این عمل را یکبار در روز انجام دهید.

روغن درخت چای

یکی از بهترین داروهای گیاهی که حاوی خواص ضد ویروسی ، ضد قارچی و ضد باکتریایی است روغن درخت چای می باشد که برای درمان برفک روی دهان موثر است. ابتدا روغن درخت چای را در یک لیوان آب گرم به خوبی با یکدیگر مخلوط کنید و سپس این محلول را در دهان برای چند دقیقه بچرخانید و در آخر بیرون بریزید. این عمل را بطور منظم دو الی سه بار در روز انجام دهید.

گیاه چریش

گیاه چریش یک روش رایج برای خلاص شدن از سفیدی زبان می باشد زیرا خاصیت ضد باکتریایی و ضد قارچی دارد. علاوه براین به از بین بردن سموم بدن به عنوان یک دستگاه تصفیه خون عالی کمک می کند.

برگ های چریش را به یک فنجان آب اضافه کنید و در قوری بجوشانید تا نصف مقدار آبی که درابتدا ریختید باقی بماند. بعد از خنک شدن محلول ، در دهان خود غرغره کنید و سپس دهانتان را با آب گرم بشویید و این عمل را دو بار در روز به مدت چند هفته انجام دهید.

درمان دارویی سفیدی زبان

سفید شدن زبان که ناشی از اختلالی جدی است باید حتما پیگیری و درمان بشود. مثلا برای رفع برفک دهانی باید از دارو های ضد قارچ استفاده بشود. دارو های برفک معمولا به شکل قطره و در طول ۱ تا ۲ هفته مورد استفاده قرار می گیرند.

خزه پوستی دهان هم در صورت شدید بودن معمولا با دارو های کورتیکواستروئیدی درمان می شود، اما در موارد بسیاری فقط تحت نظارت پزشک یا دندان پزشک قرار می گیرد. لوکوپلاکی هم تحت نظر پزشک قرار می گیرد تا وضعیت آن بدتر نشود. برای درمان سفلیس هم از آنتی بیوتیک استفاده می شود تا باکتری های بیماری کشته بشوند. عدم استفاده از محرک هایی مانند الکل و تنباکو هم به رفع سفیدی زبان کمک می کند.