رژیم غذایی برات | با این رژیم حال معده جا می آید

رژیم برات یک رژیم غذایی شناخته شده در جهان است که بر طبق تحقیقات علمی برای درمان بیماری های گوارشی خصوصا برای کودکان از این رژیم غذایی بهره می برند. البته مطمئنا این رژیم نیز مانند رژیم های غذایی دیگر معایب و محدودیت هایی دارد و بهتر است زیر نظر پزشک انجام شود. تانما در این مطلب شما را با مزایای رژیم برات و برنامه غذایی این رژیم بیشتر آشنا می کند؛

رژیم غذایی برات چیست ؟

رژیم غذایی برات، نوعی رژیم غذایی محتوی غذاهای با فیبر کم و سبک است که اغلب برای درمان مشکلات معده، مشکلات گوارشی و اسهال تجویز می شود. متخصصان اطفال از گذشته این رژیم غذایی را برای بهبود نوزادان مبتلا به اسهال توصیه می کردند.

غذاهای این رژیم غذایی سبک اند و به راحتی در معده گوارش می شوند. مصرف این غذاها بعد از بروز اسهال، استفراغ و حالت تهوع به بهبود سریع تر کمک می کند. در حالی که رژیم برات در کوتاه مدت مؤثر است، اما به خاطر پایین بودن فیبر، پروتئین و چربی گزینه خوبی برای درازمدت نیست و خطراتی را برای سلامتی به دنبال خواهد داشت.

عملکرد رژیم غذایی برات

برخی بر این باورند که خوردن مواد غذایی موجود در رژیم غذایی BRAT سبب ناراحتی معده و اسهال خواهد شد. در حقیقت این گروه از مواد غذایی سرشار از پروتئین بوده و حاوی فیبر کمی می باشند و همین مورد می تواند باعث ایجاد تبخیر و چروک شدن پوست شود، اما از آنجایی که مواد غذایی موجود دارای چربی کمی هستند، بعید به نظر می رسد که موجب تحریک معده و ایجاد فشار بر روی سیستم گوارش شوند.

در نظر داشته باشید که این مواد غذایی با توجه به طعم ملایم و عدم وجود بوی تند، ایجاد تهوع و استفراغ نیز نخواهند کرد.اگرچه هم اکنون ۱۰ سال از معرفی و توصیه افراد برای انجام رژیم غذایی BRAT می گذرد اما تاکنون هیچ آزمایشی برای تعیین موثر بودن این رژیم غذایی بر روی مشکلات دستگاه گوارش و اسهال صورت نگرفته است.

با این حال، برخی مطالعات بر روی موز و برنج و همچنین نقش آن ها در درمان اسهال انجام گرفته و مشخص شده است که موز حاوی پکتین نشاسته بوده و برای دستگاه گوارش نیز بسیار مفید می باشد. مطالعات انجام شده در سال ۲۰۱۰ بر روی کودکان مبتلا به اسهال نیز نشان داد آنهایی که موز مصرف کردند، سریع تر از کسانی که استفاده نکردند بهبود یافتند. در مطالعه دیگری نیز مزایای برنج برای درمان اسهال مشخص شد.

فواید رژیم غذایی برات

درمان مشکلات گوارشی با رژیم برات

الف)حجیم و سفت کردن مدفوع

غذاهای موجود در رژیم BRAT دارای نشاسته بالا و فیبر کم هستند و همین مساله باعث می شود مدفوع بیمار از حالت رقیق خارج شود و مشکل برطرف بشود.

ب)آرام کردن معده

غذاهایی که باید در رژیم BRAT استفاده کنید چربی و پروتئین پایینی دارند و این امر باعث کاهش تحریکات معده می شود و فشار را از روی دستگاه گوارش برای هضم این غذاها برمیدارد.

ج)کاهش حالت تهوع

از آنجایی که مواد غذایی مخصوص رژیم BRAT عطر، طعم و بوی تندی ندارند شما را تحریک نمی کنند و حالت تهوعتان را برطرف می کنند.

محدودیت های رژیم غذایی برات

این رژیم فقط برای کوتاه مدت طراحی شده است و نباید بیش از سه روز طول بکشد. در صورت استفاده طولانی مدت از رژیم BRAT، بدن شما در معرض سوء تغذیه قرار می گیرد. رژیم BRAT به طور قابل توجهی فاقد مواد مغذی حیاتی و ضروری برای بدن از جمله پروتئین، چربی، فیبر و کلسیم و ویتامین های A و B12 است و دنبال کردن آن برای مدت طولانی به هیچ وجه توصیه نمی شود.

در مجموع، به تحقیقات بیشتری نیاز است تا بتوانیم بفهمیم رژیم غذایی برات راه حل مؤثری در افراد مبتلا به مشکلات معده است یا خیر. اگر می خواهید این رژیم را برای درمان مشکلات معده تان دنبال کنید، ابتدا با پزشک مشورت کنید.

معایب رژیم غذایی BRAT برای کودکان

با اینکه در گذشته توصیه می شد کودکانی که دچار اسهال حاد هستند از رژیم BRAT پیروی کنند اما در حال حاضر متخصصان معتقدند این رژیم به دلیل عدم وجود چربی های سالم و مواد مغذی دیگر برای کودکان مناسب نیست. تغذیه مناسب نقش بسیار مهمی در رشد کودکان دارد و این مساله هنگامی که به مشکلات معده و اسهال مبتلا هستند اهمیت بیشتری پیدا می کند.

به همین دلیل و به خاطر وجود خطرات احتمالی و ماهیت محدودیت کننده رژیم غذایی BRAT، آکادمی تخصصی کودکان آمریکا استفاده از این رژیم را برای درمان کودکان مبتلا به اسهال توصیه نمی کند. اما در صورتی که علاوه بر غذاهای گفته شده در این رژیم، از مواد مقوی و مغذی دیگری نیز استفاده کنید می توانید برای درمان اسهال فرزندتان از تاثیرات مواد غذایی مخصوص این رژیم برخوردار شوید.

محدودیت های رژیم غذایی برات ممکن است برای بدن معایب بیشتری نسبت به مزایای آن داشته باشد. در پژوهشی پژوهشگران دریافتند داشتن رژیم غذایی برات به مدت ۲ هفته ممکن است موجب سوء تغذیه شدید و برخی مشکلات دیگر در کودکان شود.

امروزه، آکادمی پزشکی اطفال آمریکا توصیه می کند برای بهبود مشکلات معده کودک ، رژیم غذایی متوازن و سالم را برای بچه ها در نظر بگیرید تا آنها بهبود یابند. همچنین، مراقبت مداوم و تغذیه نوزادان با شیرخشک مفید است.

در بزرگ سالان و بچه ها رژیم غذایی برات احتمالا بهتر از چیزی نخوردن است. منتها این رژیم راه حل درازمدت مفیدی برای مشکلات معده نیست. هدف این رژیم رساندن فرد به تغذیه طبیعی در زودترین زمان ممکن است.

برنامه رژیم غذایی برات

بخش اول رژیم برات

موز بخورید

موز به دلیل هضم آسان و پتاسیم بالا برای استفراغ و اسهال بسیار مناسب است. موز سرشار از آمیلاز است که هرچه سریعتر به بهبود اسهال کمک می کند.هضم موز های رسیده آسان تر از موز های نرسیده است. اگر با موز های نرسیده مشکل دارید می توانید از موز های رسیده مصرف کنید.

برنج سفید آماده کنید

برنج دوره ی بیماری را کاهش می دهد. شما می توانید به چندین روش برنج بپزید:

• یک فنجان برنج و 2 فنجان آب را روی حرارت قرار می دهیم تا به جوش برسد. اجازه دهید تا همه ی آب جذب برنج شود. این مرحله حدودا 20 دقیقه به طول می انجامد.
• می توانید برنج را در آب جوش بریزید تا زمانی که نرم شود و بتوانید آن را بخورید, سپس آب اضافی برنج را خارج کرده و برنج را روی حرارت کم می گذاریم تا کاملا پخته شود.

پوره ی سیب بخرید و یا آن را درست کنید

سیب غذای کم فیبر است و به بهبود اسهال کمک می کند. هضم میوه ی های خام دشوار است, پی از پوره ی سیب پخته شده استفاده کنید.

نان تست تهیه کنید

نان تست فیبر کمی دارد و به بهبود اسهال کمک می کند. برای این که مواد مغذی صبحانه را افزایش دهید می توانید از مربا استفاده کنید. سعی کنید از کره و کره ی بادام زمینی استفاده نکنید زیرا چربی زیادی دارند و هضم آنها دشوار است.
با اینکه نان تست کامل سالم تر است اما مهم نیست می توانید از نان تست سفید استفاده کنید. فیبر بالای نان تست کامل منجر به ناراحتی معده می شود.

بخش دوم رژیم برات

مایعات زیاد بنوشید

اگر در حال حاضر استفراغ می کنید غذا های جامد نخورید و مایعات مصرف کنید. هنگامی که استفراغ به پایان رسید آب میوه بخورید یا چای عسل بخورید. کمی گوشت بخورید و بین وعده های غذایی مایعات مصرف کنید. بعضی ها بر این باورند که جویدن تکه های یخ می تواند حالت تهوع را کم کند و کم آبی بدن را از بین ببرد.
کربوهیدرات های ساده مصرف کنید

مانند پاستا، سیب زمینی آب پز یا هویج پخته شده. مراقب سس پاستا باشید در غیر این صورت ممکن است دچار مشکل هضم شوید.

مرغ بخورید تا پروتئین بدنتان تامین شود

مصرف مرغ ساده, هضم راحتی دارد و منبع پروتئین است و به بهبود بیماری کمک می کند. تخم مرغ و یا سفیده ی آن نیز منبع پروتئین هستند.

زیاد ماست بخورید

پروبیوتیک (باکتری خوب) در ماست, طول و شدت اسهال را کاهش می دهد. از باکتری های مفید بدن می توان Lactobacillus rhamnosus, Lactobacillus reuteri, Saccharomyces boulardii, Lactobacillus acidophilus, و Bifidobacteria bifidum را نام برد. شما می توانید با استفاده از قرص نیز پروبیوتیک به بدن خود برسانید. قرص ها معمولا حاوی طیف وسیعی از باکتری های مفید هستند.

کمی شکلات تلخ و یا یک فنجان شکلات داغ بنوشید

کمی شکلات به بهبود اسهال شما نیز کمک می کند. اگر از کاکائو استفاده می کنید کمی شیر نیز به آن اضافه کنید تا مشکل هضم نداشته باشید.

غذاهایی مصرف کنید که معده ی شما را ناراحت نکند

چیزی که در اینجا مهم است برگشتن به رژیم غذایی قبلی است که باید به تدریج مواد را به رژیم خود اضافه کنید.

مواد غذایی مجاز در رژیم غذایی برات

اصطلاح BRAT مخفف مواد غذایی موجود در رژیم غذایی می باشد، که در زیر به آن ها اشاره خواهیم کرد:

• Banana موز
• Rice برنج
• Applesauce سس سیب
• Toast تست

برخی پزشکان معتقدند رژیم غذایی ملایم (Bland) با رژیم غذایی برات متفاوت است. منتها اکثر آن ها هم نظرند که در رژیم غذایی برات می توانید علاوه بر موز، پوره سیب، برنج و نان تست غذاهای دیگری نیز بخورید. مهم ترین نکته در رژیم برات مصرف غذاهای سبکی است که فشاری به معده تان وارد نکند. در این رژیم، فرد باید غذاهای با فیبر پایین مصرف کند تا به توقف اسهال و سفت شدن مدفوع کمک بکند. از دیگر غذاهای مناسب رژیم غذایی برات می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کراکرها
• گوشتابه
• چای کم رنگ
• آب سیب شفاف
• سیب زمینی پخته یا آب پزشده
• غلات پخته شده (مانند جو دوسر)
• دمنوش های گیاهی مخصوصا زنجبیل و نعنا

محصولات آبرسان خوراکی

افراد می توانند این محصولات را از طریق داروخانه ها تهیه کنند. این محصولات به صورت مایع، بستنی یا پودر به منظور ترکیب با آب در دسترس هستند. محصولات آبرسانی خوراکی می توانند به درمان اسهال در بزرگسالان و کودکان دچار کم آبی بدن خفیف تا متوسط کمک کنند. افراد باید به دقت از دستورالعمل های مصرف این محصولات پیروی کنند. همچنین بهتر است تا از مصرف نوشیدنی های حاوی شکر فراوان خودداری کنید. دلیل آن بدتر شدن علائم در بعضی از افراد است.

پروبیوتیک ها و مواد غذایی غنی از پروبیوتیک

برخی از باکتری های مفید به عنوان پروبیوتیک شناخته شده و می تواند دوره اسهال را کاهش دهد. این باکتری ها شامل لاکتوباسیلوس رورتی، Lactobacillus GG و Saccharomyces boulardii هستند.

بررسی های ناشی از 63 مطالعه انجام شده در این رابطه نیز بیانگر آن است که ترکیبی از داروهای خوراکی و پروبیوتیک می تواند مدت زمان اسهال را تا 24 ساعت کاهش دهد، این در حالی است که میزان مدفوع نیز به همان نسبت کاهش خواهد یافت. ماست طبیعی یک منبع عالی از باکتری های مفید محسوب می شود. سایر مواد غذایی که حاوی پروبیوتیک بالا می باشند نیز در زیر آورده شده است:

• کرفس
• سبزیجات تخمیر شده
• کلم ترش
• سوپ میسو
• کامبوچا

مواد غذایی غیر مجاز در رژیم غذایی برات

• شیر و لبنیات
• غذاهای سرخ کردنی، چرب یا پرادویه
• نوشیدنی های خیلی داغ یا خیلی سرد
• پروتئین های سنگین (مانند استیک، کباب، ماهی)
• غذاهای محتوی شکر و شیرین کننده های مصنوعی
• نوشیدنی های الکلی، قهوه و سایر نوشیدنی های محتوی کافئین
• سبزیجات خام (مانند سبزیجات سالادی، هویج، کلم بروکلی و گل کلم)
• میوه های اسیدی (مانند میوه های خانواده بری، انگور، پرتقال و لیموترش.)

رژیم غذایی BRAT برای کودکان

اگر کودکتان به اسهال یا استفراغ مبتلا شده است در وهله اول از ORS استفاده کنید. اگر کودکتان از شیر مادر تغذیه می کند به شیر دادن ادامه بدهید. در صورتی که معده کودکتان تحمل دارد می توانید از شیر خشک نیز استفاده کنید. پس از اینکه به کودکتان مایعات دادید کمی منتظر بمانید و مراقب علائم باشید. سپس می توانید از رژیم BRAT استفاده کنید. از غذاهای نرم و ملایم که به راحتی هضم می شوند و به دستگاه گوارش فشار نمی آورند کمک بگیرید.

دقت داشته باشید که رژیم BRAT فقط برای مدت کوتاه چند روزه باید برای کودک استفاده شود نه برای طولانی مدت. چون مواد غذایی این رژیم جایگزین گزینه های غذایی اصلی و سالم تر نمی شوند. دو تا سه روز بعد از رژیم BRAT باید برنامه غذایی معمولی کودک را دوباره از سر بگیرید. از برنامه زیر می توانید برای درمان اسهال حاد یا استفراغ کودکتان استفاده کنید:

• شیر نارگیل یا شیر خشک ( در صورتی که کودک بتواند تحمل کند)
• نان تست خشک یا پوره سیب زمینی
• موز یا سبزیجات پخته شده
• برنج و عدس پخته شده
• سوپ یا آبگوشت رقیق

روش های پیشگیری از اسهال در رژیم غذایی BRAT

برای اینکه خودتان و کودکانتان از ابتلا به اسهال مصون بمانید نکات زیر را رعایت کنید:

• همیشه قبل از غذا خوردن، بعد از غذا خوردن و بعد از استفاده از دستشویی دست هایتان را با آب گرم و صابون بشویید.
• هیچ وقت مواد غذایی خام و پخته شده را کنار هم در یخچال نگهداری نکنید.
• همه مواد غذایی باید به درستی و طبق استانداردهای تغذیه ای در یخچال نگهداری شوند.
• مواد غذایی خام قبل از مصرف باید کاملا پخته شوند.
• هیچ وقت غذاهایی که تاریخ مصرف آنها گذشته را استفاده نکنید.
• آب آشامیدنی شما باید کاملا تمیز و سالم و عاری از هر گونه آلودگی باشد. هنگام مسافرت با خودتان یک بطری آب معدنی داشته باشید و از مکان های نامطمئن آب ننوشید.

نکات مهم رژیم برات

از آنجایی که اسهال طولانی مدت و استفراغ باعث کم آبی بدن می شود مهمترین نکته هیدراته نگه داشتن بدن در این مدت است. در واقع بهترین درمان اسهال جایگزینی مایعات از دست رفته بدن می باشد. بنابراین توصیه می شود در صورت ابتلا به اسهال حتما مقدار زیادی آب بنوشید و از نوشیدنی های حاوی الکترولیت استفاده کنید. از آنجایی که قند و شکر باعث تشدید اسهال می شود سعی کنید در مدتی که در رژیم هستید از مایعات حاوی قند و شکر مصنوعی استفاده نکنید.

سوپ و آبگوشت های ساده نیز گزینه های خوبی هستند که می توانند بدن شما را در این 3 روز هیدراته نگه دارند. اکثر متخصصان توصیه می کنند که افراد مبتلا به اسهال از مصرف موادی که باعث تشدید اسهال می شوند خودداری کنند و غذاهای چرب، پر فیبر و پروتئینی را برای چند روز کنار بگذارند. علاوه بر نوشیدنی های شیرین، لبنیات، غذاهای چرب، آجیل و سبزیجات پر فیبر نیز نباید در این دوران مصرف شود.