مردی بدون سایه ، فیلمی به کارگردانی، نویسندگی و تهیه‌کنندگی علیرضا رئیسیان محصول سال ۱۳۹۷ است. این فیلم که در ایران و اسپانیا فیلمبرداری شده است، سومین فیلم از سه گانه رئیسیان پس از چهل سالگی و دوران عاشقی است.

مردی بدون سایه در سی و هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر حضور دارد این فیلم  به روابط عاطفی و زناشویی انسان معاصر می‌پردازد و نگاه ویژه‌ای به مشکلات اجتماعی این روزهای جامعه دارد.

«مردی بدون سایه» جدیدترین ساخته علیرضا رئیسیان که از چهارشنبه ۲۷ شهریورماه روی پرده رفته است تاکنون با اقبال خوب تماشاگران روبرو شده است. داستان مردی بدون سایه درباره ماهان کوشیار مستند سازی است که درگیر ساخت مستندی درباره خشونت های خانوادگی و قتلهای ناموسی است که زندگی خود را تحت تأثیر قرار می‌دهد…

مردی بدون سایه

پوستر سینمایی مردی بدون سایه

عوامل سینمایی مردی بدون سایه:

  • کارگردان، نویسنده و تهیه کننده: علیرضا رئیسیان
  • فیلمنامه نویس: علیرضا رئیسیان
  • مدیرفیلمبرداری: مسعود سلامی
  • صدابردار: امیر نوبخت
  • چهره پرداز: ایمان امیدواری
  • طراح صحنه و لباس: کامیاب امین عشایری
  • تدوین: هایده صفی یاری
  • صداگذاری: محمدرضا دلپاک
  • موسیقی: ستار اورکی
  • یازیگران: لیلا حاتمی / علی مصفا / فرهاد اصلانی / امیر آقایی / گوهر خیراندیش /نادر فلاح/سیامک اطلسی/ نسیم ادبی /به‌آفرید غفاریان/شهرام جمشیدی/سیمون سیمونیان/احسان شیخی/حسام نورانی/آویسا سجادی/النا مارتینز/ رافائل چاوز مادرا
مردی بدون سایه

پشت صحنه مردی بدون سایه

درباره کارگردان سینمایی مردی بدون سایه

علیرضا رئیسیان (زاده: ۱۳۳۴ - تهران) کارگردان و فیلم‌نامه‌نویس و تهیه‌کننده اهل ایران است.وی دانش‌آموخته کارگردانی از دانشکده صدا و سیما و دارای نشان درجه یک هنری معادل دکتری افتخاری از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.

مردی بدون سایه

علیرضا رئیسیان کارگردان مردی بدون سایه

کارنامه علیرضا رئیسیان:

کارگردان

  • مرد بدون سایه ۱۳۹۷
  • دوران عاشقی ۱۳۹۳
  • چهل سالگی ۱۳۸۷
  • پرونده هاوانا ۱۳۸۴
  • ایستگاه متروک ۱۳۸۰
  • سفر ۱۳۷۳
  • ریحانه ۱۳۶۸

تهیه‌کننده

  • مردی بدون سایه ۱۳۹۷
  • دوران عاشقی ۱۳۹۳
  • چهل سالگی ۱۳۸۷
  • بانوی اردیبهشت ۱۳۷۶
  • ریحانه ۱۳۶۸

نویسنده

  • مردی بدون سایه ۱۳۹۷
  • ریحانه ۱۳۶۸
  • گزارش یک قتل ۱۳۶۵

جوایز و افتخارات

  • تقدیر برای فیلم بانوی اردیبهشت در بیست و هشتمین دوره جشنواره فیلم رشد (1377)
  • تقدیر برای فیلم بانوی اردیبهشت در بیست و دومین دوره جشنواره فیلم مونترال(1377)
  • کاندیدای جایزه بهترین فیلم برای فیلم بانوی اردیبهشت در دومین دوره جشن خانه سینما (1377)

درباره‌ی فیلم

مردی بدون سایه فیلمی با ساختار بسیار ضعیف، ولی با دغدغه‌ای بسیار شریف و مهم است. دغدغه‌ای که در بسیاری از فیلم‌ها به دام خیانت افتاده، اما در این فیلم به خوبی مرز خود را با خیانت مشخص کرده است.

 خرده روایات فیلم، نصفه و نیمه رها شده و بلاتکلیفند. مثلا ماهان چه نقشی در فیلم دارد؟  او هر چند سکانس یکبار می‌آید و اذیتی و تهدیدی نثار ماهان وخانواده‌اش میکند و بدون هیچکارکردی از فیلم بیرون می‌رود. نمونه دیگر این رها شدن خرده روایت خورشید و سرنوشت پرونده مرگ دختر در مهمانی است. داستان فیلم  فرعیات بی جهت و بسیاری دارد که اگر آن‌ها را از داستان حذف کنیم هیچ اتفاقی نمی‌افتد و حتی بدتر، وجودشان هیچ تاثیری در روند فیلم ندارد.

اشتباهات فرمال و تکنیکال بزرگترین نقطه ضعف فیلم است. اشتباهاتی که نه تنها کارگردان بلکه دیگر عوامل فیلم به ویژه فیلمبردار و تدوینگر نیز در آن درگیر شده‌اند.

بازیگران اگر می‌توانستند فیلم را نجات دهند، بخاطر ضعف در بازیگردانی این فرصت را نیز از دست دادند.  نماهایی بدون دلیل و شکستن خط فرضی از ایرادات بزرگ و فاحش فیلم است که نشان از بی دقتی تمام در ساخت فیلم دارد. 

مردی بدون سایه

مردی بدون سایه

توجه بی دلیل رییسیان به برخی دیگر از مسائلی که جامعه امروز با آن مواجه است مانند رابطه آزاد و بی محابای نسل حوان با نسل های قبلی، موضوع پارتی های مختلط و مصرف مواد مخدر و مسائلی از این دست در داستان نه تنها پیش برنده نیست که صرفا سبب  کند شدن ضرباهنگ و ایجاد لکنت در لحن روایی قصه شده و بس که همه مسائل مورد اشاره مستقیما بر ساختار نیز تاثیر منفی خود را به هر حال گذاشته است.

ساختار اما در مقایسه با متن بسیار بهتر و حرفه ای تر است. نورپردازی صحنه های مختلف به ویژه صحنه هایی که در منزل ماهان و سایه می گذرد، پرهیز از ذوق زدگی ناشی از فیلمبرداری اثر در یک کشور خارجی، طراحی صحنه و در نهایت فیلمبرداری خوب از عوامل مثبت در حوزه ساختاری فیلم به شمار می روند.

انتخاب زوج علی مصفا و لیلا حاتمی به نظرم یکی از انتخاب های نادرست کارگردان است. تعدد حضور این زوج هنرمند در فیلم های مختلف با ژانر مشابه کارکرد تاثیر گذار خود را از دست داده و به نظر می رسد زمان آن فرا رسیده تا هر یک به تنهایی و در قالبهای متفاوت و زانرهای دیگر به ایفای نقش بپردازند.

امیر آقایی و نادر فلاح هم البته نمی توانند شاهکاری در بازیگری خلق کنند و البته در این میان نسیم ادبی اگرچه لحظات بسیار کوتاهی در فیلم حضور دارد اما همین لحظات کوتاه نیز بسیار اثر بخش و دیدنی از کار درآمده است.

قبل از هر چیز باید اشاره کنم یکی از انتخاب های درستی که در تعیین نام فیلم برخلاف بسیاری از آثار به نمایش درآمده در جشنواره سی و هفتم صورت گرفته درباره همین فیلم «مردی بدون سایه» صدق می کند. این اسم در طول داستان اشارات آشکار و متعددی را از ابعاد مختلف به سوی مخاطب روانه می سازد که همین اشارات چند بعدی بیانگر دقت نظر نویسنده فیلمنامه در انتخاب نام صحیح و اثر گذار برای فیلمش است.

مردی بدون سایه

عوامل مردی بدون سایه

رییسان تلاش می کند تا زمینه های تغییر هویت رفتاری ماهان را که مخاطب شناخت خوبی از او دارد در طول داستانش فراهم سازد و زمینه های بروز رفتار ظن آمیز او را که انسانی هنرمند و آرام و منطقی در مواجهه با مسائل مختلف بوده شرح دهد. که البته در حوزه مسائل رفتار شناسی افراد از بعد روانشناسی به مساله ورود نکرده و به همین دلیل آسیب شناسی مناسبی در این زمینه صورت نگرفته و صرفا طرح آن را در سکانس ابتدایی فیلم مستند ماهان که حاصلش کشته شدن زنی به دستش شوهر به دلیل ظن و بدگمانی است می بینیم و بس.

رییسیان چنانچه به جای پرداختن به مسائلی همچون پولشویی و رانتخواری و ایجاد داستانکهایی در رابطه با مسائل داماد و برادر همسری که مدیر عامل و رییس هیات مدیره شرکت سایه هستند به سوی عمق دادن به ایده اصلی خود می رفت و قصه را به فضایی ظاهرا معما گونه و جنایی نمی برد اینک و بدون تردید با فیلمنامه بسیار محکم و داری چفت و بستی مواجه می بودیم که می توانست به شکل مطلوبی به  یکی از مهم ترین آسیب های فرهنگی و اجتماعی جامعه کنونی ما بپردازد که به هر حال این اتفاق رخ نداده است.

 از همین روست که وجود و حضور پلیس برای حل معما و گشودن گره های به وجود آمده در داستان حالتی کاریکاتور گونه و سردستی به خود می گیرد که تلاش بسیار فرهاد اصلانی به نقش بازپرس اداره آگهی نیز تمی تواند از کم رمقی و نچسب بودن این بخشها بکاهد  بجز اینکه نویسنده با گنجاندن این بخش صرفا تلاش کرد گره هایی که خود در داستان ایجاد کرده بود و برخی از آنها دارای جذابیت لازم برای پیشبرد داستان بوده و تعداد دیگری نیز اساسا ایجادشان کارکردی نداشت و صرفا بر تعداد گره ها می افزود  به شیوه ای بسیار سریع و دم دستی با حضور یک پلیس برای مخاطب گره گشایی کند که در پایان فیلم تقریبا هیچ ابهامی برای مخاطب باقی نمایند. به همین دلیل معتقدم مردی بدون سایه بیش از هر عنصر دیگری از فیلمنامه ضعیف و سردستی شده در آخرش بسیار ضربه خورده و در یک سوم پایانی هم که اصلا موضوع اصلی فیلم به کلی رها شده است.

مردی بدون سایه

تصاویری از مردی بدون سایه

رئیسیان در نشست پرسش و پاسخ فیلم سینمایی «مردی بدون سایه» درباره‌ فیلمش اینچنین گفت: همه ی فیلم ها که قرار نیست شبیه به هم باشد. اینکه فیلم در مرزی بین واقعیت و خیال به پایان رسید و این به معنای گنگ بودن نیست.

وی در خصوص باورپذیر نبودن بدبینی نقش مرد فیلم گفت: باید بدانیم گاهی از شدت علاقه، انسان دست به کاری می زند که خیلی صحیح نباشد. من در فیلمم می خواستم بگویم ما خودمان برای هر چیزی ممکن است نسخه بپیچیم اما وقتی آن اتفاق برای خودمان پیش می آید به هیچ کدام از نسخه ها پایبند نیستیم. فهم فیلم من بسیار ساده است و پیچیدگی خاصی ندارد. من میخواستم نشان دهم که یک جریان عادی زندگی می تواند به سادگی دچار پیچیدگی و به هم ریختگی شود.

 

رئیسیان در پاسخ به نقش بنیاد سینمایی فارابی در ساخت فیلم گفت: فارابی تنها نقش مشارکتی در ساخت فیلم داشته است و از این بابت از آنها تشکر می کنم. برخی گفته‌اند فیلم ما لاکچری است که از این حرف تعجب می‌کنم. لاکچری برخی تئاترهاست نه فیلم من!

علی مصفا بازیگر فیلم مردی بدون سایه در پاسخ به اینکه چرا تمام نقش هایش شبیه به هم است گفت: من فیلمنامه را خواندم و فکر کردم اگر نقشم چنین باشد بهتر است. با توجه به فیلمنامه تشخیص ما این بوده و ممکن است شبیه نقش های من در فیلم های دیگر باشد.

تصاویر سینمایی مردی بدون سایه

مردی بدون سایه

پشت صحنه مردی بدون سایه

مردی بدون سایه

لیلا حاتمی در مردی بدون سایه

مردی بدون سایه

فرهاد اصلانی در مردی بدون سایه

مردی بدون سایه

فرهاد اصلانی

مردی بدون سایه

نمایی از مردی بدون سایه

مردی بدون سایه

لیلا حاتمی و علی مصفا مردی بدون سایه

مردی بدون سایه

اکران مردی بدون سایه

مردی بدون سایه

لیلا حاتمی و تصاویر مردی بدون سایه

مردی بدون سایه

امیرآقایی

مردی بدون سایه

لیلا حاتمی

مردی بدون سایه

مردی بدون سایه در جشنواره فجر

 

آیا این مطلب مفید بود؟
نظر خود را بنویسید! لطفا کلیک کنید