سندرم پیریفورمیس یک بیماری عضلانی، عصبی و اسکلتی است که بسیار شبیه درد سیاتیک می باشد زیرا در هر دو فشار و درد در پشت پا و باسن ظاهر می شود. دلایل مختلفی منجر به بروز سندرم پیریفورمیس می شود و در برخی افراد به دلیل سابقه فعالیت سنگین و مشکلات اسکلتی شیوع بیشتری دارد. تانما در این مطلب علاوه بر علل و علائم سندرم پیریفورمیس، روش های تشخیص و درمان آن را نیز مطرح می کند؛

سندرم پیریفورمیس چیست؟

سندروم پیریفورمیس ( piriformis syndrome ) شرایطی است که در آن عضله پیریفورمیس باعث اسپاسم و درد پشت لگن و باسن می شود. سندروم پیریفورمیس یک اختلال عصبی-عضلانی است و زمانی ایجاد می شود که عضله پیریفورمیس عصب سیاتیک را تحت فشار قرار دهد. حدود ۶ درصد کسانی که برای آنها تشخیص درد سیاتیکی داده میشود سندروم پیریفورمیس دارند.

درد این بیماری مشابه درد سیاتیک است و بیماران در پشت و داخل پا احساس درد، بی حسی و سوزش می کنند. شیوع سندرم پیریوفورمیس در بین خانم های ۴۵ تا ۶۵ سال (مطالعات نشان داده است زنان 6 برابر مردان به سندروم پیریفورمیس دچار می شوند.)، اسکی بازان، رانندگان ماشین های سنگین، ورزشکاران رشته های تنیس و دوچرخه سواری نسبت به سایر افراد بالاتر است.انواع سندرم پیریفورمیس عبارتند از:

سندروم پیریفورمیس اولیه

این سندروم ناشی از تغییرات آناتومیک همچون شکاف عضله ظاهر می شود. این نوع سندروم کمتر شایع بوده و تنها 15درصد از افراد به این دلیل مبتلا به این سندروم شده اند.

سندروم پیریفورمیس ثانویه

این نوع سندروم ناشی از ضربات ناگهانی و آسیب به عضلات لگن و باسن می باشد که این نوع عوامل نسبت به مورد اول بسیار رایج تر بوده و حدود 85درصد عامل مبتلا به سندروم پیریفورمیس به این دلیل می باشد.

به چه دلیل دچار سندرم پیریفورمیس می شویم؟

علت دقیق سندروم پیریفورمیس ناشناخته است اما این بیماری بیشتر در زنان وجود دارد. سندروم پیریفورمیس یک بیماری غیر معمول است و تشخیص آن دشوار می باشد. برخی از مهمترین علل سندرم پیریفورمیس عبارتند از:

  • اسپاسم عضلانی در عضله لگن: این اسپاسم می تواند به علت تحریک در عضله پیریفورمیس یا تحریک ساختار مجاور مانند مفصل ساکرولیاک یا ران باشد.
  • انقباض عضله: انقباض ناشی از پاسخ به آسیب یا درد.
  • تورم عضله: تورم ناشی از هر نوع آسیب مثل ضربه و شکستگی .
  • غیر طبیعی بودن ستون فقرات: مانند بیماری اسکولیوز.
  • اختلاف طول پاها: زمانی که طول پاها متفاوت باشد احتمال بروز این سندروم بیشتر است.
  • سابقه جراحی لگن: لگن هایی که قبلا جراحی شده اند در برابر بیماری آسیب پذیرتر هستند.
  • ورزش های شدید: ورزش هایی که باعث ضربه به لگن می شوند می توانند موجب این بیماری شوند.
  • خونریزی در ناحیه عضله پیریفورمیس: هرگونه اختلال در این عضله می تواند عصب سیاتیک را تحریک و موجب سندروم شود.
  • پیچش ناگهانی لگن: در رفتگی و پیچش لگن باعث آسیب به عضله پیریفورمیس می شود.
  • یک یا ترکیبی از موارد بالا می توانند بر عضله پیریفورمیس (ایجاد درد لگن) و عصب سیاتیک مجاور (باعث درد، سوزنی شدن یا بی حسی در پشت ران، لگن یا پا) تاثیر بگذارند.
عوارض پریفورمیس

علل پیریفورمیس

عوامل خطرزا

  • آسیب و ضربه به ناحیه لگن ،باسن یا ران
  • داشتن سابقه ابتلا به سیاتیک
  • داشتن سابقه ابتلا به فتق یا بیرون زدگی دیسک و دیگر مشکلات نخاعی
  • داشتن اضافه وزن که سبب ضعیف شدن عضلات می شود
  • انجام فعالیت های ورزشی سنگین بدون استراحت کافی میان تمرینات
  • نشستن طولانی مدت

نشانه های سندرم پیریفورمیس چیست؟

افراد مبتلا به سندروم پیریفورمیس ممکن است علائم مختلفی را تجربه کنند. سندروم پیریفورمیس معمولا با درد، سوزش و یا بی حسی در لگن و باسن شروع می شود. این درد می تواند در طول عصب سیاتیک منتشر شود.

این وضعیت عمدتا بر اساس علائم بیمار، با یک معاینه فیزیکی و پس از حذف سایر علل احتمالی درد بیمار تشخیص داده می شود. طبق تجربه، اغلب بیماران احساس درد شدید در پشت ران، لگن و پا را توصیف می کنند. علائم معمولی سندروم پیریفورمیس می تواند شامل موارد زیر باشد:

  • دردناک بودن نشستن روی صندلی ماشین
  • احساس درد در ناحیه لگن هنگام دویدن
  • درد لگن در بالا رفتن از پله و سطوح شیب دار
  • احساس درد در نشستن به مدت طولانی
  • کاهش دامنه حرکتی مفاصل
  • درد هنگام عجابت مزاج

علائم سندروم پیریفورمیس اغلب پس از نشستن در مدت زمان طولانی و یا راه رفتن شدیدتر می شود و پس از دراز کشیدن به پشت بهتر می شود.

سندرم پیریفورمیس را چگونه می توان تشخیص داد؟

تشخیص سندروم پیریفورمیس بر اساس بررسی سابقه پزشکی بیمار، معاینه فیزیکی و احتمالاً آزمایشات تشخیصی است. تشخیص این سندروم اغلب از طریق رد سایر شرایط احتمالی که ممکن است باعث علائم بیمار شود، مانند فتق دیسک کمر یا اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک انجام می شود. روش های تشخیص سندرم پیریفورمیس عبارتند از:

معاینه بدن

معاینه بدنی شامل معاینه مفصل ران و پاها است تا مشخص شود که آیا حرکت باعث افزایش کمردرد یا اندام تحتانی می شود یا خیر.به طور معمول، حرکت ران باعث ایجاد درد می شود. این معاینه همچنین سایر علل احتمالی درد سیاتیک را شناسایی یا رد می کند، مانند آزمایش حساسیت موضعی و قدرت عضلانی.

سابقه پزشکی

سابقه پزشکی شامل بازبینی دقیق علائم بیمار است، از جمله اینکه چه موقعیت ها یا فعالیت هایی باعث بهتر یا بدتر شدن علائم می شوند، چه مدت زمان است که علائم وجود دارند، اگر به تدریج یا پس از آسیب شروع شود، و چه روش های درمانی آزمایش شده است. همچنین شامل بررسی شرایط دیگری مانند بیماری آرتروز در خانواده بیمار باشد.

آزمایشات تشخیصی

با اشعه ایکس و سایر روش های تصویربرداری ستون فقرات نمی توان عصب سیاتیک را در عضله پیریفورمیس تحریک کرد. با این حال، آزمایشات تشخیصی (مانند اشعه ایکس، MRI و آزمایش های هدایت عصبی) ممکن است انجام شود تا سایر مواردی را که می توانند علائم مشابه سندرم پیریفورمیس ایجاد کنند، رد شوند. تزریق داروی بیهوشی با یا بدون استروئید می تواند در تأیید اینکه عضله پیریفورمیس منبع بروز علائم است یا نه کمک کند.

چگونه می توان از سندرم پیریفورمیس پیشگیری کرد؟

به طور کلی هیچ راه قابل اطمینانی برای پیشگیری از سندرم پیریفورمیس وجود ندارد. برای افرادی که این بیماری و یا دیگر مشکلات کمر را دارند، توصیه های استاندارد عبارتند از ورزش های خانگی و حرکات کششی، حمل نکردن کیف پول در جیب عقب، اجتناب از نشستن طولانی مدت.

اگرچه ورزش ممکن است گاهی باعث ایجاد سندروم پیریفورمیس شود اما ورزش منظم می تواند به کاهش خطر کمک کند. ماهیچه ها به ورزش نیاز دارند تا قوی و سالم بمانند. برای کمک به پیشگیری از آسیب ها و عوارض سندرم پیریفورمیس، می توانید موارد زیر را انجام دهید:

  • گرم کردن و کشش قبل از تمرین
  • شدت ورزشی که انجام می دهید را به تدریج افزایش دهید
  • عدم بالا و پایین رفتن از تپه ها و یا سطوح ناهموار
  • ننشستن طولانی مدت

اگر شما قبلا مبتلا به سندروم پیریفورمیس شده و درمان شده اید، احتمالا در معرض خطر عود مجدد قرار دارید. در این مورد فیزیوتراپی بسیار توصیه می شود. فیزیوتراپی می تواند از بازگشت بیماری و یا عود کردن آن جلوگیری کند.

تشخیص سندرم پریفورمیس

روش های پیشگیری از سندرم پریفورمیس

روش های درمان سندرم پیریفورمیس کدامند؟

با توجه به شدت درد، نوع سیاتیک بیمار و سایر علائم، تعدادی از گزینه های درمانی ممکن است توسط یک متخصص بهداشت و درمان توصیه شود.یک رویکرد جامع برای کنترل سندرم پیریفورمیس ممکن است ترکیبی از درمان های غیر جراحی زیر باشد:

یخ و گرما درمانی برای سندرم پیرفورمیس

یک روش ساده برای کمک به تسکین ناراحتی در خانه استفاده از کمپرس سرد یا پد گرم کننده روی پوست در ناحیه دردناک است. کیسه های یخ و ماساژ یخ. با شروع درد، در وضعیت راحتی روی شکم دراز بکشید و یک کیسه یخ را به مدت تقریبی ۲۰ دقیقه روی محل درد قرار دهید. هر ۲ تا ۴ ساعت یکبار تکرار کنید.

شاید ترکیب یک ماساژ ملایم با یخ مفیدتر باشد. روی شکم دراز بکشید و از شخصی بخواهید که ناحیه دردناک را با یک تکه یخ بزرگ به آرامی ماساژ دهد. اگر یخ مستقیماً روی پوست قرار گرفت (به جای کیسه سرد)، مدت آن را به ۸ تا ۱۰ دقیقه کاهش دهید تا از سوزش ناشی از یخ جلوگیری کنید. اگر فعالیت های خاص معمولاً با افزایش درد همراه است، بهتر است بلافاصله بعد از فعالیت روی ناحیه دردناک یخ بگذارید.

گرما درمانی

بعضی از افراد تغییر کیسه های سرد و گرم را مفید می دانند. در صورت استفاده از پد حرارتی، روی شکم دراز بکشید و پد گرم کننده را تا ۲۰ دقیقه روی محل درد قرار دهید. حتما از خوابیدن روی پد گرمایشی خودداری کنید، چون ممکن است منجر به سوختگی پوست شود.

داروهایی برای درد سیاتیک

از آنجا که بیشتر قسمت های درد شامل نوعی التهاب است، داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID) مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن می توانند به کاهش التهاب در ناحیه آسیب دیده کمک کنند. برای درد شدید سیاتیک ناشی از سندرم پیریفورمیس، ممکن است تزریق بخشی از درمان باشد.

تزریق پیریفورمیس

یک داروی بی حسی موضعی و کورتیکواستروئید مستقیماً به عضله پیریفورمیس تزریق شود تا به کاهش اسپاسم و درد کمک کند. هدف از تزریق معمولاً کاهش درد حاد و پیشرفت در حرکات فیزیوتراپی است.

تزریق بوتاکس

برای اسپاسم پیریفورمیس مداوم که در برابر درمان با تزریق بیهوشی / کورتیکواستروئید مقاوم است، تزریق سم بوتولینوم (بوتاکس)، یک عامل ضعیف کننده عضله، می تواند مفید باشد. هدف از تزریق کمک به شل شدن عضله و کمک به کاهش فشار بر عصب سیاتیک است. هدف از هر دو تزریق کمک به پیشرفت بیمار با تمرینات کششی و فیزیوتراپی است، به طوری که وقتی اثر تزریق بر روی عضله تمام می شود همچنان کشیده و آرام باقی می ماند.

الکتروتراپی برای سندرم پیریفورمیس

استفاده از تحریک الکتریکی برای باسن با یک واحد تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS) یا تحریک الکتریکی اینترفارنشیال (IFC) انجام می شود که به جلوگیری از درد و کاهش اسپاسم عضلانی مربوط به سندرم پیریفورمیس کمک می کند.

جراحی

هنگامی که درمان غیر جراحی جواب ندهد ،پزشک جهت کاهش فشار از روی عصب سیاتیک در باسن لازم می داند که انجام عمل جراحی را توصیه کند،عمل جراحی روش مناسب و قطعی است برای درمان این سندروم می باشد که عمل جراحی به صورت کم تهاجم وبا کمک آندوسکوپ انجام می گیرد.

کشش و ورزش برای درمان سندرم پیریفورمیس

تعدادی از تمرینات کششی برای پیریفورمیس، همسترینگ و بازکننده های مفصل ران ممکن است به کاهش علائم درد در امتداد عصب سیاتیک کمک کرده و دامنه حرکت بیمار را بازگرداند. چندین روش برای کشش عضله پیریفورمیس وجود دارد:

  • به پشت دراز بکشید و هر دو پا را صاف روی زمین قرار دهید و هر دو زانو را خم کنید. زانوی راست را تا بالای سینه بکشید، زانو را با دست چپ بگیرید و آن را به سمت شانه چپ بکشید و این حالت کشش را حفظ کنید. این کار را برای طرف دیگر نیز تکرار کنید.
  • به پشت دراز بکشید و هر دو پا را صاف روی زمین قرار دهید و هر دو زانو را خم کنید. مچ پای راست را روی زانوی پای چپ قرار دهید. ران چپ را به سمت سینه بکشید و کشش را نگه دارید. این کار را برای هر طرف تکرار کنید.هر کشش پیریفورمیس برای شروع باید ۵ ثانیه نگه داشته شود و به تدریج تا ۳۰ ثانیه نگه دارید و هر روز سه بار تکرار کنید. کشش همسترینگ کشش همسترینگ (عضله بزرگ پشت هر ران) برای تسکین هر نوع درد سیاتیک مفید است. چندین روش برای کشش همسترینگ وجود دارد:
  • دو صندلی رو به روی هم قرار دهید. روی یک صندلی بنشینید و پاشنه یک پا را روی صندلی دیگر قرار دهید. از قسمت باسن به سمت جلو خم شوید تا جایی که کشش ملایمی در پشت ران احساس کنید کشش را نگه دارید.
  • به پشت بخوابید طوری که هر دو پا صاف باشند. یک پای خود را همانطور که حوله ای به پشت پای خود پیچیده اید به سمت بالا بکشید و صاف کنید تا زمانی که کشش خفیفی در پشت ران احساس کنید. دوباره سعی کنید ۳۰ ثانیه نگه دارید و سه بار در روز تکرار کنید.
پیش

درمان پیریفورمیس

فیزیوتراپی برای سندروم پیرفورمیس

علاوه بر کشش ابتدایی، می توان برای شرایط هر بیمار، یک برنامه درمانی و فیزیکی جامع ارائه کرد. یک فیزیوتراپیست، متخصص فیزیوتراپی، متخصص یا سایر پزشکان می توانند یک برنامه خاص از حرکات کششی و دامنه حرکتی برای کمک به کشش عضله و کاهش گرفتگی عضلات تهیه کنند.

درمان نقطه ماشه ای

گاهی اوقات سندروم پیریفورمیس در اثر نقاط ماشه ای که عموما تحت عنوان گره های ماهیچه ای شناخته می شوند ایجاد می شود. این گره ها معمولا در عضلات پیریفورمیس و یا سرینی وجود دارند. فشار وارد بر این نقاط می تواند دردهای موضعی و ارجاعی را ایجاد نماید.

اکثر اوقات نقاط ماشه ای می تواند علائمی همانند سندروم پیریفورمیس را به همراه داشته باشد. این مساله یکی از دلایلی است که بسیاری از آزمایشات فیزیکی با نتایج منفی روبرو می شوند و در نتیجه پزشکان قادر به تشخیص درست مشکل نخواهند بود. اگر عامل این دردها نقاط ماشه ای باشند، ترکیبی از فشار بر این نقاط، تمرینات کششی و تمرینات تقویتی توصیه می شود.

آیا این مطلب مفید بود؟
نظر خود را بنویسید! لطفا کلیک کنید